Άρθρα ανά μήνα: Ιούλιος 2024

Βιβλιοκριτική: Ουίλιαμ Σαίξπηρ – Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, διασκευή για παιδιά: Δημήτρης Αδάμης

Το βιβλίο Ουίλιαμ Σαίξπηρ – Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, διασκευή για παιδιά: Δημήτρης Αδάμης, με την εικονογράφηση του πολυτάλαντου Αλέξανδρου Κομπόγιωργα που έφυγε πρόωρα πριν μερικούς μήνες, είναι μέρος της σειράς θεατρικών διασκευών που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Εν Πλω, και που έχουν επιμεληθεί οι Μαγικές Σβούρες. Οι διασκευές σε κλασικά έργα που έχει κάνει ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Δημήτρης Αδάμης είναι από τις πιο πολύτιμες σειρές βιβλίων για παιδιά, τόσο επειδή θέτουν στέρεες βάσεις αισθητικής αγωγής στις μικρές ηλικίες εξαιτίας της επιλογής των έργων, όσο και επειδή συνοδεύονται από ένα CD – audiobook, το οποίο έχει το πλεονέκτημα να κάνει προσιτό το έργο σε παιδιά που ακόμη δεν διαβάζουν, ή που δεν τους αρέσει το διάβασμα. Το ιδανικό βέβαια θα ήταν να παρακολουθήσει ένα παιδί την παράσταση, όμως το αμέσως καλύτερο είναι οπωσδήποτε το να πάρει στα χέρια του το βιβλίο.

Δεν νοείται μορφωμένος άνθρωπος που να μην έχει παρακολουθήσει έργα των μεγάλων ποιητών της Αρχαίας Ελλάδας (Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης, Αριστοφάνης) και του εξίσου σπουδαίου Άγγλου ποιητή της Ελισαβετιανής περιόδου, Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Επομένως, δεν μπορεί καμία αισθητική αγωγή των παιδιών που σέβεται τον εαυτό της να αγνοήσει τα έργα που άφησαν στην ανθρωπότητα αυτά τα μεγαθήρια της τέχνης του λόγου και του θεάτρου. Ο Δημήτρης Αδάμης έχει ένα εξαιρετικό ταλέντο στο να επεξεργάζεται τα κείμενα έτσι ώστε να τα αναδεικνύει, σεβόμενος την ουσία τους, και να τα διασκευάζει με τρόπο που να έχει απήχηση στα παιδιά αλλά και στους μεγάλους.

Κάποιες φορές, το κάθε έργο διανθίζεται από υπέροχες μουσικές και τραγούδια, τους στίχους των οποίων έχει γράψει ο Αδάμης. Τα τραγούδια, όπως και οι διάλογοι, είναι συχνά «εθιστικά» για τα παιδιά, και με αυτόν τον τρόπο εξυπηρετούνται άριστα η γλωσσική καλλιέργεια, η κριτική σκέψη, ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου και ο σχηματισμός των γλωσσικών δομών, που θα αποτελέσουν την δεξαμενή από την οποία θα αντλεί συχνά ο αυριανός ενήλικας για να εκφράζεται γλωσσικά. Αν μάλιστα το παιδί διαβάζει παράλληλα, την ώρα που ακούει, τότε μιλάμε για μια ολοκληρωμένη εμπειρία καλλιέργειας του λόγου, προφορικού και γραπτού.

Άλλα πλεονεκτήματα:

  • Οι εικόνες είναι υπέροχες, σαν ενδυματολογικά σκίτσα, με τα ζωηρά τους χρώματα, δίνουν έμφαση στους χαρακτήρες.
  • Τα γράμματα στις σελίδες είναι μεγάλα. Οι σελίδες είναι μεγάλες. Το παιδί μπορεί να ξαπλώνει πάνω τους. Το βιβλίο είναι «χορταστικό».
  • Η ποιότητα του χαρτιού και της εκτύπωσης είναι πολυτελής και αναδεικνύει την αξία του έργου στην παιδική ψυχή.

Το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας:

Εδώ λοιπόν, έχουμε ένα από τα γνωστότερα έργα του Σαίξπηρ, μια κωμωδία φυσικά. Τι είναι η ζωή; Είναι αλήθεια; Είναι ψέμα; Τι θέση έχει ο άνθρωπος μέσα σ’ αυτή; Και πόσο ελεύθερος είναι; Μήπως μπορούμε να πάρουμε κουράγιο, αν σκεφτούμε ότι ακόμη και τα ξωτικά υπόκεινται σε ανάγκες και περιορισμούς, όπως και εμείς; Σίγουρα πάντως κάποιες αποφάσεις και επιλογές μάς χαρακτηρίζουν, όπως και οι συνέπειές τους. Το μεγαλύτερο μήνυμα: Στο τέλος, παρά τις δυσκολίες, κερδίζει πάντοτε η αγάπη! Τα υπόλοιπα, θα τα διαβάσετε / ακούσετε μέσα στο βιβλίο… Καλή ανάγνωση και ακρόαση, και αν έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε την παράσταση, μην τη χάσετε!

