Η ΡΩΜΑÏΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ
Οι Ρωμαίοι κυριάρχησαν στην ιταλική χερσόνησο με επεκτατικούς πολέμους. Ο αγώνας αυτός κράτησε 3 αιώνες: από τον 5ο αι. έως τον 3ο αιώνα π.Χ.
Αρχικά (5ος αιώνας) οι Ρωμαίοι στράφηκαν εναντίον των λαών της κεντρικής Ιταλίας:
- των Λατίνων
- των Σαβίνων
- των Αικούων
- των Ετρούσκων
Κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. αντιμετώπισαν τις επιδρομές των Γαλατών της βόρειας Ιταλίας (πολιορκία της Ρώμης) και κατόπιν επιβλήθηκαν στους Σαμνίτες και κατέλαβαν την Καμπανία.
Τον 3ο αιώνα κατέκτησαν οριστικά τους Ετρούσκους. Το μόνο εμπόδιο για την ολοκληρωτική επικράτηση των Ρωμαίων στην Ιταλία ήταν οι ελληνικές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας (Magna Graecia).
Η πρώτη πόλη που αντιστάθηκε στους Ρωμαίους ήταν ο Τάραντας, που ζήτησε τη βοήθεια του βασιλιά της Ηπείρου Πύρρου. Μετά τις «Πύρρειες Νίκες» και την αποχώρηση του Πύρρου στην Ελλάδα, οι Ρωμαίοι κατέλαβαν τον Τάραντα το 272 π.Χ. και λίγο αργότερα ήταν κυρίαρχοι σε όλες τις πόλεις της Κάτω Ιταλίας.
Μετά την κυριαρχία των Ρωμαίων στην ιταλική χερσόνησο στράφηκαν προς την δυτική Μεσόγειο με συνέπεια την σύγκρουσή τους με την Καρχηδόνα.
Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος 264 – 241 π.Χ.
Τόπος συγκρούσεων του Α΄ Καρχηδονιακού Πολέμου ήταν η Σικελία. Οι ελληνικές πόλεις της Σικελίας βοήθησαν τους Ρωμαίους εναντίον των Καρχηδονίων. Οι Ρωμαίοι ναυπηγούν για πρώτη φορά στόλο. Ο πόλεμος έληξε με νίκη των Ρωμαίων και οι Καρχηδόνιοι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την Σικελία.
Μέχρι την έναρξη του Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου (218 – 201 π.Χ.) η Ρώμη:
- κατακτά την Σαρδηνία
- κατακτά την Κορσική
- υποτάσσει την εντεύθεν των Άλπεων Γαλατία
- ξεκαθάρισε την Αδριατική από τους πειρατές
- συμμαχεί με τις ελληνικές πόλεις της περιοχής (Επίδαμνο, Απολλωνία, Κέρκυρα)
Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος 218 – 201 π.Χ.
Αφορμή του πολέμου ήταν επέκταση της Καρχηδόνας στην Ισπανία. Ο στρατηγός Αννίβας (Hannibal) μετέφερε τον στρατό του μαζί με πολεμικούς ελέφαντες από την Ισπανία μέσω των Πυρηναίων και των Άλπεων στην Ιταλία. Οι μάχες μεταξύ Ρωμαίων και Καρχηδονίων ήταν μνημειώδεις.
Η Ρώμη μετέφερε τον πόλεμο στην Βόρειο Αφρική. Η αποφασιστική μάχη δόθηκε στη Ζάμα το 202 π.Χ., όπου οι Καρχηδόνιοι ηττήθηκαν ολοκληρωτικά και υποχρεώθηκαν σε μία ταπεινωτική ειρήνη:
- παραχώρησαν στους Ρωμαίους την Ισπανία
- παρέδωσαν το μεγαλύτερο μέρος του στόλου τους
- παρέδωσαν του πολεμικούς τους ελέφαντες
- πλήρωσαν τεράστια πολεμική αποζημίωση
Ο Αννίβας εξορίστηκε και ζήτησε προστασία στον βασιλιά της Συρίας Αντίοχο Γ΄
Γ΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος 149 – 146 π.Χ.
Ο Γ΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος κράτησε μόλις 3 χρόνια. Οι Ρωμαίοι με επικεφαλής τον ύπατο Σκιπίωνα (Publius Cornelius Scipio) ισοπέδωσαν την πόλη και απαγόρευσαν την ανέγερση νέας πόλης στα ερείπιά της. Μετά τη νίκη του ο Σκιπίωνας ονομάστηκε Αφρικανός.
(Σημείωση: η παρουσίαση του θέματος σε Power Point με περισσότερο φωτογραφικό υλικό μπορεί να αναζητηθεί εδώ)