Αποχαιρετιστήριος λόγος του δασκάλου της ΣΤ ΄ τάξης προς τους μαθητές και τις μαθήτριες του
Μαλεσίνα 15 Ιουνίου 2022
Αγαπητοί μαθητές και μαθήτριες μου
Μαθητές της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού χθες αφήνετε σήμερα αυτή τη βαθμίδα εκπαίδευσης μετακομίζοντας στο Γυμνάσιο.
Πριν έξι χρόνια ήρθατε εδώ παιδάκια και φεύγετε πλέον έφηβοι. Μέσα στα χρόνια αυτά γεμίσατε γνώσεις και εμπειρίες που θα αποτελέσουν εφόδια για τη μελλοντική σας πορεία. Δημιουργήσατε φιλίες που μένουν πάντα χαραγμένες στην ψυχή. Διαμορφώσατε τον χαρακτήρα σας, αποκτήσατε αρετές, γίνατε ανεξάρτητοι. Με λίγα λόγια, μεγαλώσατε.
Η σημερινή μέρα σίγουρα αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση σε όλους μας. Δεν είναι όμως μόνο το τέλος αυτής της όμορφης διαδρομής αλλά και η αρχή μιας νέας. Έχετε ακόμα να μάθετε πολλά, να περάσετε πολλά και να πετύχετε πολλά. Θα ζήσετε όμορφες και άσχημες στιγμές στο μέλλον. Προσπαθήστε να κρατήσετε τις όμορφες όσο πιο πολύ μπορείτε και να ξεπεράσετε τις άσχημες όσο πιο γρήγορα γίνεται. Να κάνετε υπερήφανους τους δικούς σας, να προσπαθείτε συνεχώς για το καλύτερο και να μην απογοητεύεστε αν κάποτε τα πράγματα δεν έρθουν όπως τα περιμένετε. Η ζωή δε σταματάει, κυλάει αδιάκοπα και θα σας δίνει πάντα νέες ευκαιρίες.
Η συνέχεια του ταξιδιού σας θα είναι συναρπαστική, πιο απαιτητική όμως !
Γι’ αυτό κρατήστε στις αποσκευές σας τις αξίες, τις Παραδόσεις, τις ευαισθησίες, τις θετικές και δημιουργικές εμπειρίες, που βιώσατε στο Δημοτικό. Αφήστε έξω τα «μικρά», που μας κάνουν ακόμα πιο μικρούς, όταν τα σκεφτόμαστε και τα συζητάμε.
Και μην ξεχνάτε πώς η αγάπη, ο σεβασμός και η αποδοχή του άλλου είναι απαραίτητα για να συνυπάρχουμε , ουσιαστικά και δημιουργικά, στο ταξίδι της ζωής.
Τελειώνοντας σας εύχομαι ολόψυχα να προοδεύσετε στη ζωή σας και να είστε πάντα υγιείς κι ευτυχισμένοι. Μην ξεχάσετε όμως να είστε και άνθρωποι. Μπορεί η κοινωνία μας να έχει ανάγκη από επιστήμονες, αλλά περισσότερη ανάγκη έχει από ανθρώπους.
Σας ευχαριστώ που ήμουν ο δάσκαλός σας!
Σας αγαπώ πολύ!
Θα σας θυμάμαι πάντα!
Ο δάσκαλός σας
Χαρχαντής Γεώργιος
Αποχαιρετιστήριο βίντεο για τους μαθητές/τριες της ΣΤ΄ τάξης από τον δάσκαλό τους
Φεστιβάλ Χορού Δημοτικών Σχολείων Λαμίας
Οι μαθητές και οι μαθήτριες της ΣΤ ΄ τάξης του 1ου Δημοτικού σχολείου Μαλεσίνας
συνοδευόμενοι από τον δάσκαλό τους , κ. Χαρχαντή Γεώργιο , πήραν μέρος στο 7ο Φεστιβάλ Χορού Δημοτικών Σχολείων που έγινε στον προαύλιο χώρο του 16ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Λαμίας και υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Φυσικής Αγωγής κ. Λάτου Γεώργιου παρουσίασαν χορούς τους οποίους έχετε τη δυνατότητα να δείτε στο παρακάτω βίντεο .
Μετά το πέρας των παρουσιάσεων υπό τους ήχους της Λαϊκής ορχήστρας του Δημοτικού Ωδείου Λαμίας ακολούθησε χορός από όλους τους συμμετέχοντες .
Προσέγγιση της Τοπικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Στα πλαίσια του 2ου κύκλου των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων και με θέμα ΄΄ Γνωρίζω την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μου ΄΄ έγιναν από τους μαθητές της ΣΤ΄ τάξης δράσεις . Σας παραθέτω κάποιες από αυτές :
1. Δημιουργία ψηφιακού ταξιδιωτικού οδηγού ( με τη βοήθειά μου )
2. Δημιουργία βίντεο με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια (εκμάθηση χορών : κ. Λάτος Γεώργιος )
Δημιουργός: geocharcha, στις: 19-04-2022, διάρκεια: 00:06:20
Οι μαθητές γνώρισαν τραγούδια και χορούς του τόπου τους , έμαθαν να χορεύουν συγκεκριμένους χορούς και παρουσιάζουν την προσπάθειά τους .
Δημιουργός: geocharcha, στις: 20-04-2022, διάρκεια: 00:06:19
Δημιουργός: geocharcha, στις: 21-04-2022, διάρκεια: 00:06:21
Γνωριμία των μαθητών με την τοπική Παράδοση
Δημιουργός: geocharcha, στις: 21-04-2022, διάρκεια: 00:03:20
Οι μαθητές/τριες προσέγγισαν την τοπική παράδοση μέσα από χορούς και τραγούδια.
Δημιουργός: geocharcha, στις: 27-04-2022, διάρκεια: 00:08:04
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ ΣΤ΄2 ΤΑΞΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
« ΕΝΕΡΓΩ ΣΩΣΤΑ »
Φέτος η τάξη μας στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης υλοποίησε το πρόγραμμα «Ενεργώ σωστά ».
Ασχοληθήκαμε με την ενέργεια μια και το ενεργειακό πρόβλημα είναι στην εποχή μας ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ανθρωπότητας. Εξάλλου οι πηγές ενέργειας δεν είναι ανεξάντλητες, ενώ η συνεχής αύξηση του πληθυσμού παγκοσμίως έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη κατανάλωση ενέργειας. Στις σύγχρονες κοινωνίες καταναλώνονται ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας με αποτέλεσμα τον κίνδυνο εξάντλησης των ενεργειακών αποθεμάτων, αλλά και τη ρύπανση της ατμόσφαιρας.
Δεδομένου ότι οι πηγές ενέργειας δεν είναι ανεξάντλητες θα πρέπει να βρεθεί μια λύση στο ενεργειακό ζήτημα. Για να επιτευχθεί αυτό επιβάλλεται να παρθούν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας σε συνδυασμό με την κατάλληλη ενημέρωση των πολιτών και την καλλιέργεια θετικών στάσεων και συμπεριφορών για το θέμα της ενέργειας και γενικότερα για το περιβάλλον.
Κύριος στόχος του προγράμματος ήταν:
- να μας βοηθήσει να αντιληφθούμε ότι η ενέργεια παίζει ένα σημαντικό ρόλο στη ζωή μας και ότι οι προσωπικές επιλογές μας μπορούν να επηρεάσουν την κατανάλωση ενέργειας σε ατομικό επίπεδο, το κόστος της, καθώς και τη συνολική ενεργειακή κατάσταση (εξάντληση μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας).
- να αναπτύξουμε μια κριτική στάση απέναντι στα ενεργειακά ζητήματα κάνοντας επιλογές ως υπεύθυνοι μελλοντικοί πολίτες, καταναλωτές, επαγγελματίες.
Κι όλα αυτά μέσα από την αντιμετώπιση ρεαλιστικών καταστάσεων και την επίλυση καθημερινών προβλημάτων
Επιμέρους στόχοι του προγράμματος ήταν :
- Να γνωρίσουμε την έννοια της ενέργειας καθώς και τις ποικίλες χρήσεις της
- Να κατανοήσουμε ότι ο ήλιος είναι η βασική πηγή ενέργειας για τη Γη.
- Να αντιληφθούμε την παγκοσμιότητα των πηγών ενέργειας και το ότι οι πηγές αυτές δεν είναι ανεξάντλητες.
- Να διακρίνουμε τις πηγές σε ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες και να εντοπίσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης των πηγών αυτών.
- Να αναγνωρίσουμε λάθη στη χρήση της ενέργειας, καθώς και την αλόγιστη χρήση της.
- Να προτείνουμε λύσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας και προστασίας του περιβάλλοντος.
- Να εξοικειωθούμε με την επιστημονική μέθοδο, μέσα από μελέτη βιβλιογραφίας και τη διεξαγωγή έρευνας
Να εργαστούμε σε ομάδες
Χωριστήκαμε σε ομάδες μικτής ικανότητας και συνεργαστήκαμε στη λήψη των αποφάσεων για τη διαμόρφωση του Σχεδίου Εργασίας μας και για την υλοποίηση των διαφόρων δραστηριοτήτων .
Συγκροτήθηκαν 3 ομάδες και κάθε ομάδα ασχολήθηκε με μια επιμέρους ενότητα από το θέμα μας
Η Α ΄ ομάδα ασχολήθηκε με την ενότητα «Ενέργεια και ανθρώπινες δραστηριότητες ». Η Β ΄ ομάδα με την ενότητα « Εναλλακτικές πηγές ενέργειας » και η Γ΄ ομάδα με την ενότητα « Αποτελεσματική χρήση – εξοικονόμηση ενέργειας». Η κάθε ομάδα χρησιμοποίησε το δικό της όνομα που είχε σχέση με την ενότητα ενασχόλησης της . Έτσι την πρώτη ομάδα αποτέλεσαν οι συμβατικοί , τη δεύτερη ομάδα οι εναλλακτικοί και την τρίτη ομάδα οι αποτελεσματικοί .
Ο ρόλος του δασκάλου ήταν συντονιστικός , σε κάποιες περιπτώσεις βοηθητικός και εμψυχωτικός.
Για να διαπιστωθούν οι αρχικές μας ιδέες και γνώσεις που είχαμε για την ενέργεια πραγματοποιήθηκε έρευνα με τη μορφή ερωτηματολογίου το οποίο αποτελούνταν από 4 κατηγορίες ερωτήσεων :
ενέργεια γενικά – θέρμανση – ηλεκτρικό ρεύμα – μεταφορές
Αφού συμπληρώσαμε τα ερωτηματολόγια στη συνέχεια επεξεργαστήκαμε τα στοιχεία τους και καταγράψαμε τα δεδομένα σε πίνακες. Κατόπιν με τη βοήθεια του δασκάλου μας χρησιμοποιώντας το Microsoft Excel δημιουργήσαμε γραφήματα .
Έτσι διαφαίνεται ότι οι γενικές μας γνώσεις για τα είδη των πηγών ενέργειας είναι πάρα πολύ καλές αφού σχεδόν σε όλες τις ερωτήσεις απάντησε σωστά το 85 % των μαθητών . Μόνο σε μια ερώτηση το ποσοστό ήταν 40% . Οι έννοιες αυτές βέβαια μας ήταν ήδη γνωστές τόσο από προσωπικές εμπειρίες, όσο και από την ύλη της Φυσικής που ήδη είχαμε διδαχθεί όπως η ενέργεια, οι μορφές και οι πηγές ενέργειας, αλλά και θέματα όπως οι ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες πηγές.
Στην ενότητα θέρμανση , το 65 % των μαθητών απάντησε ότι προτιμά να φορέσει ένα επιπλέον ρούχο και όχι να δυναμώσει τη θέρμανση .
Στην κατηγορία ηλεκτρικό ρεύμα οι απαντήσεις έδειξαν ότι κάποιες σωστές συμπεριφορές όσον αφορά τη χρήση της ενέργειας παρατηρούνται τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι .
Στην κατηγορία μεταφορές το 1/3 των μαθητών απάντησε ότι έρχεται στο σχολείο με ΙΧ ενώ το 1/3 χρησιμοποιεί λεωφορείο και το 1/3 με τα πόδια .. Κάτι που πρέπει να αλλάξει καθώς η απόσταση που διανύουμε για να πάμε στο σχολείο είναι μικρή και επομένως μπορούμε να πηγαίνουμε με τα πόδια .
