Οδηγίες – Στάδια Δημιουργία Εργασίας
Στάδιο 1ο: Προετοιμασία εργασίας και επιλογή θέματος
Στάδιο 2ο: Οριστική καταγραφή θέματος και υποθεμάτων – Καταμερισμός εργασιών – χρονοδιάγραμμα
Στάδιο 3ο: Συλλογή υλικού
Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση επιλογή υλικού – Δημιουργία χειρόγραφου σχεδίου ή / και εργασίας
Στάδιο 5ο: Ψηφιοποίηση του υλικού – Δημιουργία ψηφιακής εργασίας
Στάδιο 6ο: Σύνθεση συνολικής εργασίας – Διορθώσεις
Στάδιο 7ο: Δημιουργία σχετικής παρουσίασης
Στάδιο 8ο: Τεχνική δοκιμή και πρόβα
Στάδιο 9ο: Κατάθεση – δημοσίευση εργασίας και υποστήριξής της με την παρουσίαση
Αναλυτικά
Στάδιο 1ο: Προετοιμασία εργασίας και επιλογή θέματος
Ο εκπαιδευτικός μαζί με τους μαθητές του καταγράφουν διάφορες προτάσεις, σχετικά θέματα, και σχετικές λέξεις μέσα από έναν καταιγισμό ιδεών (brainstorming). Ταυτόχρονα μπορούν να κάνουν μια μικρή έρευνα στο Διαδίκτυο ώστε να πλουτίζουν και να ανατροφοδοτούν με προτάσεις τους.
Τελικά με κοινή απόφαση, επιλέγουν το θέμα που θα ασχοληθούν καθώς και τα υποθέματά του κάνοντας μια πρώτη καταγραφή.
Σε αυτή τη φάση ο εκπαιδευτικός μπορεί να καταγράψει τον σκοπό, τους διδακτικούς στόχους, τις μεθόδους και τα τεχνικά μέσα που θα χρησιμοποιήσει.
Στάδιο 2ο: Οριστική καταγραφή θέματος και υποθεμάτων – Καταμερισμός εργασιών – Χρονοδιάγραμμα
Μετά και από ανατροφοδότηση γίνεται η οριστική διατύπωση του θέματος, η καταγραφή όλων των υποθεμάτων και κ
Καλό είναι να διατυπωθεί με σαφήνεια το θέμα και το τι θέλουμε να μάθουμε για αυτό. Θέματα με γενικούς τίτλους και μεγάλο εύρος δεν συστήνονται καθώς δημιουργούν σύγχυση στους αναγνώστες αλλά και ένα μεγάλο εύρος εργασίας για τους μαθητές.
Οι μαθητές μπορούν να οργανωθούν σε ομάδες, να καταμεριστούν οι εργασίες και να καταγραφεί ποιος θα κάνει τι. Ένα χρονοδιάγραμμα θα βοηθήσει στο να ξέρουν οι μαθητές τι θα κάνουν καθώς και να ελέγχουν τι έχει γίνει.
Στάδιο 3ο: Συλλογή υλικού
Για τη συλλογή του υλικού μας καλό είναι να έχουμε προετοιμάσει και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουμε.
Τετράδια σημειώσεων, ντοσιέ, φάκελος εργασίας στον υπολογιστή μας και στους σελιδοδείκτες του φυλλομετρητή μας, φωτογραφικές μηχανές, βιντεοκάμερες κτλ… είναι τα πρώτα απαραίτητα εφόδια για να ξεκινήσουμε να συλλέγουμε υλικό.
Μετά από αυτό οι μαθητές με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού θα αναζητήσουν υλικό για το θέμα τους ώστε να μάθουν περισσότερα.
Αυτό μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους που λειτουργούν και συμπληρωματικά μεταξύ τους.
α τρόπος) συλλογή υλικού από έντυπες πηγές όπως σχολικά και άλλα βιβλία, σχολικές ή δημόσιες βιβλιοθήκες, εγκυκλοπαίδειες, περιοδικό τύπο και εφημερίδες.
