Η ζωή σε άλλους τόπους
Αυτόχθονες είναι λαοί ή φυλές που κατοικούν στο τόπο που γεννήθηκαν και δεν έχουν έρθει από άλλη περιοχή. Λέγονται και ιθαγενείς. Οι Ευρωπαίοι εξερευνητές προσπαθώντας να ανακαλύψουν νέους τόπους, πρώτες ύλες και νέες πηγές πλούτου ήρθαν σε επαφή με τους ιθαγενείς της Αμερικής, Αφρικής, και Αυστραλίας. Δε σεβάστηκαν τον πολιτισμό και τις συνήθειές τους, έκλεψαν τον πλούτο και τη γη τους και τους φέρθηκαν με υπερβολική σκληρότητα. Αποτέλεσμα ήταν οι περισσότεροι αυτόχθονες να χάσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα και οι πληθυσμοί τους να συρρικνωθούν.
Στις μέρες μας μόνο λίγοι έχουν απομείνει. Αυτόχθονες λαοί και φυλές υπάρχουν σε διάφορα μέρη της Γης.
Στην Αμερική οι Ινδιάνοι (Απάτσι, Σιού, Τσερόκι κ.α.)
Στην Ασία οι Μογγόλοι και οι Βεδουίνοι.
Στις βόρειες πολικές περιοχές οι Εσκιμώοι ,οι Λάπωνες και οι Σαάμι.
Στην Ωκεανία: οι Αβοριγίνες στην Αυστραλία, οι Παπούα στη Νέα Γουινέα και οι Μαορί στη Νέα Ζηλανδία.
Στην Αφρική οι Μασάι, οι Μπαντού ,οι Πυγμαίοι, οι Βερβερίνοι, οι Τουαρέγκ, οι Βουσμάνοι.
2. Η εξέγερση στη Μολδοβλαχία
 |
| Η σημαία του Ιερού Λόχου |
Τον Φεβρουάριο του 1821 ο υπασπιστής του Ρώσου τσάρου, Αλέξανδρος Υψηλάντης, ηγήθηκε της εξέγερσης εναντίον των Τούρκων στη Μολδοβλαχία. Ωστόσο, μετά από επτά μήνες, η εξέγερση καταπνίγηκε από τον οθωμανικό στρατό.
 |
 |
| Χάρτης της εξέγερσης στη Μολδοβλαχία | Η ήττα του Ιερού Λόχου στο Δραγατσάνι |
Ερωτήσεις
- Γιατί η Επανάσταση ξεκίνησε από τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες;
- Πότε ξεκίνησε η επανάσταση στη Μολδοβλαχία;
- Τι ενέργειες έκανε ο Υψηλάντης;
- Ποιες αντιδράσεις συνάντησε η εξέγερση αυτή;
- Τι έγινε στο Δραγατσάνι τον Ιούνιο 1821;
- Τι ήταν ο Ιερός Λόχος και ποια η τύχη του;
- Ποια ήταν η τύχη της εξέγερσης;
- Ποια ήταν η θετική πλευρά της εξέγερσης στη Μολδοβλαχία;
1. Φιλική Εταιρεία
Η Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε επτά χρόνια πριν από την έναρξη της Μεγάλης Επανάστασης του 1821, με σκοπό να συντονίσει τις προσπάθειες των υπόδουλων Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους. Η οργάνωση ιδρύθηκε μυστικά στην Οδησσό της Ρωσίας, το 1814, από τρεις άσημους εμπόρους, τον Εμμανουήλ Ξάνθο, το Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ.
Οι Φιλικοί, όπως λέγονταν τα μέλη της, χρησιμοποιούσαν κρυπτογραφικό κώδικα για να επικοινωνούν μεταξύ τους και υπέγραφαν με ψευδώνυμα. Η μύηση τους στην οργάνωση είχε τη μορφή ιεροτελεστίας, που τη σφράγιζε ο όρκος μπροστά σε ιερέα. Τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην αρχή ήταν ελάχιστα. Το 1818 όμως η οργάνωση μετέφερε την έδρα της στην καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Τότε η στρατολόγηση μελών επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία και στη σημερινή Ελλάδα. Σ’ αυτήν μυήθηκαν πολλοί από τους πρωταγωνιστές του Αγώνα, όπως ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δίκαιος ή Παπαφλέσσας, ο πρώην κλέφτης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, οι οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης και Γεωργάκης Ολύμπιος και αρκετοί άλλοι. Την οργάνωση βοήθησε αποφασιστικά και ο μεγαλέμπορος Παναγιώτης Σέκερης, που πρόσφερε μεγάλο μέρος της περιουσίας του.
