ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Στόχοι προγράμματος:
•Να αποκτήσουν ιστορικές γνώσεις για τον Ελληνισμό της Ανατολής μέσα από φωτογραφίες της εποχής.
•Να ευαισθητοποιηθούν εκφράζοντας τα συναισθήματα τους για τον ξεριζωμό.
•Να γνωρίσουν λαογραφικά στοιχεία (γλώσσα, θρησκεία, ενδυμασία, τραγούδια, παιχνίδια, έθιμο βάπτισης και γάμου, μεγάλες γιορτές του χρόνου)
•Να εκφραστούν μέσα από εικαστικές δραστηριότητες αναπτύσσοντας τη δημιουργικότητα τους.

 

Αρχικά έγινε μια αναδρομή στις αποικίες των Ελλήνων στην Ανατολή και η γεωγραφική τοποθέτηση των περιοχών του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Θράκης. Στο χάρτη της εποχής γράψαμε τις περιοχές και όποτε χρειάζεται θα ανατρέχουμε σε αυτόν.

Η Μικρασιατική Εκστρατεία, γνωστή διεθνώς ως Ελληνοτουρκικός Πόλεμος  ξεκίνησε το Μάιο του 1919 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 1922 με τον ξεριζωμό των Ελλήνων που ζούσαν στις περιοχές αυτές.

Αύγουστος/Σεπτέμβριος 1922:

Παρατηρούμε τη φωτογραφία με την καταστροφή της Σμύρνης. Αρχίζουμε με ξετυλίγουμε την ιστορία που εκτυλίχθηκε  κατά τη διάρκεια Μικρασιατικής εκστρατείας όπου οδήγησε στο ξεριζωμό Μικρασιατών και την εγκατάσταση τους στον Ελλαδικό χώρο.

(βλέπουμε το υπόλοπο του βίντεο)

Σε αυτή την φωτογραφία παρουσιάζεται ο ξεριζωμός των Ελλήνων του Πόντου κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας.  Συζητάμε για τα γεγονότα τα οποία διαδραματίστηκαν σε διάφορες περιοχές και την ταλαιπωρία των ανθρώπων.

(επιλεκτικά μόνο κάποια σημεία του βίντεο)

Παρατήρηση φωτογραφίας:  Έλληνες πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης επιβιβάζονται σε τρένα για τη Δυτική Θράκη τον Οκτώβριο του 1922. Συζητάμε για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην περιοχή.

Τα παιδιά παρατήρησαν τις φωτογραφίες οι οποίες είναι πραγματικές της εποχής,  διατύπωσαν τις απόψεις τους για τα περίεργα και δυσάρεστα πράγματα που συμβαίνουν στον πόλεμο. Φωτιές, καταστροφές σπιτιών, μπορεί να είχε και βόμβες είπαν όπως γίνεται και στη σημερινή εποχή. Τα πρόσωπα των ανθρώπων είναι φοβισμένα και δεν ξέρουν τι θα γίνει μετά. Οι μαμάδες και οι μπαμπάδες φοβούνται μην χάσουν τα παιδιά τους και τα κρατάνε αγκαλιά. Τα μωρά και τα παιδιά κλαίνε. Όλοι είναι στεναχωρημένοι. Στο δρόμο μπορεί να συναντήσουν κακούς ανθρώπους… Κάποιοι μαζεύουν τα πράγματα τους για να πάνε σε άλλο μέρος. Αλλά πόσα να πάρουν.. Μπορεί κάποιοι να μην έχουν καλές βαλίτσες. Κάποιοι να μην πρόλαβαν να πάρουν και πολλά πράγματα. Η βαλίτσα μπορεί να έχει μέσα κάποιο παιχνιδάκι, μερικά ρούχα, μωρομάντηλα δεν είχαν αλλά μπορεί να έχει πετσέτες , παπούτσια μπορεί και φωτογραφίες. Κάποια είπαν και για λεφτά. Μπορεί να είχαν και ένα μικρότερο τσαντάκι για φαγητό για το δρόμο.

Όλοι είναι στεναχωρημένοι γιατί ζούσανε σε ένα μέρος που είχανε τα σπίτια τους, τις δουλειές τους, τα παιδάκια πήγαιναν στο σχολείο παίζανε με τους φίλους τους. Τώρα που θα βρεθούν; Που θα τους πάνε;  Στην Ελλάδα γιατί είναι Έλληνες, Χριστιανοί, μιλάνε ελληνικά αλλά δεν ξέρουν πως θα είναι εκεί που θα πάνε. Θα έχουν σπίτια; Που θα δουλέψουν; Που θα πάνε σχολείο τα παιδιά;

Δίνουμε τις φωτογραφίες στα παιδιά, τις κολλούν σε χρωματιστό χαρτόνι και γράφουν το όνομα της περιοχής.

