Χριστουγεννιάτικο ταξίδι στην Ουκρανία και στην Ιταλία!

Στις 17 Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη», υποδεχθήκαμε στο σχολείο μας την κυρία Φωτεινή, μαμά του συμμαθητή μας Νεκτάριου, που κατάγεται από την Ουκρανία, για να μας μιλήσει για τα χριστουγεννιάτικα έθιμα και παραδόσεις της χώρας της.

Ταξιδέψαμε μέχρι την όμορφη και μεγάλη αυτή χώρα με τη βοήθεια του παγκόσμιου χάρτη και τη βρήκαμε στριφογυρίζοντας την υδρόγειο σφαίρα. Μας στενοχώρησε και μας προβλημάτισε πολύ που η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο και αυτό φοβίζει και ταλαιπωρεί πολύ τους κατοίκους της, προκαλεί δάκρυα, δυστυχία, απώλειες και καταστροφές.

Η γλυκύτατη κυρία Φωτεινή μας παρουσίασε τα χριστουγεννιάτικα έθιμα που έζησε και η ίδια ως παιδί στην οικογένειά της. Προσπαθήσαμε να μάθουμε κάποιες λέξεις στα Ουκρανικά και είδαμε τον τρόπο που γράφουν, καθώς το αλφάβητό τους είναι διαφορετικό από το δικό μας.

Μπαμπάς: тато (τάτο)

Μαμά: мама (μαμά)

Γιαγιά: бабуся (μπάμπουτσα)

Παππούς: дідусі (ντιντούς)

Ευχαριστώ: дякую (ντάκουγιου)

Σε αγαπώ: Я люблю тебе. (λουμπλού)

Αστέρι Χριστουγέννων: Різдвяна зірка (βερτέπ)

Καλημέρα: Доброго ранку (ντόμπρο χο ντια)

Γεια σας: Привіт. (πρίβιετ)

Καλά Χριστούγεννα: Щасливого Різдва (ροζντεστρό)

Χριστός γεννιέται: Христос народився. (Χριστός ροζντάεσα)

Καλή Χρονιά: Щасливого Нового року (σνόβουμ ρόκουμ)

Ακούσαμε τα ουκρανικά κάλαντα  (εδώ) που όταν τα λένε, (παραμονή ή και ανήμερα τα Χριστούγεννα) κρατούν το αστέρι της Βηθλεέμ και φορούν τις πανέμορφες λουλουδάτες παραδοσιακές στολές τους. Θαυμάσαμε τους στολισμούς στις πόλεις και τις πανέμορφες εκκλησιές και μάθαμε τα 12 παραδοσιακά γιορτινά νηστίσιμα πιάτα της παραμονής (όσα και οι Απόστολοι).

Σύμφωνα με τον Ουκρανικό μύθο της «Χριστουγεννιάτικης Αράχνης”, ήταν κάποτε μια φτωχή οικογένεια που δεν είχε χρήματα να στολίσει το χριστουγεννιάτικο δέντρο και το σπίτι της και στενοχωριόταν πολύ γι’ αυτό. Οι αράχνες του σπιτιού άκουσαν τα παιδιά να κλαίνε και αποφάσισαν να βοηθήσουν, στολίζοντας τα κλαδιά του δέντρου με τους ιστούς τους. Το επόμενο πρωί, η οικογένεια είδε με έκπληξη και χαρά το δέντρο στολισμένο με χρυσαφένιους και ασημένιους ιστούς και από εκείνη τη χρονιά η τύχη της άλλαξε και έζησε ευτυχισμένη! Γι’ αυτό μην παραξενευτείτε αν δείτε στο χριστουγεννιάτικο δέντρο στολίδια-αραχνούλες με τους ιστούς τους!

