Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ΄και Β΄τάξης του Λυκείου μας είχαν την ευκαιρία, τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2023, μετά από εισήγηση των συμβούλων σχολικής ζωής και στο πλαίσιο διδακτικής επίσκεψης που άπτεται του θέματος «Τα φύλα στη Λογοτεχνία», να παρακολουθήσουν την κινηματογραφική μεταφορά του αριστουργήματος του Α. Παπαδιαμάντη «Η Φόνισσα».
Θεωρούμε πολύ σημαντικό να παραθέσουμε μερικές από τις κριτικές που έγραψαν τα παιδιά και αποτυπώνει τον τρόπο γραφής και κριτικής των σύγχρονων νέων.
Χθες παρακολουθήσαμε στον κινηματογράφο την «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη σε σκηνοθεσία της Εύας Νάθενα. Ήταν μια αξιόλογη ταινία, η οποία αποτυπώνει την αγριότητα και την ωμότητα στις συμπεριφορές των ανθρώπων εκείνης της εποχής. Η φτώχεια, οι κακουχίες και η έλλειψη ελευθεριών καθιστούν όλους τους ανθρώπους -άνδρες και γυναίκες- απότομους και απόμακρους. Αναλογιζόμενοι λοιπόν πως τα γεγονότα διαδραματίζονται το 1903 περίπου παρατηρούμε τα τεράστια άλματα προόδου που έχει κάνει η ελληνική κοινωνία στο πέρασμα των χρόνων και αντιλαμβανόμαστε τις επιπτώσεις στην διαμόρφωση χαρακτήρων μιας πιο συντηρητικής κοινωνίας.
Προσωπικά έμεινα έκπληκτος με το σκηνικό της ταινίας που γυρίστηκε σε έναν βραχώδη τόπο με φουρτουνιασμένη πάντοτε τη θάλασσα, στοιχεία που υπαινίσσονται τις δυσκολίες, τα δεινά και την ωμότητα των ανθρώπων. Επίσης μου άρεσε ιδιάιτερα η πρωταγωνίστρια της ταινίας, Κ. Καραμπέτη, που υποδύεται την Φόνισσα και με απίστευτες ερμηνείες και κινήσεις με συνεπήρε και με έκανε να αισθανθώ το βάρος που κουβαλούσε μέσα της, κάτι εξαιρετικά δύσκολο να πετύχει ένας ηθοποιός. Τέλος, η ταινία αυτή μπορεί να σταθεί αφορμή για να αντιληφθούμε το πόσο λάθος είναι να καταπιέζονται άνθρωποι από άγριες και δύσκολες καταστάσεις που βιώνουν, είτε από το κοινωνικό σύνολο είτε από τον οικογενειακό τους περίγυρο. Όλοι μας έχουμε το δικαίωμα στην ελευθερία.
Γεώργιος Κ., μαθητής Γ Λυκείου
….Αν και η ταινία δεν παρουσιάζει αυτολεξεί την σειρά των γεγονότων έτσι όπως διαδραματίζονται στο διήγημα του Παπαδιαμάντη, καταφέρνει με τεράστια επιτυχία να μεταφέρει το μήνυμα κατά του μισογυνισμού, της κυριαρχίας, του πατριαρχικού συστήματος και της κακοποίησης των γυναικών. Μέσω των συγκλονιστικών ερμηνειών των ηθοποιών μεταφέρεται η πίεση και η τραγικότητα της κατάστασης που βίωναν και συνεχίζουν να βιώνουν οι γυναίκες σε μια κλειστή ή και πολλές φορές προοδευτική κοινωνία. Οι θάνατοι τόσων βρεφών και παιδιών θηλυκού γένους, οι αμβλώσεις, οι ξυλοδαρμοί και οι ανθρωποκτονίες γυναικών φανερώνουν το πόσο ανεπιθύμητες ήταν οι γυναίκες.
Πόσο βάρος θεωρούνταν για μια οικογένεια. Πόσο υποταγμένες θεωρούνταν ότι έπρεπε να είναι στους άντρες τους. Πόσο αβοήθητες και ανήμπορες ένιωθαν και ήταν μπροστά σε αυτή την ανδροκρατούμενη κοινωνία που υπερισχύει η σωματική δύναμη παρά η νόηση και η έννοια του ανθρώπου και του σεβασμού.
