Οικολογία

Δείτε εδώ:

https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2022/panelladikes_2022_iounios/them_bio_geo_epal_220607.pdf

Σύμβουλος καθηγητής και Σύμβουλος σχολικής ζωής

Επειδή οι τίτλοι των δύο θεσμών, δηλ. ο Σύμβουλος-Καθηγητής στα πλαίσια του project ΜΝΑ-ΕΠΑΛ και ο Σύμβουλος Σχολικής Ζωής (ΦΕΚ 4183Β΄/ 28-09-2020) μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση, παραθέτω εδώ μικρή σειρά διαφανειών της Δρος ΄Αννας Σιγανού που αντιδιαστέλει τους δύο ρόλους.

Αγαπητοί Συνεργάτες,

Μετά την τριετή επιτυχία των Σχεδίων Δράσης στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, μας χαροποιεί ιδιαίτερα η παράταση που δόθηκε για ένα ακόμη έτος (2021-2022).

Οι αιτήσεις υποβολής Σχεδίων Δράσης για τα ΕΠΑΛ άνοιξαν στις 4/10/2021 και θα διαρκέσουν ως τις 6/12/2021. Μέσα στο χρονικό πλαίσιο αυτό, το  ΝΟΗΣΙΣ διοργανώνει μία πανελλαδική ημερίδα με σκοπό την ενημέρωση των ΕΠΑΛ για τρέχοντα θέματα που αφορούν τα Σχέδια Δράσης.

Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά , την Τρίτη 23/11/2021 και ώρα 11:30 π.μ.

Θα εκτιμούσαμε ιδιαίτερα τη συμμετοχής σας και τη συμβολή σας στην παρακίνηση των εκπαιδευτικών να συνδεθούν σε αυτή την ενημέρωση, καθώς θα δοθούν όλες οι απαραίτητες διευκρινίσεις για την υποβολή, την υλοποίηση και τις οικονομικές διαδικασίες των Σχεδίων Δράσης.

Μπορείτε να συμμετέχετε στην διαδικτυακή ημερίδα του ΝΟΗΣΙΣ για τα Σχέδια Δράσης 2021-2022 πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://thessalonikisciencecenterandtechnologymuseumnoesis.my.webex.com/meet/mnae 

Έως την ημέρα της εκδήλωσης, υπάρχει δυνατότητα να υποβάλλετε προς το Φορέα μας τα ερωτήματα σας στο σύνδεσμο που ακολουθεί:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd863AHHk_h56Y6RuG9-5_ytu_y1u1ExAhhIyF-76dOmiEM6Q/viewform?usp=sf_link

Με εκτίμηση

Η Ομάδα Έργου «Μία Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ- Σχέδια Δράσης»

Διαδικτυακή επιμόρφωση των ΠΕ88 της Κρήτης στο μάθημα της Τεχνολογίας τη Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021.

Δείτε: https://blogs.sch.gr/gvlontakis/files/2021/09/Ανακοίνωση-για-την-επιμόρφωση-ΠΕ88-στην-Τεχνολογία-1.pdf

Κανονικά και φέτος η εφαρμογή του προγράμματος “Μία Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ”:

https://blogs.sch.gr/gvlontakis/files/2021/09/2021_09_10_ΕΞΕ_112055_Ενημέρωση_ΕΠΑ.Λ._σχετικά_με_εφαρμογή_ΜΝΑΕ_για_το_σχολ._έτο.pdf

            ΘΕΜΑ: Οδηγίες προς εκπ/κούς ΠΕ88 των ΕΠΑΛ για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τις πηγές  και  τα χαρακτηριστικά του εκπ/κού  υλικού