Οι ηγέτες της πρότειναν στον Ιωάννη Καποδίστρια, που ήταν τότε υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας, να τεθεί επικεφαλής της. Εκείνος αρνήθηκε, γιατί πίστευε ότι οι συνθήκες που επικρατούσαν στην Ευρώπη δεν ήταν ευνοϊκές για τους Έλληνες. Μετά την άρνησή του, η αρχηγία προσφέρθηκε το 1820 στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στρατηγό και υπασπιστή του Τσάρου, ο οποίος δέχτηκε με προθυμία τον ανώτατο τίτλο του Γενικού Εφόρου λαμβάνοντας άδεια απουσίας δυο χρόνων από τη ρωσική αυλή.
Με την προσχώρηση του Υψηλάντη, εντάθηκαν οι προετοιμασίες για τη Μεγάλη Επανάσταση. Σύμφωνα με τα σχέδια των Φιλικών, η Επανάσταση επρόκειτο να ξεκινήσει ταυτόχρονα στη Μολδοβλαχία και στην Πελοπόννησο, ώστε να διασπαστεί ο οθωμανικός στρατός, ο οποίος βρισκόταν ήδη σε πόλεμο με τον Αλή Πασά στα Ιωάννινα.
 |
| Το σπίτι στην Οδησσό της Ρωσίας, στο οποίο ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία |
Ερωτήσεις
1. Τι ήταν η Φιλική Εταιρεία και πότε ιδρύθηκε;
2. Ποιοι ήταν οι Ιδρυτές της και ποιος ο σκοπός της;
3. Ποιοι γράφτηκαν αρχικά μέλη της Φιλικής Εταιρείας;
4. Πώς ήταν η δομή της Φιλικής Εταιρείας;
5. Τι άφηναν οι Φιλικοί να εννοείται ότι υπήρχε πίσω από την Φιλική Εταιρεία;
6. Πότε και πού μετέφερε την έδρα της η Φιλική Εταιρεία και ποιοι μυήθηκαν σ’ αυτήν;
7. Ποιος αρνήθηκε την αρχηγεία της οργάνωσης;
8. Ποιος ανέλαβε τελικά την αρχηγεία;
9. Ποια τα σχέδια των Φιλικών για τον έναρξης της Επανάστασης και για ποιους λόγους;
2. Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα
 |
 |
 |
| Το ρεύμα του Κόλπου του Μεξικού | Μεταφορά θερμότητας για το αερόστατο | Μεταφορά θερμότητας για τη θέρμανση του σπιτιού |
Βλέπω το ακόλουθο εκπαιδευτικό πείραμα για να κατανοήσω τη μεταφορά θερμότητας με ρεύματα.
|
Στα υγρά και στα αέρια η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα. Το υγρό ή ο αέρας που έχει μεγαλύτερη θερμότητα μετακινείται προς τα πάνω μεταφέροντας θερμότητα. |
17 Νοέμβρη- Πολυτεχνείο
|
|
21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ του 1967
Στην Ελλάδα μια ομάδα στρατιωτικών (χούντα), με την απειλή των όπλων αρπάζουν την εξουσία της χώρας μας.
Συλλαμβάνουν τον τότε πρωθυπουργό, τους υπουργούς και χιλιάδες πολίτες και τους φυλακίζουν.
Η χούντα πια κυβερνά στην Ελλάδα και αποφασίζει για οτιδήποτε χωρίς να ρωτά τον ελληνικό λαό.
Όποιος μιλάει ή έστω σκέφτεται ελεύθερα, βασανίζεται, φυλακίζεται, εξευτελίζεται. Τη θέση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ παίρνει η δικτατορία.
 |
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ του 1973.
Έχουν περάσει 6 ½ ακριβώς χρόνια από τον Απρίλη του 1967.
Χρόνια σκλαβιάς και βασανιστηρίων που όπλισαν το λαό με θάρρος και μαχητικότητα.
Τώρα όμως τίποτε δεν μπορεί να τους συγκρατήσει. Ούτε δακρυγόνα, ούτε βασανισμοί, ούτε συλλήψεις.
Ένα καινούριο ΟΧΙ ακούγεται για τους φασίστες και τους δολοφόνους και μια νέα ελπίδα γεννιέται για μια πολιτεία με ανθρώπινο πρόσωπο, με Δημοκρατία.
Έφτασε η αρχή του τέλους!