β τρόπος) υλικό από το Διαδίκτυο με επίσκεψη συγκεκριμένων ιστοχώρων ή αναζήτηση με χρήση κάποιας μηχανής αναζήτησης πληροφοριών.
γ τρόπος) επιτόπιος έρευνα με προσχεδιασμένα ερωτηματολόγια ή συνεντεύξεις με ανθρώπους που έχουν σχέση με την περιοχή, με την χρονική εποχή και γενικά έχουν σχέση με το θέμα μας.
Σε κάθε περίπτωση προσέχουμε τι συμβαίνει σε σχέση με τα πνευματικά δικαιώματα των έργων από όπου θα αντλήσουμε πληροφορίες, τι συμβαίνει με τις άδειες χρήσεις αν πρόκειται για υλικό από το Διαδίκτυο και αν έχουμε την συγκατάθεση των προσώπων να πάρουν μέρος σε έρευνες – συνεντεύξεις και αν συναινούν στην χρήση και δημοσιοποίηση όσων μας πουν.
Πολύ σημαντικό επίσης είναι να κάνουμε έναν πρώτο έλεγχο των πληροφοριών ως προς την αξιοπιστία τους.
Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση επιλογή υλικού – Δημιουργία χειρόγραφου σχεδίου ή / και εργασίας
Στο στάδιο αυτό με τη συνεργασία των μαθητών που απαρτίζουν μια ομάδα και την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού γίνεται η διαλογή και η αξιολόγηση του υλικού που έχει συλλεχτεί. Μελετάμε ακόμη περισσότερο τα κείμενα στα οποία θα στηριχτούμε, επιλέγουμε τις εικόνες – βίντεο και άλλο υλικό που θα εμπλουτίσει την εργασία μας. Η φάση αυτή μπορεί πάντα να γίνεται σε συνδυασμό με την προηγούμενη και νέο υλικό να προστίθεται όσο αυτό είναι αναγκαίο.
Στη φάση αυτή καλό είναι να γίνεται ένα προσχέδιο της δομής της εργασίας, να κρατιόνται ακόμη πιο αναλυτικές σημειώσεις ή και να δημιουργείται χειρόγραφα η εργασία μας. Είναι πολύ πιο εύκολο να συμπληρώσουμε και να διορθώσουμε το σχέδιο της εργασίας και την χειρόγραφη εργασία παρά να ψηφιοποιήσουμε απευθείας χωρίς κάποιο σχέδιο και να χρειαστούμε μεγαλύτερες επεμβάσεις και περισσότερο χρόνο – κόπο.
Πολύ σημαντικός είναι ο τρόπος που θα αξιοποιήσουμε τις πηγές μας. Προσοχή δεν κάνουμε απλή αντιγραφή καθώς αυτό είναι «λογοκλοπή» (plagiarism). Συνδυάζουμε κριτικά τις πληροφορίες και γράφουμε με «δικά μας λόγια», παρουσιάζουμε τη δική μας άποψη.
Σε αυτή τη φάση κρατάμε πολύ πιο επισταμένα σημειώσεις για τις πηγές των πληροφοριών μας, όπως για τίτλους βιβλίων, συγγραφείς, εκδόσεις (βιβλιογραφία – bibliography) καθώς και ονόματα – διευθύνσεις ιστοχώρων και ημερομηνία τελεταίυας πρόσβασης δηλ πηγές από το Διαδίκτυο (Διαδικτυογραφία – Webography). Τα στοιχεία αυτά οπωσδήποτε θα τα προσθέσουμε στο τέλος της εργασίας μας.
