Ένα ευκολοδιάβαστο και συγχρόνως εξαιρετικό άρθρο βγαλμένο μέσα από πείρα και μελέτη χρόνων.
Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση είναι οι σχέσεις του με τους μαθητές κυρίως, αλλά και με τους γονείς των μαθητών. Η διαπίστωση του προβλήματος είναι και προφανής —αφού ο καθένας αντιλαμβάνεται την ύπαρξη του— αλλά και επιστημονική. Αναφέρομαι λ.χ. στην έρευνα του καθηγητή του Παν. Κρήτης Κώστα Μάνου με θέμα: «Στάσεις εφήβων ή πώς μας βλέπουν και τι θέλουν οι έφηβοι», Αθήνα 1990, στην οποία, ανάμεσα σε άλλα ενδιαφέροντα συμπεράσματα, αναφέρεται ότι το 50% των μαθητών έχουν κάποιο πρόβλημα ή προβλήματα με τους καθηγητές τους (Βλ. σ. 146).Στην εισήγηση μου λοιπόν, θα προσπαθήσω να παρουσιάσω τις βασικότερες προϋποθέσεις με τις οποίες ο εκπαιδευτικός θα ξεπεράσει τις δυσκολίες του στις παραπάνω σχέσεις του, αλλά και τα βασικότερα σημεία τριβών που συναντά στην επικοινωνία του με μαθητές και γονείς. Κάποτε ο καθηγητής επιβαλλόταν με το κύρος του και την αυθεντία του. ‘Ότι έλεγε ήταν αναμφισβήτητο. Στην εποχή μας όμως, έχουν πλέον εκλείψει οι αυθεντίες.

2. Να εξασφαλίζει πνεύμα συνεργατικότητας και σωστής επικοινωνίας με τους μαθητές του μέσα στην τάξη και το σχολείο γενικότερα.
Με το πνεύμα αυτό ο εκπαιδευτικός μπορεί:
— να γνωρίσει την ψυχική ιδιομορφία των μαθητών του
— να μορφοποιήσει τις αγαθές κληρονομικές τους δυνατότητες
— να εκριζώσει κάθε κακή και αρνητική καταβολή τους
— να γεμίσει την ψυχή τους με τις αρετές της εργατικότητας και της αυτοβελτίωσης
— να καλλιεργήσει διάφορες ψυχικές και ηθικές δυνάμεις (υπομονή, επιμονή, ενθουσιασμό, θάρρος, αισιοδοξία}.
Οι στόχοι αυτοί δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθούν. Χρειάζεται γνώση της μαθητικής ψυχολογίας και νοοτροπίας. Πώς μας θέλουν οι μαθητές μας; Οι πιο κατάλληλοι για να μας υποδείξουν κάποιους τρόπους είναι πολλές φορές οι ίδιοι οι μαθητές, όπως συμβαίνει με το παρακάτω κείμενο που απευθύνει ένας μαθητής στον καθηγητή του και που δημοσιεύτηκε στο πληροφοριακό δελτίο που εκδίδει το Κολλέγιο Saint Michel των Βρυξελλών (Βλ. περ.Νέα Παιδεία, Μετ. Κ. Κατσάνη, τ. 5 (1978), σ. 91):

