Γ΄ Στάσιμο
Γ’ ΣΤΑΣΙΜΟ
Γ΄ Στάσιμο (Διαδραστικό σχολικό βιβλίο)
Σχολιασμός Γ΄ Στάσιμου
Η θεά Γαλήνεια
Θαλασσινή θεότητα, κόρη του Νηρέα και της Δωρίδας , σύμφωνα με τη “Θεογονία” του Ησίοδου. Αυτή προσωποποιεί την γαλήνη στη θάλασσα. Αδερφή της ήταν η Γλαύκη.
Οι Μυκήνες (= του Περσέα τα λαμπρά παλάτια)
Κατά τον Παυσανία ο Περσέας έκτισε τις Μυκήνες στην Τίρυνθα και τους έδωσε αυτό το όνομα είτε διότι του έπεσε εκεί ο «μύκης» (θήκη) απ’ το ξίφος του είτε γιατί , ενώ διψούσε, βρήκε ένα μύκητα (=μανιτάρι) και τραβώντας τον είδε να υπάρχει η πηγή Περσεία, που υπάρχει και σήμερα.
Ο Περσέας , γιος του Δία και της Δανάης, μυθικός Αργείος ήρωας, ήταν οικιστής των Μυκηνών. Ο παππούς του Ακρίσιος, επειδή είχε λάβει χρησμό ότι θα σκοτωθεί από τον εγγονό του, τον έκλεισε μαζί με τη μητέρα του σε ένα κιβώτιο και το πέταξε στη θάλασσα. Όμως το κιβώτιο ξεβράστηκε σε μια ακτή της Σερίφου και ο Περσέας σώθηκε από το βασιλιά της Πολυδεύκη. Αργότερα, με τη βοήθεια του Ερμή και της Αθηνάς , σκότωσε τη γοργόνα Μέδουσα και έδωσε το κεφάλι της στο βασιλιά Πολυδεύκη, όπως του είχε υποσχεθεί. Παντρεύτηκε την Ανδρομέδα και έγινε βασιλιάς της Τίρυνθας και αρχηγός της δυναστείας των Περσειδών.
Ο ναός της Χαλκίοικου Αθηνάς
Πρόκειται για το ναό της Χαλκίοικου Αθηνάς στη Σπάρτη. Σε αυτόν είχε καταφύγει ο Παυσανίας, όπου αποκλείστηκε και πέθανε. Η συχνή αναφορά σε αυτό το ναό της Αθηνάς φανερώνει τις φιλειρηνικές διαθέσεις του Ευριπίδη και η συχνή αναφορά δικαιολογείται από το σημαντικό ρόλο που είχε διαδραματίσει στις σχέσεις Αθήνας και Σπάρτης.
Οι κόρες του Λεύκιππου ή Λευκιππίδες
Οι Λευκιππίδες ήταν κόρες του Λεύκιππου. Με τη σειρά του ο Λεύκιππος ήταν αδερφός
του Τυνδάρεου, του Ικάριου και του Αφαρέα. (δες γενεαλογικό πίνακα)
Ο Λεύκιππος είχε τρεις κόρες, την Ιλάειρα, τη Φοίβη και την Αρσινόη. Ως Λευκιππίδες
όμως θεωρούνται μόνο η Ιλάειρα και η Φοίβη.
Οι δυο αδερφές είχαν παντρευτεί δύο αδέρφια, τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, με
τους οποίους ήταν ξαδέρφια, αφού οι δύο τελευταίοι ήταν παιδιά του Τυνδάρεου και
της Λήδας. Η Ιλάειρα είχε παντρευτεί τον Κάστορα και η Φοίβη τον Πολυδεύκη.
Η ιστορία με τις Λευκιππίδες έχει να κάνει με διαμάχη που ξέσπασε για χάρη τους
ανάμεσα στους Κάστορα και Πολυδεύκη από τη μια μεριά και τους Ίδα και Λυγκέα
από την άλλη, που ήταν παιδιά του Αφαρέα· ένας καυγάς, λοιπόν ανάμεσα στα
ξαδέρφια για… δυο ξαδέρφες τους.