Αν θέλετε να προμηθευτείτε άμεσα το βιβλίο, μπορείτε να το κάνετε εδώ. Και αν θέλετε να ακούσετε την συνέντευξη με τον Δημήτρη Αδάμη στην Καλλιεργημένη Δύση, μπορείτε να το κάνετε εδώ. Καλή συνέχεια!

417457954 122153882384190686 8983401995031579995 n 8ab00450 aa0e 4b62 9bfb d0747e5ea5a2 4ecf8e3a d202 4718 96f4 6c90f53d2da4 e897247f 722d 4afa adb4 691860d6b119

Βιβλιοκριτική: Οι Ανύπαρκτες 1 – Μια έρευνα για να μην τρως ποτέ Χ

Το βιβλίο Οι Ανύπαρκτες 1: Μια έρευνα για να μην τρως ποτέ Χ, της Αμερικανίδας Έιμι Ίγκνατοφ, όπως και όλα τα υπόλοιπα της σειράς, είναι πλέον εξαντλημένα στον εκδότη (Ψυχογιός), όμως έπεσαν στα χέρια μου χάρη σε ένα φίλο που μου τα χάρισε.

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, διαβάζουμε ότι:

Η Λίντια Γκόλντμπλατ και η Τζούλι Γκράχαμ-Τσανγκ είναι κολλητές φίλες και έχουν βάλει ένα και μοναδικό στόχο: να σπάσουν τον κώδικα των Σταρ του σχολείου. Μέσα από την προσεκτική παρατήρηση των συμμαθητριών τους και ριψοκίνδυνους πειραματισμούς, σχεδιάζουν να ξεκινήσουν το γυμνάσιο στην κορυφή της ιεραρχικής τάξης. Για ένα περίεργο λόγο, όμως, οι θαρραλέες δοκιμές των κοριτσιών δεν τους εξασφαλίζουν μια θέση ανάμεσα στις σταρ του σχολείου τους. Και το χειρότερο είναι ότι όσο περνάει η χρονιά φαίνεται να απομακρύνονται όλο και περισσότερο από το στόχο τους… αλλά και η μία από την άλλη.

Το πρώτο ξεκαρδιστικό μυθιστόρημα της Έιμι Ίγκνατοφ μας παρουσιάζει τις ατρόμητες εντεκάχρονες Τζούλι και Λίντια, οι οποίες μπορεί να μην τα καταφέρουν να γίνουν σταρ, καταφέρνουν ωστόσο να διασκεδάζουν απίστευτα τους αναγνώστες!

Πράγματα που μου άρεσαν:

  • Μέσα από τις περιπέτειες των δύο κοριτσιών, οι αναγνώστες μαθαίνουν ότι δεν ωφελεί να προσπαθείς να γίνεις κάτι που δεν είσαι, αν και δεν είναι κακό να είσαι ανοιχτός στο να δοκιμάζεις δραστηριότητες, καθώς γνωρίζεις κι εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου.
  • Η διαλογική μορφή είναι συναρπαστική, το ίδιο και ο συνδυασμός κόμικ και πρόζας, καθώς το βιβλίο μιμείται εικαστικά την εμφάνιση ενός χειροποίητου λευκώματος με πολύ μεγάλη επιτυχία. Είναι εντυπωσιακό!
  • Ταυτόχρονα, η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι αληθινή, χωρίς να είναι προσβλητική, και αξίζουν συγχαρητήρια και στην μεταφράστρια, που κατάφερε να το πετύχει για την ελληνική γλώσσα.