Α. Γενικές αρχές και χαρακτηριστικά

1. Η τηλεκπαίδευση (ή Εξ Αποστάσεως Εκπ/ση) δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη δια ζώσης διδασκαλία. Γίνεται από ανάγκη και μόνο, γιατί έχει μια ευελιξία που η παραδοσιακή διδασκαλία στην τάξη δεν έχει.
2. Όπως και στο κανονικό μάθημα, έτσι και στην τηλεκπαίδευση αυτό που μετράει πάνω απ΄ όλα είναι το παιδαγωγικό μέρος. Φτιάχνουμε παιδαγωγικούς στόχους και χρησιμοποιούμε την τεχνολογία για να τους υπηρετήσουμε. Η τεχνολογία δεν είναι αυτοσκοπός.
3. Η τηλεκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει και συμπληρωματικά με τη δια ζώσης διδασκαλία με πολύ καλά αποτελέσματα (π.χ. «ανεστραμμένη τάξη» κ.α.).
4. Η τηλεκπαίδευση έχει πιο μαθητοκεντρική κατεύθυνση από την παραδοσιακή διδασκαλία στην τάξη. Οι μαθητές πρέπει να αυτενεργούν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Η παρουσία του καθηγητή δεν είναι τόσο κυριαρχική, παρεμβαίνει πιο πολύ ως σύμβουλος.
5. Το διδακτικό υλικό που χρησιμοποιούμε, δεν μπορεί να είναι το ίδιο με αυτό της διδασκαλίας στην κανονική τάξη του σχολείου. Πρέπει να είναι ειδικά σχεδιασμένο/τροποποιημένο (βλ. παρακάτω στο κείμενο).
6. Επιδιώκουμε την αλληλεπίδραση με τους  μαθητές.

Β. Κάποιες οδηγίες  για εφαρμογή στη σημερινή  συγκυρία.

1. Σύγχρονη ΕξΑΕ (Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση) με την πλατφόρμα Webex ή οποιαδήποτε άλλη:

Όταν ξεκινούμε για πρώτη φορά με μια τάξη, εξοικειωνόμαστε με την πλατφόρμα, εξηγούμε τη λειτουργία της στους μαθητές,  αρχικά κάνουμε χαλαρή συζήτηση  και τους αφήνουμε να επικοινωνούν μεταξύ τους και να πουν τα νέα τους για λίγη ώρα. Πιθανά να έχουν (και να έχουμε) μεγάλη ανάγκη αυτή την επικοινωνία   μετά από την  απομόνωση τόσων ημερών. Πιο πολύ  ψυχολογικούς λόγους εξυπηρετεί η επικοινωνία και λιγότερο  γνωστικούς.

Κάνουμε σύντομα μαθήματα 35-40 το πολύ λεπτών, με μεγάλα (τουλάχιστον 20λεπτα) διαλείμματα. Αποφεύγουμε τη «γνωστική υπερφόρτωση». Λέμε λίγα και ουσιαστικά.

Στα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα, όπου συμμετέχουν σχεδόν αποκλειστικά αυτοί που θα δώσουν πανελλαδικές – έστω ένα μέρος από αυτούς- ακολουθούμε τις ανάγκες τους κάνοντας «φροντιστηριακό» μάθημα (επαναλήψεις, ασκήσεις) πάνω στη συγκεκριμένη ύλη των εξετάσεων.

Με την (πιθανή) εξαίρεση των μαθητών της προηγούμενης παραγράφου, μπορούμε να ξεφύγουμε αρκετά από το αναλυτικό πρόγραμμα και να αναπτύξουμε διάφορα   θέματα  που θεωρούμε ότι θα ενδιαφέρουν τους μαθητές μας, να ξεκινήσουμε συζητήσεις και να παροτρύνουμε να εκφράσουν τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες τους. Δεν μας πιέζει ο χρόνος.

Έχουμε ανοιχτή την κάμερα για να μας βλέπουν και ζητούμε από όλους τους μαθητές να κάνουν το ίδιο. (Φυσικά δεν μπορούμε να τους υποχρεώσουμε).  Έχει σημασία να μας βλέπουν και να βλέπουμε κι εμείς τα πρόσωπα των μαθητών για να υπάρχει κάποια αμεσότητα. Επιδιώκουμε την  αλληλεπίδραση κάνοντας διάφορες ερωτήσεις σχετικές (ή και όχι) με το μάθημα (π.χ. «Πού βρίσκεστε αυτή τη στιγμή;). Επίσης τους ενημερώνουμε πως δεν καταγράφουμε την τηλεδιδασκαλία και πως ούτε αυτοί ούτε οι γονείς τους επιτρέπεται  να την καταγράφουν. Τονίζουμε πως αυτό είναι παράνομο και επισύρει σοβαρές ποινές.