Τα γεγονότα παρουσιάζονται με διάφορες παραλλαγές.
α’ παραλλαγή:
Οι Λευκιππίδες ήταν παντρεμένες πρώτα με τον Ίδα και το Λυγκέα, τους οποίους
χώρισαν, για να παντρευτούν τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη.
Όταν είχαν έρθει στη Σπάρτη ο Αινείας και ο Πάρης (για να επισκεφτούν υποτίθεται
το Μενέλαο, αλλά στην πραγματικότητα για να κλέψουν την ωραία Ελένη) οι
Διόσκουροι τους προσέφεραν συμπόσιο. Πάνω στο ποτό ο Ίδας κι ο Λυγκέας, που παρευρίσκονταν κι αυτοί ως καλεσμένοι, κατηγόρησαν τα ξαδέρφια τους ότι είχαν
παντρευτεί τις πρώην γυναίκες τους, χωρίς να πληρώσουν προίκα στον μπαμπά τους,
τον Αφαρέα. Ο καυγάς κατέληξε σε συμπλοκή και σκοτώθηκαν όλοι εκτός από τον
Πολυδεύκη.
β’ παραλλαγή:
Οι Λευκιππίδες ήταν αρραβωνιασμένες με τον Ίδα και το Λυγκέα και την ώρα των γάμων
τις απήγαγαν οι Διόσκουροι. Την παραλλαγή αυτή ακολουθεί ο Θεόκριτος στο Ειδύλλιό
του για τους Διόσκουρους.
γ’ παραλλαγή:
Οι Διόσκουροι απήγαγαν τις Λευκιππίδες, αλλά ο Ίδας κι ο Λυγκέας δεν αντέδρασαν.
Μάλιστα αργότερα οργάνωσαν κι οι τέσσερις μαζί εκστρατεία στην Αρκαδία, για να
κλέψουν ζώα. Στην επιστροφή φιλονίκησαν για τη μοιρασιά, που είχε αναλάβει να την οργανώσει ο Ίδας ως εξής: Είχε σφάξει ένα βόδι, το μοίρασε στα τέσσερα κι αποφάσισε
πως εκείνος που θα έτρωγε πρώτος το μερίδιό του θα έπαιρνε το μισό μέρος της λείας·
εκείνος που θα τελείωνε δεύτερος θα έπαιρνε το υπόλοιπο. Στη συνέχεια όμως ο Ίδας καταβρόχθισε όχι μόνο το δικό του μερίδιο αλλά και του αδερφού του. Έτσι πήρε για
δική του όλη τη λεία. Οι Διόσκουροι δυσαρεστήθηκαν κι επιτέθηκαν στη Μεσσηνία, τη
χώρα των ξαδέρφων τους, απ’ όπου πήραν πολλά βόδια. Στη συνέχεια έστησαν ενέδρα
στα ξαδέρφια τους. Ο Κάστορας κρύφτηκε στην κουφάλα μιας βελανιδιάς. Όμως τον
εντόπισε ο Λυγκέας με το διαπεραστικό του βλέμμα, ειδοποίησε τον Ίδα κι εκείνος τον
σκότωσε. Ο Πολυδεύκης τους καταδίωξε, σκότωσε το Λυγκέα, όμως ο Ίδας του επιτέθηκε
με μια μεγάλη πέτρα που την είχε αποσπάσει από την τάφο του πατέρα του Αφαρέα,
χτύπησε τον Πολυδεύκη και τον άφησε αναίσθητο. Τότε ο Δίας, που ερχόταν να βοηθήσει
το γιο του, σκότωσε τον Ίδα και μετέφερε τον Πολυδεύκη στον ουρανό.