Μετά από αυτή την πρώτη ενδοσκόπηση ασχολήθηκε η κάθε ομάδα με τον καταμερισμό αρμοδιοτήτων , τη συγκέντρωση υλικού , την ταξινόμηση και την επεξεργασία
ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΙ
Αλλά ας δούμε τι είναι η ενέργεια ;
Η ενέργεια βρίσκεται παντού στη φύση από τότε που δημιουργήθηκε ο πλανήτης μας . Κάθε φορά που θέλουμε να κάνουμε κάτι λέμε ότι χρειαζόμαστε ενέργεια . Η ενέργεια αποτελεί τη βάση των πάντων !
Τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτήν . Για να τρέξουμε , για να ζεσταθούμε , να φάμε χρησιμοποιούμε ενέργεια . Χάρη στην ενέργεια μπορούν και αναπτύσσονται όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί . Ο καθένας μας έχει ανάγκη από ενέργεια για να μεγαλώσει .
Είναι κάτι που εμπεριέχεται , αποθηκεύεται , εκπέμπεται , μεταβιβάζεται , απορροφάται , μετατρέπεται , διατηρείται , υποβαθμίζεται , ρέει ….. Κάτι που δεν μπορούμε να αγγίξουμε , να δούμε , να μυρίσουμε ή να ακούσουμε , Η ενέργεια λοιπόν έχει γίνει μέρος της καθημερινής μας ζωής και μόνο η έλλειψη της καθιστά ολοφάνερη την αναγκαιότητα της .Η αλήθεια είναι ότι θα χανόμασταν χωρίς αυτή. Εξαρτιόμαστε από τους πολλούς και διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους κάνει αισθητή την παρουσία της .
Και κάτι ακόμα … Συμπεριφέρεται πολύ παράξενα . Δεν μπορούμε να την ξεφορτωθούμε με τίποτα . Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να την αλλάξουμε από μια μορφή σε άλλη . Έτσι αλλάζει συνεχώς πρόσωπα . Τη μια τη συναντάμε ως δυναμική ( λόγω της θέσης του σώματος ) , την άλλα τη συναντάμε ως κινητική ( λόγω της κίνησης του σώματος ). Την μετατροπή της δυναμικής ενέργειας σε κινητική θα δούμε μέσα από μια απλή κατασκευή που θα μας παρουσιάσει ο Δημήτρης Ψαρράς. .
Υπάρχουν πολλές μορφές ενέργειας αυτό το βλέπουμε και στην άσκηση αντιστοίχισης που δημιουργήσαμε και την οποία στη συνέχεια δώσαμε ηλεκτρονική μορφή χρησιμοποιώντας με τη βοήθεια του δασκάλου μας το λογισμικό Hot Potatoes .
https://eclass.sch.gr/modules/video/file.php?course=9460038138&id=49024
Οι συμμαθητές μας Λουκάς Παΐσιος , Εβελίνα Τζίντι , Γιώργος Ξηρός ,Φεράτι Ντρισίμ και Γιάννης Σταθουλόπουλος μέσω των κατασκευών τους περιγράφουν το «ταξίδι της ενέργειας»
Όπως αναφέραμε την ενέργεια μπορούμε να την μετασχηματίσουμε .Κατά τις μετατροπές της ένα μέρος της υποβαθμίζεται και διαφεύγει στο περιβάλλον . Όμως δεν μπορούμε ούτε να τη δημιουργήσουμε αλλά ούτε και να την καταστρέψουμε . Όση ήταν η ενέργεια τη στιγμή που δημιουργήθηκε ο πλανήτης μας τόση είναι και τώρα .
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της ενέργειας είναι ότι μπορούμε να τη μεταφέρουμε . Η μεταφορά της γίνεται μέσω δύο μηχανισμών . Ο ένας είναι το έργο δύναμης και ο άλλος η θερμότητα .
Όμως δεν είναι πάντα εύκολο να την μεταφέρουμε εκεί όπου είναι απαραίτητη. Γι αυτό την αποθηκεύουμε και στη συνέχεια τη μεταφέρουμε εκεί που θέλουμε. Μπορεί να αποθηκευτεί λόγου χάρη σε έναν πυκνωτή ως ηλεκτρική , σε μια μπαταρία ως χημική ή ανυψώνοντας ένα σώμα πολύ ψηλά ως δυναμική .
Τις διάφορες αποθήκες ενέργειας τις ονομάζουμε πηγές .
Μια ευρείας χρήσης αποθήκη ενέργειας είναι η μπαταρία .Τη κατασκευή μιας απλής μπαταρίας θα δούμε στο επόμενο βίντεο από το μαθητή Πάππο Ιωάννη .
Για λίγο θα ανατρέξουμε στο παρελθόν για να γνωρίσουμε τον τρόπο περίπου με τον οποίο ο Ιταλός Αλεσάντρο Βόλτα στις αρχές του 19 ου αιώνα κατασκεύασε τη βολταϊκή στήλη , την πρώτη μπαταρία .
Είναι δυνατόν να γίνει μια απλή μπαταρία από ένα λεμόνι ; Αυτό θα το δούμε στο βίντεο που ακολουθεί .
ΜΠΑΤΑΡΙΑ ΑΠΟ ΛΕΜΟΝΙ
Τελικά το να φτιάξει κάποιος μπαταρίες, δεν είναι και κάτι τόσο δύσκολο… μπορεί να το κάνει και στο σπίτι του!
Βέβαια μη φανταστείτε πως έχουν την ίδια απόδοση με τις κανονικές μπαταρίες, αλλά και ούτε το ίδιο μέγεθος .
Στη φύση υπάρχουν διάφορες πηγές ενέργειας . Ανάλογα με το αν ανανεώνονται με φυσικές διαδικασίες καθώς και ανάλογα με τη διάρκεια της διαθεσιμότητας τους χαρακτηρίζονται ως μη ανανεώσιμες και ανανεώσιμες
Στον εννοιολογικό χάρτη που κατασκευάσαμε και στον οποίο στη συνέχεια με τη βοήθεια του δασκάλου μας και χρησιμοποιώντας το λογισμικό Kidispiration δώσαμε την παρακάτω μορφή έχετε τη δυνατότητα να δείτε τις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας .
Στη χώρα μας χρησιμοποιείται ι σε μεγαλύτερο ποσοστό ηλεκτρική ενέργεια που παίρνουμε από τα ορυκτά καύσιμα. .Πολλές από τις μικροσυσκευές που χρησιμοποιούμε καθημερινά στο σπίτι μας ( μίξερ , πιστολάκι ,κ.τ.λ ) λειτουργούν με τη βοήθεια ενός ηλεκτροκινητήρα .
Την κατασκευή αλλά και τη λειτουργία ενός απλού ηλεκτροκινητήρα θα μας παρουσιάσει στο επόμενο βίντεο ο μαθητής Χαρχαντής Κώστας .
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΠΛΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΑ
Εντυπωσιακά μοντέλα σκαφών από ανθεκτικό φελιζόλ που κινούνται με τη βοήθεια ηλεκτρικού κινητήρα με φτερωτή ή με την αξιοποίηση της δυναμικής ενέργειας θα μας παρουσιάσουν στο επόμενο βίντεο οι συμμαθητές μας : Χάρης , Εντισόν και Κώστας
Επιπλέον θα δούμε αυτοκίνητα που κατασκεύασαν οι συμμαθητές μας Θανάσης , Χάρης, Αλέξανδρος και Κώστας χρησιμοποιώντας υλικά από χαλασμένες συσκευές και παιχνίδια
Η ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιεί ο ηλεκτροκινητήρας μπορεί να προέρχεται από ένα ατμοηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ που λειτουργεί με πετρέλαιο.
Στο παρακάτω βίντεο με ένα απλό πείραμα θα δείξουμε ότι ο ατμός έχει ενέργεια και θα εξηγήσουμε πως αυτή αξιοποιείται στο ατμοηλεκτρικό εργοστάσιο για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος .
ΠΕΙΡΑΜΑ ΜΕ ΑΤΜΟ – ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΧΗΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΜΗΧΑΝΙΚΗ
Η χρήση όμως του πετρελαίου και των άλλων ορυκτών καυσίμων ρυπαίνει το περιβάλλον με διοξείδιο του άνθρακα αλλά και με άλλα καυσαέρια .
Αυτό θα το διαπιστώσουμε από την εκτέλεση ενός πειράματος στην αυλή του σχολείου .
https://eclass.sch.gr/modules/video/play.php?course=9460038270&id=141937
Στον κόσμο μας είναι αδύνατο να κάνουμε κάτι ή να παράγουμε κάτι χωρίς τη χρήση ενέργειας .
Για να μπορούμε να γνωρίζουμε το ακριβές ποσό της ενέργειας που μετασχηματίζεται από μια μορφή σε μια άλλη είναι αναγκαίες οι μονάδες μέτρησης της ενέργειας . (1 Τζάουλ – 1 θερμίδα – 1 Κιλοβατώρα )
Με αυτές μπορούμε να υπολογίζουμε την ενέργεια που χρησιμοποιούμε καθημερινά στο σπίτι μας καθώς και το κόστος αυτής της ενέργειας .
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΙ
Έτσι λοιπόν προκειμένου να υπολογίσουμε πόση ενέργεια καταναλώνουμε στο σπίτι μας σε μια ημέρα συμπληρώσαμε ένα φύλλο εργασίας .
Συγκεκριμένα δόθηκε στον καθένα μας ένα Φύλλο Εργασίας όπου υπήρχε πίνακας . Στην πρώτη στήλη αναγράφονταν οι κυριότερες από τις συσκευές που χρησιμοποιούμε καθημερινά , σ’ άλλη στήλη αναγράφονταν η ισχύς της κάθε συσκευής . Εμείς έπρεπε να συμπληρώσουμε τις ώρες λειτουργίας της καθεμιάς συσκευής και να υπολογίσουμε μετά τις κιλοβατώρες ,δηλαδή την ποσότητα της ενέργειας που χρησιμοποιήσαμε σε μια ημέρα
Κατόπιν υπολογίσαμε βάση των οδηγιών το οικονομικό κόστος , την ποσότητα του λιγνίτη που απαιτείται για τη συγκεκριμένη ενέργεια αλλά και την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται στην ατμόσφαιρα από την καύση του λιγνίτη .
Αφού επεξεργαστήκαμε τα Φύλλα Εργασίας καταλήξαμε σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με το κόστος της ενέργειας , τη διαθεσιμότητα των φυσικών πόρων ( λιγνίτη στην προκειμένη περίπτωση ) αλλά και την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας.
Όλα αυτά φαίνονται στον παρακάτω πίνακα .
Εντέλει αντιληφθήκαμε ότι αν συνεχίσει ο άνθρωπος να καταναλώνει ενέργεια με τον ίδιο ρυθμό τα αποθέματα των μη ανανεώσιμων πηγών θα τελειώσουν γρήγορα . Υπολογίζεται ότι βάσει μελετών σε 50 χρόνια το πετρέλαιο θα εξαντληθεί , το φυσικό αέριο σε 60 χρόνια ενώ ο άνθρακας σε 150 χρόνια . Επιπλέον η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από τη συσσώρευση των καυσαερίων θα είναι τεράστια με όλα τα προβλήματα που αυτή συνεπάγεται .
Άρα κρίνεται επιτακτική η ανάγκη για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας . Στον εννοιολογικό χάρτη που δημιουργήσαμε διακρίνεται ποιες είναι και που χρησιμοποιείται η ενέργεια που παίρνουμε από την καθεμιά .
Ο ήλιος είναι πηγή ενέργειας ανεξάντλητη .Εφαρμογές αξιοποίησης της ηλιακής ενέργειας είναι τα φωτοβολταϊκά συστήματα που τη μετατρέπουν σε ηλεκτρική . Στην κατασκευή που θα παρουσιάσουν οι μαθητές Χρήστος Μαρτίνος και Χαράλαμπος Χαραλάμπους φαίνεται στην πράξη πώς γίνεται αυτό.