Τοποθετούμε στο χάρτη τις εικόνες

 

 

*********************************************

Με την ευκαιρία των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς μάθαμε τα κάλαντα και τα τραγουδήσαμε στο εργαστήρι που οργανώθηκε σε συνεργασία με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων του νηπιαγωγείου μας.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΈΝΝΩΝ

ΠΟΝΤΟΣ

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

ΘΡΑΚΗ

ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

ΠΟΝΤΟΣ

ΘΡΑΚΗ

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

 

Έθιμο γάμου

Πόντος

  

ΑΦΙΣΑ

ΤΙΤΛΟΣ; ‘ΧΑΡΑΝΤΑΣ ΣΤΕΦΑΝΩΜΑΤΑ”

ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΖΛ

 

 

Θράκη

Μικρά Ασία

Φτιάξαμε μια αφίσα με τίτλο:”ΚΑΛΑ ΣΤΕΦΑΝΑ”

και ΠΑΖΛ

Βάπτιση

Πόντος

 

Θράκη

ΑΦΙΣΑ

ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΖΛ

Μικρά Ασία

 

 

Βαπτιστικά ονόματα ΠΟΝΤΙΩΝ

Βαπτιστικά ονόματα ΘΡΑΚΙΩΤΩΝ

Βαπτιστικά ονόματα ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ

 

Στη συνέχεια μιλήσαμε για τα έθιμα του γάμου στον Πόντο, στη Μικρά Ασία και στη Θράκη.

 

Ζωγραφίσαμε το τραγούδι του Πόντου: Σε ένα γεφυρόπον

ΑΦΙΣΑ

Φτιάξαμε βίντεο με την εικονογράφηση του τραγουδιού στον Πόντο.

Ζωγραφίσαμε το τραγούδι της Θράκης :  “Δέντρο είχα στην αυλή μου”

ΑΦΙΣΑ

Φτιάξαμε βίντεο με την εικονογράφηση του παραμυθιού για τη Θράκη

Ζωγραφίσαμε το τραγούδι της Μικράς Ασίας: ΄΄Έρχομαι και συ κοιμάσαι”

ΑΦΙΣΑ

Επίσκεψη Συλλόγου Μικρασιατών Ελλάδος

Το νηπιαγωγείο μας επισκέφθηκε η κ. Δραγάτση Άννα από το σύλλογο Μικρασιατών Ελλάδας. Μίλησε για το ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και αρχικά ρώτησε τι θα θέλανε να μάθουν τα παιδιά . Τα παιδιά είχαν ενδιαφέρον για τα φαγητά των Μικρασιατών και η κ. Μαρία τους ανέφερε για τα φαγητά τα οποία ήταν ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Τρώγανε από όλα τα είδη τροφών και από τα κρέατα απέφευγαν το χοιρινό ενώ τα αρνάκια, τα κοτόπουλα και τα μοσχαράκια είχαν την τιμητική τους. Μίλησε η κ. Μαρία και για τα γλυκά (του κουταλιού, τα σιροπιαστά κλπ.).  Μας έφερε ένα ημερολόγιο στο οποίο υπήρχαν φορεσιές από διάφορα μέρη της Μικράς Ασίας. Μας παρουσίασε ένα ημερολόγιο στο οποίο υπήρχαν φορεσιές από διάφορες περιοχές της Μικράς Ασίας του Συλλόγου Μικρασιατών Νικομήδειας “Οι Κιζδερβενιώτες”. από διάφορα μέρη της Μικράς Ασίας. Επίσης μας έφερε και μια ζώνη φτιαγμένη από κοχύλια.

Η κ. Μαρία αναφέρθηκε στο έθιμο του γάμου και είπε στα παιδιά ότι το νυφικό το φτιάχναν οι γονείς της νύφης και δεν είχε άσπρο χρώμα, μόνο σε μια περιοχή συνέβαινε αυτό, στη Σύλλη Ικονίου.

Μίλησε επίσης και για το έθιμο της βάπτισης και ανέφερε ότι τα αγόρια τα χάριζε ο νονός ή η νονά  έναν σταυρό, ενώ τα κορίτσια τα χάριζε σκουλαρίκια. Σε όλες τις χαρούμενες στιγμές οι Μικρασιάτες χόρευαν και τραγουδούσαν όποτε είδαμε τον χορό των κουταλιών και χορέψαμε καρσιλαμά.

Στην κ. Μαρία χαρίσαμε την αφίσα  με τίτλο “ΚΑΛΑ ΣΤΕΦΑΝΑ” και συμβολικά αναμνηστικά από το σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του νηπιαγωγείου μας.

Όλη η παρουσίαση έγινε με μουσική υπόκρουση Μικρασιατικών τραγουδιών.