Οι Λευκιππίδες είχαν ιερό στη Σπάρτη, όπως αναφέρει ο Παυσανίας στα Λακωνικά:
XVI. πλησίον δὲ Ἱλαείρας καὶ Φοίβης ἐστὶν ἱερόν: ὁ δὲ ποιήσας τὰ ἔπη τὰ Κύπρια θυγατέρας
αὐτὰς Ἀπόλλωνός φησιν εἶναι. κόραι δὲ ἱερῶνταί σφισι παρθένοι, καλούμεναι κατὰ ταὐτὰ ταῖς θεαῖς καὶ αὗται Λευκιππίδες…
ΠΗΓΗ : http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Genealogiko/Leukippides.htm
Υάκινθος
Ο Υάκινθος ήταν προελληνικός θεός της βλάστησης και της γονιμότητας, που πέθαινε και ανασταινόταν κάθε χρόνο. Γιορταζόταν με τριήμερες τελετές στη Σπάρτη, τα Υακίνθεια. Το όνομά του αποδόθηκε κατά τα ιστορικά χρόνια σε έναν ωραίο νέο, που αγάπησαν ο θεός Απόλλωνας αλλά και ο Ζέφυρος. Μια μέρα και ενώ ο θεός Απόλλωνας έπαιζε δισκοβολία με τον Υάκινθο ο Ζέφυρος φυσώντας δυνατά έστρεψε τον δίσκο προς το κεφάλι του τραυματίζοντάς τον θανάσιμα. Όταν ο Απόλλωνας τον βρήκε ήταν ετοιμοθάνατος και έτσι τον κράτησε στην αγκαλιά του μέχρι να ξεψυχήσει.Όταν πέθανε ο Απόλλωνας έσκαψε με τα χέρια του το χώμα και από το αίμα του Υάκινθου φύτρωσε σε εκείνο το σημείο ένα καινούριο είδος λουλουδιού, ο υάκινθος ή αλλιώς ζουμπούλι.
Υακίνθεια
Γιορτή που γινόταν στις Αμύκλες, κοντά στη Σπάρτη, το μήνα Υακίνθιο (Ιούνιο) και διαρκούσε τρεις ημέρες. Οι Σπαρτιάτες, προκειμένου να μπορούν να παρευρεθούν στη γιορτή, διέκοπταν ακόμη και τις εκστρατείες τους.
– Η πρώτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στο θάνατο του Υακίνθου και απαγορεύονταν τα άσματα και οι παιάνες ενώ προσφέρονταν θυσίες στους νεκρούς.
– Οι άλλες δύο ημέρες ήταν αφιερωμένες στον Απόλλωνα. Τη δεύτερη ημέρα οι νέοι έπαιζαν κιθάρα και αυλό ή τραγουδούσαν και άλλοι συμμετείχαν σε ιπποδρομίες. Θυσιάζονταν αίγες που προσφέρονταν στις κοπίδες (= υπαίθριες δεξιώσεις κάτω από σκηνές). Στον Απόλλωνα προσέφεραν ένα πέπλο («χιτών») υφασμένο από παρθένες , όπως γινόταν στην Αθηνά κατά τα Παναθήναια.
Ο Άγιος Υάκινθος του Ψηλορείτη
Στον Ψηλορείτη ,σε ύψος περίπου 1200 μ., υπάρχει ένα πέτρινο εκκλησάκι, που θυμίζει τα μιτάτα της περιοχής , αφιερωμένο στον Άγιο Υάκινθο, το θεό του έρωτα. Ο Άγιος Υάκινθος υπήρξε, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, θαλαμηπόλος (=το μέλος του προσωπικού που φροντίζει για τη καθαριότητα και την τακτοποίηση των δωματίων) του αυτοκράτορα Τραϊανού, που του ζήτησε να απαρνηθεί τον Χριστό. Εκείνος αρνήθηκε και φυλακίστηκε 12 χιλιόμετρα νότια από τα Ανώγεια της Κρήτης, στην ορεινή περιοχή Φούρνοι, όπου του έδιναν φαγητά ποτισμένα με το αίμα ζώων που είχαν θυσιαστεί σε είδωλα.
