Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας (21 Φεβρουαρίου) η ΣΤ ταξη του σχολείου μας αφιέρωσε ένα δίωρο την ίδια μέρα αξιοποιώντας και το μάθημα της Γεωγραφίας με τίτλο Γλώσσες και Θρησκείες για την δραστηριότητα «Το δέντρο των γλωσσών» και ένα δίωρο στις 18/2 αξιοποιώντας το βιβλίο του Ιούλιου Βερν «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» στο μάθημα της Γλώσσας (Ανθολόγιο) για τη δραστηριότητα «Ο γύρος του κόσμου σε 1 ώρα». Η υλοποίηση έγινε από την κ. Σωτηρία Κίτσιου και ο σχεδιασμός από την κ. Μαργαρίτη Σταυρούλα.
Σχεδιασμός δραστηριοτήτων γλωσσικής επίγνωσης
Το δέντρο των γλωσσών
Με γενικό στόχο να έρθουν σε επαφή με τις γλώσσες των συμμαθητών τους και να καλλιεργηθεί η αλληλεγγύη και ο σεβασμός του άλλου που υπηρετεί την εκπαίδευση του ατόμου ως πολίτη, αλλά και ειδικό στόχο για τους μαθητές με διαφορετικό γλωσσικό υπόβαθρο, να αισθανθούν ικανοποίηση από την αναφορά στις δικές τους χώρες και να αισθανθούν άνετα να μιλήσουν για τη δική τους κουλτούρα χωρίς να νιώθουν μειονεκτικά, δημιούργησα τη δραστηριότητα «Το δέντρο των γλωσσών», με παιγνιώδη μορφή και θέμα τα γλωσσικά δάνεια της ελληνικής από άλλες γλώσσες.
Σε χαρτί του μέτρου σχεδιάσαμε ένα μεγάλο δέντρο με κλαδιά, όπου στις χρωματιστές ρίζες αναγράφονταν οι γλώσσες που θα παρουσιάζαμε. Στη συνέχεια και με διαφορετικό χρώμα οδηγούνταν στο κάθε κλαδί. Σε καρτελάκια είχα γράψει 30 λέξεις, που χρησιμοποιούμε στα ελληνικά διαφόρων χωρών προέλευσης και από πίσω για διευκόλυνση ήταν γραμμένη η χώρα προέλευση της λέξης και το παίξαμε σαν κουίζ.
Οι μαθητές διάλεγαν από ένα καρτελάκι και έγραφαν τη λέξη στο φύλλο μαντεύοντας παράλληλα την χώρα που μας ήρθε. Το δέντρο θα «άνθιζε» όταν οι μαθητές θα τοποθετούσαν τα φύλλα στην κατάλληλη θέση (ανάλογα με το χρώμα γλώσσα-χώρα προέλευσης).
Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό, κυρίως γιατί συνειδητοποίησαν ότι επρόκειτο για ένα παιχνίδι. Ακολούθησε μία συζήτηση σχετικά με τις γλώσσες, αν στον κόσμο μιλούν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες γλώσσες, αν οι γλώσσες μοιάζουν μεταξύ τους, αν δανειζόμαστε λέξεις από άλλες γλώσσες και αν άλλες χώρες δανείζονται λέξεις από τη δική μας γλώσσα.
Στη συνέχεια έπρεπε να κάνουν το περίγραμμα ενός δέντρου, με χρώματα. Ξεκινήσαμε να ζωγραφίζουμε από τη ρίζα μέχρι τα κλαδιά έτσι ώστε ο κορμός να πάρει την όψη ουράνιου τόξου. Άφησα 30 καρτελάκια με λέξεις όπου το κάθε παιδί διάλεξε μία ή δύο λέξεις τις οποίες έπρεπε να γράψουν στα φύλλα. Κάποια παιδιά αναγνώρισαν τις λέξεις που ήταν και στη δική τους γλώσσα, ειδικά τα παιδιά από την Αλβανία και τη Βουλγαρία, κάτι που τα έκανε να αντιδράσουν θετικά και να συμμετέχουν με περισσότερη όρεξη.
Με ενθουσιασμό προσπαθούσαν να μαντέψουν τη χώρα προέλευσης της λέξης και να την κολλήσουν πάνω στο δέντρο. Η τελική μορφή τα ενθουσίασε όλα. Ένα από τα συμπεράσματα που ακούστηκε κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας ήταν ότι τελικά οι γλώσσες όσο μακριά και να μιλιέται η μία από την άλλη έχουν κοινά σημεία.
Ο γύρος του κόσμου σε 1 ώρα !
Την επόμενη μέρα πραγματοποιήσαμε την δεύτερη δραστηριότητα. Γενικός στόχος της δραστηριότητας ήταν οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με γλώσσες γειτονικών χωρών, με γλώσσες μακρινών χωρών, με γλώσσες με διαφορετικό αλφάβητο από της πλειοψηφίας και με γλώσσες των συμμαθητών τους, με διαφορετική χώρα καταγωγής και με διαφορετικό αλφάβητο. Ειδικός στόχος ήταν να δοθεί ένα κίνητρο συμμετοχής στους πολύγλωσσους μαθητές να εκφραστούν και να ενθαρρυνθούν οι μαθητές με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο να νιώθουν υπερήφανοι για τις γλώσσες και τις κουλτούρες τους. .
Ξεκινώντας από τον παγκόσμιο χάρτη, έπρεπε να βρούμε για αρχή την θέση της Ελλάδας. Στη συνέχεια, οι μαθητές αναγνώρισαν τις σημαίες των κρατών με τη βοήθεια του διαδραστικού πίνακα της τάξης και να τις τοποθετήσαν στην αντίστοιχη θέση πάνω στον χάρτη.
Με ένα αεροπλανάκι αρχίσαμε να ταξιδεύουμε στις χώρες αυτές που μας κινούν το ενδιαφέρον, λέγοντας παράλληλα τι ξέρουμε, τι θα θέλαμε να μάθουμε, τι αξιοθέατο έχει, αν κάποιος την έχει επισκεφτεί, αν γνωρίζουμε λέξεις τις οποίες θα καταγράψουμε σε χαρτάκια. Φυσικά, όποιοι μαθητές γνώριζαν θα απαντούσαν. Από κάθε χώρα που περνούσαμε, φροντίζαμε να αφήνουμε και το κατάλληλο χαρτάκι με το μήνυμα στη γλώσσα της χώρας ή ό,τι άλλο προσωπικό θέλει ο κάθε μαθητής.
Στους μαθητές κίνησαν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον οι γλώσσες με διαφορετικό αλφάβητο και μάλιστα εστίασαν στην εκφορά των λέξεων. Με τη βοήθεια του google ακούσαμε τις προτάσεις σε όλες τις γλώσσες με τα παιδιά να κάνουν προσπάθεια να μιμηθούν και να επαναλάβουν. Ήθελαν να μάθουν ακόμα περισσότερα με αποτέλεσμα την επόμενη μέρα να χρειαστεί να επανέλθουμε με περισσότερες γλώσσες και προτάσεις.
Είναι πολύ ωραίο να βλέπεις μαθητές σου να ανοίγονται και να μιλούν για πράγματα που είχαν κλεισμένα στο μυαλό και στην καρδιά τους, να χαμογελούν και να απολαμβάνουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτό είναι το κέρδος του εκπαιδευτικού και αυτό έμεινε και σε μας μετά το πέρας των δραστηριοτήτων..