Η ενέργεια του ανέμου μετατρέπεται σε ηλεκτρική με τη χρήση των ανεμογεννητριών . Την κατασκευή μιας απλή ανεμογεννήτριας που έφτιαξε ο δάσκαλος μας θα έχουμε τη δυνατότητα να δούμε στο επόμενο βίντεο ώστε να καταλάβουμε πως η αιολική ενέργεια μετατρέπεται σε ηλεκτρική .
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑΣ
Μια μονάδα παραγωγής ενέργειας που δεν μολύνει το περιβάλλον και αξιοποιεί την αιολική ενέργεια ,γνωστή από τα αρχαία χρόνια και που χρησιμοποιήθηκε μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα είναι ο ανεμόμυλος . Αντικατέστησε τη μυϊκή δύναμη των ανθρώπων και των ζώων και χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την άλεση των σιτηρών και την άντληση νερού .
Οι μαθητές Μιχαήλ Παίσιος και Κώστας Χαρχαντής θα μας παρουσιάσουν τις κατασκευές τους .
Ενέργεια όμως έχει και το νερό . Ως στάσιμο στοιχείο έχει δυναμική ενέργεια και ως κινητό μέσο κινητική. Για να την αξιοποιήσουμε κατασκευάζουμε υδροηλεκτρικά εργοστάσια . Εκεί η δυναμική ενέργεια του νερού μετατρέπεται σε κινητική και στη συνέχεια σε ηλεκτρική .Το πώς γίνεται αυτό θα φανεί μέσα από μια προσομοίωση που κατασκεύασε ο δάσκαλος μας .
Μια από τις αρχαιότερες μηχανές που κατασκεύασε ο άνθρωπος είναι ο νερόμυλος .. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά ή η ροή του και με τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές .
Έναν νερόμυλο που κατασκεύασε ο συμμαθητής μας Κώστας Χαρχαντής θα δούμε στο βίντεο που ακολουθεί .
Ένα δεύτερο στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα που κάναμε για την ενέργεια που καταναλώνουμε σε μια μέρα στο σπίτι μας είναι ότι δεν φτάνει μόνο η αξιοποίηση σε μεγαλύτερο ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών αλλά ότι είναι πλέον επιτακτική ανάγκη η εξοικονόμηση ενέργειας . Αποτελεί ίσως τη μοναδική απάντηση που έχει η ανθρωπότητα στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και την αλλαγή του κλίματος . Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι εξοικονομώντας ενέργεια φροντίζουμε για την ευημερία των επόμενων γενεών . Γι αυτό η εξοικονόμηση ενέργειας δεν αποτελεί επιλογή αλλά υποχρέωση και καθήκον όλων μας .
Για να εξοικονομήσουμε ενέργεια πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που την χρησιμοποιούμε .
Ο καθένας μας μπορεί να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας με μικρές κινήσεις οι οποίες αν προστεθούν η μια στην άλλη έχουν κάποια χρησιμότητα , όπως το να κλείσουμε την κονσόλα παιχνιδιών από το να την αφήσουμε σε αναμονή ή να σβήσουμε το φως βγαίνοντας από ένα δωμάτιο .Επίσης μπορούμε να επιλέξουμε το περπάτημα , το ποδήλατο ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς αντί για το αυτοκίνητο , κυρίως όταν πρόκειται για μικρές διαδρομές .
Για να προκαλέσουμε ευαισθητοποίηση στο θέμα της εξοικονόμησης της ενέργειας κατασκευάσαμε μια αφίσα στην οποία αναγράφεται σύνθημα το οποίο αποτέλεσε και σλόγκαν για την εργασία μας .
Συντάξαμε απλούς κανόνες ορθής χρήσης της ενέργειας που αναγράφονται στις αφίσες – προτάσεις των μαθητών.
αλλά και στο φυλλάδιο για την εξοικονόμηση ενέργειας τόσο στο σπίτι
όσο και στο σχολείο
Μια από τις προτάσεις των μαθητών για εξοικονόμηση ενέργειας είναι η τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα . Τα μέρη από τα οποία αποτελείται αλλά και το πώς ζεσταίνει το νερό θα έχουμε τη δυνατότητα να τα δούμε σε βίντεο στο οποίο οι μαθητές Πασπάλας Αθανάσιος , Ψαρράς Δημήτριος , Παισίου Ιωάννα και Περλεπές Ανδρέας παρουσιάζουν τις κατασκευές τους και δίνουν σχετικές πληροφορίες.
Ωστόσο ακόμη κι αν μειώσουμε την κατανάλωση ηλεκτρισμού ,τον έχουμε ανάγκη στην καθημερινή μας ζωή. Για το λόγο αυτό πρέπει να παράγουμε ηλεκτρισμό προστατεύοντας το περιβάλλον.
Ένας τρόπος προστασίας είναι η διαλογή των απορριμμάτων και ανάλογα με το είδος τους η χρήση τους για ανακύκλωση ή για παραγωγή βιοαερίου .
Μια διαδικασία που πραγματοποιείται σε κάποιους δήμους και οι οποίοι μ’ αυτόν τον τρόπο έχουν λύσει το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων αλλά και έχουν εξασφαλίσει ενέργεια για θέρμανση . Πώς γίνεται όμως αυτό ;
Μέσα από την εκτέλεση ενός απλού πειράματος θα φανεί πώς παράγεται βιοαέριο με τη χρήση οργανικών απορριμμάτων .
Έχοντας αρκετά στοιχεία και γνώσεις δημιουργήσαμε σταυρόλεξα τα οποία στη συνέχεια με τη βοήθεια του δασκάλου μας και χρησιμοποιώντας το λογισμικό Hot Potatoes δώσαμε σ’ αυτά ηλεκτρονική μορφή .
https://eclass.sch.gr/modules/video/file.php?course=9460038138&id=48992
https://eclass.sch.gr/modules/video/file.php?course=9460038138&id=48985
https://eclass.sch.gr/modules/video/file.php?course=9460038138&id=48997
Πραγματοποιήσαμε αγώνα αυτοκινήτων με αυτοσχέδια ηλεκτρικά αυτοκίνητα που κατασκεύασαν μαθητές χρησιμοποιώντας υλικά από κατεστραμμένος συσκευές και παιχνίδια και τα οποία κινούνται με τη βοήθεια κινητήρα και μπαταρίας.
ΑΓΩΝΑΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
Τέλος οργανώσαμε έκθεση κατασκευών στο χώρο της αίθουσας της τάξης μας προκειμένου:
- Να προβληθούν τα έργα των μαθητών
- Να έρθουν οι μαθητές του σχολείου σε άμεση επαφή με δημιουργίες συμμαθητών τους κι έτσι να τους δοθούν από πρώτο χέρι απαντήσεις σε απορίες τους σχετικά με την κατασκευή και τον τρόπο λειτουργίας των εκθεμάτων
Να δώσουμε το έναυσμα ώστε στο μέλλον να ξεδιπλωθεί το ταλέντο και η δημιουργικότητα κι άλλων μαθητών μέσα από την ασχολία τους με άλλα θέματα
ΕΚΘΕΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ ΣΤ΄ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ 1ου ΔΗΜ. ΣΧ. ΜΑΛΕΣΙΝΑΣ
Μετά την ολοκλήρωση ενός προγράμματος είναι απαραίτητη η εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το κατά πόσο επετεύχθησαν οι στόχοι που αρχικά τέθηκαν .
Μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα τα παιδιά είχαν την ευκαιρία:
- να αναγνωρίσουν τον υπαρκτό και βέβαιο κίνδυνο εξάντλησης των ενεργειακών αποθεμάτων του πλανήτη μας, αλλά και τη ρύπανση της ατμόσφαιρας από την κακή και αλόγιστη χρήση των διάφορων μορφών ενέργειας.
- να συνειδητοποιήσουν τη σημαντικότητα της ανάγκης για την αλλαγή της προσωπικής στάσης του κάθε κατοίκου του πλανήτη μας απέναντι στο ζήτημα της εξοικονόμησης ή της μη σπατάλης της ενέργειας.
- να υιοθετήσουν κάποιες θετικές στάσεις αν και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τη μόνιμη αλλαγή στάσεων και χρόνια παγιωμένων συμπεριφορών των παιδιών όσον αφορά τη χρήση της ενέργειας το σίγουρο είναι ότι έγινε ένα ξεκίνημα .
Πρέπει να αναφέρω ότι στην αρχή υπήρξαν κάποια μικροπροβλήματα στη συνεργασία μεταξύ των μαθητών κάποιων ομάδων τα οποία με τον καιρό ξεπεράστηκαν . Ένα άλλο ζήτημα που μας απασχόλησε ήταν το οικονομικό κόστος των υλικών που θα απαιτούνταν για τις κατασκευές μιας και δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι ζούμε σε μια δύσκολη εποχή όπου για την κάθε οικογένεια είναι απαραίτητο και το τελευταίο ευρώ. Ωστόσο καταφέραμε να ελαφρύνουμε την οικονομική επιβάρυνση σε κάποιο βαθμό μέσα από τη χρήση υλικών από χαλασμένες συσκευές και παιχνίδια ( όπως καλώδια , κινητηράκια , διακόπτες ) αλλά και από τη χρήση υλικών που προορίζονταν για τα σκουπίδια ( όπως πλαστικά μπουκάλια , καπάκια ,συσκευασίες προϊόντων , ρετάλια από ξύλα , πλαστικά) συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο και στην προστασία του περιβάλλοντος .
Πέρα όμως από όλα αυτά θεωρώ ότι κρίνεται απαραίτητη η συνδρομή του κράτους για να έχουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή και επιτυχία στην εκτέλεση ανάλογων προγραμμάτων .
ΤΕΛΟΣ
ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
1ο Δημοτικό Σχολείο Μαλεσίνας Σχολικό έτος 2012 -2013
ΤΑΞΗ : Ε΄2
Ονοματεπώνυμο δασκάλου : Χαρχαντής Γεώργιος
Τίτλος: Δημιουργικές δραστηριότητες των μαθητών για την ανάπτυξη θετικού σχολικού κλίματος και με απώτερο στόχο την αντιμετώπιση της παραβατικότητας
Κριτήρια επιλογής του θέματος
Αφορμή για την επιλογή του θέματος αποτέλεσε το γεγονός ότι ο εκφοβισμός και η επιθετικότητα στα σχολεία είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήγαγε η Εταιρεία
Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου . Επιπρόσθετα συνετέλεσε σ’ αυτό η προσωπική διαπίστωση της αύξησης των κρουσμάτων τα τελευταία χρόνια στο σχολείο που εργάζομαι. Έτσι προτάθηκε στους μαθητές η υλοποίηση ενός σχεδίου εργασίας η οποία και έγινε αποδεκτή από το σύνολο τους .
Σκοπός και στόχοι
Σκοπός: Βασικός σκοπός του σχεδίου εργασίας ήταν η αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών
Στόχοι
- Ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας μεταξύ των μαθητών
- Δυνάμωμα των μεταξύ τους σχέσεων
- Αποδοχή της διαφορετικότητας των ατόμων και χρησιμοποίηση της αλληλοσυμπληρωματικά και δημιουργικά
- Κατανόηση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού
- Γνωριμία με τους ρόλους των εμπλεκόμενων στο σχολικό εκφοβισμό
- Ενεργητική συμμετοχή και συνεργασία σε συλλογικές δραστηριότητες
- Κατανόηση των επιπτώσεων του εκφοβισμού και της βίας στο σχολείο για όλους τους εμπλεκόμενους
- Πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου του εκφοβισμού
Διάρκεια: Ιανουάριος 2013 – Μάιος 2013
Μεθοδολογία
Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η ομαδοσυνεργατική ,επειδή ευνοεί την κοινωνική αλληλεπίδραση, τη συνεργατική και ομαδική μάθηση. Έγιναν οι απαραίτητες χωροταξικές αλλαγές στην αίθουσα για να είναι αποτελεσματική η συνεργασία των μαθητών .
Ο ρόλος μου καθ΄ όλη τη διάρκεια του σχεδίου εργασίας ήταν ρόλος εμψυχωτή, καθοδηγητή και συντονιστή των ομάδων.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Αρχικά κάναμε μια συζήτηση για τον εκφοβισμό και τη βία . Οι μαθητές ανέφεραν παραδείγματα και εκφράσανε τις απόψεις τους για τον εκφοβισμό. Έτσι διαπίστωσα τις πρότερες γνώσεις των μαθητών για το θέμα αλλά και τη στάση τους απέναντι σ’ αυτό.
