ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΕΝΑ ΨΑΡΑ ΠΟΥ ΖΕΙ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΤΡΕΧΑΝΤΗΡΙ ΤΟΥ ΣΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

Την Παρασκευή, 23/11/2012, η ομάδα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, που ασχολείται με τη ζωή των ψαράδων μαζί με τους υπεύθυνους καθηγητές της, επισκεφθήκαμε το λιμάνι της πόλης μας, και συγκεκριμένα το αλιευτικό καταφύγιο, προκειμένου να συζητήσουμε με τον Καπετάνιο ενός αλιευτικού για τις δυσκολίες της δουλειάς των ψαράδων.

– Καλημέρα Καπετάνιε,

Είμαστε μαθητές του 1ου Γυμνασίου Λαυρίου και μελετάμε τη ζωή των ανθρώπων που εργάζονται σε διάφορους τομείς του λιμανιού, προκειμένου να γνωρίσουμε καλύτερα τις αγωνίες και τα προβλήματά τους αλλά και το ρόλο που παίζει το λιμάνι στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης μας.

– Καλημέρα παιδιά,

Χαίρομαι που ενδιαφέρεστε να μάθετε για την ζωή μας. Είμαι στη διάθεσή σας να σας δώσω οποιαδήποτε πληροφορία θέλετε.

– Καταρχήν να μας πείτε λίγα λόγια για το σκάφος;

Είναι ένα τρεχαντήρι από πλαστικό κατασκευασμένο εξ’ ολοκλήρου στην Olympic Marine, εδώ στο Λαύριο.

– Επομένως η οικονομική δραστηριότητα ξεκινάει με την κατασκευή του σκάφους;

Ναι. Σήμερα η Olympic Marine δεν κατασκευάζει πλέον σκάφη, αλλά υπάρχουν μικρότερα ναυπηγεία στην περιοχή για μικρότερα σκάφη. Υπάρχουν φυσικά και οι τεχνίτες που επισκευάζουν τις ζημιές.

– Ποιος είναι ο εξοπλισμός του;

Ο εξοπλισμός του αποτελείται από βίντζια που σηκώνουν το δίχτυ, από άλλα βίντζια που μαζεύουν το σύρμα και από τον γερανό ο οποίος μεταφέρει τα οποιαδήποτε βάρη του σκάφους. Υπάρχουν επίσης τα ρομπότ τα οποία χρησιμοποιούμε για να φωτίσουν την περιοχή και να συγκεντρωθούν τα ψάρια.

– Ποιες είναι οι δυσκολίες στο επάγγελμά σας;

Οι δυσκολίες είναι πολλές, κυρίως από την καταπόνηση λόγω των καιρικών συνθηκών. Υπάρχει μετά, όταν «πιάνουμε» τα ψάρια πως θα τα πουλήσουμε, αν θα τα πουλήσουμε σωστά… και τις περισσότερες φορές πωλούνται σε χαμηλές τιμές, αλλά στον καταναλωτή φτάνουν πάντα σε ακριβές και αυτό είναι ένα πρόβλημα.

– Το επάγγελμά σας έχει να κάνει με το πιο δυνατό στοιχείο της φύσης σωστά;

Σωστά. «Πυρ, γυνή και θάλασσα» δεν λέμε; Οι δυσκολίες είναι περισσότερο, στο πως θα φύγουμε για δουλειά, αν θα είναι ο καιρός για να καταφέρουμε να ψαρέψουμε όπως πρέπει χωρίς κίνδυνο, αλλά και πάλι είναι, αν «πιάσεις», αν δεν «πιάσεις», αν θα πουληθούν, αν δεν πουληθούν, δηλαδή σου φέρνει πολύ άγχος το επάγγελμα αυτό. Πολλές φορές ξεκινάμε για ψάρεμα και οι καιρικές συνθήκες μας αναγκάζουν να γυρίσουμε πίσω χωρίς να έχουμε πιάσει ψάρια, οπότε επιβαρυνόμαστε με τα έξοδα για τα καύσιμα και τον πάγο που μας είναι απαραίτητος. Άλλοτε πάλι μπορεί να αποκλειστούμε σε κάποιο μέρος μέχρι να φτιάξει ο καιρός.