12 piata

araxni dendro

Θαυμάσαμε πίνακες της σπουδαίας Ουκρανής λαϊκής καλλιτέχνιδας Μαρίας Πριματσένκο που δυστυχώς καταστράφηκαν, όταν το μουσείο που τα στέγαζε βομβαρδίστηκε και κάηκε. Ο πόλεμος δεν καταστρέφει μόνο τις ζωές των ανθρώπων αλλά και την ιστορία, την τέχνη και την πολιτιστική τους κληρονομιά.

Χαρίσαμε στην κυρία Φωτεινή ένα άλμπουμ με χριστουγεννιάτικες ζωγραφιές και ευχηθήκαμε με όλη μας την καρδιά να τελειώσει σύντομα ο πόλεμος στη χώρα της και να ζήσουν όλοι με υγεία, ειρήνη, αγάπη και ευημερία. Την ευχαριστούμε πολύ για όλα όσα μοιραστήκαμε μαζί της!

Στις 23 Δεκεμβρίου υποδεχθήκαμε στο σχολείο μας την κυρία Κλαούντια, μαμά του συμμαθητή μας Αριστοτέλη, που κατάγεται από την Ιταλία, για να μας μιλήσει για τα χριστουγεννιάτικα έθιμα και παραδόσεις της χώρας της.

Ταξιδέψαμε με πολύ κέφι στη γειτονική μας Ιταλία και συγκεκριμένα στη Βερόνα, την πόλη του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε η κυρία Κλαούντια. Δεν παραλείψαμε να ακούσουμε Ιταλικά και να μάθουμε μερικές λέξεις:

Greece Italy Locator Italy CIA WFB Map 2004

Μπαμπάς: papa

Μαμά: mamma

Γιαγιά: nonna

Παππούς: nonni

Ευχαριστώ: grazie

Σε αγαπώ: Ti voglio bene.

Αστέρι Χριστουγέννων: Stella di Natale.

Καλημέρα: Buongiorno

Γειά: Ciao

Καλά Χριστούγεννα: Buon Natale.

Καλή χρονιά: Buon anno

panettone pandoro

Οι κοιλιές μας άρχισαν να γουργουρίζουν όταν ακούσαμε για τα ιταλικά χριστουγεννιάτικα γλυκά, το πανετόννε και το παντόρο.

 

asteri verona FATNI NAPOLI

Θαυμάσαμε το γιγάντιο αστέρι στη Βερόνα, τις περίφημες φάτνες που στολίζουν τις ιταλικές πόλεις τα Χριστούγεννα, γνωρίσαμε την ασχημούλα αλλά καλοσυνάτη μάγισσα Μπεφάνα, που μοιράζει δώρα στα παιδιά την παραμονή των Θεοφανείων (προσοχή, αν ήσασταν άτακτοι την προηγούμενη χρονιά, αντί για δώρα θα λάβετε…κάρβουνα!).

BEFANA befana goodwitchBefana

Στη βόρεια Ιταλία όπου βρίσκεται η Βερόνα, η πόλη της κυρίας Κλαούντια, τα παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία την 13η Δεκέμβρη. Εδώ, η Santa Lucia (Αγία Λουκία) φέρνει τα χριστουγεννιάτικα δώρα στα παιδιά και δεν καταφθάνει με έλκηθρο όπως ο παραμυθένιος Άγιος Βασίλης με την κόκκινη στολή, αλλά πάνω σε ένα ταπεινό γαϊδουράκι. Το όνομά της στα ιταλικά σημαίνει Άγιο Φως. Την προηγούμενη μέρα τα παιδιά γράφουν ένα γράμμα στη Santa Lucia με τα δώρα που θέλουν να τους φέρει, αφήνοντας δίπλα ένα καρότο για το γαϊδουράκι της και μπισκότα με ένα ποτήρι κρασί για την ίδια!

santa loutsia veronafilastrocca santa lucia 001filastrocca santa lucia 001 santa lucia 1

Ακούσαμε ιταλικά τραγούδια και ζωγραφίσαμε με κιμωλίες όπως κάνουν Ιταλοί καλλιτέχνες στα πεζοδρόμια, δημιουργώντας απίστευτα έργα τέχνης που όμως σβήνουν τόσο εύκολα!