«ΕΝΑΣ ΜΑΘΗΤΗΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΟΥ

– Προσπαθείστε να είστε ανθρώπινος και όχι μόνο μια μηχανή διδασκαλίας.
– Μη δίνετε την πρώτη θέση στην ύλη που διδάσκετε, αλλά σε μας τους μαθητές σας.
– Κάντε με να νιώσω πως ενδιαφέρεστε για μένα θεωρώντας με σαν ένα ανθρώπινο πλάσμα και όχι σαν έναν απλό αριθμό τον βαθμολογίου σας. – Μη με κρίνετε μόνο από τους βαθμούς που πετυχαίνω με τις απαντήσεις μου, αλλά περισσότερο από την προσπάθεια που καταβάλλω.
– Μην περιμένετε να ξεπεράσω το ταλέντο μου και τις δυνατότητες μου, δώστε μου κάποια ενθάρρυνση κάπου-κάπου.
– Μη ζητάτε από μένα να θεωρώ τις σπουδές μου σαν την πιο μεγάλη απόλαυση της ζωής μου. Ειλικρινά δεν είναι κάτι τέτοιο για μένα.
– Μην περιμένετε να ικανοποιούμαι με όλα τα θέματα που διδάσκετε. Υπάρχουν και άλλα που με ενδιαφέρουν, ίσως μάλιστα και περισσότερο, στην περίπτωση μου.
– Βοηθήστε με να μάθω να σκέπτομαι και να κρίνω μόνος μου και όχι να απομνημονεύω έτοιμες απαντήσεις. Βοηθήστε με περισσότερο να βρίσκω μόνος μου τις απαντήσεις, έστω κι αν αυτό είναι περισσότερο κουραστικό και για σας και για μένα.
-Ακούστε πρόθυμα τις ερωτήσεις που κάνω με σοβαρότητα, έστω κι αν σας φαίνονται βλακώδεις Μ΄ αυτή τη συμπεριφορά σας θα μάθετε και μένα ν’ ακούω τους άλλους προσεκτικά.
– Να έχετε απαιτήσεις από μένα, φτάνει να είσαστε δίκαιος. Γνωρίζω πως είναι αναγκαίο αυτό, έστω και αν επαναστατώ εξωτερικά.
– Μη με γελοιοποιείτε μπροστά στους συμμαθητές μου. Αυτό πληγώνει και οπωσδήποτε θα στραφεί εναντίον σας. Μια λέξη σας που θα ειπωθεί ιδιαιτέρως με σοβαρότητα και καλοσύνη θα φέρει μεγαλύτερο αποτέλεσμα.
– Μη με οικτείρετε μπροστά στους άλλους, όταν δεν τα καταφέρνω καλά σε κάτι. Αυτός ο οίκτος φέρνει αμηχανία.
– Μη μου προβάλλετε άλλο συμμαθητή μου για παράδειγμα, έτσι υπάρχει φόβος να τον μισήσω. – ‘Όταν πετυχαίνω κάτι, μη με παρουσιάζετε σαν παράδειγμα στους άλλους, αυτό με βάζει σε δύσκολη θέση. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα χαρώ πολύ μ’ ένα καλό σας λόγο.
– Κρατήστε για τον εαυτό σας παρακαλώ τα προσωπικά σας προβλήματα και τις πολιτικές σας ιδέες. Έτσι κι αλλιώς δεν είμαι σε θέση ούτε να τα λύσω, ούτε να τις κρίνω.
– Θυμάστε καμιά φορά πως ήσασταν και σεις κάποτε μαθητής; Είχατε καλύτερους βαθμούς και δεν ξεχνούσατε ποτέ;
– Σας παρακαλώ να συνεχίζετε πάντα τη μελέτη σας και να μη χρησιμοποιείτε στην τάξη με μηχανικό τρόπο τις κιτρινισμένες σημειώσεις που συντάξατε πριν από πολλά χρόνια.
– Μην προσδοκάτε από μένα πολύ συχνά ένα λόγο ευχαριστίας. Είμαι ευγνώμων, αλλά δυσκολεύομαι πολύ να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου με λόγια.
– Κι έτσι… σας ευχαριστώ πολύ!»

3. Κοντά σ’ αυτά τα εξόχως αποκαλυπτικά στοιχεία για τις προσδοκίες των μαθητών από τους εκπαιδευτικούς, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και τα παρακάτω:

Ο εκπαιδευτικός δεν θα πρέπει:
— να είναι απότομος
— να απειλεί ή να ειρωνεύεται
— να χάνει την ψυχραιμία του
— να χρησιμοποιεί απρεπείς χαρακτηρισμούς
— να κάνει κατάχρηση συστάσεων και υποδείξεων
— να μεγαλοποιεί ασήμαντα πράγματα ή παρεκτροπές
— να εξάγει πρόωρα συμπεράσματα (για επίδοση ή διαγωγή)
— να αυτοπροβάλλεται
— να μεταπίπτει από την αυστηρότητα στην άκρα επιείκεια.

