(Α) Περιγραφή
- Οι ψευδείς ειδήσεις (fake news) είναι ιστορίες οι οποίες παρουσιάζονται κυρίως ως δημοσιογραφικές, είναι όμως κατασκευασμένες, εσκεμμένα, για να εξυπηρετήσουν κάποιο σκοπό.
- Οι ψευδείς ειδήσεις μπορούν να έχουν ψηφιακό ή έντυπο περιεχόμενο. Επίσης, μπορεί να λάβουν τη μορφή ολόκληρων ιστοσελίδων που έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μοιάζουν με αξιόπιστα ειδησεογραφικά sites.
- Ο σκοπός των ψευδών ειδήσεων μπορεί να είναι εμπορικός, όπως η προώθηση ενός προϊόντος ή η δημιουργία κίνησης (traffic) προς μία ιστοσελίδα (clickbait), ή να είναι πολιτικός (παραπληροφόρηση-διαμόρφωση της κοινής γνώμης).
- Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητά μας, άρα και η αξιολόγηση των ειδήσεων που προβάλλουν αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία.
(Β) Πού μπορεί να τις συναντήσουμε
- Σε οποιαδήποτε σελίδα του Διαδικτύου που προσφέρει πληροφορίες.
(Γ) Πως θα καταλάβετε αν μια ανάρτηση είναι ψευδής
- Αν το κείμενο που διαβάζετε σας προτρέπει να το αναπαράγεται αυτό θα πρέπει να σας υποψιάσει.
- Αν έχει μη λειτουργικούς/ενεργούς συνδέσμους (link).
- Υπερβολικοί τίτλοι ή τίτλοι που δεν έχουν σχέση με το κείμενο της ανάρτησης.
- Όσο πιο απίστευτοι είναι οι ισχυρισμοί σε ένα κείμενο, τόσο πιο ατράνταχτες αποδείξεις και στοιχεία θα πρέπει να το συνοδεύουν (“κρατήστε μικρό καλάθι”).
- Αν το κείμενο συνοδεύεται από φωτογραφίες άσχετες με το θέμα, ή αν το θέμα της ανάρτησης, είναι η φωτογραφία/ες και αυτή/ες έχουν κακή ανάλυση είναι μια ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά.
- Αν το κείμενο είναι προϊόν αυτόματης μετάφρασης.
- Αν δεν υπάρχει συντάκτης.
- Αν στο κείμενο υπάρχουν πολλά ορθογραφικά λάθη.
- Αν αντί για ημερομηνία το κείμενο μας δίνει το χρόνο της ιστορίας που περιγράφει με λέξεις, όπως χθες, προχθές, την προηγούμενη βδομάδα κ.λπ.
(Δ) Πως τις αντιμετωπίζουμε
- Αξιολογούμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο και ελέγχουμε το συγγραφέα, την προέλευση της σελίδας και τη βιβλιογραφία της πληροφορίας.
- Αναπτύσσουμε κριτική σκέψη και εμπιστευόμαστε το ένστικτο και τη λογική μας. Αν κάτι μας φαίνεται απίστευτο, τότε είναι πολύ πιθανό να είναι ψέμα ή να περιέχει μεγάλες ανακρίβειες.
- Χρησιμοποιούμε πολλαπλές πηγές πληροφοριών και διασταυρώνουμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο.
- Επισκεπτόμαστε βιβλιοθήκες, όχι απλώς το Διαδίκτυο, και χρησιμοποιούμε ποικιλία πηγών, όπως εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία.
- Μαθαίνουμε πώς λειτουργεί το Διαδίκτυο και πρέπει να γνωρίζουμε πως ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει μια διαδικτυακή τοποθεσία, χωρίς να τον ελέγχει κανείς. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να χρησιμοποιούμε πηγές που γενικά θεωρούνται έγκυρες.
- Μαθαίνουμε πώς να διακρίνουμε ένα γεγονός από μια άποψη.
- Εγκαθιστούμε φίλτρα λογισμικού που μπορούν να αποκλείσουν πηγές που περιέχουν μίσος, ρατσισμό και άλλου είδους προπαγάνδα.
(Ε) Έρευνα
(Z) Lesson Plan
(Η) Κουίζ
- Ψευδείς ειδήσεις
- Ψευδείς ειδήσεις, Διαδικτυακή Φήμη & Ρητορική Μίσους
- Πόσο αξιόπιστο είναι αυτό; (για μαθητές Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού)
- Παραπληροφόρηση (για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου)
(Θ) Εικόνες
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
(Ι) Παρουσιάσεις
 |
 |
 |
 |
 |
(Κ) Βίντεο
(Λ) Κόμικ
 |