Οι αρνητικές απόψεις και οι λανθασμένες αντιλήψεις έγινε στην πορεία προσπάθεια να αλλάξουν και να διορθωθούν αντίστοιχα .
Κατόπιν πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω δραστηριότητες με τη σειρά που παρουσιάζονται, δηλαδή :
- Οι μαθητές σχημάτισαν το αλφαβητάρι του εκφοβισμού προτείνοντας σχετικές λέξεις
- Έπαιξαν το παιχνίδι « των συστάσεων » για να ενισχυθεί το κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας μεταξύ τους
- Δημιούργησε ο καθένας το δικό του αυτοβιογραφικό ποίημα για να τον γνωρίσουν οι άλλοι
- Διατύπωσαν οι ίδιοι τους κανόνες για την ομαλή λειτουργία της ομάδας τους οποίους στη συνέχεια και υπέγραψαν
- Μετά από διαγωνισμό που έγινε μεταξύ προτάσεων που κατέθεσαν οι μαθητές σχετικά με το ποιο θα είναι το έμβλημα και το σύνθημα για την ομάδα μας υιοθετήθηκε η πρόταση που πλειοψήφησε
- Ανέγνωσαν ιστορίες και μέσα από την επεξεργασία τους προσπάθησαν να κατανοήσουν το φαινόμενο του εκφοβισμού και της βίας στο σχολείο
- Παρακολούθησαν την ταινία «Μπλε γυαλιά » για να νιώσουν τη θέση , την κατάσταση και τα συναισθήματα των ατόμων που εμπλέκονται σε μια ιστορία εκφοβισμού
- Ασχολήθηκαν με την έννοια της διαφορετικότητας των ατόμων και προσπάθησαν να την καταλάβουν μέσα από δραστηριότητες όπως :
- δραματοποίηση παιχνιδιών ( Οι καρέκλες – Ο ένας συμπληρώνει τον άλλον )
Οι μαθητές σχηματίζουν με τις καρέκλες τους έναν κύκλο. Ο δάσκαλος παραμένει εκτός κύκλου και ζητάει από τους μαθητές να αλλάξουν θέσεις μεταξύ τους «μόνο όσοι φορούν, π.χ. «αθλητικά παπούτσια». Ο όρος του παιχνιδιού είναι ότι κανένας δεν πρέπει να καθίσει στη θέση όπου ήταν πριν. Συνεχίζει ζητώντας να αλλάξουν θέση «όσοι φορούν γυαλιά», «όσοι έχουν ξανθά μαλλιά», «όσοι αντιπαθούν τα μαθηματικά» κ.τ.λ.
Μετά από λίγο ο δάσκαλος αφαιρεί από τον κύκλο μία καρέκλα. Κάποιος μαθητής θα μείνει όρθιος στο κέντρο του κύκλου και αυτός θα συνεχίσει το παιχνίδι, προσπαθώντας με τις οδηγίες του να σηκώσει τους άλλους ώστε να καθίσει αυτός.
- προβολή ταινίας (Τα παιδιά του παραδείσου )
- κατασκευές από άλλες χώρες ( Θαυματρόπιο – σχέδια με παζλ )
- σχέδια με παζλ ( Κίνα )
- ακρόαση τραγουδιού ( διαφορετικοί: Ιωαννίδης – Λέκκας – αερικά )
- Παρακολούθησαν βίντεο ή αποσπάσματα βίντεο και γνώρισαν τους ρόλους των εμπλεκομένων στο σχολικό εκφοβισμό
- Ανέγνωσαν την ιστορία «Η σημαία της Φροξυλάνθης » από το βιβλίο « Μίλα μη φοβάσαι » και κατανόησαν τις επιπτώσεις του εκφοβισμού σε όλους τους εμπλεκόμενους
- Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά της σχολικής βίας έγιναν δραστηριότητες όπως :
► προβολή της ταινίας «Το αηδόνι »
► γράψιμο συνθημάτων κατά της βίας
► γράψιμο ποιημάτων κατά της βίας
► ακρόαση τραγουδιού (Μην με κοροϊδεύεις –DON’ T LAUGH AT ME )
▪ Παρακολούθησαν βίντεο το οποίο αναδεικνύει το ρόλο της ομάδας( συνεργασία – αλληλοβοήθεια ) στην αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων εκφοβισμού
▪ Δραματοποίησαν τα παιχνίδια :
- Κράτα με να σε κρατώ να διαβούμε το στενό
Οδηγίες για το παίξιμο του παιχνιδιού
Σχηματίστε ένα μονοπάτι στο έδαφος με φύλλα από εφημερίδες που μικραίνουν διαρκώς.Χωριστείτε σε μικρές ομάδες 2-3 παιδιών.Στη συνέχεια διασχίστε το μονοπάτι, στηρίζοντας ο ένας τον άλλο.
2. Η αλυσίδα μπερδεύτηκε πως θα την ξεμπερδέψουμε
Οδηγίες για το παίξιμο του παιχνιδιού
Να σχηματίσετε μια ευθεία. Στη συνέχεια να πιάσετε ο ένας το χέρι του άλλου και να κλείσετε τα μάτια σας . «Τώρα, παιδιά, θα παίξετε ένα παιχνίδι που για να τα καταφέρετε είναι απαραίτητο να υπάρχει συνεργασία και να βοηθήσουν όλοι. Θα μπερδέψετε την ευθεία και θα σχηματίσετε ένα μεγάλο “κουβάρι”, θα σας βοηθήσω εγώ σε αυτό, το μόνο που θέλω από εσάς είναι τα χέρια σας να είναι συνέχεια ενωμένα σαν μια γερή αλυσίδα που δε θα σπάσει για κανένα λόγο. Μόλις σχηματιστεί το “κουβάρι”, μπορείτε να ανοίξετε πάλι τα μάτια σας. Για να κερδίσετε στο παιχνίδι, αυτό που θα πρέπει να κάνετε στη συνέχεια είναι να ξαναδημιουργήσετε την αρχική ευθεία χωρίς σε κανένα σημείο να αφήσετε το χέρι του συμμαθητή σας. Το μυστικό είναι να υπάρχει εμπιστοσύνη και όλα θα πάνε καλά»
και διαπίστωσαν έτσι ότι πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε συλλογικές δραστηριότητες και να συνεργάζονται
▪ Έγραψαν ιστορία σχετική με τον εκφοβισμό και τη σχολική βία στην οποία αφού εικονογραφήσουν θα δώσουν έντυπη μορφή ( βιβλιαράκι )
Επιλέγοντας:
- τον σύνδεσμο μεταστροφή μπορείς να διαβάσεις την ιστορία
- τον σύνδεσμο ποιήματα μπορείς να διαβάσεις τα ποιήματα και τα συνθήματα
Αξιολόγηση
Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του σχεδίου δεν παρουσιάστηκαν ιδιαίτερα προβλήματα. Κάποιες δυσκολίες στην αρχή ( συντονισμός – συνεργασία ) γρήγορα ξεπεράστηκαν εξαιτίας του ότι οι μαθητές εργάζονταν σε ομάδες από την αρχή του σχολικού έτους .
Στόχος του προγράμματος ήταν η αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών.Βέβαια δεν είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα του σχεδίου επειδή αυτό απαιτεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα . Ωστόσο με την ολοκλήρωση του σχεδίου εργασίας μπορούμε να κάνουμε μια εκτίμηση της προόδου που σημειώθηκε από τους μαθητές
Το πρόγραμμα τους έκανε να νιώσουν σαν μια ομάδα .Ενδυνάμωσε την εμπιστοσύνη μεταξύ τους. Κατανόησαν τις επιπτώσεις του εκφοβισμού και της βίας στο σχολείο .Κατάλαβαν ότι εκτός των άλλων πρέπει να ζητούν βοήθεια από τους ενήλικες .
Οι μαθητές εκφράστηκαν ελεύθερα και μίλησαν όχι μόνο για τα θετικά του προγράμματος αλλά και για τα αρνητικά .Επίσης εξέφρασαν τις απόψεις τους σχετικά με το τι θα μπορούσε να προστεθεί ( δραματοποίηση της ιστορίας που έγραψαν και βιντεοσκόπηση της – μελοποίηση ποιήματος που έγραψαν ) .
ΘΕΜΑ :ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΣΤΑΜΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Αφορμή για να σκεφθούμε και να πραγματοποιήσουμε το συγκεκριμένο σχέδιο εργασίας στάθηκε η προσομοίωση ανασκαφής που πραγματοποιήσαμε σε σκάμμα στην αυλή του σχολείου .Μεταξύ των κεραμικών που είχε θάψει ο δάσκαλος μας ήταν και κομμάτια μιας στάμνας . Μόλις τα βρήκαμε ενδιαφερθήκαμε να μάθουμε κάποια στοιχεία γι’ αυτό το αγγείο . Διαπιστώσαμε στην πορεία ότι , όταν γείρει μια στάμνα , δε χύνεται μόνο νερό αλλά « ρέουν » και ιστορίες φανταστικές αλλά και μαγικές ευχές .
Έτσι με αφορμή το υδροφόρο αγγείο, που για αιώνες υπηρέτησε τον άνθρωπο , επιχειρούμε με την εργασία μας μια περιδιάβαση στον χώρο της ελληνικής κοινωνίας , κάνοντας ένα ταξίδι στο χρόνο το οποίο ξεκινά από τον 5ο αιώνα π . Χ . και φτάνει ως τον 20ό αιώνα. Mε μέσο τις εικόνες αλλά και μέσα από την αναβίωση παραδοσιακών δρώμενων και εθίμων , παρουσιάζουμε τη ζωή μέσα και έξω από το σπίτι,τα επαγγέλματα που σχετίζονταν με τη στάμνα, τη θέση της γυναίκας, τα έθιμα, το τραγούδι, την τέχνη.
Στόχος μας είναι να δείξουμε :
- ότι η στάμνα είχε πολλαπλές χρήσεις και ανάλογα σχήματα σε διάφορες εποχές.
Δηλαδή :
- ότι χρησιμοποιήθηκε για το σερβίρισμα, τη φύλαξη και τη μεταφορά νερού
- ότι αποτέλεσε σκεύος στην τέλεση εθίμων
- ότι μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα έπαιζε σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων σε όλη την Ελλάδα
- ότι η στάμνα σήμερα έχει γίνει περισσότερο μουσειακό αντικείμενο παρά αντικείμενο καθημερινής χρήσης
- ότι έχει περιθωριοποιηθεί ως κάτι παλιό , άχρηστο και αβασάνιστα έχει καταστραφεί
- ότι είναι ένα στοιχείο που δηλώνει έναν τρόπο ζωής του παρελθόντος
Επίσης στόχος μας είναι η ανάδειξη ενός μουσειακού αντικειμένου σε πηγή πληροφόρησης, σε μέσο
αναβίωσης μιας εποχής, με απώτερο σκοπό την κατανόηση και εκτίμηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς
αλλά και επιδιώκοντας να αλλάξει η θέση της στάμνας στην σκέψη των ανθρώπων .
ΔΟΜΗ ΣΧΕΔΙΟΥ
Οι θεματικές ενότητες τις οποίες καλύπτει αυτό το ταξίδι είναι :
- η ονοματολογία και η λειτουργικότητα της στάμνας
- η ιστορία και η εξέλιξη της στάμνας από τα προϊστορικά χρόνια ως σήμερα
- το εμπόριο της στάμνας
- ο ρόλος της στην τέλεση των εθίμων
- η στάμνα ως πηγή έμπνευσης καλλιτεχνών
- η στάμνα σήμερα
Η εργασία μας χωρίστηκε σε τρεις ενότητες .
- Η πρώτη ενότητα υλοποιήθηκε στον χώρο της αίθουσας από τους μαθητές και τον δάσκαλο μέσα από την αναζήτηση , συγκέντρωση , παρουσίαση και σύνθεση πληροφοριών σχετικών με τις θεματικές ενότητες που προαναφέραμε
- Η δεύτερη ενότητα ( εκμάθηση χορών ) υλοποιήθηκε με τη βοήθεια και συνεργασία μαθητών , δασκάλου και του καθηγητή της Φυσικής Αγωγής κυρίου Λάτου Γεώργιου ,τον οποίο ευχαριστούμε .