Χαρίσαμε στην κυρία Κλαούντια ένα άλμπουμ με χριστουγεννιάτικες ζωγραφιές και ευχηθήκαμε με όλη μας την καρδιά Καλές Γιορτές με υγεία, με νοστιμιές και αγκαλιές. Την ευχαριστούμε πολύ για όλα όσα μοιραστήκαμε μαζί της!

Οι δύο αυτές επισκέψεις των μαμάδων από την Ουκρανία και την Ιταλία θα μας μείνουν αξέχαστες! Είναι τόσο όμορφο και δημιουργικό να μαθαίνεις για τη ζωή των συνανθρώπων σου σε άλλες χώρες. Και αποδεικνύεται πως η αγάπη, η καλοσύνη και η ομορφιά είναι κοινή πατρίδα όλων μας.

 

Ήρθαν τ’ αυγά και τα πασχάλια!

Γεια σας, παιδιά!

    

Ο σοφός λαός μας συμπυκνώνει υπέροχα σε μερικά μόνο στιχάκια που εύκολα μπορούμε να μάθουμε απέξω, την ιστορία και το νόημα της μεγαλύτερης γιορτής των Χριστιανών, του Πάσχα.

      

Μεγάλη Δευτέρα

μεγάλη μέρα.

Μεγάλη Τρίτη

ο Χριστός εκρίθη.

Μεγάλη Τετάρτη

ο Χριστός εχάθη.

Μεγάλη Πέμπτη

ο Χριστός ευρέθη.

Μεγάλη Παρασκευή

ο Χριστός στο καρφί.

Μεγάλο Σάββατο

ο Χριστός στην ταφή.

Μεγάλη Λαμπρή

αυγό και αρνί.

   

Καθώς φτάνει σε λίγες μέρες το Πάσχα, ανυπομονούμε να ζήσουμε ξανά βήμα το βήμα όλες αυτές τις υπέροχες στιγμές που συνδέονται με τα ήθη και τα έθιμα της χώρας μας και μας οδηγούν στη Χαρά και στην Αγάπη. Είναι πραγματικά τεράστιος ο πλούτος των πασχαλινών εθίμων και κάθε περιοχή έχει τα δικά της. Διαβάστε παρέα με κάποιον μεγαλύτερο μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά εδώ, έχοντας στο πλάι σας ένα χάρτη της Ελλάδας για να εντοπίσετε τους τόπους όπου συμβαίνουν.

   

    

    

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε πως φτιάχνονται τα περίφημα “λαζαράκια”, ένα ιδιαίτερο και νόστιμο έθιμο που τηρούμε το Σάββατο του Λαζάρου. Συζητήστε με την οικογένειά σας, ειδικά με τους παππούδες και τις γιαγιάδες σας, τα πασχαλινά ήθη και έθιμα των τόπων καταγωγής τους. Θα μάθετε πολλά και πολύ ενδιαφέροντα!

   

Ένα από τα πιο ισχυρά σύμβολα της γιορτής του Πάσχα είναι το κόκκινο αυγό. Είμαι σίγουρη ότι περιμένετε πως και πως για να παίξετε…αυγομαχίες στο πασχαλινό τραπέζι. Καλ-ομελέτα κι έρχονται λέει ο λαός μας και τ’ αυγά και τα πασχάλια! Εδώ και εδώ πάρτε μερικές ιδέες για τη διακόσμηση των πασχαλινών αυγών σας!

Ήρθε ο Απρίλης με χαρά

με τα κόκκινα τ’ αυγά!

   

Και μια που μιλάμε για αυγά, ακούστε εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο “Το αυγό που ράγισε” και μερικές ιδέες για σχετικές ζωγραφιές και χειροτεχνίες.

