Στην αρχή ήταν χαριτωμένο έτσι όπως μιλούσε δοκιμάζοντας να επικοινωνήσει στη γλώσσα των μεγάλων…. Δεν έλεγε μερικά φωνήματα αλλά ήταν απόλαυση να το ακούς….Κι εσύ μαμά/μπαμπά πολλές φορές το ενθάρρυνες μιλώντας σαν να είσαι στην ηλικία του αλλά και χρησιμοποιώντας την πανελλήνιας εμβέλειας μπεμπεκίστικη διάλεκτο που θέλει το αυτοκίνητο τουτού, το σκυλάκι γαβ-γαβ και άλλα ενδιαφέροντα.Σιγά σιγά μεγάλωσε ,τέλειωσε με τη βρεφική ηλικία και με φόρα πέρασε στην νηπιακή.Αν το έκανε με επιτυχία όσο αφορά στη γλωσσική του ανάπτυξη θέλει λίγο ψάξιμο.. Ας αρχίσουμε από την άρθρωση. Αυτό που κάποτε ήταν φυσιολογικό, έγινε χαριτωμένο και μετά συνήθεια.. Το νερό , νεό,το μολύβι μολύδι, σκύλος θκύλοθ, η κυρία κυλία…

Μερικές φορές είναι τόσα πολλά μαζεμένα που ένας άγνωστος δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με το παιδί σου και αισθάνεται αμήχανα .Σου λέει τότε με ένα βιαστικό χαμόγελο “εντάξει μικρό είναι ακόμα” και τερματίζει τη συνομιλία..Κι εσύ απ’όλο αυτό επιλέγεις να σταθείς στο “μικρό είναι ακόμα ” και ησυχάζεις.

Σου έχω δυσάρεστα νέα αγαπητέ γονιέ.

Το παιδί σου στα πέντε του χρόνια δεν είναι καθόλου μικρό. Είναι σε μια ηλικία που πρέπει να μπορεί να επικοινωνεί τόσο σε επίπεδο επαρκούς λεξιλογίου όσο και με σωστή άρθρωση.Τι κάνεις λοιπόν; -Σταματάς αμέσως την όποια μπεμπεκίστικη διάλεκτο συνηθίζεις να χρησιμοποιείς στο σπίτι. -Μιλάς στο παιδί σου κανονικά όπως μιλάς με όλο τον υπόλοιπο κόσμο. -Εντοπίζεις που υπάρχει δυσκολία. Είναι σε κάποια φωνήματα και στα συμπλέγματα τους (σ, στρ, ρ, ρπ, ρμπ, κλπ) ή το παιδί χρησιμοποιεί ολόκληρες λέξεις -φράσεις που χαρακτηρίζουν προγενέστερα στάδια ανάπτυξης;

Στην πρώτη περίπτωση διορθώνουμε το φώνημα στη δεύτερη σταματάμε τη χρήση των λέξεων-φράσεων στην καθημερινότητα μας αντικαθιστώντας τις με τις κανονικές φυσιολογικά.Από τη στιγμή που θα σταματήσουμε να τις λέμε εμείς θα σταματήσει με τον καιρό κι αυτό. -Σου φαίνεται ότι μιλάει σαν να μη χρησιμοποιεί καθόλου σύμφωνα; Ακούς κάτι σαν ένα ατέλειωτο αααεεεεοοοηηη ; Σου φαίνεται ότι η φωνή του ακούγεται σαν να βγαίνει από κάποιο βάθος; -Κολλάει σε μια συλλαβή κάτι σαν κακακακακα και δυσκολεύεται να ολοκληρώσει τη λέξη-φράση ειδικά όταν βιάζεται; -Φαίνεται να μη σου δίνει σημασία όταν το φωνάζεις ή βάζει δυνατά την τηλεόραση; -Σου λένε στο σχολείο ότι δυσκολεύεται να ακολουθήσει και τις πιο απλές οδηγίες και μένει να χαζεύει ή κοιτάει περισσότερο στο στόμα παρά στα μάτια όταν του μιλάνε; Αν διαπιστώσεις κάτι απ’όλα αυτά αναλαμβάνεις αμέσως δράση.

Η πρώτη σου κίνηση είναι να ελέγξεις αυτιά και στοματική κοιλότητα. Αν το παιδί δεν ακούει καλά,δεν μιλάει σωστά. Αυτό μπορεί να επηρεάσει από ελάχιστα ως πάρα πολύ τον λόγο του και να συντελέσει και σε άλλες δυσκολίες στην πορεία ανάλογα με το πότε άρχισε να μην ακούει καλά. Μπορεί να έχει απλώς κερί στο αυτί ή και στα δυο αυτιά και να ακούει μέσω εμβοών. Αυτό θα επηρεάσει τον τρόπο που μιλάει και μπορεί να δείχνει ότι δεν καταλαβαίνει τι του λες, ακόμα και απλά πράγματα. Σίγουρα όταν δεν ακούει καλά μιλάει αρκετά δυνατά. Αν το πρόβλημα ακοής δημιουργήθηκε σε προγενέστερο στάδιο ανάπτυξης ,τότε που εγκαθιδρύεται ο λόγος, η ομιλία του θα έχει σοβαρά μειονεκτήματα.Μια επίσκεψη στον παιδίατρο ή σε ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο θα ξεκαθαρίσει το τοπίο. Είναι η ηλικία που μπορεί να εντοπιστεί ακόμα και η πιο ελαφριά βαρυκο’ί’α . Η επόμενη επίσκεψη είναι σ’έναν παιδοδοντίατρο για εκτίμηση της κατάστασης της στοματικής κοιλότητας και των δοντιών. Ο ήχος της ομιλίας μας βγαίνει μέσα από το στόμα. Οποιαδήποτε ανωμαλία ακόμα και στη θέση των δοντιών μπορεί να είναι η αιτία για την κακή άρθρωση .

