Τίτλος Διδακτικής Δραστηριότητας Ανίχνευσης

«Τι ξέρουμε για το ψωμί;»

Α.3 Εμπλεκόμενες Γνωστικές περιοχές

• Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.1 Γλώσσα
• Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.2 Τεχνολογίες της Επικοινωνίας και Πληροφορίας (ΤΠΕ)
• Β’ Θεματικό Πεδίο: Παιδί, Εαυτός και Κοινωνία – Β.1 Προσωπική και Κοινωνικοσυναισθηματική Ανάπτυξη (Β.1.3 Διαπροσωπικές σχέσεις)

Α.4 Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Ως προς τις γνώσεις

Τα παιδιά αναμένεται να έχουν:

• Γενική εμπειρική γνώση για το ψωμί, καθώς αποτελεί μέρος της καθημερινής τους διατροφής.

Ως προς τις ΤΠΕ

Τα παιδιά θα πρέπει να διαθέτουν βασικές δεξιότητες ψηφιακής εξοικείωσης, όπως:

• Βασική επαφή με το λογισμικό που θα αξιοποιηθεί στη δραστηριότητα (Coggle), μέσω προηγούμενων καθοδηγούμενων δραστηριοτήτων στην τάξη, ώστε να αναγνωρίζουν το περιβάλλον του και να ανταποκρίνονται σε απλές οδηγίες χρήσης.

Α.5 Εκτιμώμενη διάρκεια

45 λεπτά (1 διδακτική ώρα)

Α.6 Συσχετισμός με το Αναλυτικό Πρόγραμμα

Η δραστηριότητα που σχεδιάστηκε βασίζεται στις αρχές του Προγράμματος Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (ΙΕΠ, 2021), το οποίο δίνει έμφαση στην αυτενεργή, βιωματική, παιγνιώδη και διερευνητική μάθηση, των παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό, οι τεχνολογίες αξιοποιούνται ως μέσο έκφρασης, αναπαράστασης και διερεύνησης, ενισχύοντας τη συνεργατική μάθηση και τη δημιουργικότητά τους. Οι στόχοι της δραστηριότητας ευθυγραμμίζονται με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα του Προγράμματος Σπουδών, καθώς τα παιδιά ενθαρρύνονται να παρατηρούν, να ανακαλύπτουν σχέσεις και να οικοδομούν τη γνώση μέσα από ενεργό συμμετοχή και αναστοχασμό. Ακόμη ωθούνται να διαμορφώνουν θετική στάση απέναντι στη μάθηση και την έρευνα και να αναπτύσσουν την γλωσσική τους έκφραση. Η δραστηριότητα τέλος, ενισχύει τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης, εμπλέκοντας ενεργά τα παιδιά στην εφαρμογή των ΤΠΕ ως εργαλεία έκφρασης και σκέψης.

Α.7 Ανάλυση περιεχομένου

Β. Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών

Γ. Στόχοι της δραστηριότητας

1. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

• Ανίχνευση και καταγραφή των προϋπαρχουσών γνώσεων και αντιλήψεων των παιδιών σχετικά με το ψωμί.

2. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών

• Να εξοικειωθούν περαιτέρω με τη χρήση διαφορετικών ψηφιακών εργαλείων (Coggle) ως μέσα έκφρασης, επικοινωνίας και οργάνωσης της σκέψης.
• Να αξιοποιούν τις Τ.Π.Ε. για να οπτικοποιούν και να καταγράφουν ιδέες, μέσα από νοητικούς χάρτες και καταιγισμό ιδεών, ενισχύοντας την ικανότητα αναπαράστασης και συμβολισμού.
• Να αντιληφθούν τον ρόλο της τεχνολογίας ως εργαλείου μάθησης και δημιουργίας, μέσα από δραστηριότητες διερεύνησης, οπτικοποίησης και αισθητικής έκφρασης.
• Να οργανώσουν τη σκέψη τους με οπτικά – ψηφιακά εργαλεία.

3. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

• Ανάπτυξη δεξιοτήτων γλωσσικής έκφρασης και διαλόγου.
• Ενίσχυση της αυτενέργειας και της αυτοπεποίθησης μέσα από αυθόρμητες απαντήσεις.
• Ανίχνευση και αποδοχή διαφορετικών απόψεων/αντιλήψεων.

Δ. Διδακτικό υλικό και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Δ.1 Υλικοτεχνική υποδομή

• Σύνδεση στο διαδίκτυο
• Ηλεκτρονικός Υπολογιστής
• Πινακωτή
• Καρβέλι ψωμιού 

Δ.2 Διδακτικό υλικό

• Πρότυπο νοητικού χάρτη 

Coggle: Το Coggle αξιοποιείται για την οργάνωση της σκέψης και τη συσχέτιση εννοιών. Μέσω της δημιουργίας ενός νοητικού χάρτη, οπτικοποιούνται οι 

προϋπάρχουσες γνώσεις των παιδιών και η δραστηριότητα γίνεται πιο κατανοητή κι ελκυστική για τα παιδιά.

Ε. Περιγραφή της δραστηριότητας

Ε.1 Οργάνωση της Τάξης

Η έναρξη της δραστηριότητας πραγματοποιείται με τη συγκέντρωση των παιδιών στην ολομέλεια, μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή της τάξης. Ο συγκεκριμένος χώρος επιλέγεται ως βασικό σημείο συγκέντρωσης, καθώς προσφέρει ευκαιρίες για εποπτική παρουσίαση, αλληλεπίδραση και συμμετοχή ολόκληρης της ομάδας. Δημιουργείται έτσι ένα φιλικό και ασφαλές περιβάλλον, που ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων των παιδιών.

Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας, υπάρχει η ατομική συμμετοχή που επιτρέπει σε κάθε παιδί να εκφράσει ελεύθερα τις σκέψεις του.

Η συμμετοχή όλων των παιδιών ενθαρρύνεται σταθερά, δίνοντας έμφαση στη διαδικασία και όχι στο σωστό ή λάθος της απάντησης. Δεν γίνεται αξιολόγηση των απαντήσεων, αλλά δίνεται θετική ανατροφοδότηση με στόχο την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των παιδιών και την ελεύθερη έκφραση ιδεών, σκέψεων και συναισθημάτων.

Η δραστηριότητα θα ξεκινήσει με την παιγνιώδη εμφάνιση του ψωμιού, ώστε τα παιδιά να έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα του βασικού αντικειμένου που πρόκειται να μελετήσουν.

Ε.2 Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

1. Θεωρητική προσέγγιση
2. Μεθοδολογική προσέγγιση
3. Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Ε. 3 Περιγραφή δραστηριότητας

Δραστηριότητα ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας: αποτίμηση υπάρχουσας γνώσης και ανίχνευση αναπαραστάσεων και γνωστικών δυσκολιών.

Εννοιολογική Χαρτογράφηση – «Τι γνωρίζουμε για το ψωμί»

Πριν την υλοποίηση της δραστηριότητας, ο/η εκπαιδευτικός για να κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών, παρουσιάζει μια ξύλινη πινακωτή με ένα τυλιγμένο ψωμί. Ο/η εκπαιδευτικός τους λέει με μυστήριο:

«Παιδιά, σήμερα έφερα κάτι από τα παλιά χρόνια… ένα κουτί που οι γιαγιάδες το είχαν στην κουζίνα τους! Μέσα του κρύβεται κάτι πολύ νόστιμο… θέλετε να μαντέψετε;»

Για να τους βοηθήσει τους δίνει κάποιες ενδείξεις:

• «Είναι κάτι που τρώμε.»

• «Μυρίζει όμορφα όταν ψήνεται.»

• «Το φτιάχνουμε με αλεύρι και νερό.»

