Αρχείο ετικέτας 200χρονα Ελληνικής Επανάστασης 1821

Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄. Διακόσια χρόνια από τον απαγχονισμό του

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ· Θεολόγου Καθηγητή

Στις 10 Απριλίου 1821 ήταν Κυριακή του Πάσχα. Μετά από τη Θεία Λειτουργία, ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ συνελήφθη από τους Οθωμανούς. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας τον κρέμασαν στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου. Έκτοτε, η πύλη αυτή βάφτηκε σε μαύρο χρώμα και δεν έχει ανοίξει ξανά σε ένδειξη πένθους.

Ακόμη και σήμερα η προσωπικότητα και το έργο του Γρηγορίου (κυρίως ο “αφορισμός” του Υψηλάντη και των άλλων επαναστατών) δέχεται κριτική (ως εδώ καλά) και αρκετά συχνά κακόπιστη και παραθεωρώντας πηγές και μαρτυρίες (λέγε με “ιστορική αναθεώρηση”, επειδή έτσι το θέλει η ιδεολογία μου). Εδώ όχι καλά.

Τα “δήγματα” εναντίον του Γρηγορίου είχαν αρχίσει από την εποχή του. Είναι γνωστή η φαρμακερή ατάκα του Κοραή (σημαντική η δράση του, αλλά έως ενός σημείου). Πολυαγαπημένο παιδί των σημερινών ιστορικών αναθεωρητών, κυρίως επειδή τα “έχωνε” στην Εκκλησία. Λίγες ημέρες μετά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη, ο Κοραής (παλιός γνώριμος του Γρηγορίου από την εποχή της Σμύρνης) έγραψε σε επιστολή του: “Ω, τον ηλίθιον Σουλτάνον. Τους φίλους του σφάζει, αντί να τους φορέσει καυτάνι”.

Το ότι βέβαια ο Κοραής ζούσε στην ασφάλεια του σαλονιού του στο Παρίσι και όχι στην καυτή ανάσα του Σουλτάνου, όπως ο Γρηγόριος, θα το συνυπολογίσουμε;

Το ότι ο Κοραής ήταν ένας διανοητής και φιλόλογος και ο Γρηγόριος (ως Πατριάρχης των Ρουμ) υπεύθυνος για όλους τους Χριστιανούς, τους οποίους ο Σουλτάνος απειλούσε με γενική σφαγή, θα το υπολογίσουμε;

Εμείς οι σύγχρονοι (γνωστοί για …τον ηρωισμό μας) τι θα κάναμε εάν είχαμε τη θέση του Γρηγορίου; Θα πηγαίναμε με θάρρος στο Σουλτάνο (από τους πιο αιμοβόρους σε όλη τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) και θα του λέγαμε “η Επανάσταση θα γίνει, θες δεν θες”; Υπό το βάρος μάλιστα τόσων σφαγών για προηγούμενες Επαναστάσεις, που είχαν καταπνιγεί στο αίμα; Θα ανοίγαμε και την Αγιά Σοφιά να κάνουμε την πρώτη Θεία Λειτουργία και να εκπληρώσουμε τις λαϊκές προφητείες; Τσάμπα ερμηνείες “ηρωισμού”, αφού ήδη γνωρίζουμε τα αποτελέσματα; Και τελικά οι Τούρκοι γιατί κρέμασαν τον Γρηγόριο στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, αφού ήταν “δικός τους άνθρωπος”; Για πλάκα ή επειδή κατάλαβαν το αυτονόητο, ότι δηλαδή ο αφορισμός ήταν υπεκφυγή και διπλωματικός ελιγμός για να αποσοβηθεί η γενική σφαγή του λαού στην Κωνσταντινούπολη ως αντίποινα; Και γιατί κανείς (αν και Ορθόδοξοι Χριστιανοί) δεν πήρε στα σοβαρά τον αφορισμό; Ούτε καν οι “αφορισμένοι”;

Η τραγική (όντως) ειρωνεία του θέματος είναι ότι οι Οθωμανοί κατάλαβαν περισσότερα από όσα κάποιοι καταλαβαίνουν ακόμη και σήμερα. Στη διαταγή για τον απαγχονισμό του Πατριάρχη, την οποία κρέμασαν στο λαιμό του, έγραφαν μεταξύ των άλλων: “διέπραξε ξεκάθαρα μια πράξη προδοσίας και όντας Μοραϊτης στην καταγωγή, συμμετείχε στη στάση που ξέσπασε ανάμεσα στο ποίμνιό του”. Προδότης ο Γρηγόριος για τους Οθωμανούς, προδότης και για τους ιστορικούς αναθεωρητές!!

Ας δούμε και τον αφορισμό του Υψηλάντη, όπως ακριβώς είναι: ένα εκκλησιαστικό κείμενο με θεολογικές αναφορές. Και όταν εξετάζουμε ένα ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ κείμενο, θα πρέπει να το μελετάμε με τις προδιαγραφές του. Όπως συμβαίνει με τα Νομικά, Ιατρικά και τα λοιπά. Αλλιώς τα κακοποιούμε.

Μεγάλη συζήτηση για την οποιαδήποτε σχέση (αν υπάρχει) ιστορικών και ιστοριολογούντων με τα εκκλησιαστικά κείμενα, τη θεολογική γλώσσα και τις θεολογικές και ποιμαντικές προϋποθέσεις σύνταξης και ερμηνείας τους. Αρκετά συχνά διαβάζουμε και ακούμε τα απίστευτα, σε σημείο να τραβάμε τα μαλλιά μας (και κάποιοι έχουμε πολλά…).

Μεγάλη συζήτηση και: 

α) για το “πάσα ψυχή εξουσίαις υπερεχούσαις υποτασσέσθω” (προς Ρωμαίους, κεφ. 13,1) του Αποστόλου Παύλου (ας μην ξεχνάμε ότι και ο Χριστός απογοήτευσε τους Ιουδαίους ζηλωτές, που ως Μεσσίας δεν κίνησε εξέγερση εναντίον των κατακτητών και απίστων Ρωμαίων),

β) για τους χαρακτηρισμούς “προδότης”, “ήρωας”, όταν αποδίδονται σε εκκλησιαστικά πρόσωπα κατά τη διάρκεια ενόπλων εξεγέρσεων, 

γ) για τα σύνορα και για την προάσπισή τους και 

δ) γενικότερα για την απώλεια οποιασδήποτε ζωής και για οποιοδήποτε λόγο με βάση την ορθόδοξη θεολογία. 

Μεγάλα θέματα που κάποια στιγμή πρέπει να ανοίξουν.