– Τον πάγο τι τον χρειάζετστε;

Το ψάρι είναι ένα προϊόν το οποίο είναι φρέσκο, πολύ ευάλωτο, ευαίσθητο στο χρόνο και έτσι πρέπει να καταναλωθεί το πολύ σε δύο μέρες το αργότερο. Εμείς πρέπει να το παραδώσουμε άμεσα στον καταναλωτή ή τον χοντρέμπορο και ο πάγος μας το εξασφαλίζει αυτό. Από εκεί και πέρα γίνονται άλλα «παιχνίδια».

– Από τις ποσότητες των ψαριών τι πιάνετε εσείς και τι ποσοστό πάει κατευθείαν στον καταναλωτή δηλαδή σε όλους εμάς με κάποιο τρόπο και τι ποσοστό πάει για άλλη χρήση δηλαδή στις βιομηχανίες, για να γίνει δηλαδή παστό ή κάτι άλλο;

Μικρές ποσότητες διατίθενται στην τοπική αγορά αλλά τα περισσότερα από τα ψάρια που πιάνουμε πάνε στον καταναλωτή, μέσω της ιχθυόσκαλας Κερατσινίου με ένα μεσάζοντα μεγαλέμπορο που έχουμε εμείς εκεί που τα διακινεί σε μικρότερους μικροπωλητές λιανικής, τα οποία μετά τα παίρνει ο καταναλωτής. Υπάρχουν και οι ποσότητες που όταν μείνουν πάνε σε κονσερβοποιία, σε πιο χαμηλές τιμές, από το να το πετάξεις πηγαίνουν σε άλλη χρήση.

– Υπάρχει ανταγωνισμός;

Πολύς, πολύς και δύσκολος.

– Ποια είναι η ποσότητα των αλιευμάτων, σε καθημερινή βάση. Είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες σας;

Αυτό δεν είναι σίγουρο, «μπαίνεις» και δεν ξέρεις τι θα «πιάσεις». Πολλές φορές έρχεσαι χωρίς να «πιάσεις» τίποτα, άλλες φορές είναι πολλά τα ψάρια που θα πιάσεις και δεν πωλούνται εύκολα όπως θα έπρεπε να πωλούνται, δηλαδή είναι δίκοπο μαχαίρι.

– Ψαρεύεται σε ένα συγκεκριμένο σημείο και τι είδος ψάρια ανά εποχή;

Όχι σε συγκεκριμένα σημεία, σε πολλά σημεία. Σε όλη την επικράτεια μπορούμε να ψαρέψουμε. Αλλά ανάλογα που έχει ψάρια πας τις περισσότερες φορές. Εμείς ψαρεύουμε κυρίως στις Κυκλάδες. Παλαιότερα φτάναμε μέχρι τα Δωδεκάνησα και μέναμε εκεί για πολύ καιρό. Τα ψάρια τα στέλναμε με φορτηγά ψυγεία. Τώρα όμως τα έξοδα έχουν γίνει πάρα πολλά και επιστρέφουμε πίσω.

– Τι προετοιμασία χρειάζεται για το ψάρεμα;

Η προετοιμασία είναι κάθε μέρα η ίδια. Πρέπει να έχεις πάντα πετρέλαιο μέσα δηλαδή καύσιμα για να μπορείς να κινηθείς, πάγο σίγουρα, φαγώσιμα γιατί δεν ξέρεις αν έρθεις την ίδια μέρα, μπορεί να κάτσεις και μια, δύο και τρεις μέρες ανάλογα με το που θα είσαι. Βέβαια όταν επιστρέψουμε πρέπει να πλύνουμε πολύ καλά τα δίχτυα και το σκάφος, αν υπάρχουν ζημιές πρέπει να διορθωθούν για να είμαστε έτοιμοι να ξαναφύγουμε.