Πράγματα που με ενόχλησαν:

  • Η αλλαγή του τίτλου από το “The Popularity Papers” στο “Οι Ανύπαρκτες”. Άλλος ένας «αρνητικός» τίτλος από τις εκδόσεις Ψυχογιός, πιστεύοντας ίσως πως έτσι θα κερδίσουν το αναγνωστικό κοινό, αφού είναι μια «δοκιμασμένη» συνταγή. Κι εκεί ήταν το λάθος τους.
  • Η αφέλεια με την οποία παρουσιάζονται οι μπαμπάδες της Τζούλι, καθώς ερωτήματα όπως το αν έχει μαμά και το γιατί φοράει διαρκώς ολόσωμες τζιν φόρμες λαμβάνουν απαντήσεις που φαντάζουν ικανοποιητικές μόνο στους μεγάλους.
  • Στερεότυπα, στερεότυπα, στερεότυπα. Με έναν μυστήριο τρόπο, όσο πιο πολύ καταρρίπτονται, τόσο πιο πολύ ενδυναμώνονται και υπάρχουν εκεί για να κάνουν τη ζωή των ανθρώπων, αλλά και την αποδοχή, δυσκολότερη. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι καταφανέστατα ένα αμερικάνικο «προεφηβικό» μυθιστόρημα.

Όπως είπε και ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος τις προάλλες, στα επίσημα εγκαίνια του 43ου Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης, «Κάθε φορά που ανοίγουμε ένα βιβλίο ανοίγει το μυαλό μας, ανοίγει ο νους μας και είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ανοιχτά μυαλά και να πορευόμαστε προς το μέλλον». Με τα μυαλά ανοιχτά, λοιπόν, διαβάστε άφοβα το βιβλίο αν τύχει και το βρείτε κάπου, και συζητήστε, συμφωνήστε ή διαφωνήστε ελεύθερα, όπως οφείλει να κάνει ένας σκεπτόμενος άνθρωπος με το κάθε τι.

432ff913 4cd0 4749 8c32 5e4ca3f4e786  2eb0617a f836 4349 b22c 4db51784cb82   583268f1 b34a 4a5d b192 34a22bd35507   ac41eec3 cb27 42aa 963e d4d00fadfe10

Βιβλιοκριτική: Ο κουρσάρος της Πρώτης

Στην ιστοσελίδα των εκδόσεων Καλειδοσκόπιο, διαβάζουμε: Το μικροσκοπικό νησί της Πρώτης, ξακουστό για το σχήμα του, που θυμίζει κροκόδειλο, αλλά και για το πειρατικό παρελθόν του, καλεί δύο πολύ διαφορετικούς εφήβους, τον Τηλέμαχο και την Ελένη, σ’ ένα μοναδικό ταξίδι αυτογνωσίας στα νερά του Ιονίου. Αντιμέτωπα με την περιπέτεια και τον κίνδυνο, τα δυο παιδιά είναι αποφασισμένα να κερδίσουν το στοίχημα με τους φόβους τους. Αναπάντεχος σύμμαχός τους, το φάντασμα του μεγαλύτερου κουρσάρου της Μεσογείου… «Ο φόβος βοηθάει τους ανθρώπους να σώζονται απ΄ τους κινδύνους, είναι το πιο υγιές συναίσθημα. Κάποιες φορές όμως, χρειάζεται και να ρισκάρουμε». «Πότε;» «Όταν πρέπει να λυτρωθούμε από κάτι που μας βασανίζει». «Και πώς τον ξεπερνάμε αυτόν τον φόβο;» «Περνώντας από μέσα του». «Για να κερδίσουμε τι;» «Αυτοεκτίμηση!» «Κι αν αρνηθώ;» «Δικαίωμά σου, αλλά έτσι δεν θ’ αγαπήσεις τον εαυτό σου».

Αυτό το παιδικό – εφηβικό βιβλίο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου είναι γραμμένο έτσι ώστε να το διαβάσουν και να το απολαύσουν όλες οι ηλικίες άνω των 10 ετών, με την προϋπόθεση ότι οι αναγνώστες αισθάνονται παιδιά. Είναι γεμάτο από φαντασία, περιπέτεια, ιστορικές και γεωγραφικές γνώσεις, διαλόγους που κρατούν το ενδιαφέρον και διδάσκουν σεβασμό για την άλλη άποψη, χαρακτήρες που έχουν ψυχολογηθεί πολύ αναλυτικά. Μια δόση καλώς εννοούμενης αφέλειας λειτουργεί χαλαρωτικά, καθώς ο αναγνώστης εμπιστεύεται το συγγραφέα για να τον οδηγήσει ως το τέλος της ιστορίας. Αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για την παραλία, το ταξίδι, το μεσημέρι στο σπίτι, παντού. Το προτείνω ανεπιφύλακτα!

4aebf649 a575 4e76 bae9 cebe4d9de2e1

IMG 20240719 124313

IMG 20240719 124319

Βιβλιοκριτική: Έμιλι Γ.