Αν δυσκολεύονται, τους αφήνει να αγγίξουν το πανί ή να μυρίσουν λίγο αν υπάρχει άρωμα ψωμιού. Μόλις το μαντέψουν, το ψωμί παρουσιάζεται στα παιδιά και τίθεται το κεντρικό ερώτημα: “Τι γνωρίζουμε για το ψωμί;”

Στο πλαίσιο ανίχνευσης των πρότερων αντιλήψεων, τα παιδιά συμμετέχουν στη δημιουργία νοητικού χάρτη με κεντρικό όρο τη λέξη «Ψωμί». Ο χάρτης δημιουργείται ψηφιακά μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής εννοιολογικής χαρτογράφησης Coggle, η οποία επιτρέπει διαδραστική απεικόνιση των ιδεών. Ο/η εκπαιδευτικός έχει καταγράψει πιθανές ερωτήσεις για να τροφοδοτήσει τη συζήτηση, χωρισμένες σε θεματικές κατηγορίες:

1. Τι είναι το ψωμί;

• Τι είναι το ψωμί;

• Πού το έχουμε ξαναδεί;

• Τρώμε όλοι ψωμί;

• Πώς μοιάζει; Τι σχήμα και χρώμα έχει;

2. Από τι φτιάχνεται;

• Τι χρειάζεται για να φτιάξουμε ψωμί;

• Ξέρετε τι είναι το αλεύρι; Από πού βγαίνει;

• Ποιος μας δίνει το σιτάρι;

• Πώς νομίζετε ότι γίνεται από το σιτάρι το ψωμί;

3. Ποιος φτιάχνει το ψωμί;

• Ποιος φτιάχνει το ψωμί στο σπίτι;

• Έχετε δει ποτέ τη μαμά, τον μπαμπά ή τη γιαγιά να ζυμώνουν;

• Ποιος άλλος φτιάχνει ψωμί; (π.χ. ο φούρναρης)

• Πώς λέγεται το μέρος που φτιάχνεται το ψωμί;

4. Πώς ψήνεται και πώς το τρώμε;

• Πού ψήνεται το ψωμί;

• Τι μυρωδιά έχει όταν ψήνεται;

• Πότε τρώμε ψωμί; Με τι μας αρέσει να το τρώμε;

• Υπάρχουν διαφορετικά είδη ψωμιού; (π.χ. λευκό, μαύρο, χωριάτικο)

5. Πολιτισμική και συναισθηματική διάσταση

• Τι σημαίνει για εμάς το ψωμί;

• Τι κάνουμε όταν πέσει κάτω ψωμί;

• Έχουμε ακούσει τραγούδια ή παροιμίες με τη λέξη ψωμί;
  (π.χ. «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία», «Με τον ιδρώτα σου θα τρως το ψωμί σου»).

Ο/η εκπαιδευτικός ενσωματώνει στον χάρτη τα στοιχεία αυτά, δημιουργώντας ένα πολυτροπικό και οπτικά ελκυστικό αποτέλεσμα.

Ο νοητικός χάρτης μπορεί να εμπλουτιστεί σταδιακά με την πορεία της θεματικής και να συγκριθεί με νέο χάρτη στο τέλος της ενότητας.

2. Δραστηριότητα/ες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου
3. Δραστηριότητα/ες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου
4. Δραστηριότητα/ες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου
5. Μεταγνωστική/ες δραστηριότητα/ες

Ε. 4 Φύλλα εργασίας

Στ. Αξιολόγηση

Στ. 1 Αξιολόγηση των μαθητών

Στ. 2 Αξιολόγηση δραστηριότητας

Ζ1. Πρόσθετες πληροφορίες

Ζ2. Βιβλιογραφία – Δικτυογραφία

Βιβλιογραφία:

Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. (2021). Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Αθήνα: Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
➤ https://iep.edu.gr/el/psifiako-apothetirio/nipiagogeio

Δικτυογραφία – Ψηφιακά Εργαλεία & Πηγές: 

Coggle. (2025). Coggle. https://coggle.it 

2.  Σχεδίαση Διδακτικής Δραστηριότητας με χρήση λογισμικών:

• Οπτικοποίησης πληροφορίας, καλλιέργειας προφορικού λόγου, PowerPoint
• Διασύνδεσης με πολυμεσικό υλικό και ενίσχυσης αλληλεπίδρασης: Δημιουργία και αξιοποίηση QR Code
• Οπτικοποίησης και επεξεργασίας πολυμεσικού περιεχομένου, VEED.io

Α. Συνοπτική παρουσίαση της δραστηριότητας

Α.1 Τίτλος της δραστηριότητας

«Από το Σιτάρι στο Ψωμί»

Α.3 Εμπλεκόμενες Γνωστικές περιοχές

Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.1 Γλώσσα

Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.2 Τεχνολογίες της Επικοινωνίας και Πληροφορίας (ΤΠΕ)

Β΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί, Εαυτός και Κοινωνία – Β.1 Προσωπική και Κοινωνικοσυναισθηματική Ανάπτυξη (Β.1.3 Διαπροσωπικές Σχέσεις)

 Α.4 Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Ως προς τις γνώσεις:

Τα παιδιά αναμένεται να έχουν:

•  Βασική εξοικείωση με το ψωμί ως προϊόν της καθημερινής διατροφής που καταναλώνουν στο σπίτι ή στο σχολείο.

Ως προς τις ΤΠΕ

Τα παιδιά αναμένεται να διαθέτουν:

•   Εξοικείωση με τη χρήση υπολογιστή, με καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού.

 Α.5 Εκτιμώμενη διάρκεια

45 λεπτά (1 διδακτική ώρα)

 Α.6 Συσχετισμός με το Αναλυτικό Πρόγραμμα

Η δραστηριότητα που σχεδιάστηκε βασίζεται στις αρχές του Προγράμματος Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (ΙΕΠ, 2021), το οποίο δίνει έμφαση στη βιωματική, παιγνιώδη και διερευνητική μάθηση, στην αυτενέργεια και στην εργασία σε ομάδες παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό, οι τεχνολογίες αξιοποιούνται ως μέσο έκφρασης, αναπαράστασης και διερεύνησης, ενισχύοντας τη συνεργατική μάθηση και τη δημιουργικότητά τους. Οι στόχοι των δραστηριοτήτων ευθυγραμμίζονται με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα του Προγράμματος Σπουδών, καθώς τα παιδιά ενθαρρύνονται να παρατηρούν, να πειραματίζονται, να ανακαλύπτουν σχέσεις και να οικοδομούν τη γνώση μέσα από ενεργό συμμετοχή και αναστοχασμό.

Η συγκεκριμένη δραστηριότητα συνδέεται με το νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου καθώς προάγει την Γλώσσα μέσα από συζήτηση και έκφραση σκέψεων για το ψωμί, ενισχύει τις ΤΠΕ με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως PowerPoint, Veed.io και δημιουργίας QR Code, προάγει τις Εικαστικές Τέχνες με δημιουργική ζωγραφική δραστηριότητα, υποστηρίζει την κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη μέσω συνεργασίας και ομαδικών δραστηριοτήτων, ενώ παράλληλα συνδέει τη γνώση με την καθημερινή ζωή των παιδιών.

Α.7 Ανάλυση περιεχομένου

Β. Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών

Γ. Στόχοι της δραστηριότητας

1. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

•   Να κατανοήσουν τα παιδιά τη διαδικασία παραγωγής του ψωμιού, από το σιτάρι έως το τελικό προϊόν, το ψωμί.
•    Να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης, αιτιολόγησης και σειροθέτησης γεγονότων.

2. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών

•    Να αξιοποιηθεί το  λογισμικό παρουσίασης (Powerpoint) για να έρθουν σε επαφή με τη διαδικασία παρασκευής του ψωμιού. 

3. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

•   Να συμμετέχουν ενεργά σε συζήτηση και ομαδική εργασία, ανταλλάσσοντας ιδέες και εμπειρίες.