Φτιάξαμε βίντεο με την εικονογράφηση του παραμυθιού για τη Μικρά Ασία

Επίσκεψη Συλλόγου Θρακιωτών Τριγώνου Έβρου

Το νηπιαγωγείο μας επισκέφθηκε η κ. Πασχαλιά Καλουπτσή φιλόλογος, χοροδιδάσκαλος στο σύλλογο ΕΜΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ Ωραιοκάστρου, μέλος του συλλόγου και επίσης  χοροδιδάσκαλος του συλλόγου Θρακιωτών Τριγώνου Έβρου. Μας εξήγησε για την περιοχή της Θράκης, τον ξεριζωμό και τις συνήθειες των ανθρώπων. κάναμε υποθέσεις για το τι θα μπορούσαν να έχουν βάλει στη βαλίτσα υους όταν ήρθαν στην Ελλάδα. Το ελληνικό κράτος τους έδωσε χωράφια και οικόπεδα, κάναμε υποθέσεις για την καινούργια τους ζωή κλπ. Μας μίλησε για τη φορεσιά της περιοχής (ήταν ντυμένη η ίδια με τη φορεσιά της γιαγιάς της), μας μίλησε για τα τραγούδια, τη γλώσσα , τη θρησκεία των ανθρώπων. Επίσης μας μίλησε για το έθιμο της βάπτισης και του γάμου στη Θράκη. Βρήκαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές με τη σημερινή εποχή. Μας χάρισε μια μπλούζα του Συλλόγου και το βιβλίο της κ. Χρυσούλας Ιωαννίδου “Όσα έμαθα από τις γιαγιάδες”. Στο τέλος την ευχαριστήσαμε και της χαρίσαμε την αφίσα που φτιάξαμε για το έθιμο της βάπτισης στη Θράκη.

 

Με την επίσκεψη της κ. Πασχαλιάς μας δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσουμε την Θρακική φορεσιά και φτιάξαμε μια αφίσα με τίτλο: “Αγαπημένη Θράκη με τις ωραίες φορεσιές σου”

και ΠΑΖΛ

 

Επίσκεψη Συλλόγου Ποντίων Σταυρούπολης “Ακρίτες του Πόντου”

Το νηπιαγωγείο μας επισκέφθηκε ο Σύλλογος Ποντίων Σταυρούπολης “Ακρίτες του Πόντου”. Ο κ. Μιχάλης βιολόγος και τελειόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος δημοτικής εκαίδευσης του Α.Π.Θ μας παρουσίασε το έθιμο της Βάπτισης στο Πόντο. Η κ. Λιάνα μέλος του Συλλόγου παρουσίασε στα παιδιά την αγορίστικη και την κοριτσίστικη ποντιακή φορεσιά. Ονόμασε τα μέρη από τα οποία αποτελείται και στη συνέχεια δυο παιδάκια ντύθηκαν με αυτές. Τ απαιδιά ενθουσιάστηκαν από την επίσκεψη . Μας έφεραν γλυκά και χυμούς και εμείς τους χαρίσαμε 2 πασχαλινά δωράκια από το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του νηπιαγωγείου μας και την αφίσα με την εικονογράφηση του ποντιακού τραγουδιού : “Σε ένα γεφυρόπον”

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Τέλος σε συνεργασία  (σύμπραξη) με άλλα 2 νηπιαγωγεία (1ο Νηπιαγωγείο Καλλονής Λέσβου, 1ο Νηπιαγωγείο Προσοτσάνης) μελετήσαμε και παίξαμε παραδοσιακά παιχνίδια του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Θράκης με τίτλο: “Θυμάμαι παίζοντας”.

 

 

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το πρόγραμμα αξιολογήθηκε καθόλη τη διάρκεια του. Στην ανίχνευση των πρότερων γνώσεων τα παιδιά γνώριζαν ελάχιστα πράγματα όπως: ήταν Έλληνες μάλλον, είχαν σπίτια , ζούσαν σε κάποιο μέρος στην Ανατολή; Αρχικά έγινε ιστορική αναδρομή και γνωριμία στις περιοχές που ζούσαν οι Έλληνες της Ανατολής οι οποίοι μιλούσαν ελληνικά. Οι Πόντιοι ποντιακά, οι Θρακιώτες θρακιώτικα και η Μικρασιάτες μικρασιάτικα. Γνωρίσαμε λαογραφικά στοιχεία (ενδυμασία, σπίτια, εκκλησίες, τραγούδια, παραδοσιακά παιχνίδια, το έθιμο του γάμου και της βάπτισης , τα βαπτιστικά ονόματα που έβαζαν στα παιδιά τους). Είπαμε τα κάλαντα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και κάποια από τα έθιμα του Πάσχα που υπάρχουν ακόμη και σήμερα. Το σχολείο μας επισκέφτηκαν σύλλογοι της Θράκης , της Μικράς Ασίας και του Πόντου.

Δείτε την παρουσίαση του προγράμματος στο παρακάτω λινκ:

Δείτε στο thinglink.com