Αφού τελειώσουν οι γιατροί έρχεται η σειρά του λογοθεραπευτή. Ανάλογα με την αιτία και τη βαρύτητα του προβλήματος θα προτείνει ασκήσεις που θα γίνονται και στις συνεδρίες μαζί του αλλά και στο σπίτι. Ακολούθησε πιστά τις οδηγίες του και μην κάνεις του κεφαλιού σου γιατί το μόνο που θα καταφέρεις είναι να ταλαιπωρείς το παιδί και να πληρώνεις συνεδρίες..

Να έχεις υπομονή για τους εξής απλούς λόγους.. -Όποια κι αν είναι η αιτία ,το παιδί έχει συνηθίσει να μιλάει έτσι και εσύ έχεις συνηθίσει να το ακούς. Αυτό σημαίνει ότι επικοινωνείτε και καταλαβαίνεστε σαν να μην υπάρχει πρόβλημα. Το παιδί λοιπόν, αφού το καταλαβαίνεις , δεν έχει λόγο να αλλάξει τον τρόπο που μιλάει.Ουσιαστικά πρέπει να σταματήσει αυτή τη συνήθεια.
-Εκμεταλλεύσου το σχολείο και πρότρεψέ το να μιλάει όσο πιο πολύ μπορεί.Η επικοινωνία με άλλους που δεν το καταλαβαίνουν θα βοηθήσει να “ξεβολευτεί “και να κάνει αλλαγές.
-Μίλα μαζί του, διαβάσε του και πρότρεψέ το να αφηγείται πράγματα. -Μην το διορθώνεις μπροστά σε κόσμο ούτε για πλάκα. Θα νιώσει μειονεκτικά και αυτό δεν το θέλουμε καθόλου μα καθόλου.
-Διόρθωσε το ήρεμα στο σπίτι ή όταν είστε μόνοι.Πείτε αργά τη λέξη που το δυσκολεύει ή λέξεις που έχουν το φώνημα που δεν προφέρει προτρέποντας το να παρατηρήσει μέσα στο στόμα σου πως τοποθετείται η γλώσσα. -Κάνε τις διορθώσεις σαν παιχνίδι. “Δες που κολλάω τη γλώσσα μου για να πω ρρρρρρ” και φώναξε με ανοιχτό στόμα δυνατά νε-ρρρρρρρρρρρρό. Μικρές λέξεις κι εύκολες για αρχή.
-Το παιχνίδι “χαλασμένο τηλέφωνο ” έχει πολύ πλάκα και είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό όταν το παιδί είναι θετικό και προσπαθεί. Είναι εύκολο. Απλώς επαναλαμβάνουμε τη λέξη με το λάθος. Αν το παιδί λέει “νελό” και το επαναλάβεις, εκείνο θα γελάσει γιατί ακούγοντας σε, εντοπίζει αμέσως το λάθος! Προσοχή .. Μην το δοκιμάσεις αν το παιδί νιώθει άσχημα και δεν συνεργάζεται εύκολα γιατί θα θεωρήσει ότι γελάς εις βάρος του. Να έχεις ακόμα υπόψη ότι στην διερεύνηση αυτή μπορεί να βρεθούν μαθησιακές δυσκολίες που καμιά φορά συνυπάρχουν. Απλώς ακολούθησε τις οδηγίες των ειδικών.

Τέλος θα σταθώ στο γεγονός ότι συχνά το παιδί με δυσκολία στην άρθρωση ,έρχεται αντιμέτωπο με καυστικά σχόλια συνομήλικων που μέσα στον αυθορμητισμό της ηλικίας τους γίνονται πολύ ενοχλητικά και μπορεί να το επηρεάσουν,σε σημείο που να μη θέλει να πάει σχολείο ή να μην μιλάει στη δασκάλα του ή να κάθεται απομονωμένο και να μην θέλει να συναναστραφεί με τα άλλα παιδιά. Μπορεί ακόμα να είναι πιο ευέξαπτο ή πιο έντονο στις αντιδράσεις του .Το πρόβλημα τότε γίνεται πιο σύνθετο γιατί μπαίνει και ο ψυχολογικός παράγοντας στη μέση.

Συμβουλή: Ξεκίνησε τη διερεύνηση των διαταραχών του λόγου όσο νωρίτερα γίνεται και αντιμετώπισέ τις . Οι διαταραχές λόγου ΔΕΝ είναι δυσλεξία!Ενημερώσου σωστά από ειδικούς για τα προβλήματα λόγου και άσε τι λέει ο κάθε φίλος και γνωστός και το περιοδικό στο περίπτερο.Αν εντοπιστούν κι άλλες αιτίες πέρα από τη συνήθεια και το νάζι που έχει μάθει το παιδί,μην κλείσεις τα αυτιά και μην πεις “έλα μωρέ απλώς δε λέει στο σίγμα”. Ενημέρωσε τη δασκάλα .Θα διαπιστώσεις ότι η βοήθεια της είναι πολύτιμος σύμμαχος.