 Δ. Διδακτικό υλικό και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Δ.1 Υλικοτεχνική υποδομή

• Σύνδεση στο διαδίκτυο
• Ηλεκτρονικός Υπολογιστής
• Χαρτόνι 50Χ70
• Χρώματα ζωγραφικής (μαρκαδόροι, κηρομπογιές)
• Φωτογραφική μηχανή

Δ.2 Διδακτικό υλικό

• Γνωριμία με τα στάδια παραγωγής του ψωμιού

PowerPoint: Για οπτικοποίηση της γνώσης και παρουσίαση των σταδίων παραγωγής του ψωμιού με παραστατικές εικόνες, ενισχύοντας την παρατήρηση και την κατανόηση των διαδικασιών.

• Χρήση λογισμικού για απομόνωση του ήχου από το βίντεο καταγραφής των σταδίων παρασκευής του ψωμιού από τα παιδιά. (VEED.io).
• Χρήση διαδικτυακού λογισμικού για τη δημιουργία και αξιοποίηση QR Code.

Ε. Περιγραφή της δραστηριότητας

Ε.1 Οργάνωση της Τάξης

Η τάξη οργανώνεται με τρόπο που να διευκολύνει τη συνεργασία, τη συμμετοχή και τη χρήση ψηφιακών εργαλείων. Ο υπολογιστής τοποθετείται σε κεντρική θέση, ώστε όλα τα παιδιά να έχουν καθαρή θέαση των εικόνων, των παρουσιάσεων και των ψηφιακών εργαλείων. Επιπλέον, διατίθεται χώρος μπροστά από τον υπολογιστή για κοινές συζητήσεις, ενισχύοντας τον αναστοχασμό και τη συμμετοχή όλων των παιδιών. Όλα τα απαραίτητα υλικά, όπως εικόνες, χαρτόνια και είδη ζωγραφικής είναι προσβάσιμα στις ομάδες, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν εύκολα κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.

Ε.2 Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

1. Θεωρητική προσέγγιση

Η δραστηριότητα στηρίζεται σε μια βιωματική προσέγγιση της μάθησης, σύμφωνα με τις αρχές της Προσχολικής Εκπαίδευσης. Τα παιδιά καλούνται να ανακαλέσουν και να ανακαλύψουν νέες γνώσεις μέσω εμπειριών, παρατήρησης εικόνων και συμμετοχής σε συζητήσεις (εποπτικό υλικό για τα στάδια- Powerpoint). Η μάθηση συνδέεται με την καθημερινή ζωή, μέσα από την εμπειρία του ψωμιού ως καθημερινού προϊόντος και την κατανόηση της διαδικασίας παραγωγής του. 

2. Μεθοδολογική προσέγγιση

Η μεθοδολογική προσέγγιση στηρίζεται στην κοινωνικοπολιτισμική θεωρία μάθησης και περιλαμβάνει ομαδοσυνεργατική δραστηριότητα:

• Παρουσιάζονται τα στάδια παραγωγής του ψωμιού μέσω εικόνων, ώστε τα παιδιά σε ομάδες να παρατηρήσουν, να περιγράψουν και να προβλέψουν τις επόμενες ενέργειες (Powerpoint).
• Ακολουθεί ομαδική εργασία των παιδιών με τη μορφή δημιουργικής αφίσας για τα στάδια παραγωγής του ψωμιού.

3. Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Η ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) αποτελεί κεντρικό άξονα της προτεινόμενης διδακτικής δραστηριότητας. Το λογισμικό παρουσίασης χρησιμοποιείται ως εργαλείο οπτικοποίησης των σταδίων παραγωγής του ψωμιού, προάγοντας την κατανόηση της διαδικασίας και ενισχύοντας τη γλωσσική ανάπτυξη μέσω της ενεργητικής συμμετοχής των παιδιών στην περιγραφή και σχολιασμό των εικόνων. Παράλληλα, η διαδικτυακή πλατφόρμα VEED.io αξιοποιείται για την επεξεργασία βίντεο, με σκοπό την απομόνωση του ήχου με τις περιγραφές των παιδιών. Ο απομονωμένος ήχος χρησιμοποιείται στη συνέχεια για τη δημιουργία QR Code, ενισχύοντας την καλλιέργεια του προφορικού λόγου, την ακουστική διάκριση και τη δημιουργική εμπλοκή των παιδιών μέσα από δραστηριότητες ακρόασης, αναδιήγησης και αναπαράστασης του περιεχομένου του τραγουδιού. Με αυτόν τον τρόπο, προωθείται η πολυτροπική μάθηση και η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία.Επιπλέον, η αξιοποίηση του QR Code, που δημιουργείται μέσω κατάλληλου λογισμικού, παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στο παραγόμενο βίντεο και σε σχετικό πολυμεσικό εκπαιδευτικό υλικό (τραγούδι για την παρασκευή ψωμιού), διευκολύνοντας τη διαδραστική μάθηση και την εμπλοκή των παιδιών σε πολυαισθητηριακές δραστηριότητες.

Ε. 3 Περιγραφή δραστηριότητας

1.Δραστηριότητα/ες ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας: αποτίμηση υπάρχουσας γνώσης και ανίχνευση αναπαραστάσεων και γνωστικών δυσκολιών.

2. Δραστηριότητα/ες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου

Η δραστηριότητα ξεκινά με το λογισμικό παρουσίασης (Powerpoint) στους/στις μαθητές/τριες, το οποίο αποτυπώνει με απλό και παραστατικό τρόπο τα βασικά στάδια της παραγωγής του ψωμιού:

1. Το σιτάρι στο χωράφι
2. Ο θερισμός και η άλεση του σιταριού σε αλεύρι
3. Το ζύμωμα
4. Το ψήσιμο στον φούρνο
5. Το ψωμί έτοιμο στο τραπέζι

Η παρουσίαση προβάλλεται στην ολομέλεια της τάξης, ώστε όλοι/ες οι μαθητές/τριες να έχουν κοινό σημείο αναφοράς. Δεν λειτουργεί ως απλή αφήγηση, αλλά ως αφετηρία για ενεργό διάλογο και διερευνητική μάθηση. Ο/η εκπαιδευτικός παρεμβαίνει σε κομβικά σημεία της παρουσίασης, διακόπτοντας τη ροή για να προκαλέσει σκέψη και συμμετοχή, μέσα από ερωτήσεις όπως:

• «Τι νομίζετε ότι χρειάζεται για να αναπτυχθεί σωστά το σιτάρι;»
• «Πώς νομίζετε ότι το σιτάρι μετατρέπεται σε αλεύρι;»
• «Γιατί πιστεύετε ότι είναι σημαντικό το στάδιο του ζυμώματος;»

Με τον τρόπο αυτό, οι μαθητές/τριες ενθαρρύνονται να διατυπώνουν υποθέσεις, να ανταλλάσσουν ιδέες και να οικοδομούν τη γνώση συλλογικά.

Ακολούθως, ο/η εκπαιδευτικός χωρίζει την τάξη σε πέντε ομάδες των πέντε ατόμων. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να διερευνήσει πιο αναλυτικά ένα από τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και να απαντήσει σε σχετικές ερωτήσεις, αξιοποιώντας τα ερεθίσματα και τις πληροφορίες που αναδείχθηκαν κατά τη συζήτηση στην ολομέλεια.

Η προβολή γίνεται διαδραστικά, με πιθανές ερωτήσεις, όπως επισκέψεις σε φούρνο ή παρατήρηση συγκομιδής σε χωριό. Μέσα από αυτή τη διαδικασία ενισχύεται η δεξιότητα της παρατήρησης και της αιτιολόγησης.

Καθώς ολοκληρώνεται η παρουσίαση και η συζήτηση, ο/η εκπαιδευτικός ενθαρρύνει τα παιδιά να σκεφτούν πώς θα μπορούσαν να δείξουν σε άλλους τη «διαδρομή του ψωμιού» που παρακολούθησαν. Μέσα από τις προτάσεις που ακούγονται, τα παιδιά καταλήγουν στην ιδέα να δημιουργήσουν μια μεγάλη κοινή αφίσα με τίτλο: «Από το Σιτάρι στο Ψωμί», ώστε να αποτυπώσουν με εικόνες όσα έμαθαν και να αφηγηθούν το ταξίδι του ψωμιού.