4. Ο ευσυνείδητος εκπαιδευτικός πρέπει να μπαίνει στην αίθουσα πάνοπλος γνωστικά και διδακτικά. Ένας τέτοιος εκπαιδευτικός επιβάλλεται με το κύρος που του προσφέρει η γνώση, επιστημονική και παιδαγωγική. Μπορεί οι πανεπιστημιακές του σπουδές να μην ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της σχολικής πραγματικότητας. Ας μην περιμένει, πότε το κράτος θα τον επιμορφώσει. Πρέπει να βρει λύσεις μόνος, άμεσα, με την αυτομόρφωση: Ειδικότερα:

— να οργανώσει τη βιβλιοθήκη του
— να μελετήσει την ειδική βιβλιογραφία των αντικειμένων διδασκαλίας του, καθώς και τα ειδικά βοηθήματα γενικής και ειδικής διδακτικής
— να συμβουλεύεται τους αρχαιότερους καθηγητές της ειδικότητάς του και να εκμεταλλεύεται την πείρα τους
— να συμβουλεύεται τους Σχολικούς Συμβούλους και το Δ/ντή του Σχολείου. Είναι οδυνηρό να βρεθεί κανείς κατά την ώρα της διδασκαλίας σε δύσκολη θέση, διότι αγνοεί το γνωστικό περιεχόμενο του συγκεκριμένου μαθήματος. Αν Φτάσουμε στο σημείο να δημιουργήσουμε αμφιβολίες στους μαθητές μας για τις ικανότητες μας, τότε δύσκολα θα συνεργαστούμε μαζί τους, διότι θα διασαλευτούν οι ομαλές σχέσεις μας.

5. Ο εκπαιδευτικός όμως δεν πρέπει να ζει απομονωμένος στον κόσμο των γνώσεων του. Πρέπει να προσέχει αν, αυτά που διδάσκει, ανταποκρίνονται στις αφομοιωτικές ικανότητες των μαθητών του, αν αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη και ικανότητα, την ατομική και κοινωνική τους συνείδηση.
Για να κερδίσει την προσοχή και το ενδιαφέρον των μαθητών, πρέπει:
— να γνωρίζει τις δυνατότητες τους (σ’ αυτό θα τον βοηθήσουν κάποια διαγνωστικά Τests)
— να οργανώνει κατάλληλα το μάθημα του
— να μην το τυποποιεί αλλά να ανανεώνει τη διδακτική του
— να κινητοποιεί το μαθητή με κατάλληλες ερωτήσεις ή δραστηριότητες
— να μιλάει λιγότερο και να δίνει το λόγο στους μαθητές. Αν όλα αυτά δε συμβαίνουν, τότε οι μαθητές αδιαφορούν, πλήττουν, αρχίζουν να ενοχλούν το διπλανό τους ή να προσέχουν φαινομενικά. “Έτσι, οι σχέσεις καθηγητή-μαθητή κλονίζονται.

6. Πολλά προβλήματα δημιουργούνται μερικές φορές, επειδή από κακό σχεδιασμό, το μάθημα τελειώνει 5′ ή ΙΟ’ λεπτά προτού να χτυπήσει το κουδούνι, Και εκεί χαλαρώνει η τάξη, αρχίζει η φασαρία κ.λπ. Ο καθηγητής πρέπει να έχει υπόψη του ένα τέτοιο ενδεχόμενο και να έχει προγραμματίσει κάτι. Π.χ. μπορεί:
— να ζητήσει τα κύρια σημεία του μαθήματος
— να αναθέσει σε ένα μαθητή την επανάληψη ενός πειράματος
— να ρωτήσει τους μαθητές για τις απορίες τους
— να υποβάλει ο ίδιος ερωτήσεις στους μαθητές
— να δώσει μια άσκηση για λύση
— να έχει να τους διαβάσει κάτι σχετικό με το μάθημα που παρέδωσε
— να ζητήσει από ένα μαθητή να διαβάσει την ενότητα που παρέδωσε από το βιβλίο, κ.λπ.