– Ποιες ώρες ψαρεύεται;

Είναι ανάλογα με την εποχή του ψαρέματος, γιατί υπάρχει εποχή που πρέπει να ψαρέψεις ημέρα, για να πιάσεις πιο μεγάλα ψάρια όπως είναι η παλαμίδα και υπάρχουν και μέρες που ψαρεύεις νύχτα δηλαδή δεν έχει ωράριο. Αυτή την εποχή υπάρχουν όλα τα είδη ψαριών και μπορείς να ψαρέψεις όλες τις ώρες, είναι όμως δύσκολη λόγω των καιρικών συνθηκών. Μπορεί να ψαρέψεις δύο ώρες και να έρθεις, αλλά μπορεί να ψαρέψεις και όλη νύχτα και να μην κάνεις τίποτα.

– Υπάρχουν περιορισμοί στο ψάρεμα ανά εποχή;

Βέβαια υπάρχουν περιορισμοί, έχουμε δύο μήνες που καθόμαστε. Τα εργαλεία νύχτας από τις 15/12 μέχρι την 1/3 απαγορεύεται να δουλέψουν αλλά μπορείς να δουλέψεις και με άλλα εργαλεία την ημέρα για παλαμίδες και άλλα είδη ψαριών. Επίσης δεν ψαρεύουμε δύο μέρες πριν και δύο μέρες μετά την πανσέληνο. Η Ελλάδα είναι χωρισμένη σε διάφορες ζώνες, στις οποίες το ψάρεμα απαγορεύεται κάποιες χρονικές περιόδους.

– Αν ψαρέψετε σε περιοχή που απαγορεύεται μπορούν να σας ανακαλύψουν; τι θα συμβεί;

Σε κάθε σκάφος υπάρχει ένα ηλεκτρονικό μηχάνημα, το bleu box, το οποίο αυτόματα εκπέμπει κάθε μία ώρα στο λιμεναρχείο και δίνει το στίγμα μας, δηλαδή τις γεωγραφικές συντεταγμένες του τόπου στον οποίο βρισκόμαστε και τα στοιχεία του σκάφους. Έτσι μπορούν ανά πάσα στιγμή να ξέρουν που είμαστε. Αυτό βέβαια είναι καλό και για τη δική μας ασφάλεια σε περίπτωση κινδύνου. Αν λοιπόν ψαρεύουμε σε περιοχή που απαγορεύεται το ψάρεμα θα πρέπει να πληρώσουμε πρόστιμο.

– Πληρώνετε κάποια εισφορά στον δήμο;

Με τον δήμο δεν έχουμε σχέση εμείς, μόνο με το λιμάνι δηλ. τον Οργανισμό Λιμένα Λαυρίου, που πληρώνουμε νερό και ρεύμα, ανάλογα με την κατανάλωσή μας, και κάποια λεφτά σε λιμανιάτικα, είναι ένα συμβολικό ποσό για το χώρο που χρησιμοποιούμε.

– Τι σημαίνει για εσάς η θάλασσα;

Η θάλασσα είναι ζωή για εμάς.

– Από ποια ηλικία ασχολείστε με αυτό το επάγγελμα καπετάνιε;

Από το 17 μου χρόνια.

– Είναι οικογενειακό επάγγελμα;

Ναι είναι ένα οικογενειακό επάγγελμα. Ήταν οικογενειακή επιχείρηση, ξεκίνησε από πιο μικρά σκάφη και κατέληξε σε αυτό.

– Πώς έχει επηρεάσει τη ζωή σας αυτό το επάγγελμα;

Όπως όλος ο κόσμος έχει ένα επάγγελμα για να ζει, έτσι και εμείς «μπήκαμε» σε αυτό από την αρχή και τώρα λέμε πως πάμε καλά.

– Θα θέλατε ένα από τα παιδία σας να συνεχίσει αυτό το επάγγελμα;

Θα το ήθελα πολύ αλλά δεν γίνεται.

– Γιατί;

Γιατί είναι κορίτσια και τα τρία.

Καπετάνιε, ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που μας αφιερώσατε, για όσα μας είπατε σήμερα για τη δουλειά σας και σας ευχόμαστε καλές δουλειές.