   

   

   

Ένα πολύ αγαπημένο βιβλίο της σπουδαίας συγγραφέα μας Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου είναι το “Πασχαλιά και Πασχαλίτσα”. Ακούστε πως το διασκεύασα σε ποίημα και το αφηγήθηκα εδώ. Αναζητήστε τις πασχαλιές σε κήπους και αυλές στις γειτονιές σας και απολαύστε την ομορφιά και το άρωμά τους.

   

Τι θα λέγατε να διαβάσουμε και ένα ποίημα που έχω γράψει για την πιο χαρούμενη μέρα του Πάσχα, την ημέρα της Ανάστασης; Εκείνη τη μέρα που όλοι φοράμε τα καλά μας, αγκαλιαζόμαστε, φιλιόμαστε και λέμε Χριστός Ανέστη, Αληθώς Ανέστη, Χρόνια Πολλά και Φωτεινά, με Υγεία, Αγάπη και Ειρήνη σε όλο τον κόσμο;

   

   

Φέτος το Πάσχα μας είναι διαφορετικό, όμως η αλήθεια και η ουσία του μένει πάντοτε ίδια και ταξιδεύει στους αιώνες. Αγάπη. Μονάχα Αγάπη…Ας έχουμε Υγεία για να καταφέρουμε αγαπημένοι, ενωμένοι, δυνατοί, ψύχραιμοι και υπομονετικοί όλα τα υπόλοιπα. Αυτά που σχεδιάζουμε, αυτά που ονειρευόμαστε, αυτά που λαχταράμε…Κι ας βάλουμε τα δυνατά μας ώστε του χρόνου να γιορτάσουμε το Πάσχα έτσι όπως περιγράφει το ποίημα. Ακούστε και το τραγούδι αυτής της μέρας.

   

Κι επειδή σε λίγες μέρες ξεκινούν οι πασχαλινές μας διακοπές και θα έχουμε πολύ ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή μας, ορίστε εδώ μερικές ιδέες για ξεχωριστές πασχαλινές κατασκευές και εδώ για όμορφες πασχαλινές ευχετήριες κάρτες.

   

      

 

 

 

 

 

Β β, όπως Βηθλεέμ…

Γεια σας, παιδιά!

Ωραίος καιρός, σήμερα! Λες και ήξερε ότι θα μιλήσουμε για το γράμμα με το οποίο ξεκινά η λέξη της βροχής. Θυμάστε το παιχνιδοποιηματάκι που λέγαμε στην τάξη, όποτε έβρεχε;

“Στάλα στάλα η βροχή κι όλο δυναμώνει, 

στάλα στάλα η βροχή, βρέχεσαι κι εσύ!”.

Θέλετε να το τραγουδήσετε στους γονείς, στ’ αδέρφια σας, στον παππού και στη γιαγιά;

Ξεκινήσαμε προχθές να μαθαίνουμε τη Χριστουγεννιάτικη Αλφαβήτα; Στο γράμμα Α α συναντήσαμε το λαμπρό Αστέρι που φώτισε τον κόσμο εκείνη την Άγια Νύχτα και τους Αγγέλους, που έψαλλαν χαρμόσυνους ύμνους για να τιμήσουν τη γέννηση του Χριστού.

Ξέρετε ποια γιορτινή λέξη «κρύβεται» πίσω από το γράμμα Β β;

Β Η Θ Λ Ε Ε Μ               Β η θ λ ε έ μ

Θα μου πείτε, τι λέξη είναι πάλι αυτή; Ομιλείτε ελληνικά; Η Βηθλεέμ είναι σήμερα μία πόλη κοντά στην Ιερουσαλήμ, στους Αγίους Τόπους. Μπορείτε, με τη βοήθεια ενός μεγαλύτερου, να ψάξετε σ’ έναν παγκόσμιο χάρτη να τη βρείτε;

Στα Εβραϊκά, Βηθλεέμ σημαίνει «πόλη του ψωμιού». Όταν γεννήθηκε ο Χριστός εκεί, η Βηθλεέμ ήταν ένα μικρό, ασήμαντο χωριουδάκι. Στην εικόνα παρακάτω, βλέπετε μια τρισδιάστατη αναπαράσταση της Γέννησης του Χριστού στη Βηθλεέμ. Μια προσπάθεια, δηλαδή, να μας δείξουν αυτοί που τη φιλοτέχνησαν πώς περίπου ήταν εκείνα τα χρόνια το σημείο όπου βρισκόταν η φάτνη και συνέβησαν όλα αυτά τα θαυμαστά γεγονότα.