Ας επιστρέψουμε στον αφορισμό του Υψηλάντη από τον Γρηγόριο. Εκκλησιαστικός αφορισμός λοιπόν με ενεργητική διάθεση δεν υπάρχει. Μόνο με παθητική. Στη διάρκεια του Βυζαντίου όμως και κυρίως κατ΄επίδραση της Δύσης υπάρχουν κι άλλοι “αφορισμοί”, κυρίως για πολιτικούς, αλλά και προσωπικούς λόγους. Στην Τουρκοκρατία ακόμη και πρωτοπαπάδες “αφόριζαν” για να αποτρέπουν τους Χριστιανούς να λύνουν τις διαφορές του στους Τούρκους καδήδες. Ο “αφορισμός” του Υψηλάντη (για την ιστορική ακρίβεια ήταν δυο οι “αφορισμοί”) είχε πολλές ασάφειες και διατυπώσεις, που για τους γνώστες (πλην των Οθωμανών) ήταν ευκρινείς. Ο Σουλτάνος μάλιστα δεν εμπιστευόταν τον Πατριάρχη και γι’ αυτό έστειλε και δικούς του Τουρκοκρητικούς, που γνώριζαν την ελληνική γλώσσα, για να παρακολουθούν τις δυο συνόδους.

Περί της εγκυρότητας (από εκκλησιαστικής και κανονικής πλευράς) του “αφορισμού” του Υψηλάντη έχει γράψει ολόκληρο βιβλίο ο Πέτρος Γεωργαντζής. (Ο “αφορισμός” του Αλέξανδρου Υψηλάντη, εκδ. Παρουσία, Καβάλα 1988). Εξαιρετικά σύντομα αναφέρω το συμπέρασμα της παραπάνω μελέτης ότι ένας αφορισμός για να έχει εγκυρότητα αναφέρεται κυρίως σε αιρετικούς που διαδίδουν αιρετικές απόψεις σε θεολογικά ζητήματα. Απαιτείται κλήτευση του αιρετικού σε Σύνοδο, όπου οι Συνοδικοί ενεργούν ελεύθερα και με το θάρρος της γνώμης. Επίσης, το κείμενο του αφορισμού “πρέπει να είναι οπωσδήποτε διατυπωμένο σε έγκλιση οριστική απλή και όχι δυνητική ή ευχετική, χρόνο δε ενεστώτα παροντικό ή άχρονο και όχι αποπειρατικό, και σε β’ πρόσωπο”.

Ο καθένας καταλαβαίνει ότι όλα αυτά δεν ίσχυσαν στην περίπτωση του Υψηλάντη και των άλλων επαναστατών με το πρόσθετο στοιχείο ότι η Πατριαρχική Σύνοδος, εκτός του ότι δεν ήταν ανεπηρέαστη, επίτηδες δεν είχε και απαρτία.

Δυο μικρά σχόλια για τις άλλες δυο αφοριστικές εγκυκλίους του Γρηγορίου: τη μία το 1798 κατά των Γάλλων του Ναπολέοντα, που είχαν καταλάβει τα Επτάνησα και την άλλη το 1819 κατά των Μαθηματικών και της Φυσικής.

Με τον Ναπολέοντα είχε θορυβηθεί όλος ο ευρωπαϊκός κόσμος και κυρίως η Ρωσία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία, που είχαν μάλιστα συμφωνήσει και για κοινή στρατιωτική δράση στα Επτάνησα και στη Δυτική Στερεά Ελλάδα, προκειμένου να εκδιώξουν τους Γάλλους. Τι εγκύκλιο έπρεπε να στείλει ο Πατριάρχης; Καλώς τον Ελευθερωτή; Επίσης, από ποιούς να ελευθερωθούν οι Επτανήσιοι (και τους απέτρεπε ο Γρηγόριος); Από τους Οθωμανούς; Έλεος πια! Σε όσους έχω διαβάσει για την εγκύκλιο του 1798 αποκρύπτουν (εντέχνως και πονηρώς) ότι στα Επτάνησα ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ οθωμανική κατοχή. Επίσης, αποκρύπτουν ότι η εγκύκλιος του Γρηγορίου και οι μετέπειτα κινήσεις του απέτρεψαν την παρουσία Οθωμανικού Στρατού στην περιοχή για κατάπνιξη τυχόν εξεγέρσεων. Βρε, τι προδότης είναι αυτός!! Να σημειωθεί επίσης ότι οι Γάλλοι ήταν φορείς αθεϊστικών και κατά του κλήρου ιδεών (κατά του Ρωμαιοκαθολικισμού βέβαια, αφού αυτή την εμπειρία είχαν και όχι της Ορθόδοξης Εκκλησίας). Ας θυμηθούμε επίσης ότι ο Γρηγόριος ήταν Πατριάρχης των Ορθοδόξων Χριστιανών και όχι στρατιωτικός διοικητής (αν και η δράση του στα Επτάνησα είχε στρατηγική).

Σχετικά με την εγκύκλιο του 1819: Η συνήθης τακτική των ιστορικών αναθεωρητών είναι να αναφέρονται γενικώς στο Διαφωτισμό. Ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός (ως μετακένωση του υστεροβυζαντινού – τα περιγράφει άψογα ο καθηγητής του Παντείου Γ. Κοντογιώργης) είχε ουσιώδεις διαφορές με τον λεγόμενο Νεοελληνικό, κυρίως σε επίπεδο προσώπων, αλλά και ιδεών. Οι Ευρωπαίοι Διαφωτιστές ήταν στην πλειοψηφία τους άθεοι και κατά του κλήρου (έχοντας την εμπειρία του Ρωμαιοκαθολικισμού – επαναλαμβάνω), ενώ οι Έλληνες Διαφωτιστές ήταν κυρίως ορθόδοξοι και οι περισσότεροι κληρικοί.

Παρόλα αυτά, η διδασκαλία των θετικών επιστημών εκείνα τα χρόνια είχε έναν ακόμη “κίνδυνο” για τους Ορθοδόξους. Ή τουλάχιστον έτσι το έβλεπαν στο Φανάρι. Να αποτελέσει έναν ακόμη Δούρειο Ίππο για την επέκταση του προτεσταντικού μισσιοναρισμού (κυρίως) και για την Ρωμαιοκαθολική (κυρίως ουνιτική) εισβολή στους ορθοδόξους πληθυσμούς. Ο Γρηγόριος Ε΄ ήταν Πατριάρχης των Ρωμιών, όχι καθηγητής Πανεπιστημίου. Το ποίμνιό του ήθελε να διαφυλάξει από τον “κίνδυνο” (με τα τότε δεδομένα).