Στάδιο 5ο: Ψηφιοποίηση του υλικού – Δημιουργία ψηφιακής εργασίας
Σε αυτό το στάδιο λαμβάνουμε υπόψη τον τεχνικό εξοπλισμό και τα προγράμματα που έχουμε στη διάθεσή μας. Επίσης καλό είναι να κάνουμε και μια πρώτη διερεύνηση για τον τεχνικό εξοπλισμό και τα προγράμματα του αποδέκτη δηλ. αυτού ( ανθρώπου ή χώρου) που θα καταθέσουμε ή θα δημοσιεύσουμε ή θα παρουσιάσουμε την εργασία μας. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ακόμη και με εναλλακτικούς τρόπους ότι η εργασία μας δεν θα έχει πρόβλημα και στο τελικό σημείωση δημοσίευσης, παρουσίασης.
Η ψηφιοποίηση τώρα του υλικού μας περιλαμβάνει τις παρακάτω βασικές εργασίες.
α) Πληκτρολόγηση κειμένων. Προσοχή χωρίς κάποια ρύθμιση πληκτρολογούμε, βάζοντας τόνους, με τα σημεία στίξης μαζί με την πρώτη λέξη, ένα και μόνο κενό ανάμεσα στις λέξεις και πατάμε Enter μόνο για να αλλάξουμε σειρά σε τίτλο ή σε παράγραφο. Προσοχή ΔΕΝ γράφουμε κεφαλαία παρά μόνο ελάχιστες λέξεις που θέλουμε να τονίσουμε. Αυτό διότι η γραφή με κεφαλαία είναι δυσανάγνωστη αλλά και πολύ περισσότερο στο Διαδίκτυο είναι κακή συμπεριφορά, θεωρείται ότι φωνάζουμε, τσακωνόμαστε κτλ..
β) Δημιουργία εικόνων ή και γραφικών με λογισμικό, αποθήκευση από την κάμερά μας ή σάρωση από έντυπη πηγή. Αποθήκευση βίντεο, ηχογραφήσεων ή ηχογραφήσεις μέσω του υπολογιστή μας.
γ) Δημιουργία ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων ή επεξεργασία στοιχείων έντυπων ερωτηματολογίων.
Στάδιο 6ο: Σύνθεση συνολικής εργασίας – Διορθώσεις
Όταν είναι έτοιμες οι επιμέρους εργασίες των μαθητών ή των ομάδων κάνουμε τη σύνθεση της τελικής εργασίας, ενώνοντας τα επιμέρους έγγραφα, εισάγοντας φωτογραφίες ( αν δεν έχει ήδη γίνει), φροντίζουμε για το εξώφυλλο, τους συντελεστές, τα περιεχόμενα και τις πηγές. Επίσης γίνονται οι σχετικές διορθώσεις μέχρι να πάρει η εργασία μας την τελική της μορφή.
Ολοκληρώνουμε με δημιουργία εγγράφου PDF αν πρόκειται να παραδώσουμε ηλεκτρονική εργασία, εκτυπώνουμε αν πρόκειται για έντυπη ή μεταφορτώνουμε κείμενο και εικόνες αν πρόκειται για κάποια δημοσίευση σε ιστοχώρο, ιστολόγιο κτλ…
Στάδιο 7ο: Δημιουργία σχετικής παρουσίασης
Μπορεί το στάδιο αυτό να μην είναι απαραίτητο αλλά σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να υποστηρίξουμε, να παρουσιάσουμε την εργασία μας για να βαθμολογηθεί ή απλά να πάρει μέρος σε κάποια γιορτή κτλ..
Για να φτιάξουμε την παρουσίαση, θα επιλέξουμε τα βασικά σημεία που θέλουμε να παρουσιάσουμε και είναι ακόμη καλύτερο να έχουμε ένα σενάριο μέσα από το οποίο να γίνει αυτή η παρουσίαση.
Φροντίζουμε το φόντο, τους συνδυασμούς γραμματοσειρών και χρωμάτων ώστε να μην είναι πολλά και πολύπλοκα και κουράζουν αυτούς που θα παρακολουθούν.
Φροντίζουμε να έχουμε λίγο, λιτό, σαφές και όσο το δυνατόν πιο πλήρες, περιεκτικό κείμενο και τονίζουμε το περιεχόμενο με εικόνες ή βίντεο.