Οι βασικές συμβουλές για πετυχημένη τηλεκπαίδευση είναι εδώ. (Μικρό βίντεο από το Πανεπιστήμιο Κρήτης). Επίσης δείτε και το βίντεο αυτό.

2. Ασύγχρονη ΕξΑΕ: Το υλικό που ανεβάζουμε πρέπει κυρίως να είναι ερωτήσεις, ασκήσεις και μικρές εύκολες δραστηριότητες. Μπορούμε σε συνεργασία με άλλους συναδέλφους να φτιάξουμε και διαθεματικές. Σημασία έχει να παρακινούν τους μαθητές σε ανταπόκριση (αποστολή εργασιών και απαντήσεων για διόρθωση πίσω στον καθηγητή). Επίσης θα είναι επιτυχία αν καταφέρουμε να τους εμπλέξουμε σε κάποια συλλογική/συνεργατική δραστηριότητα.

 Δεν έχει και πολύ νόημα να ανεβάζουμε μεγάλα κείμενα παρουσίασης (που μπορούν οι μαθητές να τα βρουν και στα βιβλία τους).  Μπορεί  να τα βλέπουν  στο εικονικό μάθημα,   αλλά να μην τα διαβάζουν καν. Δεν μπορούμε να το ξέρουμε.

Γ. Σχετικά με το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούμε στην ΕξΑΕ

 Χαρακτηριστικά του εκπ/κού υλικού:

 Όπως αναφέρθηκε και  παραπάνω, αποφεύγουμε τα μεγάλα, «βαριά» κείμενα,  τις μακροσκελείς διαλέξεις και τις πολλές λεπτομέρειες. Χρησιμοποιούμε πολύ τις εικόνες, -στατικές  ή κινούμενες- και το βίντεο. ‘Αν χρησιμοποιούμε σειρές διαφανειών για προβολή,    βάζουμε μεγάλες και ευανάγνωστες  γραμματοσειρές στο κείμενο, που πρέπει να αποτελείται από μικρές παραγράφους. Προχωρούμε με μικρά-μικρά βήματα, και γι αυτό στα κείμενα με πολλές παραγράφους καλύτερα να βάζουμε  το χρονοπρογραμματισμό του Power Point ή όποιας άλλης εφαρμογής χρησιμοποιούμε. Αν μπορούμε να εκφράσουμε αυτό που θέλουμε να πούμε με μια εικόνα, αυτό είναι το ιδανικό. Ψάχνουμε λοιπόν εκφραστικές εικόνες (φωτογραφίες, σκίτσα, διαγράμματα) για να ελαχιστοποιήσουμε τον γραπτό ή προφορικό λόγο. Δε βάζουμε εικόνες απλά για «διακόσμηση», γιατί αποσπούν την προσοχή χωρίς να συνεισφέρουν στην κατανόηση.

2. Πηγές εκπ/κού υλικού:

Χρησιμοποιούμε το υλικό που ήδη έχουμε φτιάξει για τη δια ζώσης διδασκαλία, αλλά το τροποποιούμε κατάλληλα σύμφωνα με ό,τι αναφέρθηκε παραπάνω. Εκτός από το δικό μας υλικό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε  τα βιβλία του τομέα γεωπονίας και όποιο άλλο χρήσιμο ψηφιακό  υλικό βρούμε  στον «Αίσωπο», το «Φωτόδεντρο» κ.α. ιστοσελίδες και εκπαιδευτικές πλατφόρμες του ΥΠΑΙΘ και του Ι.Ε.Π. . (Δείτε την ιστοσελίδα του ΥΠΑΙΘ  https://dschool.edu.gr/ ).  Δυστυχώς το μεγαλύτερο μέρος της ύλης των γεωπονικών μαθημάτων δεν καλύπτεται από αυτές τις πηγές. Οι παραπάνω πηγές, -όπως και οι ιστοσελίδες των Εργαστηριακών Κέντρων Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ-αναζητείστε τις στο διαδίκτυο) – μπορούν να μας δώσουν μόνο υλικό από το μάθημα της  βιολογίας που καλύπτει μορφολογία-φυσιολογία φυτών.