Οι διώξεις κατά κάποιων Διαφωτιστών δεν είχαν καμιά σχέση με το σχέδιο του γενικού ξεσηκωμού. Έγιναν για την προάσπιση του ορθοδόξου δόγματος (καλώς ή κακώς) και σύμφωνα με τα δεδομένα της εκκλησιαστικής παιδείας της εποχής. Για παράδειγμα, ο ιερέας Θεόφιλος Καϊρης ανακάτευε την ορθόδοξη θεολογία με το θεοσοφισμό. Ήταν λοιπόν αυτονόητο  ότι θα τον εγκαλέσει η ανωτέρα προϊσταμένη του αρχή. Επίσης, δεν έγιναν για να κρατούν τον κόσμο σε γενική αμάθεια. Ένα απλό γκουγκλάρισμα “Ο Γρηγόριος Ε΄ και η παιδεία” θα δώσει άφθονο υλικό σε κάθε καλοπροαίρετο αναγνώστη.

Αρκεί (και σε αυτό και σε όλα τα παραπάνω) να συνεκτιμά τρεις συντεταγμένες: τις πηγές, τα δεδομένα της εποχής και την ιδιότητα του Γρηγορίου.

ΠΗΓΗ

Εκπαιδευτικές και Θεολογικές Αταξίες

Μετανάστες, Αριστερά και πολιτική ορθότητα

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Οι επίμονες προσπάθειες ορισμένων ιστορικών να χαρακτηρίσουν την Επανάσταση του 1821 «φιλελεύθερη» επανάσταση δεν ξέρω τι επιστημονικό υπόβαθρο έχουν. Είναι όμως εμφανής η ιδεολογική τους πρόθεση. Και μόνον από την άποψη ότι απομονώνουν την παράμετρο του φιλελευθερισμού από την πολυπλοκότητα του φαινομένου. Όπως στην περίοδο της αριστερής ηγεμονίας προσπαθούσαν διάφοροι Κορδάτοι να αποδείξουν ότι η Επανάσταση υπήρξε ταξική.

Οι παράπλευρες απώλειες είναι εξίσου εμφανείς. Αν η Επανάσταση ήταν φιλελεύθερη τότε ο Σταυρός που βρίσκεται σε όλα τα λάβαρα και τις σημαίες της οφείλεται μάλλον σε λάθος των προγόνων μας που δεν ήξεραν για ποιον λόγο έχυναν το αίμα τους. Δεν έχει σημασία αν όλοι ορκίζονταν στην Αγία Τριάδα. Ούτε αν ζητούσαν την ευλογία του παπά. Υπάρχει και μια δεύτερη απώλεια. Σαν εμείς οι Έλληνες να προσπαθούμε να ξεχάσουμε ότι αποκτήσαμε την ελευθερία μας πολεμώντας εναντίον μουσουλμάνων. Και ότι οι οπλαρχηγοί στις αναμνήσεις τους άπιστους τους ανεβάζουν και άπιστους τους κατεβάζουν. Για να μην πω πόσες φορές εμφανίζεται η λέξη «αράπης» στα γραπτά τους.

Δυστυχώς για τους υπερασπιστές της πολιτικής ορθότητας η ελληνική Επανάσταση δεν ήταν πολιτικώς ορθή. Αυτά έχει η Ιστορία. Σε μπερδεύει. Θρησκευόμενοι δεν ήσαν μόνον οι αναλφάβητοι αγωνιστές. Θρησκευόμενος ήταν και ο Σολωμός και ο Παπαρρηγόπουλος που έχτισαν το οικοδόμημα της εθνικής συνείδησης. Και ο ένας και ο άλλος αποτύπωσαν στο έργο τους τα ίχνη ενός πολέμου κατά των Οθωμανών.

Η αποσιώπηση του ρόλου της θρησκείας δεν αφορά μόνον την Εκκλησία. Μας αφορά όλους, είτε είμαστε θρησκευόμενοι, είτε όχι. Είναι μια ιδεολογική παραμόρφωση που απευθύνεται περισσότερο στο σήμερα παρά στην Ιστορία. Σαν να θέλουμε να ξεχάσουμε ότι ο εχθρός, ο τύραννος εν προκειμένω, ήταν μουσουλμάνος. Και γιατί να το ξεχάσουμε; Μα γιατί εμείς οι Έλληνες είμαστε προορισμένοι να συμβιώσουμε με τους μουσουλμάνους. Δεν έχω αντίρρηση. Ούτε υποστηρίζω ότι το 2021 είναι ίδιο με το 1821. Εκείνο που υποστηρίζω είναι ότι δεν μπορείς να γράφεις την Ιστορία όπως σε βολεύει. Χλευάζουμε τον αγράμματο Πολάκη που εξίσωσε τον Κολοκοτρώνη με τον Βελουχιώτη. Δεν κάνει τίποτε διαφορετικό από τον εγγράμματο κ. Χατζή που τον εξισώνει με τον φιλελευθερισμό. Μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο συναντήθηκαν στην υπεράσπιση του Κουφοντίνα.

Την πολιτική ορθότητα την ξεβολεύει η Ιστορία. Οι αριστεροί απ’ την άλλη έχουν πρόβλημα με το παρόν. Εχοντας χάσει το βάθρο της ιδεολογίας τους, το προλεταριάτο, ψάχνουν όπου γης κολασμένους για να σταθούν στα πόδια τους. Και οι μεν και οι δε συναντιούνται στον κόσμο του Ισλάμ. Οι μεν τον χρησιμοποιούν ως υποκατάστατο του προλεταριάτου που τους έχει εγκαταλείψει. Οι δε ως ενσάρκωση του «άλλου» που πρέπει να ανεχθείς ως διαφορετικό για να αποδείξεις ότι οι πολιτισμοί δεν έχουν σύνορα.

Τόσο απλά.

Οι μεγάλες ευρωπαϊκές κοινωνίες, όπως η γαλλική ή η αγγλική, αποδέχθηκαν τη μετανάστευση ως ιστορική συνέπεια της αποικιοκρατίας. Στην Ελλάδα είναι ένα φαινόμενο που δεν συνδέεται με την Ιστορία μας. Και δεν αναφέρομαι στη μετανάστευση από τις χώρες του ανατολικού μπλοκ. Αναφέρομαι στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς που συρρέουν τα τελευταία χρόνια από την Ασία και την Αφρική. Μας βρήκαν ανέτοιμους, και ανίκανους να τους υποδεχθούμε. Και τότε ξεκίνησε μια εργώδης προσπάθεια της Αριστεράς για να πείσει την ελληνική κοινωνία να δεχθεί τον βιασμό ως ευκαιρία.