Όσο κι αν ζω καθημερινά με παιδιά που δυσκολεύονται να διαβάσουν μεγάλες “ποσότητες” γραπτού λόγου, εξαιτίας π.χ. ειδικών μαθησιακών δυσκολιών, και τελικά στην πράξη δεν διαβάζουν καθόλου, διότι δεν τους είναι ευχάριστο, δεν μπορώ να μην υπογραμμίσω την ανάγκη ποιοτικού παιδικού διαβάσματος. Θα έπρεπε να είναι απόλυτη προτεραιότητα η γλωσσική καλλιέργεια, και μέσα από αυτήν, η κριτική σκέψη των παιδιών. Πέρα λοιπόν από το γεγονός ότι, ως υπεύθυνη βιβλιοθήκης, προσωπικά ξεκινώ πάντα να προτείνω κλασικά παιδικά βιβλία σε απλουστευμένη μορφή, ή σε μορφή graphic novel, ή ακόμα και ποιοτικά κόμικ, οφείλω να αναδείξω και την αξιόλογη σύγχρονη παιδική λογοτεχνία για τα παιδιά που τα ενδιαφέρει, ένα παράδειγμα της οποίας είναι η σειρά βιβλίων “Έμιλι Γ”, της συγγραφέως Λιζ Κέσλερ.
1. Τα βιβλία με γοργόνες είναι πολλά. Τα συγκεκριμένα όμως, που δικαίως έχουν γίνει μπεστ σέλλερ, κατορθώνουν να διατηρήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον, θυμίζοντας κλασικές σειρές παιδικών βιβλίων. Εδώ, θα δείτε τα παιδιά να μετατρέπονται σε βιβλιοφάγους!
2. “Συμπεριφέρονται” με σεβασμό προς το κοινό στο οποίο απευθύνονται, που είναι οι ηλικίες άνω των 9 ετών. Στοχεύουν στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της ενσυναίσθησης, και αποφεύγοντας να δημιουργούν εικόνες παιδιών μικρομέγαλων, βοηθούν τα παιδιά να ωριμάσουν μέσα από τις καταστάσεις που περιγράφουν.
3. Η συγγραφέας δεν είναι τυχαίο ότι έχει εργαστεί ως δασκάλα και δημοσιογράφος, ενώ διδάσκει δημιουργική γραφή, μάλιστα στην προσωπική της ιστοσελίδα μπορεί κανείς να βρει υπέροχες συμβουλές για το γράψιμο!
4. Η αισθητική των βιβλίων είναι υπέροχη, προάγοντας την αγάπη για τη φύση – θάλασσα – περιβάλλον, την περιπέτεια και κάθε τι όμορφο, μέσα από μια μετασχηματιστική “μαγική” διάσταση. Το χαρτί θα μπορούσε να είναι καλύτερης ποιότητας, αλλά κατανοώ ότι αυτό ίσως να μην είναι εφικτό.
5. Αν πρέπει να κάνω μια αναφορά στην ελληνική μετάφραση, θα πω ότι οι μεταφράστριες έχουν δώσει τον καλύτερο εαυτό τους. Ο λόγος ρέει υπέροχα, αναδεικνύοντας την ποιότητα γραφής του πρωτότυπου. Ναι, εδώ έχουμε βιβλία με τα οποία τα παιδιά θα πλουτίσουν πολύ το λεξιλόγιό τους, αλλά και θα βοηθηθούν στον τρόπο έκφρασης.
Τέλος, είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι μπορώ να δανείσω και τα 9 βιβλία σε όποιο παιδί το επιθυμεί, και μένει κοντά, προκειμένου να τα διαβάσει τώρα το καλοκαίρι.

Βιβλιοκριτική: Το Ημερολόγιο μιας Ξενέρωτης – Ιστορίες από μια όχι και τόσο κομψή Πριγκίπισσα του Πάγου