- Η τρίτη ενότητα υλοποιήθηκε στην Αίθουσα Εκδηλώσεων και περιλαμβάνει:
1.την παρουσίαση της εργασίας
2.την αναβίωση παραδοσιακών δρώμενων και εθίμων
3.την παρουσίαση παραδοσιακών χορών
Κάντε κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο για να πάρετε επιπλέον πληροφορίες για το σχέδιο μας :
https://blogs.sch.gr/geocharcha/files/2020/07/ΜΕ-ΑΦΟΡΜΗ-ΜΙΑ-ΣΤΑΜΝΑ-ΤΕΛΙΚΟ.pdf
Δείτε την αναβίωση παραδοσιακών δρώμενων και εθίμων καθώς και την παρουσίαση παραδοσιακών χορών στα παρακάτω βίντεο
ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΤΑΜΝΑΣ
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΣΤΑΜΝΑ
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΣΤΑΜΝΑ – ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΣΤΑΜΝΑ – ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΘΕΜΑ :ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
1ο Δημοτικό σχολείο Μαλεσίνας Σχολικό έτος : 2018 – 2019
Τάξη : Δ΄
Υπεύθυνος εκπαιδευτικός : Χαρχαντής Γιώργος
ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Το σχέδιο εργασίας «Ένα ταξίδι στο παρελθόν » είχε ως θέμα την αρχαιολογική έρευνα και την πορεία των ευρημάτων από την αποκάλυψή τους κατά την ανασκαφή μέχρι την έκθεσή τους σε ένα μουσείο, με τη συμμετοχή των αντίστοιχων επιστημόνων και ειδικοτήτων.
Το σχέδιο υλοποιήθηκε από τους μαθητές της Δ΄ τάξης .
Το σχέδιο εργασίας χωρίστηκε σε τέσσερις ενότητες, που υλοποιήθηκαν σε εσωτερικούς και υπαίθριους χώρους του σχολείου:
- Γνωριμία με την αρχαιολογική επιστήμη
- Ανασκαφή
- Συντήρηση
- Καταγραφή – μουσειακή έκθεση
Η πρώτη ενότητα πραγματοποιήθηκε στο χώρο της αίθουσας . Οι μαθητές γνώρισαν την
επιστήμη της αρχαιολογίας μέσα από μια παρουσίαση ( βίντεο – εικόνες ) . Έμαθαν ότι:
- την ευθύνη για τη διενέργεια μιας ανασκαφής έχουν οι αρχαιολόγοι, στις αρμοδιότητες των οποίων περιλαμβάνονται η καταγραφή, συγκέντρωση, ταξινόμηση, μελέτη και ερμηνεία των ευρημάτων που έρχονται στο φως
- απαραίτητη είναι η συμμετοχή συντηρητών, τοπογράφων, αρχιτεκτόνων, σχεδιαστών , φωτογράφων και η συνεργασία με άλλες ειδικότητες
- η ομάδα πλαισιώνεται από έμπειρους τεχνίτες ανασκαφής και βοηθητικό εργατοτεχνικό προσωπικό
Επιπλέον γνώρισαν τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ο καθένας από τους συμμετέχοντες και πως οργανώνεται μια μουσειακή έκθεση.
Επιλέγοντας τους παρακάτω συνδέσμους σας δίνεται η δυνατότητα να δείτε βίντεο με ανασκαφικές πράξεις και μια παρουσίαση των όσων έγιναν στην πρώτη ενότητα
https://blogs.sch.gr/geocharcha/files/2020/07/ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΝΑ-ΤΑΞΙΔΙ-ΣΤΟ-ΠΑΡΕΛΘΟΝ.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=pJWNTjQ_wEo&app=desktop
Για την δεύτερη ενότητα διαμορφώθηκαν στον προαύλιο χώρο του σχολείου τρία τεχνητά σκάμματα, όπου τα παιδιά βίωσαν την εμπειρία μιας ανασκαφής. Οι δραστηριότητες των άλλων δύο ενοτήτων πραγματοποιήθηκαν στη σχολική αίθουσα.
Διάρκεια σχεδίου εργασίας : 10 ώρες
Στόχοι και μέθοδοι εργασίας
Πρωταρχικός στόχος του προγράμματος ήταν, μέσα από μια ευχάριστη βιωματική εμπειρία, να αντιληφθούν οι μαθητές το παρελθόν ως αντικείμενο έρευνας και γνώσης και να έρθουν σε επαφή με τους τρόπους μελέτης και προσέγγισής του.
Ενσαρκώνοντας οι ίδιοι οι μαθητές το ρόλο των αρχαιολόγων – ερευνητών και των συνεργατών τους, βίωσαν διάφορα στάδια της αρχαιολογικής έρευνας: ανασκαφή, συντήρηση, καταγραφή και παρουσίαση στο κοινό μέσω μιας μουσειακής έκθεσης. Εξοικειώθηκαν με τα εργαλεία και το ειδικό λεξιλόγιο της αρχαιολογικής επιστήμης και συνέλεξαν χρήσιμες πληροφορίες μέσα από την οπτική και απτική αφή με τα αντικείμενα. Με την εργασία σε ομάδες κατανόησαν την έννοια της συνεργασίας και αντιλήφθηκαν τη σύνδεση της πνευματικής με τη χειρωνακτική εργασία, που είναι απαραίτητη στην αρχαιολογική έρευνα. Επιπλέον, συνειδητοποίησαν ότι στην ανασύσταση του παρελθόντος είναι αναγκαία η συμβολή διαφορετικών επιστημών και ειδικοτήτων.
Ειδικότεροι στόχοι ήταν η ενθάρρυνση για κριτική σκέψη και έκφραση προσωπικών ερμηνειών, που ανταποκρίνονται στον ερευνητικό χαρακτήρα της αρχαιολογικής εργασίας. Επιπλέον, επιδιώχθηκε η αύξηση της δημιουργικότητας του μαθητή και η καλλιέργεια αισθητικής αντίληψης καθώς και η ανάπτυξη της κοινωνικότητας, με την ομαδική εργασία και την ενσάρκωση ρόλων. Απώτερος στόχος ήταν η διαμόρφωση ενεργητικής στάσης αφενός στην προσέγγιση της γνώσης αφετέρου στην προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το σχέδιο εργασίας περιλάμβανε μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων που ενισχύουν τα ενδιαφέροντα των παιδιών και ανταποκρίνονται σε διαφορετικούς τρόπους μάθησης. Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης ο ρόλος του δασκάλου περιορίστηκε στο να καθοδηγεί τα παιδιά, να ενθαρρύνει τη συμμετοχή τους και να εμπλουτίζει τις παρατηρήσεις τους.
Οι βασικές μέθοδοι εργασίας που αξιοποιήθηκαν είναι:
- βιωματική προσέγγιση – ενεργοποίηση του συνόλου των αισθήσεων
- ανάληψη ρόλων και χωρισμός σε ομάδες εργασίας
- διαλογική διερεύνηση του θέματος
- καθοδηγούμενη ανακάλυψη
- δημιουργική έκφραση
Στάδια του σχεδίου εργασίας
- προετοιμασία από τον εκπαιδευτικό
- βιωματική προσέγγιση, με τα παιδιά να αναλαμβάνουν δράση στο χώρο της ανασκαφής καθοδηγούμενα από τον εκπαιδευτικό
- δραστηριότητες στην τάξη
Θεματικές ενότητες
- Ανασκαφή
Στα τρία τεχνητά σκάμματα στην αυλή του μουσείου αναπαράχθηκαν οι συνθήκες ανασκαφής. Στο εσωτερικό των σκαμμάτων είχαν τοποθετηθεί κοινά θραύσματα κεραμικής και άλλα ευρήματα.
Κατά την εκπαιδευτική ανασκαφή οι μαθητές εργάστηκαν χωρισμένοι σε τρεις ομάδες (ανασκαφικά συνεργεία), μία για κάθε σκάμμα. Οι ρόλοι που ανέλαβαν ήταν του αρχαιολόγου, του σχεδιαστή, του φωτογράφου και των εργατών ανασκαφής, χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα εργαλεία και σύνεργα. Σε αυτό το στάδιο βασικό ζητούμενο ήταν να γίνει κατανοητό ότι όλοι οι ρόλοι είναι εξίσου σημαντικοί και ότι η ανασκαφή δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη συμβολή όλων.
Αρχαιολόγοι: Αρμοδιότητά τους είναι να κατευθύνουν την πορεία των εργασιών . Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής καταγράφουν τα στοιχεία στο ανασκαφικό ημερολόγιο και σε ειδικές καρτέλες.
Σε περίπτωση αποκάλυψης «ιδιαίτερων» ευρημάτων κάνουν μία πρόχειρη σχεδιαστική
αποτύπωση (σκαρίφημα) και καλούν τους σχεδιαστές και τους φωτογράφους να αναλάβουν δράση.
Επιπλέον, ασχολούνται με την περισυλλογή των ευρημάτων σε σακουλάκια, προσθέτοντας τις απαραίτητες ενδείξεις (ανασκαφικά ταμπελάκια ).
Εργάτες: Σκάβουν προσεχτικά χρησιμοποιώντας μυστράκια . Καθαρίζουν τα ευρήματα που αποκαλύπτονται, με πινέλα και σκουπάκια . Αναφέρουν τις παρατηρήσεις τους στους αρχαιολόγους και τους βοηθούν στην περισυλλογή των ευρημάτων. Με καρότσι ή κουβαδάκι απομακρύνουν το χώμα που αφαιρείται από τα σκάμματα, χρησιμοποιώντας φαράσια και φτυάρια και, εφόσον χρειαστεί, το κοσκινίζουν προσεχτικά για να μη χαθούν τα μικροευρήματα.
Σχεδιαστές: Έργο τους είναι η σχεδιαστική αποτύπωση των ευρημάτων πριν την αφαίρεσή τους. Το σχέδιο γίνεται σε χαρτί σχεδίασης μιλιμετρέ . Τα σχέδια αριθμούνται με αύξουσα σειρά που σημειώνεται και στο ημερολόγιο του αρχαιολόγου.
Φωτογράφοι: Είναι οι αρμόδιοι για τη λήψη φωτογραφιών. Φωτογραφίζουν το σκάμμα, πριν την έναρξη και κατά τις διάφορες φάσεις της ανασκαφής, και τα ευρήματα .Κατά την πορεία της ανασκαφής ο φωτογράφος συμπληρώνει σχετικό κατάλογο με τις φωτογραφικές λήψεις και στο τέλος γίνεται επιλογή των φωτογραφιών που θα εκτυπωθούν και θα επικολληθούν στο ανασκαφικό ημερολόγιο.
Συντηρητές : Καθώς προχωράει η ανασκαφή και συγκεντρώνονται τα ευρήματα,οι συντηρητές μπορούν να απασχοληθούν στο πλύσιμο της κεραμικής. Χρησιμοποιούν λεκάνες με νερό, οδοντόβουρτσες, βουρτσάκια ,πανιά. Με το πέρας της εκπαιδευτικής ανασκαφής η κάθε ομάδα συγκέντρωσε τα δεδομένα και παρουσίασε τα συμπεράσματα της έρευνάς της
- Συντήρηση
Στο πλαίσιο του σχεδίου εργασία τα παιδιά ασχολήθηκαν με τη συντήρηση κεραμικών αντικειμένων, καθώς για τη συντήρηση άλλου είδους ευρημάτων ( μεταλλικά, λίθινα κ.α.). Οι μαθητές εξοικειώθηκαν με τα βασικά στάδια της συντήρησης, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία και υλικά.
Συντηρητές :Το πρώτο στάδιο της συντήρησης είχε υλοποιηθεί στο χώρο της ανασκαφής με τον καθαρισμό – πλύσιμο των ευρημάτων.Κατόπιν καθαρίστηκαν προσεχτικά τα ευρήματα, χρησιμοποιώντας μαλακά βουρτσάκια, πινέλα και βαμβάκι εμποτισμένο σε νερό.Στη συνέχεια συνταίριασαν με χαρτοταινία τα όστρακα προς συγκόλληση και συμπλήρωσαν , με γύψο , κομμάτια που λείπουν από το αγγείο .Ύστερα έκαναν αισθητική αποκατάσταση του αγγείου , χρωματίζοντας το γύψο.