Το 2015 η κυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου κατάργησε τα θαλάσσια σύνορα. Το αποτέλεσμα ήταν να κλείσουν τα σύνορα προς την Ευρώπη. Δημιουργήθηκε το αίσχος της Μόριας από τους ανθρωπιστές και οι ΜΚΟ υποκατέστησαν το ελληνικό κράτος. Οργανώθηκε ο εποικισμός του κέντρου της Αθήνας. Και όσο η αριστεροδεξιά μας κυβέρνηση υποδεχόταν ταλαίπωρους για να λιαστούν, με τις ευλογίες της Ευρώπης, η κεντροδεξιά παρακολουθούσε σιωπηλή. Όσοι τολμούσαν να μιλήσουν χρίζονταν πάραυτα ακροδεξιοί. Η Αριστερά έβλεπε στις ροές των μεταναστών υποψήφιους ψηφοφόρους. Με την αφρόκρεμα της ελληνικής νεολαίας να μεταναστεύει στο εξωτερικό στην πολιτική σκηνή το νέο προλεταριάτο θα μπορούσε να γίνει η κρίσιμη μάζα. Σύμμαχοι των υπολογισμών της Αριστεράς οι μαχητές της πολιτικής ορθότητας. Κι ας ξέρουν ότι το Ισλάμ που υπερασπίζονται μισεί όχι μόνον τις ιδέες τους αλλά και τον τρόπο της ζωής τους.

Στη Γαλλία έχει ξεκινήσει μια δημόσια συζήτηση για τον «ισλαμοαριστερισμό» και τη διείσδυσή του στο πανεπιστήμιο. Μήπως ήρθε η ώρα να ξεκινήσει μια συζήτηση για τον τρόπο που μπορούμε να συμβιώσουμε με όλους αυτούς τους πληθυσμούς; Για να ανοίξει όμως η συζήτηση θα πρέπει πρώτα να απαλλαγούμε από τα ιδεολογήματα της πολιτικής ορθότητας και τον καιροσκοπισμό της Αριστεράς. Δύσκολο, το ξέρω, όμως μην ξεχνάμε ότι και αυτή η συμμαχία, όπως όλες οι παράταιρες συμμαχίες, στηρίζεται μόνον στη σιωπή όσων βλέπουν τις άγαρμπες ραφές τους.

ΠΗΓΗ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Επίσημη απώλεια ιστορικής μνήμης

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ

Οι σημερινοί Ελληνώνυμοι μοιάζει να μην έχουμε μνήμη. Είναι ουσιώδες το υστέρημα, κυρίως επειδή η μνήμη διδάσκει και συντηρεί την αξιοπρέπεια. Σήμερα, για την πλειονότητα των Ελληνωνύμων, τόσο η εμπειρία σχέσεων όσο και οι ειδήσεις – πληροφορίες υποκαθίστανται, παθητικά και αυτονόητα, από συγκεχυμένο συνονθύλευμα τηλεοπτικών εντυπώσεων. Ο βομβαρδισμός με «εντυπώσεις», νομοτελειακά ατομικές, και η ευκολία ψυχολογικής τους επιβολής έχουν καταστήσει την πληροφόρηση μια τεχνική προπαγάνδας και τους χειριστές αυτής της μαστορικής opinion makers. Το ναρκισσιστικό του καθενός μας εγώ επιλέγει φιγουράτα δόγματα, από κανάλια και έντυπα της ψυχολογικής μας προτίμησης, υπακούοντας σε πολυποίκιλα απωθημένα. Με τέτοιο εξοπλισμό κάποιοι, ίσως, να φτάνουν και σε έδρα πανεπιστημιακή – βεντέτες, με καλοστημένη προβολή, αφού (κατά σύμπτωση) οι «πεποιθήσεις» τους εξυπηρετούν κόμματα ή και κάποια ξένη πρεσβεία.

Ασεβώ, ίσως, στον νηφάλιο αναγνώστη μου, τον κουρασμένο από τη μακρόσυρτη απογοήτευση και ανελπιστία για την πατρίδα του, αν συνδέσω τη χαμένη μας μνήμη με τον εορτασμό, πριν από δέκα ακριβώς ημέρες, διακοσίων χρόνων από την έναρξη του απελευθερωτικού των Ελλήνων αγώνα. Προκαλούσε ο εορτασμός το οδυνηρό ερώτημα, αν οι σημερινοί Ελληνώνυμοι σώζουμε ακόμα ιστορική μνήμη, επομένως και συλλογική αξιοπρέπεια.

Ο σοφός Κωστής Παπαγιώργης είχε πει (ή γράψει) ότι: «το ελληνικό 1821 ήταν η μόνη στην Ιστορία επανάσταση, όπου άλλοι πολέμησαν και άλλοι κυβέρνησαν»! Γιατί επαναστάτησε ο Ελληνισμός, στη Μολδοβλαχία πρώτα και στον Μοριά αμέσως μετά; Για να ελευθερωθούν οι Έλληνες από τους Τούρκους. Πώς καταλάβαιναν αυτή την απελευθέρωση οι επαναστατημένοι; Να «πάρουνε την Πόλη και την Αγια-Σοφιά», να απαλλαγεί από τον τουρκικό ζυγό η ελληνική αυτοκρατορία της χριστιανικής Ανατολής. Δηλαδή, ο στόχος των επαναστατών ήταν ό,τι ακριβώς φοβόταν και απεχθανόταν η Δύση.

Η πρώτη αντίδραση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων στην πολυμερισμένη και ασυντόνιστη εξέγερση των Ελλήνων ήταν οργή και απειλές. Όταν οι θυσίες και ο ηρωισμός των Ελλήνων άρχισαν να γεννάνε φιλελληνισμό στις κοινωνίες της Δύσης, η στρατηγική μεταβλήθηκε: άρχισε η μεθοδική δολιότητα να διχαστούν οι Έλληνες –αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό κόμμα– ο φατριασμός να κυριολεκτείται.

Το όραμα που ταύτιζε την απελευθέρωση με την αποκατάσταση της αυτοκρατορίας (ο «μαρμαρωμένος βασιλιάς», η συνέχιση της Λειτουργίας στην Αγια-Σοφιά εκεί που τη σταμάτησαν οι Τούρκοι) έσβησαν όλα οριστικά με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Είχε επιβληθεί, μακρόσυρτη και απατηλή, η νέα «τάξη πραγμάτων» που κατεδάφιζε, οριστικά και αμετάκλητα, την ταυτότητα των Ελλήνων: την αυτοκρατορία. Η λέξη είχε πολύ συγκεκριμένη ιστορική σάρκα. Σήμαινε τον Ελληνισμό, όχι σαν εθνοφυλετική, αλλά ως πολυεθνική συλλογικότητα, δηλαδή ως τρόπο βίου, ως νοο-τροπία και γλώσσα, ως πολιτισμό.