Έπεσε στα χέρια μου πριν λίγο καιρό ένα βιβλίο που ακουγόταν πολύ πριν κάποια χρόνια: Το Ημερολόγιο μιας Ξενέρωτης (Ιστορίες από μια όχι και τόσο κομψή Πριγκίπισσα του Πάγου). Δεν έχω εικόνα για τώρα, αλλά υποψιάζομαι ότι η βιομηχανία των ευπώλητων όλο και κάποια άλλα καινούρια θα θέλει να προωθήσει. Τώρα λοιπόν, πάμε να κάνουμε μια ψύχραιμη κριτική!
1. Προσέξτε τον τίτλο, που μεταφράζει το dork ως “ξενέρωτη”. Προσπαθούσα πολλή ώρα να αντιληφθώ ποια είναι η σχέση της λέξης με το περιεχόμενο, αλλά τελικά θυμήθηκα ότι έτσι κάνουν στα ευπώλητα: αλλάζουν τα φώτα στα βιβλία, γιατί πρέπει να προκαλέσουν και να κάνουν πωλήσεις. Βέβαια η λέξη ξενέρωτη αποπνέει αέρα των ’80s, αλλά δεν έχει σημασία!
2. Η διαλογική μορφή είναι όντως πολύ ελκυστική για τα παιδιά, αν και αναπαράγει κλισέ αμερικανο-αγγλικής κουλτούρας, πράγμα που ούτως ή άλλως γίνεται παντού, σόσιαλ, τηλεόραση κλπ. Στα συν και ο εσωτερικός μονόλογος, σε αυτές τις ηλικίες ειδικά. Σου το αναγνωρίζω αυτό, Ημερολόγιο.
3. “Ξενεράμα”, “παίδες”, και άλλα σημεία όπου η μεταφράστρια προσπαθεί να δώσει τον καλύτερο εαυτό της, αλλά κάτι δεν κουμπώνει… Ωχ, ναι, θα είναι φαίνεται που οι μεταφραστές κάνουν τόση δουλειά και συνήθως πληρώνονται ψίχουλα. “Τρατζικ” και Ο-ΜΙ-ΤΖΙ! Βέβαια αν είσαι παιδί, νομίζεις απλά ότι το βιβλίο γράφτηκε στα “ελληνικά”, διότι υπάρχει μεγάλη αυτοπεποίθηση, και φυσικά έχει γίνει… δουλίτσα από τα μεταγλωττισμένα… ΤΖΙΖΑΣ! (Μετά σου λένε ότι η μετάφραση εμπλουτίζει τη γλώσσα!) “Ένιγουέι”…
4. Θα πρέπει να είναι πολύ ωραία να είσαι η συγγραφέας. Λογικά, θα τη δούμε με πιτζάμες και παντόφλες με λαγουδάκια να καλλιεργεί μωβ λουλούδια και να δημιουργεί παντελώς άχρηστες χειροτεχνίες, όταν δεν γράφει, καθώς είναι περήφανη ξενέρωτη η ίδια. Σούπερ το κλισεδάκι στο “βιογραφικό”! Διότι, τι θέλει ο κόσμος; Να ξέρει ότι η επιτυχία στους συγγραφείς φαίνεται από το πόσο κάααααθονται.
5. Οι γνωστές εικόνες – σκίτσα που συνηθίζονται πια στα ίδιας κατηγορίας παιδικά βιβλία από εφημεριδόχαρτο βρίσκω ότι είναι αρκετά περιοριστικές για την φαντασία των παιδιών. Δώρο άδωρο, όταν διαβάζεις και δεν ακονίζεται η φαντασία, λοιπόν. Θα μπορούσες απλά να αφήσεις το παιδί να βλέπει κινούμενα σχέδια. Εντάξει, λίγο καλύτερα. Μάλλον…
6. Για να μην έχετε αγωνία, στο τέλος ο Μπράντον το αγκαλιάζει το κορίτσι. Αλλά επειδή είμαστε και μοντέρνοι άνθρωποι, αφήνουμε ένα “δεν ξέρω πώς με βλέπει στ’ αλήθεια” να αιωρείται. Είπαμε. Μην μας περάσουν για παλιομοδίτες.
Συμπέρασμα: Απενοχοποιήστε την οθόνη! 🤣 Σοβαρά τώρα, είπαμε αυτή θα είναι μια ψύχραιμη κριτική: Πρώτα εξετάστε τι θέλετε από ένα βιβλίο εσείς, ως ενήλικας, και έπειτα αν θέλετε το ίδιο για τις μικρές ηλικίες του περιβάλλοντός σας. Αν θέλετε κάποιες ώρες μεσημεριανής ηρεμίας με ευχάριστη ανάγνωση από τα παιδιά, αυτά τα βιβλία προσφέρονται μια χαρά. Αν θέλετε να καλλιεργήσουν την δημιουργική τους ικανότητα και την κριτική τους σκέψη, δοκιμάστε να διαβάσετε πρώτα εσείς όχι ευπώλητα, και παράλληλα κάντε την προσευχή σας. Πάντως, υπάρχει λόγος που στα σχολεία του αγγλοσαξωνικού κόσμου διδάσκεται ο Μόμπι Ντικ και όχι η Ξενέρωτη, και αξίζει ένα μπράβο στη συγγραφέα που το αναδεικνύει… Με λίγα λόγια: Είναι ένα τίμιο βιβλίο.