Ομηρική εποχή 2
1100 – 750 π.Χ.
● Κύρια πηγή οικονομικής ανάπτυξης ήταν η καλλιέργεια της γης → κλειστή αγροτική οικονομία.
● Οίκος → τα μέλη μίας οικογένειας με τα άτομα που εξαρτιόταν οικονομικά από την οικογένεια συγκροτούσαν έναν «οίκο»
● Όλα τα παραγόμενα αγαθά (γεωργικά και κτηνοτροφικά) καταναλώνονταν εντός του οίκου.
● Πολλές φορές η έλλειψη αγαθών αναπληρώνονταν με ανταλλακτικό εμπόριο μεταξύ των οίκων, με ανταλλαγή δώρων, με πόλεμο ή με πειρατεία.
● Το εξωτερικό εμπόριο εκείνη τη περίοδο διεξαγόταν από τους Φοίνικες.
● Ο «οίκος» ήταν η μονάδα κοινωνικής συγκρότησης. Μετά την μόνιμη εγκατάσταση οι «οίκοι» απέκτησαν γη και οικονομική ισχύ → οι επικεφαλείς του «οίκου» είναι οι άριστοι (οι ευγενείς) που περιγράφει ο Όμηρος.
● Στα πλαίσια του «οίκου» υπήρχε το πλήθος → άνθρωποι μη συγγενείς αλλά εξαρτώμενοι από έναν «οίκο»
● Οι δημιουργοί ήταν ανεξάρτητοι από «οίκους», δηλαδή τεχνίτες (ξυλουργοί, αγγειοπλάστες, σιδηρουργοί) που εξαρτιόταν όμως από τους «οίκους» μίας περιοχής, γιατί με την εργασία τους κάλυπταν τις ανάγκες των «οίκων»
● Οι δούλοι αποτελούσαν περιουσιακό στοιχείο των «οίκων»
● Οι πρώτες ελληνικές κοινωνίες ήταν φυλετικές.
● Κάθε φύλο αποτελούνταν από φυλές, φ(ρ)ατρίες, και γένη και μπορούσε να αποτελεί ένα κράτος.
● Οι φυλετικοί αρχηγοί της εποχής των μετακινήσεων εξελίχθηκαν σε κληρονομικούς βασιλείς.
● Ο βασιλιάς ήταν αρχηγός του στρατού, ο κυβερνήτης, και είχε θρησκευτική και δικαστική εξουσία.
● Ο βασιλιάς συμβουλευόταν το συμβούλιο των ευγενών (→ βουλή των γερόντων). Για σημαντικές αποφάσεις ο βασιλιάς συγκαλούσε το πλήθος, κυρίως τους πολεμιστές, για να ζητήσει τη γνώμη τους (→ εκκλησία του δήμου).
● Γραφή: με την πτώση του μυκηναϊκού πολιτισμού χάθηκε η δύσκολη γραφή Γραμμική Β΄. Στα τέλη του 9ου – αρχές του 8ου αιώνα εμφανίστηκε η ελληνική αλφαβητική γραφή: Οι Έλληνες πρόσθεσαν φωνήεντα στο φοινικικό αλφάβητο.
● Ιερά: Την ομηρική εποχή δημιουργούνται τα πρώτα ιερά, που σιγά-σιγά αποκτούν πανελλήνιο χαρακτήρα. Καθιερώνεται το ολυμπιακό δωδεκάθεο.
● Από τα τραγούδια με ηρωικό περιεχόμενο, την επική ποίηση και τους ραψωδούς φθάνουμε στα ομηρικά έπη: την Ιλιάδα και την Οδύσσεια.
Η τέχνη κατά την ομηρική περίοδο χαρακτηρίζεται ως γεωμετρική λόγω των γεωμετρικών σχεδίων που χρησιμοποιούνται στη διακόσμηση των αγγείων και των έργων της μικροτεχνίας. Αυτός είναι και ο λόγος που παλιότερα η ομηρική περίοδος χαρακτηριζόταν ως γεωμετρική περίοδος.
Πυξίδα με πώμα Οι πυξίδες ήταν σκεύη χωρίς λαβές αλλά με πώματα και χρησίμευαν για τη φύλαξη καλλυντικών ή και κοσμημάτων για τον καλλωπισμό των γυναικών. Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα
Αττικός γεωμετρικός κρατήρας. Από το Δίπυλο, Κεραμεικός. Του «Ζωγράφου του Hirschfeld» 750-735 π.Χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Αττική γεωμετρική οινοχόη. Βρέθηκε στην Αθήνα. 750-725 π.Χ. Σε αυτό το αγγείο απεικονίζεται καθαρά η ελληνική γραφή. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