Τον πολιτισμό τον γεννάει ένα «νόημα» της ύπαρξης και του κόσμου: μια αφομοιωμένη στη γλώσσα και στους θεσμούς μεταφυσική, μια «πίστη» – εμπιστοσύνη – και όχι κάποιο ιδεολόγημα. Οι Έλληνες του 1821 πολεμούσαν «για του Χριστού την πίστη την αγία» ταυτόσημη με «της πατρίδος (του πολιτισμού – τρόπου ζωής) την ελευθερία». Οι Δυτικοί τούς παραχώρησαν την ευφραντική ψευδαπάτη: ένα κρατίδιο, με θεσμούς και λειτουργίες που πιθήκιζαν το ζητούμενο της μετα-μεσαιωνικής Ευρώπης, τις «ελευθερίες», όσες υπόσχεται ο συνεπής μηδενισμός.

Παραχώρηση συγκαταβατική, με όρους εξοντωτικά ταπεινωτικούς: Οικονομία βασισμένη στη λογική της δανειοληψίας, κρατική και περιφερειακή οργάνωση ριζικά αντίθετη στην ελληνική εμπειρία του κοινοτισμού και της αυτοδιαχείρισης, τερατώδικη μεταμόρφωση του λαϊκού εκκλησιαστικού γεγονότος σε «επικρατούσα θρησκεία», οργανισμό κηρυγματικής, ατομοκεντρικής ηθικολογίας.

Παρά τον εξοντωτικό πνιγμό της ελληνικής ιδιαιτερότητας από τη δυτική «φιλελληνική» προστασία, η ευγενική και αρχοντική πολιτική ιδιοφυΐα του Καποδίστρια επιχείρησε να συγκεράσει τα ουσιώδη της ελληνικότητας με την απόλυτη κυριαρχία της Δύσης στη Νεωτερικότητα. Η γαλλική στρατιωτική αποστολή οργάνωσε τη δολοφονία του.
Έτσι, ο εξευρωπαϊσμός του ελλαδικού κρατιδίου πήρε τον χαρακτήρα βίαιης καθυπόταξης. Ορίζεται Γερμανός (Βαυαρός) βασιλιάς των Ελλήνων, ανήλικος, την απόλυτη δικτατορική εξουσία ασκεί τριμελής «αντιβασιλεία». Αυτή στήνει, εκ θεμελίων, έναν κρατικό μηχανισμό χωρίς ίχνος της πολιτιστικής παράδοσης και χαρακτηρολογικής ιδιαιτερότητας των Ελλήνων, κράτος μέχρι σήμερα εχθρικό, αντίπαλο, βασανιστή του πολίτη.

Οι δυτικές «Προστάτιδες Δυνάμεις» θα απεργαστούν με υπομονή τη μονιμοποίηση της καταγωγικής (προαποφασισμένης) καχεξίας και ευτέλειας του κράτους των Ελλήνων: Θα προσφέρουν μεθοδικά στην Τουρκία τον πολυαίμακτο ξεριζωμό του Ελληνισμού από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, την Κύπρο, την Ίμβρο, την Τένεδο, την Κωνσταντινούπολη.

Την Πέμπτη, 25 Μαρτίου 2021, γιορτάσαμε. Με φανφάρες, ακραίας επαρχιωτίλας, δηλώσαμε την απώλεια της ιστορικής μας μνήμης.

ΠΗΓΗ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η προσπάθεια απαξίωσης των αγωνιστών του 1821 συνεχίζεται

Του ΧΡΟΝΗ ΒΑΡΣΟΥ· Φιλολόγου

Η φετινή επέτειος των 200 χρόνων από την Ελληνική  Επανάσταση  του 1821, ήταν βέβαιο ότι θα αποτελέσει ευκαιρία για ποικίλες συζητήσεις,  οξείες  αντιπαραθέσεις, προβληματισμούς,  διαφορετικές προσεγγίσεις, αλλά και καινοφανείς απόψεις, εντασσόμενες στον γνωστό κύκλο της εθνοαποδομητικής σχολής,  προεξαρχούσης της γνωστής επιτροπής «Ελλάδα 2021». Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτή της αναπληρώτριας  καθηγήτριας  στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, κας Μαρίας Ευθυμίου, πρόσφατα  παραιτηθείσας  από την «Ελλάδα 2021».

Στις  26  Ιανουαρίου σε συνέντευξή της στο InsideStory απαντώντας στο ερώτημα: «Ποια είναι τα 10 πράγματα  που θα έπρεπε οπωσδήποτε να πει σε κάποιον που δεν γνωρίζει απολύτως τίποτα για την Ελληνική Επανάσταση», διαβάζουμε την άποψη που έχει για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον «καλό» όπως λέει για τον λαό (που προφανώς ως αμαθής δεν ξέρει…) σε αντιπαραβολή με τον «κακό» (όπως πιστεύει ο αδαής  μέσος  Έλληνας…) Mαυροκορδάτο (!) Σύμφωνα μ’ αυτήν, ο Γέρος του Μοριά είναι ο κατεξοχήν «υπεύθυνος» (!) για τους δύο εμφυλίους πολέμους μέσα στην Επανάσταση (Νοέμβριος  1823-Φεβρουάριος 1825), λόγω «της επιδίωξής του να την ελέγξει πολιτικά» και να «ιδρύσει γκοβέρνο μιλιτάρε δηλαδή στρατιωτική κυβέρνηση». Κατά τα λεγόμενά της, «χειρίστηκε αφρόνως το πράγμα και τελικά απέτυχε την ώρα που ο Ιμπραήμ και οι Αιγύπτιοι συνέτριβαν την Επανάσταση». Και συμπληρώνει τον χαρακτηρισμό του ήρωα, λέγοντας ότι «ένας άνθρωπος ο οποίος πράγματι στα Δερβενάκια έσωσε την Επανάσταση, δρα μετά με τρόπο βλαπτικό γι’ αυτήν»(!)