Προσοχή επίσης, να μην έχουμε βαρυφορτωμένες διαφάνειες με κατεβατά κειμένων ή πολλά στοιχεία. Μπορούμε να παρουσιάσουμε μέχρι 3 σημεία σε μια διαφάνεια, χωρίς να κουράσουμε αυτόν που μας παρακολουθεί. Καλό είναι να κάνουμε το κοινό μας να συμμετέχει ακόμη και με διαδραστικές παρουσιάσεις.
Στάδιο 8ο: Τεχνική δοκιμή και πρόβα
Πολύ σημαντικό στάδιο από το οποίο κρίνεται η έκβαση της παρουσίασής μας. Φροντίστε να μεταβείτε στον χώρο παρουσίασης και να δοκιμάσετε να κάνετε μια προβολή. Αν η παρουσίασή σας δεν «παίζει»εκεί, δεν θα θέλατε να το ανακαλύψετε την τελευταία στιγμή! Έχετε μαζί σας CD παρουσίασης ή stand alone παρουσίαση ή διαφορετικές εκδόσεις και δοκιμάστε ώστε αν κάτι δεν πάει καλά να διορθώσετε. Αν καλύψετε το τεχνικό κομμάτι, τότε δεν μένει παρά να κάνετε πρόβα και να προετοιμαστείτε. Χρησιμοποιείστε φίλους, συμμαθητές, την οικογένειά σας καθώς και τον καθηγητή σας για να παρουσιάσετε σε αυτούς. Πάρτε το χρόνο σας, μιλήστε με δυνατή σταθερή φωνή χωρίς να βιάζεστε. Χρωματίστε τη φωνή σας και μην κρατάτε ένα επίπεδο ύφος, τόνο, θα κάνετε το ακροατήριο να βαρεθεί. Η εναλλαγή θα διατηρήσει το ενδιαφέρον. Προσπαθήστε να επικοινωνήσετε με το κοινό σας. Η μη λεκτική επικοινωνία, η στάση του σώματος, η έκφραση του προσώπου, το χαμόγελο και τα μάτια σας μιλάνε πριν μιλήσετε εσείς. Έτσι, είστε ευθυτενής, χαλαροί, χαμογελαστοί και φέρεστε με εγκαρδιότητα, οικειότητα, κοιτάζοντας το κοινό σας, και προσπαθώντας να αναπτύξετε μια επικοινωνία και ένα διάλογο. Στο κοινό σας μπορεί να βρίσκονται μελλοντικοί φίλοι, συνεργάτες, εργοδότες. Μετά από κάποιο διάστημα κανείς δεν θα θυμάται την παρουσίασή σας και τις λεπτομέρειές της όμως σίγουρα είναι δυνατόν να θυμούνται εσάς από την όμορφη παρουσία σας.
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να καταγράψουμε τα παραπάνω στάδια για τη δημιουργία μιας εργασίας και της παρουσίασής της. Στην ηλεκτρονική τάξη, στην ομάδα μας και στο ιστολόγιό μας βρίσκονται περισσότερες πληροφορίες.
Για οτιδήποτε όμως, τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές, μην διστάσετε να ρωτήσετε τους συναδέλφους ή τους καθηγητές σας καθώς σε αυτές τις εργασίες χρειάζεται συμβολή πολλών ειδικοτήτων και καλό είναι να παίρνετε οδηγίες από τον αρμόδιο σε κάθε θέμα. Οι εργασίες αυτές προτείνουν έναν νέο τρόπο διδασκαλίας με τον εκπαιδευτικό οργανωτή και με τη συνεργασία εκπαιδευτικών – μαθητών, οπότε καλλιεργεί και προάγει την συμμετοχή, την συνεργασία, την κριτική σκέψη, την κατανόηση της διαφορετικότητας του καθενός μας, τον αλληλοσεβασμό.