Οι ημέρες που ακολουθούν είναι τραγικές, συγκλονιστικές, ορόσημο μιας καινούριας ζωής.
 |
14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1973
Οι φοιτητές συνεδριάζουν και αποφασίζουν αποχή από τα μαθήματα και παραμονή στο χώρο του Πολυτεχνείου.
Η αυλή γεμίζει από παιδιά αποφασισμένα να μιλήσουν και να παλέψουν ανοιχτά για τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ.
Συνθήματα όπως: «Κάτω η χούντα!», «Δεν περνάει ο φασισμός!», ακούγονται παντού.
Συνθήματα: Ηχητικά ντοκουμέντα
 |
ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ η 15η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Η οργάνωση των φοιτητών γίνεται τελειότερη. Ομάδες μοιράζουν προκηρύξεις, ενημερώνουν, ξεσηκώνουν τον ελληνικό λαό.
Οι φωνές των φοιτητών έχουν απλωθεί σε όλη την Αθήνα. Αρχίζουν όλοι να φωνάζουν μαζί τους:
Λαέ, λαέ ή τώρα ή ποτέ!» «Δεν περνάει ο φασισμός!»
Αυτά που μέχρι τώρα τα ψιθύριζαν, τώρα τα βροντοφωνάζουν:
«Κάτω η Δικτατορία!» «Ζήτω η Δημοκρατία!»
Στη γύρω περιοχή για πρώτη φορά στις 15 Νοεμβρίου ακούγεται ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών.
 |
«Εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλάει ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Εδώ Πολυτεχνείο».
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Με μάτια άυπνα, γεμάτα αγωνία οι φοιτητές βρίσκονται σκαρφαλωμένοι στα κάγκελα, στα παράθυρα του Πολυτεχνείου βροντοφωνάζουν τα συνθήματά τους.
 |
Εφτά η ώρα το βράδυ αρχίζουν οι συμπλοκές. Οι δρόμοι γεμίζουν κυνηγημένους, ματωμένους, πληγωμένους. Οι τραυματίες μεταφέρονται. Ο σταθμός καλεί ασθενοφόρα και γιατρούς. Οι φοιτητές από τις αίθουσες κατεβαίνουν στο προαύλιο.
Ένας πυροβολισμός πέφτει απάνω στα κουρασμένα, αλλά αλύγιστα κορμιά τους.
 |
«Είμαστε αδέρφια», φωνάζουν στους φαντάρους των τανκ.
Οι φαντάροι μένουν ανέκφραστοι, σίγουρα δεν θέλουν να προχωρήσουν. Εκτελούν όμως διαταγές.
Οι φοιτητές ψύχραιμοι ελπίζουν πως δε θα τους χτυπήσουν.
«Είμαστε άοπλοι, είμαστε άοπλοι».
Ξαφνικά όμως χωρίς προειδοποίηση ένα τανκ συντρίβει την πόρτα και όσους βρίσκονται πίσω από αυτήν.
 |
17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ σαν σήμερα ακριβώς
Μιλούμε όλοι σήμερα για το Πολυτεχνείο και είναι παρήγορο αυτό, το ότι εξακολουθούμε να τιμούμε εκείνους που έδωσαν τον αγώνα τους για κάτι ανώτερο: για την ελευθερία, για τη δημοκρατία, για την ισοπολιτεία, για την αξιοκρατία, για την εθνική μας υπερηφάνεια.
Η τιμή τους πρέπει να είναι καθημερινή στο χώρο που ζούμε και εργαζόμαστε.
Γιατί το Πολυτεχνείο πέρα απ’ ότι υπήρξε η αρχή της πτώσης της Δικτατορίας ήταν και η αφετηρία αγώνων για κοινωνικές αλλαγές.
Αν το Πολυτεχνείο ζει –και θα ζει πάντα στη μνήμη μας- είναι γιατί υπήρξε μια κορυφαία στιγμή των αγώνων αυτού του λαού.
 |
Μια στιγμή που οι απλοί άνθρωποι και κυρίως οι φοιτητές της εποχής σε μια αυθόρμητη και ατόφια λαϊκή εκδήλωση, πήραν στα χέρια τους την υπόθεση της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Αξιοπρέπειας και προκάλεσαν έτσι ανοιχτά και με λεβεντιά τη χούντα, τον τύπο, τη διεθνή κοινή γνώμη και το θάνατο.
Γιατί ακόμα κάθε 17 Νοεμβρίου, ο Έλληνας παίρνει μια ένεση ανθρωπισμού και εθνικής περηφάνιας.