Αυτή λοιπόν την εικόνα θα αποκτούσε όποιος δεν γνώριζε τίποτα για το 1821, μαθαίνοντας για τη «φιλαρχία»  της  πλέον εμβληματικής μορφής της Επανάστασης, και «τη δίψα του για εξουσία» ενώ μάλιστα η Επανάσταση «δεχόταν τα χτυπήματα του Ιμπραήμ»! Απευθυνόμενος κανείς σε κάποιον αθώο και ευκολόπιστο Καναδό, Νεοζηλανδό, ιθαγενή του Αμαζονίου ή Εσκιμώο ενδεχομένως και να τον είχε πείσει. Όμως, δυστυχώς, για κάποιες απόψεις οι πηγές βοούν και η ιστορική αλήθεια κραυγάζει για τις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας, του Α. Μαυροκορδάτου, του  Θ. Νέγρη, του  Ι. Κωλέττη, του Γ. Κουντουριώτη που εξώθησαν τα πράγματα σε εμφύλια σύγκρουση φέρνοντας την Επανάσταση στο χείλος της καταστροφής και έστρωσαν τον δρόμο στην ξένη παρέμβαση με τα δάνεια και τα ξενικά κόμματα.

 Τι να σχολιάσει κανείς για τις απόπειρες δολοφονίας του Οδυσσέα Ανδρούτσου στη Στερεά την άνοιξη του 1822, την καθαίρεση, επικήρυξή του ως ληστή και καταδίκη του ερήμην εις θάνατον τον Ιούνιο, την απόπειρα δολοφονίας του τον Μάιο του 1824 στο Ναύπλιο, τη σύλληψή του τελικά τον Απρίλιο του 1825 και τη δολοφονία του στην Ακρόπολη τον Ιούνιο; Την απόπειρα δολοφονίας του ιδίου του Κολοκοτρώνη στην Τρίπολη τον Ιανουάριο του 1824 ή τη δίκη του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό, τον Απρίλιο του ίδιου έτους για «προδοσία» με ποινή «ισόβιας εξορίας»; Τι να πει για τις εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης αναφορικά με την απόλυτη κατάρρευση της ελληνικής άμυνας στη Μεσσηνία, όταν έφτασε ο Ιμπραήμ τον Φεβρουάριο του 1825, που κρατούσε τον Κολοκοτρώνη  φυλακισμένο  στην Ύδρα και τον απελευθέρωσε, κάτω από το βάρος των συνεχών ηττών από τους Αιγυπτίους, μόλις 3 μέρες πριν τη μάχη στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825);

Αλλά και στο ΚΡΗΤΗ TV, καλεσμένη στην εκπομπή του Γιώργου  Σαχίνη,  «ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ»  στις 15/1/2021, με τον τίτλο «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 – Άξονες Εθνικής Αυτοσυνειδησίας 200 χρόνια μετά», η κα Ευθυμίου στην ημίωρη παρέμβασή της μας κατέστησε γνωστές και άλλες από τις απόψεις της για το 1821. Στην τοποθέτησή της  (1:18:00 λεπτό) για το θέμα του ρόλου και της προσφοράς των φιλελλήνων, διατυπώθηκε η άποψη ότι κατά την πολιορκία των τουρκικών κάστρων από τους Έλληνες, υπήρξαν διαφωνίες σε επίπεδο τακτικής οπλαρχηγών – φιλελλήνων. Μάλιστα  όπως χαρακτηριστικά  είπε «οι  φιλέλληνες έλεγαν ότι αν μας αφήσετε μόνους μας σε λίγες μέρες θα τα πάρουμε λόγω τεχνικής»(!) Προφανώς ο συγκεκριμένος ισχυρισμός είναι έωλος αφού είναι γνωστό τοις πάσι, ότι λόγω έλλειψης πυροβολικού ήταν πρακτικά αδύνατο να καταληφθούν κάστρα όπως η Τρίπολη, η Πάτρα, το Ναύπλιο ή ο Ακροκόρινθος εξ εφόδου, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα των φιλελλήνων. Αλλά, αλήθεια, πώς μπορεί να σταθεί μια τέτοια άποψη, όταν είναι γνωστό ότι μόλις 500 περίπου φιλέλληνες ήρθαν στην επαναστατημένη Ελλάδα την περίοδο 1821-1822; Και αυτοί θα μπορούσαν να φέρουν σε πέρας ένα τέτοιο εγχείρημα, όταν η φρουρά της Τρίπολης ήταν περίπου 14.000 το καλοκαίρι του 1821 και η αντίστοιχη της Πάτρας περίπου 7.000 την άνοιξη του 1822, σε περιόδους δηλαδή στενής πολιορκίας  από  τους  Έλληνες;  Είναι δυνατόν να λοιδορείται η τακτική του ασφυκτικού αποκλεισμού σε συνδυασμό με την παρεμπόδιση ανεφοδιασμού τους από τον οθωμανικό στόλο (με στόχο την παράδοση λόγω πείνας), με δεδομένο τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων;

Στο  αμέσως  επόμενο  λεπτό (1:19:00) υποστηρίχθηκε  ότι  στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822) «οι φιλέλληνες και το τακτικό πεζικό υπονομεύτηκαν από τους οπλαρχηγούς των ατάκτων, επίτηδες, για να μην γίνει τελικά τακτικός στρατός»(!) Φυσικά για τον ελλιπή σχεδιασμό, την όλη κακή διαχείριση και εκτέλεση της επιχείρησης στην Ήπειρο και τα εξόφθαλμα λάθη σε τακτικό επίπεδο του αρχηγού της εκστρατείας Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου ούτε λόγος(!) Ενός δηλαδή ανθρώπου που στερούνταν παντελώς οποιασδήποτε  στρατιωτικής γνώσης και εκπαίδευσης αλλά κινούμενος καθαρά από φιλαρχία και μωροφιλοδοξία επεδίωξε μια στρατιωτική νίκη στο μέτωπο της Ηπείρου, υπονομεύοντας  πρώτα  απροκάλυπτα τις επιχειρήσεις του Θ. Κολοκοτρώνη στην Πάτρα (Μάρτιος-Ιούνιος 1822) και των Οδ. Ανδρούτσου, Νικηταρά και Δ. Υψηλάντη στην περιοχή της Λαμίας (Απρίλιος 1822). Όλες οι ευθύνες λοιπόν της ήττας στο Πέτα βαρύνουν τους αρχηγούς των ατάκτων, τον Βαρνακιώτη δηλαδή και τον Μ. Μπότσαρη…(!)