Για την κατασκευή της:

• Οι 5 ομάδες αναλαμβάνουν από ένα στάδιο της παραγωγής, το οποίο ζωγραφίζουν σε χαρτόνι.
• Στη συνέχεια, κολλούν τα στάδια στην αφίσα και τα αριθμούν σύμφωνα με τη σωστή σειρά.
• Στην ολομέλεια, τα παιδιά συζητούν ξανά τη σειρά των σταδίων και περιγράφουν με δικά τους λόγια τι συμβαίνει σε καθένα.Επίσης μαθαίνουν το τραγούδι ” Ο γεωργός πάει στον αγρό ”  Ο/η εκπαιδευτικός τα ενθαρρύνει να ηχογραφήσουν αυτό το τραγούδι . Έτσι, κάθε στάδιο «ζωντανεύει» μέσα από τη φωνή των παιδιών, προσκαλώντας όποιον σαρώνει τον κώδικα,να ακούσει το τραγούδι  (ο/η εκπαιδευτικός τραβά βίντεο με τη φωτογραφική μηχανή και απομονώνει τον ήχο μέσω του VEED.io, για να τον χρησιμοποιήσει στη δημιουργία του QR Code).

• Η ηχογράφηση τοποθετείται στην αφίσα με τη μορφή QR Code, επιτρέποντας την αλληλεπίδραση με το πολυμεσικό υλικό και ενισχύοντας τη βιωματική προσέγγιση της γνώσης.

3. Δραστηριότητα/ες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου
4. Δραστηριότητα/ες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου
5. Μεταγνωστική/ες δραστηριότητα/ες

Ε. 4 Φύλλα εργασίας

Στην προσχολική εκπαίδευση δεν γίνεται συνήθως χρήση φύλλων εργασίας, με την τυπική έννοια του όρου.  Για το λόγο αυτό ο όρος «φύλλο εργασίας» περιλαμβάνει την διεπιφάνεια των λογισμικών που θα χρησιμοποιηθούν και τις γραπτές ή προφορικές οδηγίες που παρέχει ο/η εκπαιδευτικός στους μαθητές/τριες, ώστε να πραγματοποιήσουν μια μαθησιακή δραστηριότητα. Αναφέρεται, συνεπώς, στο «υποστηρικτικό διδακτικό υλικό» που παρέχεται στους μαθητές/τριες.

Στ. Αξιολόγηση

Στ. 1 Αξιολόγηση των μαθητών

Στ. 2 Αξιολόγηση δραστηριότητας

Ζ1. Πρόσθετες πληροφορίες

Ζ2. Βιβλιογραφία – Δικτυογραφία

Βιβλιογραφία

Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. (2023). Αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για την προσχολική εκπαίδευση. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ.

Δικτυογραφία

Pinterest. (2025). Bread production ideas. https://gr.pinterest.com/search/pins/?q=bread%20kids%20illustration&rs=typed

QR Code Generator. (2025). Create QR codes for free. https://www.qr-code-generator.com

VEED.io. (n.d.). VEED Online Video Editor. VEED.io. https://www.veed.io/

3. Σχεδίαση Διδακτικής Δραστηριότητας με χρήση λογισμικών:

• Διαδικτυακό εργαλείο σχεδίασης γραφικών, Canva

Α.3 Εμπλεκόμενες Γνωστικές περιοχές

Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.1 Γλώσσα

Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.2 Τεχνολογίες της Επικοινωνίας και Πληροφορίας (ΤΠΕ)

Β΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί, Εαυτός και Κοινωνία – Β.1 Προσωπική και Κοινωνικοσυναισθηματική Ανάπτυξη (Β.1.3 Διαπροσωπικές Σχέσεις)

Α.4 Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Ως προς τις γνώσεις:

• Να αναγνωρίζουν το ψωμί ως βασικό προϊόν της καθημερινής τους διατροφής.
• Να έχουν κατανοήσει ότι το ψωμί προέρχεται από το σιτάρι.
• Να μπορούν να αναγνωρίσουν και να περιγράψουν τη σειρά γεγονότων (ακολουθία: αρχή – μέση – τέλος).

Ως προς τις ΤΠΕ:

• Να είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση υπολογιστή και τον βασικό χειρισμό του ποντικιού.

Α.5 Εκτιμώμενη διάρκεια

Δυο διδακτικές ώρες (90’)

Α.6 Συσχετισμός με το Αναλυτικό Πρόγραμμα

Οι δραστηριότητες που σχεδιάστηκαν βασίζονται στις αρχές του Προγράμματος Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (ΙΕΠ, 2021), το οποίο δίνει έμφαση στη βιωματική, παιγνιώδη και διερευνητική μάθηση, στην αυτενέργεια και στην εργασία σε ομάδες παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό, οι τεχνολογίες αξιοποιούνται ως μέσο έκφρασης, αναπαράστασης και διερεύνησης, ενισχύοντας τη συνεργατική μάθηση και τη δημιουργικότητά τους. Οι στόχοι των δραστηριοτήτων ευθυγραμμίζονται με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα του Προγράμματος Σπουδών, καθώς τα παιδιά ενθαρρύνονται να παρατηρούν, να πειραματίζονται, να ανακαλύπτουν σχέσεις και να οικοδομούν τη γνώση μέσα από ενεργό συμμετοχή και αναστοχασμό.

Συγκεκριμένα οι δραστηριότητες συνδέουν τη γνώση του φυσικού περιβάλλοντος και της παραγωγής τροφής με την ανάπτυξη του προφορικού λόγου και της αφήγησης. Ταυτόχρονα ενισχύουν την κατανόηση της χρονικής ακολουθίας, την αισθητική έκφραση και τη δημιουργικότητα μέσω της ψηφιακής παρουσίασης στο Canva, ενώ προάγουν βασικές δεξιότητες ΤΠΕ.

Α.7 Ανάλυση περιεχομένου

Β. Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών

Γ. Στόχοι της δραστηριότητας

1. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

• Να κατανοήσουν τα παιδιά τη διαδικασία παραγωγής του ψωμιού από το σιτάρι μέχρι το τελικό προϊόν.
• Να αναγνωρίζουν και να περιγράφουν τη χρονική ακολουθία των σταδίων της παρασκευής του ψωμιού.

2. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών:

• Να αξιοποιήσουν το διαδικτυακό εργαλείο σχεδίασης γραφικών Canva για να συνθέσουν συνεργατικά μια ψηφιακή αφίσα, αναπαριστώντας με εικόνες και λεζάντες τα στάδια «από το σιτάρι στο ψωμί». 
• Να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες οπτικοποίησης και οργάνωσης πληροφοριών με τη χρήση του Canva, μέσα από την επιλογή και τοποθέτηση εικόνων και λεζάντων που περιγράφουν τη διαδικασία «Από το σιτάρι στο ψωμί».

3. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:

• Να συνεργαστούν και να συμμετάσχουν ενεργά σε ομαδικές δραστηριότητες.
• Να αναπτύξουν την παρατηρητικότητα, τη δημιουργικότητα και να επιχειρηματολογούν.

Δ. Διδακτικό υλικό και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Δ.1 Υλικοτεχνική υποδομή

• Υπολογιστής με σύνδεση στο διαδίκτυο.
• Φωτογραφική μηχανή για λήψη φωτογραφιών.