Γιατί τα νιάτα ξέρουν να υπερασπίζονται «αυτό το χώμα που είναι δικό τους και δικό μας».
Γιατί το νιώθουνε περισσότερο δικό τους και δικό μας, όταν η ζωή τραβάει την ανηφόρα.
 |
Ζήτω η Δημοκρατία !
Μια πρωτότυπη προσέγγιση στα γεγονότα του ’73. Μέσα από τα µάτια μιας γάτας «περνά» η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών στην ταινία.
Και τώρα μαθαίνουμε παίζοντας:
9. Τα κυριότερα επαναστατικά κινήματα
 |
| Ναυμαχία της Ναυπάκτου |
Στη διάρκεια των τεσσάρων αιώνων της Τουρκοκρατίας έγιναν πολλές εξεγέρσεις των υπόδουλων Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών. Οι περισσότερες από τις εξεγέρσεις αυτές υποκινούνταν από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, οι οποίες, όταν βρίσκονταν σε πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν αναταραχή στο εσωτερικό της, για να διασπάσουν τον τουρκικό στρατό και να τον αποδυναμώσουν.
Κυριότερα γεγονότα – Τα μαθαίνω επιγραμματικά
Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, κατά την οποία ο τουρκικός στόλος καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τους Δυτικούς, ενώ συμμετείχαν και ελληνικά πλοία.
Το 1600 ο Μητροπολίτης Λαρίσης Διονύσιος, γνωστός ως φιλόσοφος, ξεσήκωσε τους υπόδουλους Έλληνες στην ορεινή Θεσσαλία. Το κίνημά του όμως απέτυχε και ο ίδιος διέφυγε στη Ρώμη και έπειτα στην Ισπανία ζητώντας ενισχύσεις.
Οι Βενετοί πολιόρκησαν την Αθήνα και το 1699 κατέλαβαν σχεδόν όλη την Πελοπόννησο.
Τον 18ο αιώνα ανέλαβε δράση η Ρωσία. Οι ελπίδες των υποδούλων αναπτερώθηκαν, καθώς από την εποχή της Άλωσης κυκλοφορούσαν διαδόσεις για το «ξανθό γένος» του Βορρά που θα απελευθέρωνε τους Έλληνες. Το 1770 οι αδελφοί Ορλώφ έφτασαν στη Μάνη με Ρώσους και Έλληνες στρατιώτες, ενώ παράλληλα ο πρόκριτος Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης ξεσήκωσε τα Σφακιά της Κρήτης.
Στη Ναυμαχία του Τσεσμέ (στη σημερινή Τουρκία, απέναντι από τη Χίο) ο ολιγάριθμος ορθόδοξος στόλος νίκησε τους Οθωμανούς, αλλά οι συγκρούσεις τερματίστηκαν με τη Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774).
Ο Λάμπρος Κατσώνης καταγόταν από τη Λιβαδειά και ήταν αξιωματικός του ρωσικού στρατού. Με ορμητήριο το νησί Κέα, έπλεε στο Αιγαίο με έναν μικρό στόλο, κάνοντας επιθέσεις εναντίον τουρκικών πλοίων. Στις ναυτικές επιχειρήσεις ήταν μαζί του και ο κλέφτης Γεώργιος Ανδρίτσος, ο πατέρας του ήρωα της Επανάστασης Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή
Η συνθήκη αυτή είναι πολύ σημαντική, αφού η Ρωσία θεώρησε πως απέκτησε το δικαίωμα να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, προκειμένου να προστατεύσει τους Χριστιανούς που ζούσαν εκεί. Επίσης, οι Έλληνες έμποροι απέκτησαν το δικαίωμα να υψώνουν στα καράβια τους τη ρωσική σημαία.
 |
| Χρονολογική απεικόνιση των κυριότερων κινημάτων |
Ερωτήσεις
- Πότε ξεκίνησαν οι προσπάθειες για την απελευθέρωση και από ποιους;
- Τι γνωρίζεις για τη δράση του Μητροπολίτη Λαρίσης Διονύσου;
- Από την πλευρά των Βενετών ποια προσπάθεια έγινε;
- Ποια δράση ανέλαβε η Ρωσία;
- Τι γνωρίζεις για να ναυμαχία του Τσεσμέ;
- Γιατί ήταν σημαντική η συνθήκη του Κιουτσούκ Καιναρτζή;
- Πώς έδρασε λίγα χρόνια αργότερα ο Λάμπρος Κατσώνης;
- Γιατί οι ελπίδες των Ελλήνων στράφηκαν προς τους Γάλλους;