Στο τελευταίο λεπτό της παρέμβασής  της  (1:23:00)  διατυπώθηκε και το καινοφανές και ανιστόρητο σχόλιο ότι ο ελληνικός στόλος «εγκατέλειψε» το Μεσολόγγι στην τελευταία φάση «αφήνοντάς το μετέωρο διότι οι Υδραίοι ναύτες αρνήθηκαν να πάνε λόγω μη καταβολής μισθών»(!) Για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, ο ελληνικός στόλος, παρά τις δυσκολίες χρηματοδότησης, κατέβαλε πραγματικά υπεράνθρωπες προσπάθειες απέναντι στον  αντίστοιχο τουρκοαιγυπτιακό στον Πατραϊκό κόλπο, έναν υπερμεγέθη αντίπαλο, με 90 πολεμικά πλοία μετά τις 6/11/1825 και ανεξάντλητες δυνατότητες ανεφοδιασμού από τη σχεδόν απρόσβλητη γραμμή Αλεξάνδρειας – Σούδας – Μεθώνης – Πάτρας. Στα πλαίσια της ναυτικής υποστήριξης και του ανεφοδιασμού  του  πολιορκημένου Μεσολογγίου (Απρίλιος 1825 – Απρίλιος 1826) διεξήχθησαν συνολικά 5 ναυτικές εκστρατείες· και στο τέλος, καθώς ήταν πρακτικά αδύνατον πλέον να διοχετευθούν εφόδια και τρόφιμα στους «Ελεύθερους  Πολιορκημένους»,  λόγω  της κατοχής της λιμνοθάλασσας από τις τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις αλλά και της ισχύος του αντιπάλου, ο ελληνικός στόλος αποσύρθηκε την επομένη της  πτώσης  της  ηρωικής πόλης.

Αυτά τα απίθανα και κακεντρεχή  ακούστηκαν  και  το  2011  στη γνωστή σειρά του ΣΚΑΙ, στην 6η εκπομπή του ντοκιμαντέρ «Η γέννηση ενός έθνους», για τη δήθεν ηχηρή «απουσία» του ελληνικού ναυτικού από την πολιορκία του Μεσολογγίου και την εγκατάλειψη της πόλης λόγω «βουλιμίας» των πληρωμάτων για μισθούς(!) Για τους στοιχειωδώς γνωρίζοντες, ένα πολεμικό μπρίκι της εποχής (με 16 πυροβόλα και 108 άτομα πλήρωμα), κόστιζε σε μισθούς, τροφές, συντήρηση, επισκευές και φόρτο πυρομαχικών περίπου 15.000 γρόσια για πλου ενός μηνός. Δηλαδή για την κινητοποίηση μόλις μιας μοίρας 20 πλοίων απαιτούνταν σχεδόν 300.000 γρόσια, χρήματα που δεν υπήρχαν, διότι η κυβέρνηση κατασπατάλησε τα δάνεια για τη διεξαγωγή των εμφυλίων πολέμων.

Δυστυχώς,  η  τάση  απαξίωσης της πολεμικής δράσης των αγωνιστών,  επιφανών  ηγητόρων  και  απλών  μαχητών,  σε  αντιπαραβολή με τους «ικανούς» πολιτικούς, τη διπλωματία και τους ξένους που μας «έσωσαν», είναι σαφέστατα έκδηλη όχι μόνο στα μέλη της επιτροπής «Ελλάδα 2021» (γνωστές πλέον οι απαράδεκτες απόψεις που εξεφράσθησαν δημοσίως για τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη και τον Καποδίστρια) αλλά και σε τοποθετήσεις όπως οι ανωτέρω. Η κυριαρχία των απόψεων του εθνομηδενισμού είναι δεδομένη στα πανεπιστημιακά ιδρύματα και τα ΜΜΕ. Στην πλειοψηφία όμως του ελληνικού λαού ήταν και θα παραμείνουν πάντα απελπιστικά  μειοψηφικές, όσο τουλάχιστον η συλλογική μνήμη θα συντηρεί μέσα της το αντιστασιακό ήθος του Ελληνισμού και τις μορφές των ηρώων που έδωσαν τα πάντα για την Ελευθερία μας.

ΠΗΓΗ

ΑΡΔΗΝ

«1800», ο εθνομηδενισμός σε κόμικς

Του Μανώλη Εγγλέζου Δεληγιαννάκη· Δικηγόρου / Ιστορικού

«Οι φόβοι (ότι οι εορτασμοί για το ’21 θα λάβουν το χαρακτήρα μιας πανηγυρτζίδικης εθνοκεντρικής φιέστας) εντείνονται με την αναγγελία της νέας, συντηρητικής υπουργού Παιδείας, ότι στόχος είναι το μάθημα της Ιστορίας «να πάψει να είναι κοινωνικού χαρακτήρα» και «να αναπτύσσει την εθνική συνείδηση».

Το παραπάνω απόσπασμα είναι από την εισαγωγή του τρίτου βιβλίου της σειράς κόμικς «1800», την οποία υπογράφει ο Γιάννης Αντωνόπουλος (John Antono), σκιτσογράφος/ιστορικός.

Η σειρά «1800», με τέσσερα προς το παρόν τεύχη, μπορούσε να είναι μια προσπάθεια που εμπνέεται από θέματα της ελληνικής ιστορίας. Άρα που αντλεί από την παράδοσή μας, για να δημιουργήσει πνευματικό έργο μέσα από σύγχρονους και δημοφιλείς τρόπους έκφρασης, όπως το κόμικ. Η συγκεκριμένη σειρά μάς μεταφέρει στη Δυτική Ελλάδα του Αλή Πασά, όπου μέσα από τη ζωή του κεντρικού ήρωα, Δήμου Καραμάνου, παρουσιάζονται οι περιπέτειες των Σουλιωτών και τα γεγονότα της Λευκάδας. Τη σειρά υπογράφει ο Θ. Καραμπάλιος, που σε αυτό το χωροχρονικό υπόβαθρο στήνει με δεξιοτεχνία την ιστορία του, ενδιαφέρουσα, δραματική, με παραστατική εικονογράφηση και δυνατή σκιαγράφηση χαρακτήρων.

Ένα κόμικς εμπνευσμένο από αυτή την περίοδο είναι κατ’ αρχήν καλοδεχούμενο. Γιατί, σε έναν τομέα που η δυτική τέχνη κυριαρχεί κι επιβάλλει τη θεματολογία της, το να βλέπεις τους ήρωες του ’21 σε δράση, χρόνια μετά τα Κλασσικά Εικονογραφημένα, συνιστά από μόνο του θετικό πρόσημο. Βάζει την ιστορία μας στο επίκεντρο και εμείς, ως αναγνώστες, ταυτιζόμαστε με αυτά που διαβάζουμε, μας είναι οικεία, προέκταση του εαυτού μας στο παρελθόν. Δεν είμαστε κάποιοι τρίτοι που απλώς διαβάζουν και συναρπάζονται ίσως από μιαν ιστορία, είμαστε οι ίδιοι κομμάτι των τεκταινομένων.