7. Εκείνο που ιδιαίτερα διαταράσσει τις σχέσεις καθηγητή-μαθητή είναι η αξιολόγηση. Εκείνη η παραδοσιακή μορφή εξέτασης με τον κατάλογο πρέπει να εγκαταλειφθεί. Όχι πως δε θα τον έχει ο καθηγητής, αλλά δε θα τον χρησιμοποιεί κατά τον παραδοσιακό τρόπο. Ο καθηγητής οφείλει να εξετάζει καθημερινά όσο περισσότερους μπορεί με κατάλληλες ερωτήσεις και να βάζει αρκετά Τests 5-10 λεπτών. Η αξιολόγηση των γραπτών πρέπει να είναι πολύ προσεκτική και δίκαιη. Το κάθε γραπτό -και αν είναι δυνατόν και η κάθε ερώτηση- πρέπει να έχουν το βαθμό τους, όχι απλώς να είναι διορθωμένα. Ο μαθητής πάντως νιώθει αδικημένος, αισθάνεται πολύ άσχημα απέναντι στον καθηγητή του. Γι’ αυτό όχι μόνο δεν θα πρέπει να μας κακοφαίνεται, αν κάποιος μαθητής μας λέει ότι τον αδικήσαμε, αλλά εμείς οι ίδιοι να ενθαρρύνουμε τους μαθητές, που νομίζουν ότι αδικήθηκαν, να μας το λένε και να εξετάζουμε πάλι την περίπτωση τους χωρίς μνησικακία. Ιδιαίτερα θα προσέχουμε όσους δεν έγραψαν σε κάποιο Τests ή διαγώνισμα και θα φροντίζουμε να διαπιστώσουμε αν κάτι τέτοιο είναι περιπτωσιακό ή δίνει την πραγματική εικόνα της επίδοσης του.

8. Οι σχέσεις καθηγητή-μαθητών διαταράσσονται και από τη διαφορετική στάση που κρατούν μερικοί καθηγητές κατά την ώρα του μαθήματος. Όταν ο ένας είναι πολύ χαλαρός στο μάθημα του και ανέχεται ορισμένες εκτροπές, συζητήσεις, ψιθύρους, είναι σίγουρο ότι δημιουργεί προβλήματα στον καθηγητή της επόμενης ώρας, που είναι σοβαρός και τυπικός. Ο πρώτος είναι καλός στη γνώμη των μαθητών, ενώ ο άλλος κακός, αυστηρός. Τα προβλήματα αυτά μπορούν να λυθούν με τη συνεργασία Δ/ντή και Συλλόγου των Καθηγητών για ενιαία αντιμετώπιση των μαθητών. Το πρόβλημα μας δεν είναι να είμαστε αρεστοί στα παιδιά, αλλά σωστοί. Αν, όντας σωστοί, είμαστε και αρεστοί, τόσο το καλύτερο.

9. Με το προηγούμενο θέμα, να είσαι δηλαδή αρεστός στους μαθητές, συνδέονται και πολλές άστοχες ενέργειες ή συμπεριφορές ή εκφράσεις ορισμένων συναδέλφων. Κατά τα διαλείμματα ή εκδρομές κυρίως, συζητούν με τους μαθητές στη «γλώσσα» τους, χειρονομούν μαζί τους, αστεΐζονται απρεπώς κ.λπ. Τέτοιοι λαϊκισμοί είναι απαράδεκτοι. Ο καθηγητής πρέπει να διακρίνεται για το ήθος του και τη σοβαρότητα του. Το θέμα δεν είναι να κατεβούμε —σε σχέση με τη συμπεριφορά— στο επίπεδο συμπεριφοράς των μαθητών, αλλά πώς θα τους ανεβάσουμε στο επίπεδο συμπεριφοράς που υποτίθεται ότι εμείς έχουμε.