Ο Άγιος αρνήθηκε το φαγητό επί σαράντα ημέρες και τελικά πέθανε από ασιτία το 98 μ.Χ., σε ηλικία 20 ετών. Οι φρουροί του βρήκαν στο κελί του αγγέλους που κρατούσαν λαμπάδες και τον στεφάνωναν. Ο αυτοκράτορας Τραϊανός έδωσε εντολή να πετάξουν το λείψανό του στα θηρία αλλά το φύλαγαν άγγελοι και τα θηρία δεν το πείραξαν. Τελικά, το λείψανο ετάφη στην πατρίδα του, την Καισάρεια, από ένα συγκλητικό που του ξαναέδωσε το φως του.
Γιορτάζει κάθε χρόνο στις 3 Ιουλίου.
Την πρόταση για ανέγερση ναού αποδέχτηκε ο μητροπολίτης Ρεθύμνου Άνθιμος που τοποθέτησε ο ίδιος τον θεμέλιο λίθο του. Ο ναός έχει σχήμα κρητικού “μιτάτου”(= είναι κυκλικός, πέτρινος , χτισμένος σε υψόμετρο 1200μ.) και στηρίζεται στους κανόνες της υστερομινωικής αρχιτεκτονικής. Έχει θόλο μετά τα δύο μέτρα κι άνοιγμα κορυφής με διάμετρο 30 εκ. Τον σχεδιασμό και την επίβλεψή του είχε ο αρχιτέκτονας Σταύρος Βιδάλης.
Τα Υακίνθια στα Ανώγεια της Κρήτης
– Στη συνέχιση της παράδοσης των Μουσικών εκδηλώσεων στ’ Ανώγεια συμβάλλει με το δικό του ιδιαίτερο χαρισματικό τρόπο ο Λουδοβίκος των Ανωγείων διοργανώνοντας τα τελευταία 10 χρόνια τα Υακίνθεια, στις αρχές Ιουλίου που διαρκούν τρεις ημέρες.
– Τα πρώτα Υακίνθεια ήταν αφιερωμένα στη μνήμη του “Μεγάλου Ερωτικού” του Μάνου Χατζιδάκι ο οποίος τόσο αγάπησε τ’ Ανώγεια και ένα απ’ τα όνειρά του ήταν να κάνει τ’ Ανώγεια πολιτιστικό κέντρο. To 2006 ήταν αφιερωμένα στα δάση του Ψηλορείτη.ΠΗΓΗ : http://www.anogialand.gr |
Πλειάδες ή Πούλια Και Ωρίωνας ή Αυγερινός ή μήπως Πλανήτης Αφροδίτη;
Σύμφωνα με τη μυθολογία οι Πλειάδες ήταν κόρες του τιτάνα Άτλαντα και της Πλειόνης, αδελφές της Καλυψώς και των Υάδων. Γεννήθηκαν στο όρος Κυλλήνη και θεωρούνταν θεότητες του βουνού. Από την ένωσή τους με το Δία, τον Ποσειδώνα και τον Άρη γεννήθηκαν θεοί και ήρωες.
Οι Πλειάδες ήταν εφτά:
-
Η Μαία, μητέρα του Ερμή από τον Δία
-
Η Ταϋγέτη, μητέρα του πρώτου βασιλιά της Σπάρτης Λακεδαίμονα από τον Δία
-
Η Ηλέκτρα, μητέρα του Δαρδάνου, γενάρχη των Τρώων και του Ιασίονος από τον Δία
-
Η Στερόπη, σύζυγος (ή μητέρα) του ήρωα Οινόμαου από τον Άρη
-
Η Κελαινώ, μητέρα του ήρωα Λύκου και του Ευρύπυλου βασιλιά της Κυρήνης από τον Ποσειδώνα
-
Η Αλκυόνη, μητέρα του Υριέα και της Αιθούσης από τον Ποσειδώνα
-
Η Μερόπη, σύζυγος του Σίσυφου και μητέρα του Γλαύκου. Λέγεται ότι είναι το πιο αχνό αστέρι γιατί ντρέπεται που παντρεύτηκε θνητό.