Μια χρήσιμη πηγή είναι τα blogs των συναδέλφων ΠΕ88 στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (π.χ. https://blogs.sch.gr/pntispyr/). Δυστυχώς είναι  πολύ λίγα. Μπορείτε να κατεβάσετε  έτοιμο υλικό από αυτά. (Ακόμα περισσότερο, μπορείτε να δικτυωθείτε μεταξύ σας ώστε να ανταλλάσετε  υλικό κάνοντας οικονομία χρόνου και δυνάμεων).

Για θέματα φυτοπροστασίας μπορείτε να κατεβάσετε υλικό από τα δελτία γεωργικών προειδοποιήσεων στις ιστοσελίδες των Ερευνητικών Ινστιτούτων του Υπουργείου Αγρ. Αναπτ. & Τροφίμων, π.χ. φωτογραφίες ασθενειών και φαινολογικών σταδίων διαφόρων καλλιεργούμενων φυτών. Επίσης στις ιστοσελίδες των γεωπονικών σχολών των πανεπιστημίων μπορείτε να βρείτε παρουσιάσεις με διαφάνειες σχετικές με θέματα εδαφολογίας, λίπανσης κ.α. Χρήσιμο υλικό είναι και φυλλάδια-ανακοινώσεις των περιφερειών,   των δήμων και των Δ.Α.Ο.Κ. για αγροτικά θέματα.

Υλικό για περιβαλλοντικά θέματα, παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα και  διατροφή, προστασία υγροτόπων, ορθές γεωργικές πρακτικές, διαχείριση βοσκοτόπων κ.α. υπάρχει στις ιστοσελίδες οικολογικών οργανώσεων (ελληνικών ή διεθνών)  (βλ. παράρτημα), όπως επίσης και των Κέντρων Περιβ/κης Εκπ/σης.

3. Θέμα πνευματικών δικαιωμάτων:

            Επειδή υπάρχει – δικαιολογημένα – ένας προβληματισμός για το τι μπορούμε να χρησιμοποιούμε από εξωτερικές πηγές στην ΕξΑΕ,-μια και για πρώτη φορά το εκπαιδευτικό μας υλικό γίνεται  ορατό και από εξωσχολικούς παρατηρητές-,  τονίζω πως όλες τις πηγές που προανέφερα μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε ελεύθερα. Επίσης μπορούμε να χρησιμοποιούμε ελεύθερα όλο το υλικό (κείμενα, βίντεο, αφίσες, φωτογραφίες, μουσική κ.α.) που δημοσιεύεται ως προϊόν του Life και πολλών άλλων  projects της Ε.Ε., που υλοποιούν συνήθως πανεπιστήμια, επιστημονικοί φορείς και οικολογικές οργανώσεις. Ελεύθερο για κοινή χρήση  είναι και κάθε υλικό που έχει σήμανση άδειας «C.C.» (Creative Commons-δείτε εδώ). Παράδειγμα C.C. είναι η Wikipedia. Από τη Wikipedia μπορείτε να κατεβάσετε και να δημοσιεύσετε, για παράδειγμα,  φωτογραφίες. Είναι γνωστό πως πολλές φωτογραφίες, video, άρθρα  κ.α. υλικό που βρίσκουμε στο διαδίκτυο καλύπτονται από πνευματικά δικαιώματα κάποιου ατόμου ή εταιρείας. Γι αυτό πρέπει να προσέχουμε.