10. Υπάρχουν μέσα σε κάθε σχολείο ορισμένοι μαθητές που δημιουργούν προβλήματα, είναι ανήσυχοι, θρασείς, αδιάφοροι, και δεν προκαλούν προβλήματα μόνο σε μας αλλά και στους συμμαθητές τους. Αυτά τα παιδιά θέλουν ιδιαίτερη προσοχή. Η αποκλίνουσα συμπεριφορά τους μπορεί να έχει σοβαρές αιτίες που αγνοούμε. Η αντιδικία μαζί τους δε φέρνει συνήθως αποτελέσματα. Αντίθετα, η παιδαγωγική αγάπη, το πραγματικό ενδιαφέρον για το παιδί, η συνάντηση με τους γονείς του παρουσία του ίδιου, μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Ας θυμηθούμε εδώ τα λόγια του Χάρολντ Χούλμπερτ: . Τα παιδιά χρειάζονται την αγάπη σας, ιδίως όταν δεν την αξίζουν. Στις περιπτώσεις αυτές δεν αποδίδουν οι απειλές «κάθισε φρόνιμα, γιατί θα σε πάω στο διευθυντή». Ο εκπαιδευτικός πρέπει να καθίσταται σιγά-σιγά ικανός να αντιμετωπίζει μόνος του κάθε δύσκολη και ειδική περίπτωση, που αφορά την πειθαρχία των μαθητών. Έχει υποχρέωση να εξασφαλίζει την πλήρη διεύθυνση της τάξης του. Αν αποτυγχάνει, ασφαλώς θα ζητάει τη συνδρομή του Δ/ντή. Σκόπιμο πάντως είναι ο καθηγητής να γνωρίζει καλά τους μαθητές του και να έχει στον κατάλογο του κάποια στοιχεία για τον κάθε μαθητή: τόπο διαμονής, οικονομική κατάσταση, οικογενειακή κατάσταση (ορφανός, χωρισμένοι γονείς κ.λπ.) επίδοση στις προηγούμενες τάξεις, ώστε σε δεδομένη στιγμή να είναι, σε θέση να κατανοήσει τη στάση του μαθητή και να αντιδράσει ανάλογα.

11. Σε όλες τις εκδηλώσεις του ο εκπαιδευτικός πρέπει να κοσμείται από το δημοκρατικό ήθος. Ο. αυταρχισμό! ανήκουν στο παρελθόν Σήμερα δεν υπαγορεύουμε εντολές στους μαθητές. Σήμερα συνεργαζόμαστε. Ενισχύουμε το διάλογο. Ανεχόμαστε του κάθε είδους προβληματισμό. Ζητάμε συναισθηματικές διαδικασίες. Γι’ αυτό και η σχολική ζωή αναπνέει, σε μία άλλη ατμόσφαιρα. Δημοκρατία όμως δε θα πει ασυδοσία Το γνωστό «δημοκρατία έχουμε, ό,τι θέλουμε κάνουμε», είναι λανθασμένο. Θα πρέπει να γίνει «δημοκρατία έχουμε ο,τι πρέπει κάνουμε», ο,τι δηλαδή οι νόμοι και οι δημοκρατικές διαδικασίες υπαγορεύουν.

12. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αποφεύγει να προπαγανδίζει τις κομματικές του ιδεες και να μεταβάλλεται έτσι σε κομματάρχη. Είναι αντιπαιδαγωγικό να κάνουμε μονόπλευρη παρουσίαση ιδεών ή ιδεολογικών και πολιτικών ρευμάτων ή να εξυμνούμε το ένα και να κατηγορούμε το άλλο. Στις περιπτώσεις αυτές θα γίνεται παρουσίαση όλων των απόψεων και η επιλογή θα αφήνεται στους μαθητές. Από τη στιγμή που φανερά ο καθηγητής προπαγανδίζει τις κομματικές του θέσεις, έχει δημιουργήσει κιόλας αντιπάλους μέσα στην τάξη, πράγμα που καθιστά δύσκολο το κλίμα της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. “Άλλωστε η έρευνα που σας ανέφερα στην αρχή (σ. 106-107), έδειξε ότι ποσοστό 72% κατά μέσο όρο δεν θέλει την κομματικοποίηση στα σχολεία. Εμείς θα το αγνοήσουμε;