Το «1800» είχε όλες τις προδιαγραφές να συμβάλλει, με μόνη τη θεματολογία του, στο ρεύμα αποκατάστασης της σχέσης με το παρελθόν μας, ταλαιπωρημένο από «νέες» αναγνώσεις, που σαν το λάστιχο το ξεχειλώνουν προς εξυπηρέτηση νεοταξικών σκοπών. Αλλά δεν το καταφέρνει. Διαπερνάται από έναν εθνομηδενισμό που διακριτικά κι εύπεπτα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, αναπαράγει το αποδομητικό αφήγημα.

Ένα αποδομητικό αφήγημα

Ο διάχυτος αντικληρικαλισμός του εμπεδώνεται στη σκηνή του πρώτου τεύχους, όπου ο παπάς, σ’ ένα σκίτσο που θυμίζει έντονα το «Κρυφό Σχολειό» του Γύζη, αναφέρεται στους χρησμούς του Αγαθάγγελου και τονίζει στα παιδιά που τον ακούν ότι, εφόσον το ξανθό γένος θα μας σώσει, δεν πρέπει οι Έλληνες να επιδιώξουν την ελευθερία της πατρίδας μόνοι τους. Γι’ αυτό, «χαΐνηδες σαν τον Νικοτσάρα δεν είναι ήρωες αλλά κακούργοι». Το ότι αυτό φαίνεται να το λέει ένας απλός παπάς οδηγεί σε μια συλλήβδην απαξίωση του ρόλου της Εκκλησίας, καθώς δεν αρκείται καν στο σχήμα αντιπαράθεσης κατώτερου (και επαναστατικού) κλήρου και ανώτερου, που είναι συμβιβασμένος και υποτακτικός της Πύλης.

Η αρνητική παρουσίαση της Εκκλησίας συνεχίζεται με την παρουσίαση του Ιγνατίου (μετέπειτα Ουγγροβλαχίας) ως υπεύθυνου για την επιστροφή των Ελλήνων της Πρέβεζας στην πόλη τους, πράξη που οδήγησε στη σφαγή τους: Η πιθανότητα να έπεσε εκείνος θύμα εξαπάτησης δεν λαμβάνεται υπόψη. Οι αρνητικές συμπαραδηλώσεις ως προς την Εκκλησία συνεχίζονται με την έμφαση στον αφορισμό των Κολοκοτρωναίων, μετά τη ληστεία κατά του πρωτοσύγκελου της Τρίπολης, με αντικείμενο τα δοσίματα του Πατριαρχείου.

Άλλη σταθερά του κόμικς είναι τα γρόσια ως κινητήριος δύναμη των δραστηριοτήτων των πρωταγωνιστών: Ο Καραμάνος θα μεσολαβήσει στον Αλή Πασά για τον Νικοτσάρα έναντι χιλίων γροσίων, πετύχει δεν πετύχει την αποστολή του. Οι Κολοκοτρωναίοι θα κλέψουν λεφτά της Εκκλησίας. Οι επιτιθέμενοι κατά των Τούρκων ενδιαφέρονται πολύ για τα λάφυρα κ.ο.κ.

Παραπέρα, οι Ρωμιοί έχουν κοινή δράση με τους Τουρκαλβανούς, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος είναι βασιλικότερος του βασιλέως στην αυλή του Αλή Πασά, όπου κυκλοφορεί και ο Καραϊσκάκης. Τα Γιάννινα του Αλή Πασά είναι χωνευτήρι κι όχι τόπος με υπόδουλους Ρωμιούς, οι οπλαρχηγοί είναι υπηρέτες του Αλή, ή ζητούν την εύνοιά του. Η αρματολική δράση είναι κοινή χριστιανών και μουσουλμάνων ενόπλων, ο Νικοτσάρας παρακαλάει τον Αλή για ένα αρματολίκι.

Το ιδεολογικό πλαίσιο του «1800»

Σύμφωνα με την εισαγωγή του 3ου τεύχους, η ελληνική επανάσταση υπήρξε «πολυετής εκρηκτική κοινωνική, στρατιωτική και διπλωματική διεργασία» (εισαγωγή 3ου τεύχους), αλλά όχι εθνική. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία είναι «πολυεθνοτική» (εισαγωγή 3ου τεύχους), κι έχει «πολυπολιτισμικό μωσαϊκό» (εισαγωγή 1ου τεύχους), όχι τουρκική με υπόδουλους καταπιεζόμενους λαούς.

Από όλα αυτά, δε λείπει και η απαραίτητη ταύτιση του εθνικού με τη Χρυσή Αυγή: «Όσο ο εθνικιστικός λόγος κερδίζει έδαφος, οποιαδήποτε αναφορά σε σύμβολα και πρόσωπα που συνδέονται με την επανάσταση του 1821 μπορεί λανθασμένα να θεωρηθεί από πατριωτική -με την απολύτως διαστρεβλωμένη έννοια του όρου- και ελληνοκεντρική, έως και εθνικιστική» (εισαγωγή 1ου τεύχους). Και έρχεται το «1800» να μας δώσει την -μη διαστρεβλωμένη προφανώς- πατριωτική προσέγγιση που επιβάλλει η αποδομητική ιστοριογραφία, δηλαδή με την έννοια της πατρίδας απούσα.

Τελικά, η προσπάθεια είναι αυτό που λέει και η εισαγωγή του 3ου τεύχους, η οποία, σε μια φανταστική και αυθαίρετη ανάγνωση της πραγματικότητας της παγκοσμιοποίησης και της επίθεσης στις τοπικές ταυτότητες, θεωρεί το «1800» ως αντίπραξη σε μιαν ιδεολογική εργαλειοποίηση της ιστορίας, προσάπτοντας στην επιτροπή της Γιάννας και του Χατζή …εθνικιστικά χαρακτηριστικά(!), και θεωρώντας πως «οι εθνικές επέτειοι ολοένα και περισσότερο χρησιμοποιούνται ως αφορμή για επίδειξη μισαλλοδοξίας». Χρειάζεται να απαντήσει κάποιος ότι αυτό που εμπεδώνει το «1800» και οι εισαγωγές του είναι όντως η ιδεολογική εργαλειοποίηση της ιστορίας μας, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση, αυτή της αποδόμησής της με όχημα μια δημοφιλή μορφή τέχνης.

ΠΗΓΗ

Άρδην