Λέγεται λοιπόν πως όλες τους αυτοκτόνησαν απ’ τον καημό τους για την τιμωρία του πατέρα τους Άτλαντα να σηκώνει στους ώμους τον άξονα του κόσμου, ή για το χαμό των αδελφών τους Υάδων. Μία άλλη παραλλαγή του μύθου (η Βοιωτική ) μας λέει πως ο γίγαντας Ωρίωνας τις ερωτεύτηκε και τις καταδίωξε θέλοντας να τις απαγάγει. Η καταδίωξη συνεχίστηκε για πέντε χρόνια, οπότε οι Πλειάδες ζήτησαν τη βοήθεια του , που τις έκανε αστερισμό για να τις γλιτώσει. Ο Ωρίωνας όμως τις ακολούθησε στον ουρανό σαν αστερισμός κι αυτός, κι έτσι οι Πλειάδες, που προπορεύονται μπροστά του στον ουρανό, πέφτουν στη θάλασσα για να του ξεφύγουν.
Ο αστερισμός των Πλειάδων χρησίμευε για τον καθορισμό των εποχών στην αρχαιότητα, γιατί η εμφάνισή του στην ανατολή γινόταν τέλη Μαΐου και ανήγγειλε την είσοδο του καλοκαιριού, ενώ η δύση του προμήνυε την αρχή του χειμώνα. Ο αρχαίος ποιητής Ησίοδος αναφέρει τις Πλειάδες στο Έργα και Ημέραι του δίνοντας πρακτικές συμβουλές.
Ο Ωρίωνας
Ο Ωρίων (Ωρίωνας) ήταν ο πιο διάσημος κυνηγός στην ελληνική μυθολογία.
Μια φορά, όπως το συνήθιζαν οι θεοί του Ολύμπου, ο Δίας και ο Ποσειδώνας πήγαν ένα περίπατο στη γη μεταμφιεσμένοι σε ανθρώπους. Περνώντας από τη Βοιωτία δέχθηκαν τη θερμή φιλοξενία του Υριέα, του «επώνυμου ήρωα» της πόλεως Υρίης. Εκείνη την εποχή όμως ο Υριέας ήταν σε πολύ μεγάλη ηλικία και χήρος χωρίς παιδιά. Εξομολογήθηκε στους φιλοξενούμενους τον καημό του για τη μεγάλη μοναξιά του και πόσο θα ήθελε να είχε ένα παιδί. Αφού οι δύο θεοί είχαν φύγει, το άλλο πρωί ο Υριέας βρήκε στο κατώφλι του σπιτιού του ένα βρέφος: ήταν ο μικρός Ωρίων, ένα δώρο από τους θεούς για τη φιλοξενία που τους είχε προσφέρει. Για τον λόγο αυτό ο Ωρίων αναφέρεται άλλοτε ως γιος του Υριέα και άλλοτε ως γιος του Ποσειδώνα, μάλιστα ήταν καρπός της σχέσης του θεού με την Ευρυάλη, κόρη του βασιλιά Μίνωα. Λέγεται ακόμα ότι είχε πάρει από τον πατέρα του, θεό της θάλασσας, το χάρισμα να μπορεί να βαδίζει πάνω στη θάλασσα.
