Το άρθρο της   Σαντυς Τσαντακη, ήλθε “βούτυρο στο ψωμί μου”, εν όψει του reunion που έχουμε σήμερα με τις συμμαθ ήτριές μου…30 χρόνια μετά!  Μια ζωή!  Θα σας γράψω για “την συνάντηση” και πιστεύω οτι θα έχω πολλά να “πώ”.  Δεν σας κρύβω ότι τα συναισθήματά μου είναι συγκεχυμένα.  Ανυπομονησία, χαρά, περιέργεια.  Αλλά και λύπη.  Βαθειά λύπη για τις…άδικες και πρόωρες απουσίες! 

«Δεν σε έχω φίλη…» Κάθε φορά που ακούω τη συγκεκριμένη φράση από τις φίλες της μεγάλης μου κόρης, βλέπω την απόγνωση στο βλέμμα της. Ο εκβιασμός έχει ήδη αρχίσει. «Αν δεν μου δώσεις τα παπούτσια σου», «αν δεν μου χαρίσεις την κούκλα σου», «εάν δεν κάνεις ό, τι σου πω, δεν θα σε έχω φίλη μου». Το τραγικό είναι ότι το πιστεύει κάθε φορά. Και απογοητεύεται και στενοχωριέται και ενδίδει. Οχι πάντα, αλλά ενδίδει. Για να μη χαλάσει το χατήρι στις κολλητές της. Δεν έχω παράπονο όμως κι εγώ. Είχα πολλές και καλές φίλες μέχρι τώρα. Οχι αυτές του τύπου Facebook που δεν βρίσκεσαι ποτέ, ανταλλάσσεις τραγούδια και γράφεις μια φράση στο κενό πού και πού για ξεκάρφωμα. Οχι, μιλάω για «αληθινές» φίλες από το σχολείο, το νηπιαγωγείο, το γυμνάσιο, το λύκειο, τη δουλειά, τα ξενύχτια, τις εξόδους, τα καλοκαίρια, τους χειμώνες…  Και αναρωτιέμαι αν σε ένα εξαιρετικά κλισέ θέμα, όπως είναι οι γυναικοφιλίες, οι στενές επαφές ανάμεσα σε εκπροσώπους του ίδιου φύλου, υπάρχει ηλικία, πόσο διαρκεί μια σχέση ζωής, ποιος είναι ο ορισμός της καλής και πιστής φίλης, τι περιμένεις να κάνει η καλύτερή σου φίλη για σένα και τι κάνεις εσύ στις καλές και στις όχι και τόσο καλές στιγμές… Μιλάμε για φίλες, όχι γνωστές. Στο νηπιαγωγείο η καλύτερή μου φίλη ήταν αγόρι. Δηλαδή δεν είχα φίλη, είχα φίλο, τον Ηλία Κοντογιάννη. Δεν λέγαμε να ξεκολλήσουμε. Το μόνο που θυμάμαι είναι ότι λάτρευε το ρύζι, ότι είχε πει στη δασκάλα πως ήθελε να με παντρευτεί. Δεν τον ξαναείδα από τότε. Είχα και τη Φανή. Μοναδικό ντοκουμέντο, μια κοινή φωτογραφία από κάποια γιορτή του σχολείου. Τις υπόλοιπες καλύτερα να μην τις ονομάσω. Για χρόνια ήμουν κολλητή με ένα κορίτσι, μεγαλύτερο κατά ένα χρόνο από μένα, που με έπαιρνε τηλέφωνο για να με ρωτήσει τι θα φορέσω, για να βάλει κι εκείνη ακριβώς το ίδιο. Κλώνοι στην ίδια πόλη. Με άλλη μου φίλη είχαμε φτάσει στο σημείο να χρησιμοποιούμε τις ίδιες εκφράσεις, δεν ήταν τυχαίο ότι άγνωστοι ρωτούσαν αν ήμασταν αδερφές. Οταν παντρεύτηκα κι έμεινα έγκυος, εξαφανίστηκε. Δεν μπορούσε να ταυτιστεί πια.

Αν το σκεφτείς, υπάρχουν φίλες για όλες τις δουλειές. Φίλες που τα φτιάχνουν με τον “νέο” που σου αρέσει, φίλες που σε βυθίζουν στην κατάθλιψή τους, σε χρησιμοποιούν για δημόσιες σχέσεις, για σοφέρ, σάκο του μποξ, για ψυχολόγο. Ξέρω περιπτώσεις γυναικών που έχουν την τύχη να επενδύουν σε σχέσεις που μετρούν δεκαετίες, ανθρώπους που θα παρατήσουν τα πάντα για ένα εξάμηνο για να συμπαρασταθούν στο δικαστήριο σε ένα δύσκολο διαζύγιο της φίλης τους, γυναίκες που θα τρέξουν στα δύσκολα, ακόμη κι αν έχουν ραντεβού με τον άνδρα των ονείρων τους.

Οταν κάνεις ταμείο και καθώς περνούν τα χρόνια, ξέρεις τι κρατάς και τι διαγράφεις. Τι συγχωρείς, τι περιθώρια αφήνεις και τι εξηγείς, έστω για τελευταία φορά. Ξέρεις ότι με την καλύτερή σου φίλη μπορεί να μη μιλάς κάθε μέρα, να ζεις σε διαφορετικές πόλεις, να βρίσκεσαι κάθε τρεις μήνες, αλλά η συζήτηση συνεχίζει πάντα από εκεί που είχε μείνει την τελευταία φορά, χωρίς κενά, κομπιάσματα, διπλές αναγνώσεις. Υπάρχει κι αυτό. Και νιώθεις τυχερή αν έχεις μία φίλη, άντε δύο, αν εμπιστεύεσαι τρεις, κάνεις κωλοτούμπες. Μία νοσηρή φιλία, σύμφωνα με έρευνα του UCLA, μπορεί να ευθύνεται ακόμη και για στομαχόπονους, κυρίως συμπτώματα στρες που μπορεί να νιώθουμε καθημερινά. Και το αντίθετο συμβάλλει ακόμη και στο να ζούμε περισσότερο. Και καλύτερα. Υπάρχει και το Nurses’ Health Study από το Harvard Medical School, που λέει ότι όσες γυναίκες δεν έχουν επενδύσει στις φίλες τους βλάπτουν την υγεία τους σαν να κάπνιζαν ή να είχαν επιπλέον βάρος.