Στα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα λέμε:

Χριστός γεννάται σήμερον,
εν Βηθλεέμ τη πόλη,
οι ουρανοί αγάλλονται,
χαίρει η φύσης όλη.

Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι,
το Δόξα εν Υψίστοις,
και τούτο άξιον εστί,
η των ποιμένων πίστις.

Ακούστε τα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα εδώ!

Μια άλλη λέξη που αρχίζει από Β β είναι η λέξη βοσκός. Η λέξη ποιμένες που ακούσαμε στα κάλαντα, σημαίνει βοσκοί. Οι διαφορετικές λέξεις που σημαίνουν το ίδιο πράγμα, παιδιά, λέγονται συνώνυμες.

Β Ο Σ Κ Ο Ι               β ο σ κ ο ί

Οι πρώτοι που έτρεξαν να προσκυνήσουν το νεογέννητο Χριστό και να βοηθήσουν τους γονείς του, τον Ιωσήφ και τη Μαρία, που είχαν βρει καταφύγιο σε μία φάτνη, που σημαίνει αχυρώνας, στάβλος για τα ζώα (είδατε; κι άλλες συνώνυμες λέξεις…), ήταν οι ποιμένες, οι βοσκοί, δηλαδή, που έβοσκαν τα πρόβατά τους στην περιοχή.

Σε αυτήν τη σπάνια και υπέροχη φωτογραφία του φωτογράφου Fred Boissonas βλέπετε ένα βοσκό με το κοπάδι του στην Αθήνα, κάτω από την Ακρόπολη! Άλλοι άνθρωποι, άλλες εποχές…

Παρατηρήστε, τώρα, προσεκτικά αυτήν την όμορφη εικόνα της Γέννησης του Χριστού. Μπορείτε να βρείτε και να δείξετε με το δαχτυλάκι σας τους βοσκούς; Πόσους μετρήσατε;

Εδώ μπορείτε να δείτε βοσκούς με τα κοπάδια τους σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες του εξαιρετικού φωτογράφου μας Τάκη Τλούπα.

Να κι ένα βοσκαρουδάκι από την αγαπημένη μου Κρήτη! Δεν είναι γλύκα;

Πάμε, τώρα, ν’ ακούσουμε το μύθο του Αισώπου με τίτλο «Ο ψεύτης βοσκός και ο λύκος». Πατήστε εδώ:

Πως σας φάνηκε ο μύθος; Τι σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση;

Προσπαθήστε να διηγηθείτε με δικά σας λόγια το μύθο του ψεύτη βοσκού σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο. Τι θα απαντούσατε σε όποιον σας ρωτούσε, ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να θυμόμαστε ο μύθος του ψεύτη βοσκού;

2 γνωστές παροιμίες του σοφού λαού μας λένε:

  1. Όποιος λέει την αλήθεια, έχει το Θεό βοήθεια.
  2. Όποιος λέει ψέματα, πέφτει μες στα αίματα.

Κάπου εκεί “κρύβεται” το μήνυμα του μύθου. Σπουδαίος παραμυθάς ο Αίσωπος!

Η κατασκευή της ημέρας είναι προβατάκια για τη φάτνη! Δείτε τις παρακάτω εικόνες, διαλέξτε όποια κατασκευή σας αρέσει περισσότερο, ακολουθήστε τις οδηγίες και καλή επιτυχία!

                                                                                      

Περιμένουμε να δούμε τις χειροτεχνίες σας στο πάντλετ-φελλοπίνακά μας!

Καλό Σαββατοκύριακο!