12α. Ιδιαίτερα πρέπει να προσέχει ο εκπαιδευτικός και την εξωτερική του εμφάνιση. Δεν είπαμε να πάμε στην εποχή της γραβάτας. Όμως πρέπει να αποφεύγονται οι ακρότητες, τόσο με την ατημέλητη παρουσία του εκπαιδευτικού, όσο και με την εξεζητημένη, γιατί και τα δύο δίνουν αφορμές για σχόλια εις βάρος μας. Ο εκπαιδευτικός όμως είναι υποχρεωμένος να συνεργάζεται και με τους γονείς των μαθητών του. Όπως είναι γνωστό, ο 1566/88 έχει διευρύνει το ρόλο και τη συμβολή των γονέων στην όλη σχολική διαδικασία. Οι εκπαιδευτικοί θα συνεργαστούν με τους γονείς σε δύο επίπεδα: ένα ατομικό, που αφορά στις σχέσεις ενός καθηγητή με τους γονείς των μαθητών του κι ένα συλλογικό, που αφορά στις σχέσεις του Συλλόγου των καθηγητών με τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών. Το ίδιο ισχύει και για τους γονείς: συνεργάζονται σε ατομικό επίπεδο με το σχολείο, με τον καθηγητή, και σε συλλογικό, με το Σύλλογό τους. Σήμερα αναγνωρίζεται το δικαίωμα των γονέων να έχουν λόγο πάνω στη μόρφωση των παιδιών τους. Είναι πάντως σίγουρο ότι καθηγητές και γονείς αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα προβλήματα σχετικά με τη μάθηση και τη συμπεριφορά των μαθητών. Επομένως, η συνεργασία του Συλλόγου Γονέων και του Σχολείου θα είναι εποικοδομητική και ευεργετική για τα παιδιά. Στις υποχρεώσεις του σχολείου είναι να καλούν τους γονείς και κηδεμόνες και να τους ενημερώνουν για τη φοίτηση, επίδοση και διαγωγή των μαθητών τους.

Στο σημείο αυτό οι Σύλλογοι των καθηγητών θα μπορούσαν να προσφέρουν θετικό έργο με ειδικότερες ομιλίες:
— για τα προβλήματα των νέων
— για την ψυχολογία του εφήβου
— για τον επαγγελματικό προσανατολισμό
— για το χάσμα των γενεών
— για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου
— για τα τρέχοντα προβλήματα του Σχολείου — για το άγχος των εξετάσεων
— για τους κινδύνους που απειλούν τους σημερινούς νέους κ.λ.π.

Τα κυριότερα προβλήματα στις σχέσεις καθηγητών-γονέων είναι:

1. Το πρόβλημα της άδικης βαθμολογίας Πολλοί γονείς, επηρεασμένοι από τα παιδιά τους, νομίζουν ότι οι καθηγητές τα έχουν αδικήσει. Έτσι διαμαρτύρονται στον καθηγητή, πολλές φορές σε έντονο ύφος, νομίζουν ότι έχει προσωπικά με το παιδί τους, ότι το «κυνηγάει» κ.λπ. Αυτού του είδους τα προβλήματα δηλητηριάζουν τις σχέσεις καθηγητών-γονέων. Ο καθηγητής πάντως οφείλει να δείξει ανωτερότητα. Δεν επιτρέπεται να κατέβει στο επίπεδο του οποιουδήποτε γονιού, ο οποίος του φέρθηκε με άσχημο τρόπο. Πρέπει να εξετάσει με προσοχή την περίπτωση και, αν έκανε λάθος, να το ομολογήσει. ‘Όχι αντιπάθειες με τους μαθητές μας σε τέτοιες περιπτώσεις. Αν δεν είμαστε σε θέση να τους συγχωρήσουμε, δεν τους αγαπάμε αληθινά.

