pantsouka's blog

Ξεκλειδώνοντας τη Δημιουργικότητα: Γιατί το Σχολείο (και η Ζωή) την Έχουν Ανάγκη

Η δημιουργικότητα δεν είναι απλώς καλλιτεχνική ικανότητα ούτε προνόμιο λίγων. Είναι τρόπος σκέψης, εργαλείο επιβίωσης και αναντικατάστατη δεξιότητα για τον 21ο αιώνα. Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη, οι παγκόσμιες κρίσεις και η διαρκής καινοτομία διαμορφώνουν το μέλλον, η ικανότητα να βλέπουμε πέρα από το προφανές και να προτείνουμε νέες λύσεις γίνεται πιο αναγκαία από ποτέ. Το σχολείο, λοιπόν, οφείλει να καλλιεργεί τη δημιουργικότητα ως βασικό στόχο, όχι ως προσφορά πολυτελείας.

1. Η δημιουργικότητα σε ένα σχολείο που προτιμά την ασφάλεια

Το σχολείο συχνά προτάσσει τη σταθερότητα της ύλης, των εξετάσεων και της αναπαραγωγής γνώσεων. Όμως, η τυποποιημένη μάθηση δεν μπορεί να προετοιμάσει τους μαθητές για έναν κόσμο όπου τα προβλήματα είναι σύνθετα και οι λύσεις απαιτούν φαντασία και τόλμη . Η δημιουργικότητα σημαίνει ρίσκο, δοκιμή, λάθος και επανεκκίνηση – διαδικασίες απαραίτητες σε κάθε πραγματική μάθηση, αλλά συχνά παραμελημένες στην τάξη. Κι αν δεν αναπτυχθεί αυτή η ριψοκίνδυνη δεξιότητα στο ασφαλές περιβάλλον του σχολείου, πού περιμένουμε να καλλιεργηθεί;

2. Δημιουργικότητα και εσωτερική ενδυνάμωση

Η δημιουργική έκφραση δεν ενισχύει μόνο τις γνωστικές δεξιότητες· συμβάλλει και στην ψυχική ευεξία. Χάρη σ΄αυτήν μαθαίνουμε να εκφράζουμε σκέψεις και συναισθήματα, να χτίζουμε αυτοπεποίθηση, να συνεργαζόμαστε και να διαχειριζόμαστε την αποτυχία ως βήμα εξέλιξης. Μέσα από τη δημιουργικότητα, η μάθηση γίνεται προσωπική υπόθεση και όχι απλώς διεκπεραίωση.

3. Όταν η δημιουργικότητα γίνεται προσωπική εμπειρία

Για μένα, η δημιουργικότητα δεν είναι αφηρημένη έννοια – είναι εργαλείο δράσης. Σε μια εργασία Βιολογίας για το νευρικό σύστημα, αντί να παρουσιάσουμε ένα διάγραμμα από το βιβλίο, με την ομάδα μου σχεδιάσαμε ένα διαδραστικό escape room: κάθε γρίφος αντιστοιχούσε σε λειτουργίες του εγκεφάλου. Όλοι συμμετείχαν με ενθουσιασμό, η γνώση «έδεσε» με το παιχνίδι και η εργασία έμεινε αξέχαστη. Πρώτασ εμας – δεν ΄ξερω για τους άλλους. Σε άλλες περιπτώσεις, πειραματίζομαι με ψηφιακές αφηγήσεις, rap στίχους ή μίνι βίντεο κοινωνικού και πολιτικού σχολιασμού – όχι για να εντυπωσιάσω, αλλά για να βρω τη «φωνή» μου. Η δημιουργικότητα, όταν της δοθεί χώρος, γίνεται τρόπος να επεξεργαζόμαστε τον κόσμο και να συμμετέχουμε με προσωπικότητα σε ό,τι κάνουμε.

Κλείνοντας, 

αν θέλουμε ένα σχολείο που καλλιεργεί πολίτες ενεργούς και όχι απλώς ανόερεχτους εργαζόμενους αμφίβολης επιτυχίας, με «μπαγιάτικες φάτσες» που λέει κι ο Γιώργος Ιωάννου σε ένα διήγημά του, πρέπει να διεκδικήσουμε περισσότερη δημιουργικότητα στην καθημερινότητά του: σε εργασίες, στη μέθοδο διδασκαλίας, στην ίδια την αξιολόγηση. Όσο για εμάς, δεν αρκεί να περιμένουμε έμπνευση. Η δημιουργικότητα είναι στάση ζωής: να παρατηρούμε αλλιώς, να συνθέτουμε, να τολμάμε. Μόνο έτσι μπορούμε να δώσουμε μορφή σε ένα μέλλον που δεν θα αντιγράφει το παρελθόν, αλλά θα έχει και τη δική μας υπογραφή.

ΣΤΟΧΟΙ

αξία καλλιέργειας δημιουργικότητας

στο σχολείο

στο σύγχρονο σχολείο

συνδεση α και β ζητουμένου οχι μονο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά, ενότητα κειμένου,

κείμενο με σκοπό συγγραφής και δημοσίευσης,

αποτυπωμένο στον πρόλογο και τον επιλογο

με 2 αιτιολογημένες θέσεις

υφος προσομοίωσης μπλογκ σε απαιτήσεις εξετάσεων