Τέλος συμπλήρωσαν τα δελτία συντήρησης (ειδικές καρτέλες), όπου καταγράφονται τα διάφορα στάδια που ακολουθήθηκαν για τη συντήρηση ενός αντικειμένου, επισυνάπτοντας και τις σχετικές φωτογραφίες.
- Καταγραφή – Μουσειακή έκθεση
Στην ενότητα αυτή όλοι οι συμμετέχοντες πέρασαν πρώτα από το στάδιο της καταγραφής, έχοντας το ρόλο των αρχαιολόγων – μελετητών και στη συνέχεια ανέλαβαν , ως μουσειολόγοι, την οργάνωση μιας μουσειακής έκθεσης.
Κατά την καταγραφή οι μαθητές εργάστηκαν ανά δύο. Έχουν μπροστά τους από ένα «εύρημα» το οποίο έπρεπε να καταγράψουν, συμπληρώνοντας όλα τα στοιχεία σε ειδική καρτέλα (δελτίο καταγραφής). Στη συνέχεια το φωτογράφισαν και επικόλλησαν τη φωτογραφία στο δελτίο καταγραφής.
Στο επόμενο στάδιο οι μαθητές εργάστηκαν σε μια ομάδα που θα αναλάβει το σχεδιασμό της μουσειακής έκθεσης. Δηλαδή :
- ποια ευρήματα θα εκτεθούν
- τη διάταξη και τον τρόπο έκθεσής τους
- τις λεζάντες με τις σύντομες πληροφορίες για το κάθε έκθεμα
- την επιλογή του χώρου που θα γίνει η έκθεση
Στα παρακάτω βίντεο έχετε τη δυνατότητα να δείτε τι έγινε στη δεύτερη ενότητα του σχεδίου εργασίας καθώς και την ”Έκθεση των ευρημάτων ‘‘
ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Το σχέδιο εργασίας «Ένα ταξίδι στο παρελθόν » έχει ως θέμα την αρχαιολογική έρευνα και την πορεία των ευρημάτων από την αποκάλυψή τους κατά την ανασκαφή μέχρι την έκθεσή τους σε ένα μουσείο, με τη συμμετοχή των αντίστοιχων επιστημόνων και ειδικοτήτων. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να διδαχτούν στην πράξη πως γίνεται μια αρχαιολογική ανασκαφή. Για πρώτη φορά έγιναν μικροί αρχαιολόγοι σκάβοντας σε χωμάτινο χώρο του προαυλίου για να βρουν τα κρυμμένα σπασμένα αντίγραφα που είχαν φτιάξει, να τα συναρμολογήσουν, να τα συντηρήσουν και έπειτα να τα εκθέσουν. Τις αγγειογραφίες στα πήλινα πινάκια που βρέθηκαν στην ανασκαφή ζωγράφισαν: η μαθήτρια Ορνέλα Μπουσπέρνι και ο μαθητής Χαρχαντής Παύλος .
Δημιουργός: geocharcha, στις: 27-09-2019, διάρκεια: 00:06:44
ΕΚΘΕΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ 1ου ΔΗΜ. ΣΧ. ΜΑΛΕΣΙΝΑΣ
Τα εκθέματα προέρχονται : A. από την προσομοίωση ανασκαφής που πραγματοποίησαν οι μαθητές σε χώρο της αυλής του σχολείου B. από δημιουργίες μαθητών
ΘΕΜΑ : «Ο Λαϊκός πολιτισμός ως μέσο για την πρόληψη ή και την καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων μέσα στο περιβάλλον της σχολικής τάξης »
ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Τίτλος: Ο Λαϊκός πολιτισμός ως γέφυρα επικοινωνίας και προσέγγισης μαθητών με διαφορετική εθνικότητα
Τάξη: ΣΤ ΄2
Κριτήρια επιλογής του θέματος
Ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών στα ελληνικά σχολεία που ανήκουν σε διαφορετικές εθνικότητες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα αποδοχής και ενσωμάτωσης στις ομάδες των Ελλήνων συμμαθητών τους . Τις περισσότερες φορές αναγκάζονται να δημιουργήσουν τους δικούς τους πολιτισμικούς μικρόκοσμους μέσα στην κοινότητα του σχολείου ή της γειτονιάς τους .
Τα παιδιά στο σύγχρονο σχολείο καλούνται να κατανοήσουν και να αποδεχτούν την πολυπολιτισμική συνύπαρξη, να επικοινωνήσουν, να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν με άλλα παιδιά από διαφορετικές πατρίδες, θρησκείες και πολιτισμούς. Θα πρέπει να μοιραστούν συναισθήματα και ιδέες, να οραματιστούν και να αναζητήσουν κοινούς τρόπους αρμονικής συμβίωσης.
Επομένως είναι επιτακτική η ανάγκη για μια εκπαίδευση που θα διδάσκει τους μαθητές να αποδέχονται , να επικοινωνούν και να αναπτύσσουν φιλικές σχέσεις με ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων που είναι φορείς διαφορετικών πολιτισμών .
Ο λαϊκός πολιτισμός είναι ένα πεδίο μέσα από το οποίο μπορούν να υλοποιηθούν οι παραπάνω στόχοι. Κι αυτό γιατί προσεγγίζοντας θέματα που πηγάζουν από το λαϊκό πολιτισμό των αλλοδαπών μαθητών , όλα τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τα κοινά πολιτισμικά στοιχεία ανάμεσα στους λαούς κι έτσι να αποδεχτούν την πολιτισμική ετερότητα ως έναν παράγοντα εξαιρετικά σημαντικό για ειρηνική συμβίωση μέσα και έξω από την τάξη .
Σκοπός: Να αποτελέσει ο λαϊκός πολιτισμός την κοινή συνισταμένη και το συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε παιδιά με διαφορετική εθνικότητα και να γίνει το πρώτο βήμα προς την αλληλοκατανόηση , την αλληλοεκτίμηση τους και τον αλληλοσεβασμό τους
Στόχοι :
Α. Γνωστικοί
- Να γνωρίσουν οι μαθητές όψεις του λαϊκού πολιτισμού ( παραμύθια –τραγούδια )
- Να έρθουν σε επαφή με το λαϊκό πολιτισμό άλλων λαών , να εντοπίσουν τα κοινά σημεία και να τα αξιοποιήσουν προκειμένου να επιτευχθεί η πολιτισμική συνάντηση
- Να κατανοήσουν την αξία της λαϊκής παράδοσης
Β. Ικανοτήτων
- Να μάθουν να συνεργάζονται , να εργάζονται ομαδικά , να εκφράζονται δημιουργικά , ανταλλάσονταςαπόψεις μέσα από τη συλλογή , την καταγραφή του υλικού , τη συζήτηση , τη διαπραγμάτευση , τη σύγκριση και τη δημιουργία
- Να οικοδομήσουν οι μαθητές τη νέα γνώση αναλαμβάνοντας κεντρικό και ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία
Γ. Στάσεων
- Να γίνουν συνεχιστές της πολιτιστικής κληρονομιάς τους , διατηρώντας έτσι την πολιτισμική τους ταυτότητα
- Να δείξουν ευαισθησία και να αποδεχτούν τη διαφορετικότητα ως κοινωνική αναγκαιότητα
- Να αποδεχτούν και να σεβαστούν τον άλλον καθώς και τον πολιτισμό που φέρει
- Να συνυπάρξουν μέσα στην τάξη σεβόμενοι την ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα του άλλου
- Να ενισχυθεί η αυτοεκτίμηση των μαθητών
Μεθοδολογία
Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η ομαδοσυνεργατική. Οι μαθητές εργάστηκαν με αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση μέσα σε μικρές ομάδες για την επίτευξη κοινών στόχων . Έτσι για να ολοκληρώσει η κάθε ομάδα το έργο της ήταν απαραίτητη η συμβολή του κάθε μέλους της και αντίστροφα για να επιτύχει το κάθε μέλος της ομάδας έπρεπε να συμβάλλουν τα υπόλοιπα μέλη . Αυτό βέβαια εξασφαλίστηκε με την κατανομή ρόλων , με τον καταμερισμό της εργασίας και με τη διατύπωση κοινών στόχων . Επιλέχτηκε η συγκεκριμένη μέθοδος γιατί :
- Δημιουργεί καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις
- Μειώνει το άγχος και ενισχύει την αυτοεκτίμηση
- Βοηθά πολύ περισσότερο στην ένταξη και ενσωμάτωση παιδιών με διαφορετική εθνική προέλευση
- Ενεργοποιεί και κάνει το μαθητή υπεύθυνο
Αγόρια και κορίτσια επιστράτευσαν τις ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητες , συνεργάστηκαν μεταξύ τους προκειμένου να συγκεντρώσουν υλικό από βιβλία , προφορικές διηγήσεις , διαδίκτυο .Να καταγράψουν , να ταξινομήσουν το υλικό και να το ανακοινώσουν στους συμμαθητές τους .
Ο ρόλος μου ήταν ιδιαίτερα σημαντικός μόνο στο στάδιο του καθορισμού των στόχων . Στη συνέχεια παρακολουθούσα λεπτομερώς την πορεία της έρευνας κάθε ομάδας και επεμβαίνοντας διακριτικά δημιουργούσα προβληματισμούς , υποδείκνυα πηγές πληροφόρησης και προωθούσα την όλη διαδικασία έρευνας , έτσι ώστε να μην ξεμακραίνουμε από τους αρχικούς στόχους .
Κατά τη διάρκεια των εργασιών που κράτησαν από τον Ιανουάριο ως το Μάρτιο του 2014 γίνονταν συζητήσεις μια φορά την εβδομάδα για ενημέρωση γύρω από την πρόοδο της έρευνας και ανατροφοδότηση.
Βοήθεια δόθηκε από μέρους μου και στην υπόδειξη αλλά και στη χρήση τοπικών πηγών
( έντυπο υλικό – άνθρωποι ) προκειμένου να καταγραφούν σωστά τα ευρήματα μας .
Ευθύς εξαρχής έγινε προγραμματισμός ενεργειών και χρονοδιάγραμμα ύστερα από κοινή συμφωνία .
Αυτό περιελάμβανε επιγραμματικά :
Α ΄ ΦΑΣΗ : Ευαισθητοποίηση γύρω από το θέμα με ανάγνωση σχετικών παραμυθιών
Έρευνα , συγκέντρωση και καταγραφή υλικού ( λαϊκών παραμυθιών – δημοτικών
τραγουδιών )
Β ΄ ΦΑΣΗ : Καθορίστηκαν τα θέματα μελέτης γιατί όπως ήταν φυσικό συγκεντρώθηκε υλικό πάσης
φύσεως ( παραμύθια – μύθοι – παραδόσεις κτλ ) και δημιουργήθηκαν ομάδες εργασίας
ανάλογα με τις ικανότητες και τα κοινά ενδιαφέροντα . Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης η κάθε ομάδα είχε διπλό στόχο :
- Να ολοκληρώσει το έργο που είχε αναλάβει
- Να προσφέρει υλικό που πιθανότατα θα βοηθούσε κάποια άλλη ομάδα
Γ ΄ ΦΑΣΗ : Έγινε σύνθεση του υλικού και διατυπώθηκαν τα συμπεράσματα και οι παρατηρήσεις της
κάθε ομάδας . Παρουσίαση του υλικού της έρευνας έγινε στο χώρο της αίθουσας , όχι στο
χώρο του σχολείου κι αυτό γιατί δεν το επέτρεψαν οι αυξημένες υποχρεώσεις των
μαθητών σε συνδυασμό με την απαιτούμενη προετοιμασία .
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Τα περισσότερα παιδιά έχουν έρθει σε επαφή με στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινής τους ζωής, δηλαδή όταν άκουσαν δημοτικά τραγούδια, αντάλλαξαν αινίγματα και παροιμίες, απόλαυσαν την αφήγηση ενός λαϊκού παραμυθιού, χόρεψαν χορούς, έδειξαν ενδιαφέρον για ένα παλαιό αντικείμενο κ.ά..