            Ωστόσο, ακόμα κι αν χρησιμοποιήσουμε κάποιο έργο ή απόσπασμα έργου που καλύπτεται από πνευματικά δικαιώματα, πρακτικά δε θα αντιμετωπίσουμε κάποιο πρόβλημα, αν:

 α. Είναι φανερό πως το χρησιμοποιούμε για εκπαιδευτικούς σκοπούς και όχι για    κάποιου είδους κερδοσκοπία.

β.  Δε θίγουμε τα οικονομικά συμφέροντα κάποιου (όπως θα συμβεί αν σκανάρουμε ένα ολόκληρο βιβλίο που πουλιέται –σήμερα- στο εμπόριο και το αναρτήσουμε σε ένα blog. Στην περίπτωση αυτή προφανώς θίγονται τα συμφέροντα του εκδότη).

γ.   Δεν υπονοούμε πως το συγκεκριμένο υλικό το έχουμε φτιάξει εμείς (θα μας κατηγορήσουν για λογοκλοπή).

            Αν κάνουμε αυτό που επιτάσσει η δεοντολογία, δηλαδή να αναφέρουμε  σε κάθε περίπτωση την προέλευση του συγκεκριμένου έργου και το δημιουργό του, δε θα αντιμετωπίσουμε κανένα πρόβλημα.    

            Έχοντας αυτά κατά νου, και δεδομένου ότι –σχεδόν πάντα- κατεβάζουμε υλικό από το διαδίκτυο, δηλαδή ήδη δημοσιευμένο υλικό, μπορούμε να προσθέσουμε και άλλες κατηγορίες πηγών  για γεωπονικά θέματα, όπως τον ελληνικό αγροτικό τύπο, που σήμερα είναι 100% (και) ηλεκτρονικός (βλ. παράρτημα). Άφθονα video για γεωργικά θέματα βρίσκει κανείς στο Youtube, αλλά χρειάζεται προσεχτική επιλογή γιατί πολλά έχουν λάθη ή μεγάλες ελλείψεις.

              Ο καθένας ψάχνοντας μπορεί να ανακαλύψει κι άλλες πηγές.

 Καλή συνέχεια  και καλή δύναμη!

                                                                        Ηράκλειο 8-4-2020                                                                                                                

                                                                               Γιώργος Βλοντάκης

                                                                                                                   Γεωπόνος – Περιβ/λόγος

                                                                                                                 ΣΕΕ ΠΕ88 – ΠΕΚΕΣ Κρήτης

Για επικοινωνία:

Τηλ. 6970267502
E-mail: gvlontakis@sch.gr, gvlonta@gmail.com
Skype: george.vlontakis20

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ – ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

http://users.sch.gr/andratha/agroedu/ Ιστότοπος του συναδέλφου ΣΕΕ ΠΕ88 Α. Αθανασόπουλου με πολλούς χρήσιμους συνδέσμους για υλικό μαθημάτων

https://blogs.sch.gr/gvlontakis   Το δικό μου blog – ποικίλο υλικό και αρκετοί χρήσιμοι σύνδεσμοι.

https://blogs.sch.gr/gvlontakis/yliko-gia-to-mathima-quot-technologia-quot-toy-gymnasioy/

Σύνδεσμοι για το μάθημα της τεχνολογίας γυμνασίου και διάφορα projects.

https://www.openbook.gr/category/collections/farming/  Βιβλία και φυλλάδια ελεύθερα για ανάγνωση και κατέβασμα.  Μερικά  γεωργικού περιεχομένου. Πολλοί χρήσιμοι σύνδεσμοι.

Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων

http://www.minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/agricultural-warnings

Γεωργικός τύπος – περιοδικά και ιστοσελίδες

http://www.agrotypos.gr/    Ιστοσελίδα που συνδέεται με το μηνιαίο περιοδικό  «Γεωργία και Κτηνοτροφία»

https://www.ypaithros.gr/   Ιστοσελίδα και εβδομαδιαία εφημερίδα «Ύπαιθρος Χώρα»

https://www.agronews.gr/  Ιστοσελίδα με αγροτικά θέματα

https://www.agro24.gr/    Δημοσιογραφικό portal για τον αγροτικό τομέα

https://www.olivenews.gr/el/  Ιστοσελίδα για θέματα ελιάς και λαδιού

https://hortis.info/  Ηλεκτρονικό περιοδικό για επαγγελματίες καλλιεργητές λαχανικών

https://eforigi.com.gr  Ιστοσελίδα και περιοδικό από τη Μεσσηνία

https://www.agrocapital.gr/  Ιστοσελίδα για αγροτικά θέματα

http://www.agroekfrasi.gr/  Ιστοσελίδα και εβδομαδιαία εφημερίδα

                                (Ο κατάλογος είναι ενδεικτικός, υπάρχουν και άλλα)

Νέα ανάρτηση:

Προστέθηκε ηχητικό αρχείο στη σελίδα “Υλικό για γεωπονικά και περιβαλλοντικά θέματα”

(Εκπομπή για τις παρενέργειες των φυτοφαρμάκων και τις εναλλακτικές λύσεις)

Το παρακάτω κείμενο  είναι περίληψη ομιλίας από ημερίδα που οργάνωσαν πρόσφατα το ΠΕΚΕΣ Κρήτης και το ΚΠΕ Βάμου

Απλές προτάσεις για πιο οικολογικά σχολεία

  Ημερίδα: «Ας αφήσουμε τη φύση να εισχωρήσει στα σχολεία μας»

Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, Χανιά 28-5-2019

 Γιώργος Βλοντάκης

Γεωπόνος-περιβ/λόγος,  Σ.Ε.Ε. ΠΕ88 του ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κρήτης

Περίληψη ομιλίας

            Είναι γνωστό πως τα περισσότερα σχολικά κτίρια και χώροι  στην Ελλάδα απέχουν πολύ από το να πληρούν οικολογικές προδιαγραφές. Επί πλέον, πολύ  συχνά η συνολική εικόνα τους δεν είναι ελκυστική.  Ωστόσο, ξεκινώντας από τη δεδομένη κατάστασή τους, υπάρχουν κάποιες βελτιώσεις που μπορούν να γίνουν-τόσο στην εμφάνιση όσο και στη λειτουργία τους-, χωρίς μεγάλα έξοδα.

Επισημαίνουμε εδώ πως ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των  βελτιώσεων αυτών  μπορούν να κινητοποιήσουν τη σχολική κοινότητα και να λειτουργήσουν πολύ θετικά και στη βελτίωση του σχολικού κλίματος και στην απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων από τους  μαθητές-τριες. Επίσης οι σχετικές δράσεις μπορεί να συνδυαστούν και με συνεργασίες σχολείων.

Ενδεικτικά οι δράσεις που μπορούν να γίνουν:

1. Αύξηση του πράσινου στο χώρο του σχολείου με φύτευση θάμνων και δέντρων, με γλάστρες και ζαρντινιέρες. Αν το προαύλιο δε διαθέτει καθόλου χώμα, πρέπει να τρυπηθεί το τσιμέντο κατά τόπους και να χτιστούν παρτέρια που θα γεμιστούν με χώμα. Εδώ συνήθως είναι αναγκαία η βοήθεια των τεχνικών υπηρεσιών του τοπικού δήμου. Δενδρύλλια μπορούν να βρεθούν αρκετά φτηνά από φυτώρια και δωρεάν από την υπηρεσία πρασίνου του δήμου και τη Δνση
2. Δασών.

Κατά περίπτωση, το πράσινο μπορεί να περιλαμβάνει εκτός από καλλωπιστικά φυτά και λαχανικά ή οπωροφόρα δέντρα.