«Τοπίο με τον τυφλό Ωρίωνα να αναζητά τον ήλιο». Ζωγραφικός πίνακας του Nicolas Poussin (1658)
Ο Ωρίωνας μεγάλωσε και έγινε «ανήρ εξόχου ρώμης και καλλονής, και δεξιώτατος κυνηγός». Εκτός από πολύ δυνατός και όμορφος, φαίνεται ότι ήταν πολύ ψηλός στο ανάστημα, κάτι που συνδέεται και με τον ομώνυμο αστερισμό. Συνόδευε τη θεά του κυνηγιού, την Άρτεμη, στα κυνήγια της. Κάποτε ο Ωρίων φιλοξενήθηκε στη Χίο από τον εκεί βασιλιά Οινοπίωνα (κατά μία εκδοχή και ο Ωρίων ήταν Χιώτης). Συμπεριφέρθηκε όμως απερίσκεπτα, καθώς ερωτεύθηκε τρελά την κόρη του βασιλιά, τη Μεράδη. Τότε ο Οινοπίων του έδωσε να πιεί ένα ποτό που τον τύφλωσε και μετά τον πέταξε στη θάλασσα. Εκεί τον περιμάζεψε ο θεός Ήφαιστος και τον οδήγησε στον Απόλλωνα, τον θεό του φωτός, που του ξανάδωσε την όρασή του.
Σχετικά με το τέλος του Ωρίωνα υπάρχουν αρκετές διαφορετικές παραδόσεις. Σύμφωνα την κυρίαρχη παράδοση, πέθανε στη Δήλο (γνωστή τότε ως Ορτυγία) από δάγκωμα σκορπιού, που τον έστειλε είτε η Άρτεμις επειδή είχε φύγει από κοντά της ως ερωτευμένος με την Ηώ (Οδύσσεια, ε 121 κ.ε., λ 310), είτε ο Απόλλων για να μη δημιουργηθεί ερωτική σχέση του Ωρίωνα με την Άρτεμη (αδελφή του Απόλλωνα), είτε τέλος η ίδια η Γη τιμωρώντας τον για την καυχησιολογία του δηλαδή ότι κανένα ζώο δεν ξέφευγε από τα βέλη του. Για τον λόγο αυτό, όταν μετά τον θάνατό του ο Ωρίων «καταστερίσθηκε», μετατράπηκε δηλαδή σε αστερισμό, βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά της Ουράνιας Σφαίρας από τον αστερισμό Σκορπιό. Στη Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου (Α΄ 4, 3) αναφέρεται ότι η Άρτεμις σκότωσε τον Ωρίωνα επειδή αυτός ατίμασε την Ώπιν, μία από τις ακολούθους της, ή απλώς επειδή προκάλεσε την Άρτεμη σε αγώνα δισκοβολίας.
Η Άρτεμις πάνω από το πτώμα του Ωρίωνα πριν αυτό μεταφερθεί στον ουρανό. Ζωγραφικός πίνακας του Seiter (1685)
Στην παράδοση που υιοθετεί ο λυρικός ποιητής Πίνδαρος, ο Ωρίων είδε κάποτε την Πληιόνη με τις κόρες της, τις Πλειάδες, και τις κατεδίωξε επί πέντε ολόκληρα χρόνια, μέχρι που ο Δίας τις καταστέρισε μαζί με τον Ωρίωνα και τον σκύλο του. Στην Οδύσσεια (λ 572-575) αναφέρεται ότι ο Οδυσσέας είδε τον Ωρίωνα στο ταξίδι του στον Κάτω Κόσμο να σαλαγάει θηρία, υποδηλώνοντας ότι ούτε μετά τον θάνατό του έπαψε να αγαπά το κυνήγι: «Έπειτα τον Ωρίωνα εκεί είδα τον πελώριο / που σαλαγούσε τα θεριά στ’ ασφοδελό λιβάδι, / όσα στ’ απάτητα βουνά τα ‘χε σκοτώσει ο ίδιος, / κι ένα ματσούκι χάλκινο πάντα άσπαστο βαστούσε.» (Ομήρου Οδύσσεια, αρχαίον κείμενον – έμμετρος μετάφρασις Ζησίμου Σίδερη, εκδ. οίκος Ιωάννου & Π. Ζαχαροπούλου, Αθήναι 1939)
ΠΗΓΗ:https://bit.ly/31UeHLy