Δ.2 Διδακτικό υλικό

• Κόκκοι σιταριού
• Γουδοχέρι
• Υλικά για το ζύμωμα: αλεύρι, νερό, αλάτι, ζάχαρη, μαγιά, ζυγαριά, μπολ, ταψάκι
• Canva (λογισμικό δημιουργίας ψηφιακής συνταγής)

Ε. Περιγραφή της δραστηριότητας

Ε.1 Οργάνωση της Τάξης

Η οργάνωση της τάξης γίνεται με τρόπο που να ενθαρρύνει τη συνεργασία, την αλληλεπίδραση και τη συμμετοχή όλων των παιδιών. Αρχικά, τα παιδιά παρατηρούν και αγγίζουν τους κόκκους σιταριού και το αλεύρι και συμμετέχουν σε συζήτηση στην ολομέλεια, ώστε να διαμορφωθεί ένα κοινό πλαίσιο γνώσης και εμπειρίας για τη διαδικασία παραγωγής του ψωμιού. Στη συνέχεια, χωρίζονται σε πέντε ομάδες των πέντε ατόμων, με στόχο την υλοποίηση των διαφόρων σταδίων της δραστηριότητας, όπως το ζύμωμα, το πλάσιμο των ψωμιών, η διακόσμηση και η καταγραφή των σταδίων για τη ψηφιακή συνταγή στο Canva.

Η εργασία σε ομάδες προάγει την ενεργό συμμετοχή κάθε παιδιού, την αλληλοϋποστήριξη, τη διαπραγμάτευση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων παρατήρησης, δημιουργικότητας και προφορικής έκφρασης. Ο/η εκπαιδευτικός παρακολουθεί τη διαδικασία, καθοδηγεί όπου χρειάζεται και φροντίζει ώστε όλα τα παιδιά να εμπλακούν ενεργά σε κάθε στάδιο της δραστηριότητας.

Ε.2 Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

1. Θεωρητική προσέγγιση

Η διδασκαλία στηρίζεται σε παιδοκεντρικές και κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης, σύμφωνα με τις οποίες το παιδί μαθαίνει μέσα από τη δράση, την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία με τους άλλους. Αποτελεί θεματική και διεπιστημονική προσέγγιση. Παράλληλα, η αρχή της βιωματικής μάθησης ενισχύει την ενεργό συμμετοχή των παιδιών, που παρατηρούν, ζυμώνουν, πλάθουν και διακοσμούν το ψωμί, ενώ οι ψηφιακές φωτογραφίες των σταδίων αποκτούν προσωπικό νόημα μέσα στη δημιουργία της ψηφιακής συνταγής στο Canva. Η γνώση συνδέεται με τα βιώματα και την καθημερινότητα των παιδιών.

2. Μεθοδολογική προσέγγιση

Η μεθοδολογική προσέγγιση βασίζεται στη μαθητοκεντρική και εργασία σε ομάδες μάθηση. Τα παιδιά συμμετέχουν σε βιωματικές δραστηριότητες παρατήρησης, ζυμώματος και διακόσμησης του ψωμιού, ενώ αλληλεπιδρούν μέσα στις ομάδες τους και με την ολομέλεια. Η μάθηση οργανώνεται σε κύκλους αλληλεπίδρασης μεταξύ ολομέλειας και ομάδων, δίνοντας ευκαιρίες για ενεργή συμμετοχή όλων των παιδιών. Αξιοποιούνται τεχνικές όπως η συζήτηση και η συνεργατική διερεύνηση, ενισχύοντας δεξιότητες παρατήρησης, δημιουργικότητας και επικοινωνίας.

3. Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Η χρήση του Canva προσδίδει προστιθέμενη αξία στη μαθησιακή διαδικασία, καθώς μετατρέπει τη βιωματική εμπειρία του ζυμώματος σε ψηφιακή αναπαράσταση με πολλαπλές μορφές έκφρασης (εικόνα, λεζάντα, τίτλο).

Μέσα από το περιβάλλον αυτό, τα παιδιά: Οπτικοποιούν τα στάδια της διαδικασίας, συνεργάζονται, αναπτύσσουν βασικές δεξιότητες ΤΠΕ, μαθαίνοντας να εισάγουν, να τοποθετούν και να επεξεργάζονται εικόνες σε ένα ψηφιακό περιβάλλον, πειραματίζονται με το περιβάλλον ενισχύοντας την δημιουργικότητα και την αυτοέκφραση. Σε αντίθεση με μια απλή έντυπη αφίσα, το Canva προσφέρει τη δυνατότητα άμεσης ανατροφοδότησης, αναθεώρησης και εμπλουτισμού του έργου, δίνοντας στα παιδιά τον ρόλο δημιουργών περιεχομένου και όχι απλών καταναλωτών.

Ε. 3 Περιγραφή δραστηριότητας

      1.Δραστηριότητα/ες ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας: αποτίμηση υπάρχουσας γνώσης και ανίχνευση αναπαραστάσεων και γνωστικών δυσκολιών.

2. Δραστηριότητα/ες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου
3. Δραστηριότητα/ες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου

Τα νήπια ξεκινούν το δικό τους ταξίδι ανακάλυψης για το πώς φτιάχνεται το ψωμί, από τον μικρό κόκκο του σιταριού μέχρι το ζεστό, αφράτο ψωμί που βλέπουν κάθε μέρα στο τραπέζι. Ο/η εκπαιδευτικός συγκεντρώνει τα παιδιά στην ολομέλεια και ξεκινά μια συζήτηση για να τα οδηγήσει σιγά σιγά στο θέμα.

 Ερωτήσεις:
«Θυμάστε από τι φτιάχνεται το ψωμί;»
«Πώς φτάνει στο τραπέζι μας; Το αγοράζουμε έτοιμο ή μπορούμε να το φτιάξουμε μόνοι μας;»

Καθώς τα παιδιά απαντούν και μοιράζονται ιδέες ή εμπειρίες, ο/η εκπαιδευτικός παρουσιάζει ένα καλάθι με κόκκους σιταριού, αλεύρι και ένα ψωμί. Τα παιδιά παρατηρούν και αγγίζουν τους κόκκους σιταριού, μυρίζουν και σχολιάζουν.
Ερωτήσεις:
«Πώς είναι στην αφή;»
«Τι χρώμα έχουν;»
«Μπορούμε να τους φάμε έτσι όπως είναι;»

Στη συνέχεια, ο/η εκπαιδευτικός δείχνει στα παιδιά το αλεύρι και τα καλεί να συγκρίνουν τις δύο μορφές.
Ερωτήσεις:
«Τι διαφορά βλέπετε ανάμεσα στο αλεύρι και στους κόκκους;»
«Ποιο είναι πιο μαλακό;»
«Τι νομίζετε ότι έχει γίνει για να αλλάξουν έτσι οι κόκκοι;»

Ακολουθεί ένας μικρός πειραματισμός: τα παιδιά προσπαθούν να “αλέσουν” λίγους κόκκους με ένα γουδοχέρι και παρατηρούν πώς σιγά σιγά δημιουργείται η λεπτή σκόνη του αλευριού.

Ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί ότι για να φτιαχτεί το ψωμί χρειάζεται συνεργασία, όπως και σε έναν πραγματικό φούρνο. Έτσι, τα παιδιά χωρίζονται σε πέντε ομάδες των πέντε παιδιών, καθεμία με μια ξεχωριστή αποστολή.

Η Ομάδα 1 αναλαμβάνει να υπολογίσει τις αναλογίες αλευριού και νερού για τη ζύμη.
Ερωτήσεις:
«Τι θα συμβεί αν βάλουμε πολύ νερό;»
«Και τι αν βάλουμε πολύ λίγο;»
Τα παιδιά πειραματίζονται με μικρές ποσότητες, ανακαλύπτοντας πώς η ισορροπία των υλικών αλλάζει το αποτέλεσμα.