Για να σημαίνουν όμως κάτι τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να μορφοποιηθούν στη σκέψη των παιδιών, να ενσωματωθούν στις παλαιότερες γνώσεις τους, να οργανωθούν σε ενιαία σύνολα. Τότε μόνο θα τους δοθεί η δυνατότητα να τα ερμηνεύσουν και να τα γνωρίσουν, να εκτιμήσουν και να αγαπήσουν τον πολιτισμό των γενεών που προηγήθηκαν εδώ και αλλού. Προκειμένου να γίνει αυτό θα πρέπει μέσα από συγκεκριμένες δραστηριότητες να επεξεργαστούν τα στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού, ώστε να συνειδητοποιήσουν τη δική τους θέση και να κατανοήσουν τη συνέχεια του πολιτισμού .
Επιπλέον η γνωριμία με το διαφορετικό επιτυγχάνεται με τη γνώση του πολιτισμού των άλλων, ώστε να αναπτυχθούν συναισθήματα αποδοχής και συνύπαρξης.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αξιοποίηση των στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού μέσα από συγκεκριμένες δραστηριότητες στην μικροκοινωνία της τάξης .
Έτσι ασχοληθήκαμε κυρίως :
Α . με τα λαϊκά παραμύθια
B . με τα δημοτικά τραγούδια ( παραλογές )
Κι αυτό γιατί το λαϊκό παραμύθι :
- Αναπτύσσει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα του παιδιού και ταυτόχρονα τις αποδεσμεύει από τυποποιημένες εικόνες και έννοιες που μας πλημμυρίζουν καθημερινά . Τα άτομα που διαθέτουν καλλιεργημένη φαντασία είναι αποτελεσματικότερα στο να βρίσκουν λύσεις σε προβλήματα αλλά και να αντιμετωπίζουν καλύτερα τα προβλήματα της ζωής τους τη στιγμή που ο σημερινός άνθρωπος είναι απομονωμένος , στερημένος από σχήματα εκφραστικά και χωρίς τη δυνατότητα του ταξιδιού στο όνειρο. Η εποχή μας κατασκευάζει ανθρώπους παθητικούς με αδυναμία επικοινωνίας , που αρέσκονται να παρακολουθούν και όχι να συμμετέχουν .Θα υπήρχε πλήρης στασιμότητα σε όλες τις επιστήμες και τέχνες δίχως την αχαλίνωτη φαντασία δημιουργικών ανθρώπων που όπως φαίνεται επηρεάστηκαν ακούγοντας ή διαβάζοντας παραμύθια στην παιδική τους ηλικία .
- Το μαθαίνει να ακούει τον συνομιλητή του , να τον κατανοεί και να ανακαλύπτει μέσα στις λέξεις κρυμμένες αλήθειες
- Είναι ένα σπουδαίο μέσο αισθητικής αγωγής και καλλιεργεί την καλαισθησία του παιδιού
- Υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τη γλωσσική του καλλιέργεια
- Εισάγει στον κόσμο του βιβλίου και της λογοτεχνίας
- Προάγει την κοινωνικοποίηση καθώς τα παιδιά ταυτίζονται με τους κεντρικούς ήρωες .Έτσι οι πολιτιστικές αξίες που αντιπροσωπεύουν οι ήρωες μεταδίδονται με απλό τρόπο στις ψυχές των παιδιών καθορίζοντας την κατοπινή συμπεριφορά τους όπως γίνεται δεκτή από την κοινωνία μέσα στην οποία και για την οποία μεγαλώνουν .
- Συμβάλλει στην ηθική διαπαιδαγώγηση των παιδιών καθώς το παραμύθι από τη μια στηλιτεύει και καταδικάζει αποτελεσματικά στην ανθρώπινη συνείδηση την κακία , την καταπίεση , τη συκοφαντία , τη ματαιοδοξία , το μίσος τη βία και όλες τις όποιες άλλες κακές συνήθειες και πράξεις αμαυρώνουν και ευτελίζουν την ανθρώπινη ψυχή και ζωή και από την άλλη υμνεί μέσα από τη διαλεκτική των αντιθέσεων την αξιοσύνη , την αξιοπρέπεια , το σεβασμό , τη φιλία , την τόλμη , την επιμονή , τη δικαιοσύνη ,την εργατικότητα και άλλες αρετές .
- Είναι το πιο κατάλληλο είδος για την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία
- Ακόμη μέσα από τα παραμύθια τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν με το λόγο αλλά και με το σώμα τους, να εξωτερικεύσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, να αναδείξουν δεξιότητες και ταλέντα, να διατυπώσουν τις ανησυχίες τους και να περάσουν μηνύματα.
- Επιπλέον το παραμύθι υποστηρίζει τη γνωριμία με άλλους πολιτισμούς και βοηθά να αρθούν τυχόν προκαταλήψεις και στερεότυπα που μπορούν να οδηγήσουν σε ρατσισμό και διακρίσεις , να αναδειχτεί ότι οι άνθρωποι όλου του κόσμου έχουν παρόμοιες ανάγκες και προβλήματα . Η αλληλεγγύη, ο σεβασμός στον «Άλλον» και η ενσυναίσθηση καλλιεργούνται μέσα από τα παραμύθια με φυσικό τρόπο.
- Στην πλοκή του παραμυθιού, όλα είναι πιθανά. Το θαύμα, η μαγεία, το φυσικό και το υπερφυσικό διαπλέκονται περίτεχνα και έτσι επιτυγχάνεται ο τελικός σκοπός. Η πλοκή του λαϊκού παραμυθιού κρύβει πολλές αντιθέσεις και εναλλαγές μεταξύ ευτυχίας και δυστυχίας. Επέρχονται κορυφώσεις αλλά και κάθαρση που ολοκληρώνεται με την αποκατάσταση του αδικημένου, του ηθικού, βασανισμένου και τίμιου ήρωα .
Το παιδί που αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα ταυτίζει τον εαυτό του με τον ήρωα που αδικείται και υποφέρει, καθαίρεται στο τέλος, δικαιώνεται και αποκτά μια αισιόδοξη ματιά και σιγουριά με το «… έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα» και αποκαθίσταται μέσα του το αίσθημα του δικαίου. Το παιδί που στην καθημερινότητά του έρχεται αντιμέτωπο με προβλήματα, εμπόδια και δυσχέρειες εξαιτίας του προβλήματος που αντιμετωπίζει, μέσω του παραμυθιού το υπερνικά και εισέρχεται σε ένα κόσμο πλούσιων και θαυμαστών αναπαραστάσεων.
- Το λαϊκό παραμύθι παρουσιάζει μια καθολικότητα ανάμεσα στους λαούς υπερβαίνοντας τα εθνικά όρια
Το παραμύθι προσφέρεται για πολλαπλές και ποικίλες δραστηριότητες . Οι τρόποι προσέγγισης που αξιοποιήθηκαν είναι :
Η αναζήτηση παραμυθιών που οδηγεί και στους ενεργούς φορείς της παράδοσης και της λαϊκής λογοτεχνίας , στον παππού και στη γιαγιά
Οι μαθητές αναζήτησαν λαϊκά παραμύθια του τόπου τους , της Ευρώπης και του κόσμου.
Κατόπιν χώρισαν το υλικό που συγκεντρώθηκε σε γενικές κατηγορίες.
Έγινε ομαδοποίηση των παραμυθιών από χώρες της Βαλκανικής χερσονήσου .
Από αυτά επιλέχτηκαν τα παραμύθια που απαντώνται ως παραλλαγές στις χώρες προέλευσης των παιδιών ( Ελλάδα – Αλβανία)
Η ανάγνωση παραμυθιών
Έγινε ανάγνωση των παραμυθιών που εντοπίζονται ως παραλλαγές στις χώρες προέλευσης των παιδιών( Ελλάδα – Αλβανία ) γεγονός που ανέδειξε την κινητικότητα της προφορικής λογοτεχνίας σε μια ευρύτερη περιοχή με πολλές αλληλεπιδράσεις και επιρροές που ξεπερνούν τα όρια των κρατών .
Τέτοια παραμύθια είναι :
- Το μαγικό κουπάκι ( παραμύθι από την Αλβανία ) -Το ποτηράκι που κάνει το νερό χρυσάφι ή Το τσαμ καρελάκι ( παραμύθι από την Ελλάδα )
- Οι κουμπάροι ( παραμύθι από την Αλβανία ) – Η αλεπού , ο λύκος και το κιούπι με το μέλι ( παραμύθι από την Ελλάδα )
Τα θέματα που πραγματεύονται τα συγκεκριμένα παραμύθια προέρχονται από το χώρο των κοινωνικών και διαπροσωπικών σχέσεων . Θίγουν ζητήματα ευγνωμοσύνης από όσους ευεργετήθηκαν , παρουσιάζουν την εξυπνάδα σαν όπλο επιβίωσης .
Η αφήγηση παραμυθιών
Έγινε οπτικοακουστική παρουσίαση παραμυθιών όπου γνωστές αφηγήτριες( Σάσα Βούλγαρη – Ζωή Νικητάκη ) αφηγήθηκαν λαϊκά παραμύθια (Η Πλούμπω – Ο τσοπανάκος ) και έγινε αντιληπτό πως τίποτε δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη ζωντανή ροή του λόγου , το κόμπιασμα και τη συγκίνηση των αφηγητριών , το παιχνίδισμα και τις αλλαγές στη φωνή τους , τη γλώσσα του σώματος .Μέσω της αφήγησης τα παιδιά εξάσκησαν τον προφορικό λόγο, την ακοή αλλά και την επικοινωνιακή τους δεξιότητα.
Η αναδιήγηση παραμυθιών
Από τους μαθητές της καθεμιάς ομάδας έγινε αναδιήγηση ενός παραμυθιού προκειμένου να καλλιεργηθεί ο προφορικός λόγος τους και να εξασκηθεί η μνήμη τους . Επιπλέον οι μαθητές συγκρίνοντας το γραπτό κείμενο με τη μαγνητοφωνημένη αναδιήγηση δια πίστωσαν τις διαφορές μεταξύ γραπτού και προφορικού λόγου και ότι τελικά δε γράφουμε όπως μιλάμε .
Η δραματοποίηση παραμυθιού
Οι μαθητές χώρισαν το παραμύθι σε σκηνές ,κράτησαν την αφηγηματική μορφή εκεί που χρειαζόταν και έδωσαν λόγια στους ήρωες .Έγινε από τα παιδιά δραματοποίηση επιλεγμένων σκηνών . Έτσι δόθηκε η δυνατότητα στους μαθητές να εκφρασθούν , να συνειδητοποιήσουν κάποια πράγματα για τον εαυτό τους , να βιώσουν άλλες κοινωνικές καταστάσεις. να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη, την πρωτοβουλία και τις δημιουργικές ικανότητές τους
Εικονογράφηση παραμυθιού
Μια δραστηριότητα πολύ αγαπητή στα παιδιά γιατί με τη ζωγραφική ξεδιπλώνουν την καλλιτεχνική τους ευαισθησία .Οι μαθητές ασχολήθηκαν με το παραμύθι «Μαγικό κουπάκι » .Το χώρισαν σε σκηνές , επέλεξαν από αυτές εκείνες που κατά τη γνώμη τους αποτυπώνουν δράση, τις εικονογράφησαν και δημιουργήσαμε βιβλίο με το εικονογραφημένο παραμύθι .
Παρακολουθώντας λαϊκά παραμύθια από άλλες χώρες (Ουγγαρία – Ρόκα η αλεπού ) διαπίστωσαν ομοιότητες και στο θέμα του παραμυθιού , αλλά και στη συμπεριφορά των ηρώων (π.χ. και σ’ αυτά η πονηρή αλεπού ξεγελάει κατ’ εξακολούθηση τον λύκο αποδεικνύοντας ότι η δύναμη πολλές φορές δεν είναι αρκετή για να επιβάλλει κανείς την παρουσία του ιδιαίτερα αν έχει απέναντι του ένα πολυμήχανο μυαλό ) .Πολύ ενδιαφέρουσα αποδείχτηκε η σύγκριση των ελληνικών παραμυθιών με τα αντίστοιχα άλλων λαών ( κυρίως Βαλκανικών ) και η αναζήτηση κοινών στοιχείων .
