Kυρά Σαρακοστή ονομάζεται η μορφή μιας γυναίκας που φτιαχνόταν από ζυμάρι. Πρόκειται για ένα έθιμο ιδιαίτερα διαδεδομένο, με θρησκευτικό και συμβολικό χαρακτήρα. Αρχικά, σχημάτιζαν με το ζυμάρι μία γυναικεία μορφή και τοποθετούσαν στο κεφάλι της ένα σταυρό. Δεν της έβαζαν ποτέ στόμα, γιατί νήστευε, ούτε μύτη ώστε να μην μπορεί να μυρίζει και ζηλεύει. Τα χέρια της ήταν πάντα σταυρωμένα, γιατί προσευχόταν. Άλλωστε, η περίοδος της Μεγάλης σαρακοστής είναι περίοδος νηστείας και προσευχής για τους χριστιανούς. Τέλος, της έβαζαν επτά πόδια, τα οποία συμβόλιζαν τις επτά εβδομάδες που μεσολαβούν από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα. Κάθε εβδομάδα που περνούσε έκοβαν και ένα πόδι.
Η κυρά Σαρακοστή, επομένως, συμβόλιζε τη νηστεία πριν από το Πάσχα, ενώ ταυτόχρονα αποτελούσε ένα είδος ημερολογίου.
Την Κυρά Σαρακοστή
που είναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν
με αλεύρι και νερό!
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό!
Και μετρούσαν τις ημέρες
με τα πόδια της εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά!
Πηγή: Ευρωπαϊκό Μουσείο Άρτου
Οι δημιουργίες μας