Η Ομάδα 2 ζυμώνει τη ζύμη με τα χέρια της, νιώθοντας πώς η σκόνη του αλευριού μεταμορφώνεται σε μαλακή, ελαστική μάζα.Ε
Ερωτήσεις:
«Πώς αλλάζει η υφή καθώς ζυμώνουμε;»
«Πώς μυρίζει τώρα το μείγμα μας;»

Η Ομάδα 3 πλάθει μικρά ψωμάκια και τα τοποθετεί προσεκτικά στο ταψί.
Ερωτήσεις:
«Πώς θα καταλάβουμε ότι είναι έτοιμα για ψήσιμο;»

Η Ομάδα 4 προσθέτει σουσάμι για διακόσμηση, ανακαλύπτοντας την αισθητική πλευρά του ψωμιού.
Ερωτήσεις:
«Τι άλλο θα μπορούσαμε να προσθέσουμε για να τα κάνουμε ακόμα πιο όμορφα;»

Η Ομάδα 5 έχει τον ρόλο του δημοσιογράφου: παρατηρεί τα υπόλοιπα παιδιά και τραβά φωτογραφίες με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού.
Ερωτήσεις:
«Τι θα θέλατε να δείξετε στη φωτογραφία σας;»
«Ποια στιγμή είναι η πιο σημαντική για να θυμόμαστε;»

Όταν όλα τα ψωμάκια είναι έτοιμα, μπαίνουν στον φούρνο.
Ερωτήσεις:
«Τι νομίζετε ότι συμβαίνει τώρα μέσα στον φούρνο;»
«Πώς αλλάζει η ζύμη καθώς ψήνεται;»

Ενώ τα ψωμάκια ψήνονται, τα παιδιά μαζί με τον/την εκπαιδευτικό μεταφέρουν τις φωτογραφίες των πέντε βασικών σταδίων στο Canva και δημιουργούν τη δική τους ψηφιακή συνταγή. Οι μαθητές/τριες στην ολομέλεια, επιλέγουν φωτογραφίες που θεωρούν σημαντικές για να θυμούνται τα βασικά στάδια της διαδικασίας. Συζητούν ποια εικόνα δείχνει καλύτερα τι συνέβη σε κάθε βήμα και γιατί.

Στη συνέχεια προσθέτουν μικρές λεζάντες, δίνοντας νόημα στις πράξεις τους, επιχειρηματολογώντας  και οργανώνοντας τη σκέψη τους με χρονική σειρά.

Μορφοποιούν την αφίσα τους ώστε να αποτυπώνει τη δική τους ματιά και εμπειρία, ενισχύοντας τη φαντασία και τη συνεργασία. Τα παιδιά πειραματίζονται δημιουργικά, εκφράζουν συναισθήματα και προσδίδουν προσωπικό χαρακτήρα στη συλλογική τους ψηφιακή δημιουργία.

Όταν τα ψωμάκια είναι έτοιμα, τα παιδιά τα παρατηρούν, τα αγγίζουν, τα μυρίζουν και φυσικά τα δοκιμάζουν. Η δραστηριότητα ολοκληρώνεται, συνοψίζοντας τα βασικά σημεία.

Ερωτήσεις:
«Τι μάθαμε σήμερα για το ψωμί;»
«Τι σας άρεσε περισσότερο από τη διαδικασία;»
«Πώς θα περιγράφατε το ταξίδι του ψωμιού;»

4. Δραστηριότητα/ες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου
5. Μεταγνωστική/ες δραστηριότητα/ες

Ε. 4 Φύλλα εργασίας

Στην προσχολική εκπαίδευση δεν γίνεται συνήθως χρήση φύλλων εργασίας, με την τυπική έννοια του όρου.  Για το λόγο αυτό ο όρος «φύλλο εργασίας» περιλαμβάνει την διεπιφάνεια των λογισμικών που θα χρησιμοποιηθούν και τις γραπτές ή προφορικές οδηγίες που παρέχει ο/η εκπαιδευτικός στους μαθητές/τριες, ώστε να πραγματοποιήσουν μια μαθησιακή δραστηριότητα. Αναφέρεται, συνεπώς, στο «υποστηρικτικό διδακτικό υλικό» που παρέχεται στους μαθητές/τριες.

Στ. Αξιολόγηση

Στ. 1 Αξιολόγηση των μαθητών

Στ. 2 Αξιολόγηση δραστηριότητας

Ζ1. Πρόσθετες πληροφορίες

Ζ2. Βιβλιογραφία – Δικτυογραφία

Βιβλιογραφία

Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. (2023). Πρόγραμμα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

4. Σχεδίαση Διδακτικής Δραστηριότητας με χρήση λογισμικών:

• Λογισμικό παρουσίασης, οπτικοποίησης πληροφορίας, PowerPoint
• Διαδικτυακό λογισμικό δημιουργίας και επίλυσης ψηφιακών παζλ, JigsawPlanet
• Διαδικτυακό λογισμικό γραφικού σχεδιασμού και δημιουργίας ψηφιακού περιεχομένου, Canva

Διασύνδεσης με πολυμεσικό υλικό και ενίσχυσης αλληλεπίδρασης: Δημιουργία και αξιοποίηση QR Code

Α.3 Εμπλεκόμενες Γνωστικές περιοχές

Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.1 Γλώσσα

Α΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία – Α.2 Τεχνολογίες της Επικοινωνίας και Πληροφορίας (ΤΠΕ)

Β΄ Θεματικό Πεδίο: Παιδί, Εαυτός και Κοινωνία – Β.1 Προσωπική και Κοινωνικοσυναισθηματική Ανάπτυξη (Β.1.3 Διαπροσωπικές Σχέσεις)

Α.4 Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Ως προς τις γνώσεις:

• Να γνωρίζουν τι είναι το ψωμί και από πού προέρχεται το αλεύρι.
• Να έχουν βασικές γνώσεις για τα υλικά και τα στάδια παρασκευής του ψωμιού (σιτάρι, άλεσμα, ζύμωμα, ψήσιμο).

Ως προς τις ΤΠΕ:

• Να γνωρίζουν τον βασικό χειρισμό του ποντικιού (κλικ, μετακίνηση αντικειμένων).

Α.5 Εκτιμώμενη διάρκεια

Δυο διδακτικές ώρες (90’)

Α.6 Συσχετισμός με το Αναλυτικό Πρόγραμμα

Οι δραστηριότητες που σχεδιάστηκαν βασίζονται στις αρχές του Προγράμματος Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (ΙΕΠ, 2021), το οποίο δίνει έμφαση στη βιωματική, παιγνιώδη και διερευνητική μάθηση, στην αυτενέργεια και στην εργασία σε ομάδες παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό, οι τεχνολογίες αξιοποιούνται ως μέσο έκφρασης, αναπαράστασης και διερεύνησης, ενισχύοντας τη συνεργατική μάθηση και τη δημιουργικότητά τους. Οι στόχοι των δραστηριοτήτων ευθυγραμμίζονται με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα του Προγράμματος Σπουδών, καθώς τα παιδιά ενθαρρύνονται να παρατηρούν, να πειραματίζονται, να ανακαλύπτουν σχέσεις και να οικοδομούν τη γνώση μέσα από ενεργό συμμετοχή και αναστοχασμό.

Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες συσχετίζονται με το Αναλυτικό Πρόγραμμα καθώς τα παιδιά αναπτύσσουν δεξιότητες προφορικού λόγου και αφήγησης, χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία (Canva, JigsawPlanet, σχολική ιστοσελίδα) για δημιουργία και παρουσίαση, και ενισχύουν κοινωνικές δεξιότητες μέσω συνεργασίας και ανάληψης ρόλων.

Α.7 Ανάλυση περιεχομένου

Β. Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών

Γ. Στόχοι της δραστηριότητας

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

• Να κατανοήσουν και να περιγράψουν τα παιδιά τα στάδια παρασκευής του ψωμιού, από τον κόκκο του σιταριού μέχρι το έτοιμο ψωμί.

Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών

• Να χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για δημιουργία και παρουσίαση 

• όπως το Canva για να φτιάξουν την ψηφιακή συνταγή του ψωμιού με εικόνες και λεζάντες,
• το JigsawPlanet για να φτιάξουν ψηφιακά παζλ των σταδίων του ψωμιού και να κατανοήσουν τη σειρά των διαδικασιών 
• και τη σχολική ιστοσελίδα για να παρουσιάσουν τα έργα τους σε άλλες τάξεις και στους γονείς.

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

• Να ενισχύσουν την προφορική έκφραση, την αφήγηση και την επικοινωνία των ιδεών τους.
• Να καλλιεργήσουν παρατηρητικότητα, πειραματισμό και ενεργητική μάθηση μέσα από παιχνίδι και δράση.

Δ. Διδακτικό υλικό και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Δ.1 Υλικοτεχνική υποδομή

• Υπολογιστής: Για χρήση των ψηφιακών εργαλείων (JigsawPlanet, Canva).
• Σύνδεση στο διαδίκτυο: Για πρόσβαση στη σχολική ιστοσελίδα και στα online παζλ.
• Διαδραστικός πίνακας: Για παρουσίαση της δουλειάς των παιδιών σε άλλη τάξη.

Δ.2 Διδακτικό υλικό

• Φωτογραφίες/εικόνες σταδίων ψωμιού: Σιτάρι, άλεσμα, ζύμωμα, ψήσιμο, έτοιμο ψωμί.
• Ψηφιακά εργαλεία: Canva για ψηφιακή συνταγή, JigsawPlanet για παζλ.
• Έντυπα φύλλα παρατήρησης και αξιολόγησης: Για καταγραφή απαντήσεων και παρατηρήσεων κάθε παιδιού.
• QR Code: Για την ψηφιακή εκδοχή της συνταγής
• Σχολική ιστοσελίδα: Για ανάρτηση της παρουσίασης και της ψηφιακής συνταγής.

Ε. Περιγραφή της δραστηριότητας

Ε.1 Οργάνωση της Τάξης

Η οργάνωση της τάξης γίνεται με τρόπο που να ενθαρρύνει τη συνεργασία, την αλληλεπίδραση και τη συμμετοχή όλων των παιδιών. Αρχικά, κάθε παιδί εργάζεται ατομικά στον υπολογιστή για να ολοκληρώσει το ψηφιακό του παζλ στο JigsawPlanet. Ο/η εκπαιδευτικός παρακολουθεί τη διαδικασία, καταγράφει την πρόοδο και καθοδηγεί όπου χρειάζεται. Ανάλογα διαμορφώνονται οι γωνιές απασχόλησης των υπόλοιπων μαθητών/τριών που περιμένουν τη σειρά τους.

Μετά την ολοκλήρωση των παζλ, η τάξη οργανώνεται για τη δραστηριότητα μεταγνώσης και παρουσίασης: τα παιδιά αφηγούνται στους/στις συμμαθητές/τριες τους όσα ανακάλυψαν κατά το ταξίδι της μάθησης γύρω από το ψωμί, χρησιμοποιώντας τις φωτογραφίες και την ψηφιακή συνταγή που δημιούργησαν στο Canva. Κάθε ομάδα παρουσιάζει το στάδιο που ανέλαβε, ενισχύοντας δεξιότητες προφορικού λόγου, συνεργασίας και αυτοέκφρασης.

Η οργάνωση αυτή προάγει την ενεργό συμμετοχή κάθε παιδιού, την αλληλοϋποστήριξη, τη διαπραγμάτευση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων παρατήρησης, δημιουργικότητας και προφορικής έκφρασης, ενώ ταυτόχρονα συνδέει την ατομική εργασία με την ομαδική παρουσίαση και τη μεταγνώση.

Ε.2 Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

1. Θεωρητική προσέγγιση

Η δραστηριότητα στηρίζεται στις αρχές του εποικοδομητισμού (Piaget, 1972) και της κοινωνικοπολιτισμικής θεωρίας του Vygotsky (1978), σύμφωνα με τις οποίες η γνώση οικοδομείται ενεργά μέσω δράσης, αλληλεπίδρασης και συνεργασίας. Βασίζεται επίσης στη βιωματική μάθηση του Dewey (1938) και στη διερευνητική – σπειροειδή οργάνωση της γνώσης του Bruner (1966).
Το θεωρητικό πλαίσιο συνδέεται με το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (ΥΠ.Π.Θ., 2021), που προάγει τη διαθεματική, παιδοκεντρική και ολιστική ανάπτυξη των παιδιών μέσα από εμπειρίες, πειραματισμό και συνεργασία.

2. Μεθοδολογική προσέγγιση

Η παρέμβαση εφαρμόζει βιωματική, διερευνητική και συνεργατική μάθηση (Dewey, 1938; Bruner, 1966), όπου τα παιδιά οικοδομούν ενεργά τη γνώση μέσω δράσης και αναστοχασμού (Piaget, 1972- Vygotsky, 1978). Οι δραστηριότητες είναι ομαδοσυνεργατικές, παιχνιδοκεντρικές και πολυτροπικές, ενισχύοντας συμμετοχή, δημιουργικότητα και αυτορρύθμιση. Η χρήση ψηφιακών εργαλείων (JigsawPlanet, Canva) υποστηρίζει τη μάθηση και τη μεταγνωστική ανάπτυξη (Jonassen, 1996- Flavell, 1979).
Η προσέγγιση είναι διαθεματική και ολιστική, σύμφωνα με το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΥΠ.Π.Θ., 2021), προάγοντας την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών και τη σύνδεση σχολείου – οικογένειας – κοινότητας.

3. Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Οι ΤΠΕ χρησιμοποιούνται ως γνωστικά εργαλεία μάθησης (Jonassen, 1996), ενισχύοντας διερεύνηση, δημιουργικότητα και συνεργασία. Τα ψηφιακά περιβάλλοντα (JigsawPlanet, Canva) ενισχύουν την πολυτροπική, παιχνιδοκεντρική μάθηση και ανάπτυξη ψηφιακού γραμματισμού (Papert, 1980 – Flavell, 1979). Συγκεκριμένα το ψηφιακό εργαλείο JigsawPlanet ενισχύει τη μάθηση μέσα από το παιχνίδι, βοηθώντας τα παιδιά να κατανοήσουν βιωματικά τα στάδια παραγωγής του ψωμιού, ενώ το εργαλείο σχεδίασης γραφικών Canva καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και τον ψηφιακό γραμματισμό μέσα από τη σχεδίαση μιας ψηφιακής συνταγής για το ψωμί που παρουσιάζεται με τρόπο ελκυστικό και ενδιαφέρον στα υπόλοιπα παιδιά.
Η ανάρτηση των έργων στη σχολική ιστοσελίδα και η χρήση QR code ενισχύουν τη διασύνδεση σχολείου – οικογένειας και την κοινωνική διάχυση της μάθησης, σύμφωνα με τις αρχές της συμμετοχικής παιδαγωγικής (Καραγεωργίου & Παπαδόπουλος, 2019).

Ε. 3 Περιγραφή δραστηριότητας

1.Δραστηριότητα/ες ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας: αποτίμηση υπάρχουσας γνώσης και ανίχνευση αναπαραστάσεων και γνωστικών δυσκολιών.

2. Δραστηριότητα/ες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου
3. Δραστηριότητα/ες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου
4. Δραστηριότητα/ες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου

Προετοιμασία από τον/την εκπαιδευτικό:

Ο/η εκπαιδευτικός:

1. Δημιουργεί δωρεάν λογαριασμό στο JigsawPlanet
2. Ετοιμάζει 5 παζλ με φωτογραφίες που απεικονίζουν τα στάδια της διαδικασίας παρασκευής του ψωμιού:
   1. Σιτάρι στο χωράφι 
   2. Άλεσμα του σιταριού στον μύλο 
   3. Ζύμωμα 
   4. Ψήσιμο 
   5. Έτοιμο ψωμάκι στο τραπέζι 
3. Ορίζει κάθε παζλ με 6–9 κομμάτια, ανάλογα με την ηλικία και την εμπειρία των παιδιών.
4. Ομαδοποιεί όλα τα παζλ στο λογισμικό παρουσίασης «Τα στάδια του ψωμιού –Ατομική Αξιολόγηση», για εύκολη πρόσβαση.

Εκτέλεση της δραστηριότητας:

1. Προσέλευση παιδιού:
   Κάθε παιδί προσέρχεται μόνο του στον υπολογιστή.
2. Οδηγίες από τον/την εκπαιδευτικό:
   Ο/η εκπαιδευτικός ανοίγει το πρώτο παζλ και λέει:

«Για δες! Μπορείς να βάλεις τα κομμάτια στη σωστή θέση; Τι νομίζεις ότι δείχνει η εικόνα;»

Όταν το παιδί ολοκληρώσει το παζλ, ο/η εκπαιδευτικός εμφανίζει την εικόνα ολοκληρωμένη για να γίνει η σύγκριση και επιβεβαίωση της σωστής συμπλήρωσης.

Ερωτήσεις για καταγραφή απαντήσεων:

Μετά την ολοκλήρωση κάθε παζλ, ο/η εκπαιδευτικός καταγράφει τις απαντήσεις του παιδιού χρησιμοποιώντας τις παρακάτω ερωτήσεις:

1. Αναγνώριση εικόνας:
   • Τι βλέπεις στην εικόνα;
   • Τι αντικείμενα ή υλικά παρατηρείς;
2. Κατανόηση σταδίου:
   • Τι γίνεται σε αυτό το στάδιο;
   • Μπορείς να μου περιγράψεις με δικά σου λόγια τι συμβαίνει;
3. Λογική ακολουθία:
   • Ποιο στάδιο νομίζεις ότι έρχεται πριν;
   • Ποιο στάδιο νομίζεις ότι έρχεται μετά;
4. Συμπεριφορά και συμμετοχή:
   • Σου άρεσε να φτιάχνεις το παζλ; Τι σου φάνηκε πιο ενδιαφέρον;
   • Χρειάστηκες βοήθεια; Αν ναι, σε ποιο σημείο;

Καταγραφή απαντήσεων σε έντυπη μορφή:

Ο/η εκπαιδευτικός κρατά ένα ατομικό φύλλο παρατήρησης για κάθε παιδί, όπου καταγράφει:

• Τι απάντησε στις παραπάνω ερωτήσεις.
• Την ικανότητα να αναγνωρίζει τα στάδια.
• Τη συγκέντρωση, τον ενθουσιασμό και την αυτονομία κατά τη διάρκεια του παζλ.

Με αυτόν τον τρόπο η αξιολόγηση γίνεται συστηματική, αναλυτική και τεκμηριωμένη, ενώ το παιδί συμμετέχει και αλληλεπιδρά με το ψηφιακό εργαλείο.

Παράλληλη Δραστηριότητα για τα υπόλοιπα παιδιά

Ενώ κάθε παιδί κάνει την ατομική του αξιολόγηση, τα υπόλοιπα συμμετέχουν σε “σταθμούς δημιουργίας” με επιλογές:

1. “Βρες τη σωστή σειρά” – Οι εικόνες των σταδίων του ψωμιού (εκτυπωμένες) είναι ανακατεμένες. Τα παιδιά πρέπει να τις βάλουν στη σωστή σειρά στο πάτωμα.
2. Γωνιά Ρόλων: Παίζουν “Φούρναρη και Πελάτες” με ψεύτικα ψωμάκια και ταμπελάκια τιμών.
3. Γωνιά Ανακάλυψης: Παρατηρούν με μεγεθυντικό φακό κόκκους σιταριού, αλεύρι και μαγιά.

5. Μεταγνωστική/ες δραστηριότητα/ες

Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με την παρουσίαση της δράσης των μαθητών/τριών στην άλλη τάξη του σχολείου με τη χρήση διαδραστικού πίνακα. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται η σχολική ιστοσελίδα (έχει διασφαλιστεί η προστασία των προσωπικών δεδομένων των παιδιών), στην οποία αναρτώνται οι δράσεις των μαθητών/τριών.

Τα παιδιά αφηγούνται στους/στις συμμαθητές/τριες τους όσα ανακάλυψαν μέσα από το ταξίδι της μάθησής τους γύρω από το ψωμί, σύμφωνα με τον Πίνακα KWL (Τι ήξερα – Τι έμαθα – Πώς το έμαθα), ενσωματώνοντας αντίστοιχες φωτογραφίες. Κάθε ομάδα μαθητών/μαθητριών παρουσιάζει το στάδιο που ανέλαβε στο πλαίσιο της δραστηριότητας, ενισχύοντας έτσι τις δεξιότητες προφορικού λόγου, συνεργασίας και αυτοέκφρασης.

Στο τέλος της παρουσίασης προβάλλεται η ψηφιακή συνταγή που δημιουργήθηκε στο εργαλείο Canva, η οποία αποτυπώνει με οπτικό και λεκτικό τρόπο τα βασικά στάδια της διαδικασίας παρασκευής του ψωμιού — από τον κόκκο του σιταριού έως το τελικό προϊόν.

Η συνταγή εκτυπώνεται σε έγχρωμη έντυπη μορφή (Α4) και αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου. Στην έντυπη εκδοχή ενσωματώνεται QR code, το οποίο παραπέμπει στην ψηφιακή εκδοχή της συνταγής. Με τον τρόπο αυτό, οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να σκανάρουν και να δουν μέσω κινητού ή υπολογιστή, σχετικό βίντεο με φωτογραφίες με τη διαδικασία παρασκευής του ψωμιού από τα παιδιά τους, ενισχύοντας τη σύνδεση σχολείου – οικογένειας.

Ε. 4 Φύλλα εργασίας

Στην προσχολική εκπαίδευση δεν γίνεται συνήθως χρήση φύλλων εργασίας, με την τυπική έννοια του όρου.  Για το λόγο αυτό ο όρος «φύλλο εργασίας» περιλαμβάνει την διεπιφάνεια των λογισμικών που θα χρησιμοποιηθούν και τις γραπτές ή προφορικές οδηγίες που παρέχει ο/η εκπαιδευτικός στους μαθητές/τριες, ώστε να πραγματοποιήσουν μια μαθησιακή δραστηριότητα. Αναφέρεται, συνεπώς, στο «υποστηρικτικό διδακτικό υλικό» που παρέχεται στους μαθητές/τριες.

Στ. Αξιολόγηση

Στ. 1 Αξιολόγηση των μαθητών

Στ. 2 Αξιολόγηση δραστηριότητας

Ζ1. Πρόσθετες πληροφορίες

Ζ2. Βιβλιογραφία – Δικτυογραφία

Βιβλιογραφία

Bruner, J. S. (1966). Toward a theory of instruction. Harvard University Press.

Dewey, J. (1938). Experience and education. Macmillan.

Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive–developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906–911.

Jonassen, D. H. (1996). Computers in the classroom: Mindtools for critical thinking. Prentice-Hall.

Papert, S. (1980). Mindstorms: Children, computers, and powerful ideas. Basic Books.

Piaget, J. (1972). The psychology of the child. Basic Books.

Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard University Press.

Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. (2021). Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Διαθέσιμο στο https://iep.edu.gr/el/psifiako-apothetirio/nipiagogeio

Δικτυογραφία

Jigsaw Planet. (n.d.). Jigsaw Planet – Online jigsaw puzzles. https://www.jigsawplanet.com/

QR Code Generator. (2025). Create QR codes for free. https://www.qr-code-generator.com

3ο Νηπιαγωγείο Αρχανών Καλωσορίσατε στο ιστολόγιο του 3ου Νηπιαγωγείου Αρχανών . Ανακτήθηκε από https://blogs.sch.gr/3niparch/