2. Στενά συνδεδεμένη με τις παραπάνω δραστηριότητες είναι και η παρασκευή κομπόστ (κοπροχώματος), που, αν υπάρχουν αρκετά φυτικά υπολείμματα, μπορεί να γίνει χωρίς καμιά ιδιαίτερη εγκατάσταση, και με πολύ απλά μέσα.
3. Μειωμένη κατανάλωση ενέργειας – «καθαρή ενέργεια»: Μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να γίνει με έλεγχο των λαμπτήρων, αντικατάσταση των παλιών ενεργοβόρων με νεότερης τεχνολογίας χαμηλής κατανάλωσης και με διάφορους αυτοματισμούς. Σκίαστρα και συστήματα δροσισμού μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση ρεύματος των κλιματιστικών. Ίσως είναι δυνατή και  η μείωση της κατανάλωσης  πετρελαίου για το καλοριφέρ αν μειώσουμε τις απώλειες θερμότητας με διάφορους τρόπους (μονώσεις, διάφορες αλλαγές στο κτίριο).

Ακόμα καλύτερα αν μπορεί να γίνει εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων ή μικρής ανεμογεννήτριας στο σχολείο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που θα αυτοκαταναλώνεται.

4.    Βελτίωση υγιεινής εσωτερικών χώρων: Από τις μελαμίνες των επίπλων των γραφείων και από διάφορα πλαστικά υλικά του εξοπλισμού εκλύονται φορμαλδεϋδη, βενζόλιο, τολουόλιο κ.α. επικίνδυνες ουσίες. Η λύση είναι ο καλός αερισμός των χώρων και η εγκατάσταση σε γλάστρες ορισμένων φυτών εσωτερικού χώρου που απορροφούν τις τοξικές ουσίες. Τέτοια φυτά είναι κυρίως τα παρακάτω: Φίκος μπένζαμιν, φτέρη, κισσός, αλόη, σανσεβιέρια (λόγχη), καλάμι μπαμπού.
5. Διαχείριση στερεών απορριμμάτων: Είναι γνωστό πως η αποφυγή και η μείωση των απορριμμάτων και κατόπιν η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση αποτελούν τις πρώτες επιλογές στη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων.  Τα περισσότερα σχολεία εκτελούν ήδη κάποιες δράσεις ανακύκλωσης (χαρτί & χαρτόνι, μικρές μπαταρίες κ.α.), αλλά υπάρχουν πολλά περιθώρια παραπέρα ανάπτυξης της ανακύκλωσης υλικών και της επαναχρησιμοποίησης  διαφόρων αντικειμένων. Για το θέμα της ανακύκλωσης πρέπει να υπάρξει συνεργασία με τον τοπικό δήμο ή άλλους σχετικούς φορείς.

            Πέρα από το καθαρό υλικό αποτέλεσμα (π.χ. κιλά πλαστικού ή αλουμινίου που προωθούνται για ανακύκλωση), μεγάλη σημασία έχει η εμπλοκή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στη δράση και η διαμόρφωση σωστής στάσης απέναντι στο πρόβλημα των απορριμμάτων (και,  κατ επέκταση,  του καταναλωτισμού). Επί πλέον, κατασκευαστικές εργασίες που συνδέονται με την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση μπορούν  να ενταχθούν στη μαθησιακή διαδικασία.

                                                                                                Γ. Βλοντάκης

                                                                                       E-mail: gvlontakis@sch.gr

Σύνδεσμοι για σχολικούς κήπους:

http://kpevamoukipos.blogspot.com/

https://portal.opendiscoveryspace.eu/lv/community/my-school-garden-o-sholikos-moy-kipos-70514

http://efepereth.wikidot.com/garden-intro

Τηλεοπτική εκπομπή για τους σχολικούς κήπους:

https://www.neakriti.gr/article/kriti/rethimno/1528735/sholikoi-kipoi-giati-to-kalutero-mathima-ginetai-ston-kipo/  

Προσθήκη 27-1-2020: Εξαιρετική πηγή για  πληροφορίες  και πρακτικές που ταιριάζουν με τα παραπάνω είναι ο “Οδηγός για το αειφόρο σχολείο” που έχει εκδόσει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού. Μπορείτε να τον διαβάσετε ή να τον κατεβάσετε από εδώ:

https://dd64123b-73cd-4385-a7d2-90ac4d923ee3.filesusr.com/ugd/3850a1_a8e5904a88034f8e923a2b724bfc2053.pdf