Μέσα από την επεξεργασία και την αντιπαραβολή των παραμυθιών δόθηκε η δυνατότητα στους μαθητές να διαπιστώσουν ότι υπάρχουν στοιχεία που είναι κοινά σε κάθε πολιτισμό αλλά και να έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό άλλου λαού και να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις προκειμένου να συνυπάρξουν ως μέλη της μικροκοινωνίας του σχολείου , να αποφευχθεί η απόρριψη , να περιοριστούν οι συγκρούσεις και να γίνει το πέρασμα από την έννοια του εθνικού στη διάσταση και την έννοια του διεθνικού .
Β . Η δεύτερη όψη του Λαϊκού πολιτισμού με την οποία ασχοληθήκαμε είναι τα δημοτικά τραγούδια , τα οποία αποτελούν συστατικό στοιχείο και τον καθρέπτη των λαών και μπορούν να τους φέρουν κοντά .
Οι ομάδες έρευνας ασχολήθηκαν κυρίως με την εύρεση παραλογών , δηλαδή εκτενών αφηγηματικών τραγουδιών που διηγούνται μια ιστορία , μοιάζουν με παραμύθια ,δεν εξυμνούν ηρωικά κατορθώματα, αλλά αφηγούνται τις δραματικές περιπέτειες της ανθρώπινης ζωής . Το ενδιαφέρον τους επικεντρώθηκε κυρίως σε παραλογές που το θέμα τους απαντάται στον Βαλκανικό χώρο .
Κατόπιν έγινε θεματική ταξινόμηση των παραλογών .
Από αυτές επεξεργάστηκαν την ελληνική παραλογή « Του γιοφυριού της Άρτας » και την Αλβανική παραλογή «Το κάστρο της Ροζάφα » γιατί και στις δύο απαντάται το ίδιο θέμα . Το θέμα που διαπραγματεύονται απηχεί την πανάρχαια και σε πολλούς λαούς γνωστή δοξασία, πως για να στεριώσει ένα μεγάλο οικοδόμημα χρειάζεται να θυσιαστεί ζώο ή άνθρωπος. Γιατί έτσι η ψυχή του θύματος γίνεται στοιχειό που με την υπερφυσική του δύναμη προστατεύει το κτίσμα. Όσο πιο ευγενές είναι το θύμα τόσο καλύτερα περιφρουρείται το κτίσμα.
Διαπίστωσαν την ύπαρξη κοινών στοιχείων αφού η πολιτισμική και πολιτιστική συγγένεια των λαών των Βαλκανίων είναι αναμφισβήτητη, παρ’ όλη τη διαφορετικότητα των εθνικών προελεύσεων .
Δραματοποίησαν την παραλογή του γιοφυριού της Άρτας , ζωντανεύοντας έτσι το τραγούδι μέσω των ρόλων τους
Έκαναν εικονογράφηση του δημοτικού τραγουδιού αφού πρώτα:
- το χώρισαν σε σκηνές
- ξεχώρισαν τους αφηγηματικούς τρόπους ( διήγηση – μονόλογος – διάλογος )
Άκουσαν εκτέλεση του τραγουδιού σε μουσική Νίκου Παπακώστα και ερμηνεία από την Μαρία Σουλτάτου
Παρακολούθησαν παράσταση του θεάτρου Σκιών του Γιάννη Χατζή με θέμα το γεφύρι της Άρτας για να διαπιστώσουν ότι συνεχίζει να αποτελεί πηγή έμπνευσης και δημιουργίας
Αξιολόγηση
Στόχος του προγράμματος ήταν η αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών.
Βέβαια δεν είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα του σχεδίου επειδή αυτό απαιτεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα . Ωστόσο με την ολοκλήρωση του σχεδίου εργασίας μπορούμε να κάνουμε μια εκτίμηση της προόδου που σημειώθηκε από τους μαθητές.
Με το σχέδιο αυτό επιδιώξαμε τα παιδιά να εκτιμήσουν μέσα από τα λαϊκά παραμύθια και τα δημοτικά τραγούδια τους πολιτισμούς που είναι παρόντες στην τάξη, ως έναν τρόπο για να επιτευχθεί ένα κοινό έδαφος και ένα πνεύμα συνεργασίας. Έτσι, τα παιδιά συνειδητοποίησαν ότι οι λαϊκές ιστορίες περιλαμβάνουν στοιχεία που είναι κοινά σε κάθε πολιτισμό, και ότι αναφέρονται σε μια κλίμακα αξιών που, σε πολλές περιπτώσεις, είναι η ίδια, ή τουλάχιστον παρόμοια, με τη δική τους. Άλλωστε το παραμύθι είναι μια μηχανή που καταργεί το χρόνο. Χρησιμοποιώντας τη λαϊκή λογοτεχνία κατάλαβαν ότι υπάρχει ένας ενιαίος κόσμος που είναι πολυσυλλεκτικός και διαφορετικός, αλλά και ότι πρέπει να κυβερνηθεί από δικαιοσύνη και αλληλεγγύη.
Διαπίστωσαν ότι τα παραμύθια ως φορείς αξιών τους δίνουν την ευκαιρία να κατανοούν τον κόσμο γύρω τους, να αντιμετωπίζουν τις δύσκολες καταστάσεις βρίσκοντας λύσεις με την κατάλληλη καθοδήγηση ενώ ταυτόχρονα μπορούν να ικανοποιούν το αίσθημα δικαιοσύνης προβάλλοντας τα οφέλη της ηθικής συμπεριφοράς .
Η παρατήρηση, ο εντοπισμός και η διδακτική προσέγγιση των στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού οδήγησαν τους μαθητές στη βαθύτερη συνειδητοποίηση της ιστορίας τους και συνέδεσαν το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, το εδώ με το εκεί, συνδέοντας τις γενιές καθώς και τους κρίκους στην αλυσίδα της ιστορικής συνέχειας . Οι μαθητές εντόπισαν ομοιότητες στα παραμύθια, στα δημοτικά τραγούδια των άλλων λαών και συνειδητοποίησαν πως όσα ενώνουν τους πολιτισμούς είναι περισσότερα από εκείνα που τους διαφοροποιούν.
Μπορεί κάθε άνθρωπος να αποτελεί μέλος μιας συγκεκριμένης εθνότητας , από την οποία αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως γλώσσα , θρησκεία , συνήθειες , φυλετικά γνωρίσματα ταυτόχρονα όμως να αποτελεί μέλος της παγκόσμιας κοινότητας με την οποία παρά τις όποιες διαφορές , φέρει και πάρα πολλά κοινά γνωρίσματα .
Τελικά τα παιδιά άλλαξαν κάποιες λανθασμένες ιδέες και στερεότυπά που είχαν σχετικά με λαούς και πολιτισμούς μέσα από την ενθάρρυνση συζητήσεων με αφορμή το μυθολογικό πεδίο..
Ωστόσο πρέπει να τονίσουμε και την ευθύνη των εκπαιδευτικών καθώς αυτοί έχουν τη δύναμη είτε να κάνουν μερικά παιδιά να αισθανθούν αόρατα και ασήμαντα μέσα στην τάξη είτε να κάνουν τις διαφορές τους να φαίνονται ασήμαντες , μέσω της επιλογής κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού και τρόπου διδασκαλίας .
Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αποφεύγουν να έχουν χαμηλές προσδοκίες από τους μαθητές με διαφορετική εθνοπολιτισμική καταγωγή , να κατατάσσουν τους μαθητές σε ομάδες χαμηλών ικανοτήτων με βάση το γλωσσικό τους υπόβαθρο γιατί τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ρατσιστικών συμπεριφορών και όχι στην καταπολέμηση .
Οι μαθητές πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως είναι απαραίτητο κάθε άτομο να μάθει να συμβιώνει με τους άλλους, σεβόμενο τον πολιτισμό και τη γλώσσα τους, αλλά διατηρώντας ταυτόχρονα την εθνική και πολιτισμική ταυτότητά του.
Βιωματική προσέγγιση των μαθητών με στοιχεία της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου τους
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τη σημασία που έχει για έναν άνθρωπο η γνωριμία με τον λαϊκό πολιτισμό του τόπου του. Ποιος όμως θα αναλάβει να μεταβιβάσει αυτό το πολιτισμικό παρελθόν ; Η οικογένεια ; Η θέση της οικογένειας είναι πλέον αδύναμη , λόγω της μορφής της ( πυρηνική ), της έλλειψης ελέυθερου χρόνου από τους γονείς . Έτσι η οικογένεια αδυνατεί να φέρει σε επαφή τις νεότερες γενιές με τα στοιχεία του λαικού πολιτισμού . Συνεπώς η ευθύνη πέφτει στην εκπαίδευση που είναι ο φυσικός διάδοχος της οικογένειας σε δραστηριότητες αυτής της μορφής . Το σχολείο είναι ο χώρος όπου οι μαθητές θα έρθουν σε επαφή με το παρελθόν, θα αποκαταστήσουν την ασυνέχεια και θα μπορέσουν να δουν το μέλλον με σοφία . Θεωρώ ότι ο εκπαιδευτικός , λόγω της θέσης που κατέχει μπορεί να αποτελέσει την αρχή από όπου θα ξεκινήσει μια διαδικασία ποσέγγισης των παιδιών με τον παραδοσιακό πολιτισμό. Επειδή ως εκπαιδευτικός έχω διαπιστώσει την περιορισμένη γνώση των μαθητών και σε κάποιες περιπτώσεις την παντελή άγνοια της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου τους , σ’ αυτή την εποχή της παγκοσμιοποίησης , μου δημιουργήθηκε ο φόβος ότι ενδέχεται , ως ενήλικοι , αγνοώντας τις ιδιαιτερότητες της πολιτιστικής τους κληρονομιάς να εκδηλώσουν αδιαφορία για την προστασία και διατήρησή της . Αλλά πώς οι μαθητές θα μπορούσαν να πετύχουν τη βαθύτερη γνωριμία με την πολιτιστική παράδοση του τόπου τους, πώς θα κέντριζα το ενδιαφέρον τους γι’ αυτή , πως θα διαμόρφωναν θετικές στάσεις καθώς και πώς θα συμμετείχαν σε δράσεις που θα τους έφερναν σε επαφή με αυτή ; Έτσι σκέφτηκα να τους δώσω την ευκαιρία να πάρουν πρωτοβουλίες οι ίδιοι , να γνωρίσουν την πολιτιστική τους παράδοση μέσα από δικές τους ερευνητικές προσπάθειες .Να γίνουν δηλαδή οι ίδιοι συγγραφείς ενός βιβλίου , το οποίο θα περιελάμβανε παραδόσεις από τη Μαλεσίνα .Έτσι οι μαθητές αφού κατέγραψαν τις παραδόσεις ,τις συγκέντρωσαν και τις εικονογράφησαν .Σκοπός αυτής της προσπάθειας όπως ειπώθηκε και παραπάνω ήταν η προσέγγιση της λαϊκής παράδοσης μέσα από την έρευνα κι από έναν τρόπο που ενισχύει τη δημιουργικότητα των μαθητών .
ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΣΤΗ ΜΑΛΕΣΙΝΑ
Ο Εμπρηστίδης , ο Κουτοσπιρτούλης και το Δάσος , Ένα οικολογικό παραμύθι σε μορφή κόμικς
Το παραμύθι δημιουργήθηκε από τους μαθητές της Δ΄τάξης του 1ου Δημ. Σ. Μαλεσίνας.
Η υπόθεση του παραμυθιού βασίστηκε σε μια ιδέα του δασκάλου της τάξης, Χαρχαντή Γιώργου .
Για την ολοκλήρωση του παραμυθιού ( διάλογους – εικονογράφηση ) εργάστηκαν όλοι οι μαθητές .
Ένα παραμύθι όλο ζωντάνια , κέφι ,γέλιο και …φαντασία .
Όχι μόνο γιατί οι ήρωες ( δέντρα – ζώα ) μιλάνε αλλά , κυρίως γιατί διαβάζοντας το παραμύθι ταξιδεύουμε σ’ έναν καλύτερο κόσμο τον οποίο για την ώρα μόνο τον φανταζόμαστε .
Ο ΕΜΠΡΗΣΤΙΔΗΣ , Ο ΚΟΥΤΟΣΠΙΡΤΟΥΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΑΣΟΣ
Πρόσφατα σχόλια