Ανδρονίκη Β., μαθήτρια Γ Λυκείου
………Ολόκληρο το θέμα, τα πρόσωπα, η σκηνοθεσία πιστεύω πως άγγιξαν την καρδιά και περισσότερο τον τρόπο σκέψης του καθενός από εμάς……..Νομίζω πως η ελληνική κοινωνία δεν είναι συνηθισμένη να βλέπει τέτοια αριστοτεχνικά έργα που εκτυλίσσονται στον χώρο της και αυτή η ταινία θα ομολογήσω πως είναι η εξαίρεση.
Αζρά Κ., μαθήτρια Γ Λυκείου
Χθες παρακολουθήσαμε την ταινία «Η Φόνισσα», βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Α. Παπαδιαμάντη. Κατά την γνώμη μου, κατάφερε να αντικατοπτρίσει απόλυτα την σκληρή πραγματικότητα εκείνης της εποχής, σχετικά με τη θέση της γυναίκας και τα ήθη κι έθιμα που την περιέβαλλαν. Αποτυπώνει όλες τις συνέπειες που έχουν στον άνθρωπο η φτώχεια και η έλλειψη παιδείας και με περίτεχνο τρόπο στιγματίζει την καταπίεση που υφίσταται η γυναίκα. Η πρωταγωνίστρια Κ. Καραμπέτη με την εξαιρετική της ερμηνεία ενσαρκώνει με τον πιο αριστοτεχνικό τρόπο την σκληρή, δυναμική, ωμή κι επαναστατική ηρωίδα του Παπαδιαμάντη.
Μαρία –Ελένη Γκ., μαθήτρια Γ΄ λυκείου
…..Κατά τη γνώμη μου, αυτό που προσπαθεί να θίξει η «Φόνισσα» είναι η κοινωνική θέση της γυναίκας κατά την περίοδο εκείνη, καθώς και να καταγγείλει τον θεσμό της πατριαρχίας που κυριαρχούσε. Μέσω μιας σειράς από γεγονότα αποτυπώνεται η ζοφερή και λυπηρή πραγματικότητα που ίσχυε για τα μικρά κοριτσάκια που γεννιόντουσαν και κατ΄ επέκταση το «μαύρο» μέλλον που τους περίμενε. Η σκηνοθέτρια κατάφερε να παρουσιάσει γλαφυρά την φτώχεια, την αμάθεια, τις αντιλήψεις και τα έθιμα που επικρατούσαν εκείνη την εποχή. Η πρωταγωνίστρια ενσάρκωσε με τρομερή επιτυχία τον ρόλο της Φόνισσας αποδίδοντας τα τόσο σημαντικά μηνύματα του Παπαδιαμάντη.
Κωνσταντίνα Α. , μαθήτρια Γ΄ Λυκείου
……….Θίγονται στην ταινία πολλά κοινωνικά πρόβλημα κι ένα από αυτά είναι η υποβαθμισμένη θέση της γυναίκας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Ελύτης «Μια μέρα το παρελθόν θα μας αιφνιδιάσει με τη δύναμη της επικαιρότητάς του. Δε θα’χει αλλάξει εκείνο άλλα το μυαλό μας». Στην ταινία φαίνεται η ρεαλιστική απεικόνιση της κοινωνίας της εποχής, ενώ η τραγικότητα και η υποβλητική ατμόσφαιρα με εντυπωσίασαν. Ο Παπαδιαμάντης εξερευνά βαθιά τον χαρακτήρα της Φόνισσας η οποία πέρασε μια ζωή τυραννισμένη, γεμάτη δυσκολίες , επειδή υπηρετούσε πάντοτε κάποιον, είτε τους γονεις της είτε τα παιδιά είτε τα εγγόνια της. Οι γυναίκες γενικότερα είχαν υποστεί ψυχολογική και σωματική βία από τους άνδρες.
Η κοινωνία ήταν ανδροκρατούμενη και οι γυναίκες υποτάσσονταν στους άνδρες με ή χωρίς τη θελησή τους. Από την πίεση της κοινωνίας η Φραγκογιαννού παραλογίζεται και πνίγει τόσα κορίτσια και το ίδιο της το εγγόνι μιας και πιστεύει ότι θα τα απαλλάξει από τα μελλοντικά βάσανα. Το σενάριο της ταινίας είναι πρωτότυπο γιατί αλλάζει η σειρά των φόνων, τροποποιείται το φινάλε και φαίνεται η υποκειμενική ματιά της σκηνοθέτριας.
Άννα Κρ., μαθήτρια Γ΄Λυκείου
Οι Σύμβουλοι Σχολικής Ζωής:
Γκόγκου Μαρία, Λαζούδη Κατερίνα, Ούτου Μαρίνα, Παπαδοπούλου Βάγια