2. Η κακή συμπεριφορά ορισμένων καθηγητών στους γονείς που έρχονται στο σχολείο, για να ζητήσουν πληροφορίες για τα παιδιά τους, είναι μια άλλη σημαντική πηγή συγκρούσεων. Πολλοί γονείς, δηλαδή, έρχονται στο σχολείο, χαιρετούν ευγενέστατα, απευθύνονται δειλά-δειλά (ιδίως σε επαρχιακά σχολεία) στους καθηγητές και ζητούν πληροφορίες. Μερικές λοιπόν φορές συναντούν έναν απαθέστατο καθηγητή, που μιλάει από θέσεως ισχύος και —-το σπουδαιότερο— αντί να είναι σαφής και ουσιαστικός στις πληροφορίες του, δίνει γενικότητες και αοριστολογίες. Μπορεί να λέει ότι ο μαθητής είναι καλός και να εννοεί μαθητή του 18. Ή μπορεί να λέει ότι ο μαθητής είναι μέτριος και να εννοεί μαθητή του
14. Η υποδοχή των γονέων και κηδεμόνων πρέπει να γίνεται με προθυμία και προσήνεια. Αν είναι δυνατόν, να τους προσφέρεται κάθισμα και να τους ακούμε χωρίς καθυστέρηση. Ας μην παραδειγματιζόμαστε από την κατάσταση που υπάρχει στη δημόσια διοίκηση, όπου ο κάθε δημόσιος υπάλληλος μεταβάλλεται αρκετές φορές σε σατραπίσκο του απλού πολίτη. Οι απαντήσεις προς τους γονείς πρέπει να είναι σαφείς, συγκεκριμένες και χωρίς άσκοπες παραπομπές σε άλλους συναδέλφους. Σε περίπτωση που η ικανοποίηση ενός αιτήματος δεν είναι εφικτή, να δίνουμε επαρκείς εξηγήσεις και να αποφεύγουμε αντεγκλήσεις, αντιδικίες ή προσωπικές προστριβές. Είναι δυνατόν μερικοί γονείς να είναι από τη φύση τους εριστικοί και προκατειλημμένοι και να έρχονται με πρόθεση να μειώσουν κάποιο συνάδελφο. Εδώ χρειάζεται η αυτοκυριαρχία του καθηγητή. Να σταματήσει κάθε συζήτηση και να τον παραπέμψει στο Δ/ντή του Σχολείου.

Πέρα από αυτά, ο γονιός μπορεί να συνεργασθεί θαυμάσια με τους καθηγητές του παιδιού του, όπως:

— να τους ενημερώσει για κάποια προβλήματα που υπάρχουν στην οικογένεια και επηρεάζουν αρνητικά το παιδί.
— να συζητούν για την επίδοση και τη διαγωγή του μαθητή στο σχολείο
— να αναζητήσουν από κοινού τα αίτια της ξαφνικής αδιαφορίας του μαθητή, τις απουσίες του, το εριστικό ή μελαγχολικό ύφος του κ.λπ.
Οι καθηγητές πρέπει να ενεργούν έτσι, ώστε ο κάθε γονιός να ξέρει ότι κοντά τους θα βρει το συμπαραστάτη, τον παιδαγωγό, το σύμβουλο. Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, Μπαίνετε σε ένα λειτούργημα που απαιτεί την ίδια σας την ψυχή. Ο δάσκαλος γενικά μοιάζει με το κερί που φωτίζει και συγχρόνως λιώνει.

Φροντίστε να καταξιώσετε το ρόλο σας έχοντας υπόψη τα λόγια του William A Ward:

Ο μέτριος δάσκαλος λέει.
Ο καλός δάσκαλος εξηγεί.
Ο ανώτερος δάσκαλος αποδεικνύει.
Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει.