8η Ενότητα

Παράλληλο κείμενο σελ. 150 σχολικού βιβλίου

Κείμενο

Μετάφραση

Ἐπειδή δέ ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας, πρῶτον

Κι όταν ο άνθρωπος μετείχε της θεϊκής μοίρας, πρώτα

μέν διά τήν τοῦ θεοῦ συγγένειαν ζῲων μόνον θεούς

εξαιτίας της συγγένειας με το θείο μόνος αυτός στους θεούς

ἐνόμισεν, καί ἐπεχείρει βωμούς τε ἱδρύεσθαι καί

από τα πλάσματα πίστεψε  και επιχειρούσε να ιδρύσει και βωμούς

ἀγάλματα θεῶν· ἔπειτα φωνήν καί ὀνόματα ταχύ

  και αγάλματα θεών· έπειτα γρήγορα έναρθρο λόγο και λέξεις

διηρθρώσατο τῇ τέχνῃ, καί οἰκήσεις καί ἐσθῆτας καί

εφεύρε με την τέχνη,  και κατοικίες και ρούχα και

ὑποδέσεις καί στρωμνάς καί τάς ἐκ γῆς τροφάς

υποδήματα και στρωσίδια και την τροφή από τη γη

ηὕρετο. Οὕτω δή παρεσκευασμένοι κατ’ ἀρχάς

βρήκε. Έτσι λοιπόν προετοιμασμένοι στην αρχή

ἄνθρωποι ᾤκουν σποράδην, πόλεις δέ οὐκ ἦσαν

οι άνθρωποι κατοικούσαν διασκορπισμένοι, αλλά πόλεις δεν υπήρχαν

ἀπώλλυντο οὖν ὑπό τῶν θηρίων διά τό πανταχῇ

χάνονταν λοιπόν από τα ζώα, επειδή ήταν από κάθε άποψη

αὐτῶν ἀσθενέστεροι εἶναι, καί ἡ δημιουργική τέχνη

πιο ανίσχυροι από αυτά και ο τεχνικός τρόπος κατασκευής

· αὐτοῖς πρός μέν τροφήν ἱκανή βοηθός ἦν,

ήταν γι’ αυτούς ικανός βοηθός για τροφή

πρός δέ τόν τῶν θηρίων πόλεμον ἐνδεής

, αλλά για τον αγώνα με τα ζώα ανεπαρκής

πολιτικήν γάρ τέχνην οὔπω εἶχον, ἧς μέρος πολεμική

γιατί δεν είχαν ακόμη πολιτική τέχνη, της οποίας μέρος είναι η πολεμική

ἐζήτουν δή ἁθροίζεσθαι καί σῲζεσθαι κτίζοντες πόλεις

ζητούσαν λοιπόν να μαζεύονται και να σώζονται κτίζοντας πόλεις·

ὅτ’ οὖν ἁθροισθεῖεν, ᾐδίκουν ἀλλήλους

όταν λοιπόν συναθροίσθηκαν, αδικούσαν ο ένας τον άλλο,

ἅτε οὐκ ἔχοντες τήν πολιτικήν τέχνην

επειδή δεν είχαν την πολιτική τέχνη,

ὥστε πάλιν σκεδαννύμενοι διεφθείροντο

ώστε πάλι διασκορπίζονταν και αφανίζονταν

Ζεύς οὖν δείσας περί τῷ γένει ἡμῶν μή ἀπόλοιτο πᾶν,

Ο Δίας λοιπόν, επειδή φοβήθηκε για το γένος μας μήπως αφανιστεί ολόκληρο,

Ἑρμῆν πέμπει ἄγοντα εἰς ἀνθρώπους αἰδῶ τε καί δίκην,

στέλνει τον Ερμή φέρνοντας στους ανθρώπους το αίσθημα της ντροπής και τη δικαιοσύνη,

ἵν’ εἶεν πόλεων κόσμοι τε καί δεσμοί φιλίας συναγωγοί.

 

·. για να είναι μέσα πειθαρχίας για τις πόλεις για συνεκτικοί δεσμοί φιλίας για τους ανθρώπους

 
Πλάτων, Πρωταγόρας 322 a-c

 

Πατήστε εδώ για τη μετάφραση του κειμένου

Πατήστε εδώ για το διαδραστικό σχολικό βιβλίο

Το άμεσο και το έμμεσο αντικείμενο

Τα ρήματα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες :

α. Τα αμετάβατα (όσα παίρνουν αντικείμενο)

β. Τα μεταβατικά, όπου η ενέργεια του υποκειμένου μεταβαίνει σε άλλο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα , το αντικείμενό τους. Ως αντικείμενο μπορεί να έχουν απαρέμφατο (ειδικό ή τελικό) ή και δευτερεύουσα πρόταση.

Τα ρήματα αυτά μπορούν να είναι :

α. Μονόπτωτα:  το αντικείμενο βρίσκεται σε μία μόνο πτώση (ένα αντικείμενο ή δύο όπου όμως ΚΑΙ τα δύο φανερώνουν πρόσωπο ή ΚΑΙ τα δύο φανερώνουν πράγμα, κατάσταση , ενέργεια , ιδιότητα κ.λ.π. Σε αυτή την περίπτωση δεν κάνουμε διαχωρισμό σε άμεσο και έμμεσο αντικείμενο)

β. Δίπτωτα : στα οποία τα αντικείμενα είναι δύο, σε διαφορετικές πτώσεις και σε αυτή την περίπτωση τα διακρίνουμε σε άμεσο και έμμεσο.

Τα αντικείμενα βρίσκονται στις πλάγιες πτώσεις, δηλαδή σε γενική, δοτική και αιτιατική. Ανάλογα με τα ζεύγη των πτώσεων , επιλέγουμε το άμεσο ή το έμμεσο ως εξής:

  • Αιτιατική + δοτική ή γενική = άμεσο το αντικείμενο σε αιτιατική

  • Αιτιατική προσώπου + αιτιατική πράγματος/απαρέμφατο/δευτερεύουσα πρόταση = άμεσο ή αιτιατική προσώπου.

  • Γενική + δοτική = άμεσο η γενική

  • Απαρέμφατο / δευτερεύουσα πρόταση + γενική /δοτική = άμεσο το απαρέμφατο / δευτερεύουσα πρόταση.

 Γενικά θυμόμαστε ότι όταν υπάρχει αιτιατική αυτή φανερώνει το ΑΜΕΣΟ αντικείμενο ενώ στην περίπτωση γενικής+δοτικής άμεσο είναι η γενική!!!

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να βρείτε τα αντικείμενα των ρημάτων και να τα χαρακτηρίσετε ως μονόπτωτα ή δίπτωτα.

2. Να βρείτε τα αντικείμενα και να προσδιορίσετε ποιο είναι άμεσο και ποιο έμμεσο .

3. Να βρείτε τα αντικείμενα και να τα διακρίνετε σε άμεσα και έμμεσα.