ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Η εκκλησιαστική λειτουργική ή λατρευτική ζωγραφική μορφώθηκε προπάντων από το Βυζάντιο, που στάθηκε η μυστική κιβωτός της θρησκείας του Χριστού και ονομάστηκε Αγιογραφία. Η αγιογραφία, όπως οι άλλες εκκλησιαστικές τέχνες, δεν έχει σκοπό να ευχαριστήσει την σαρκική όραση, αλλά να την μετασκευάσει σε πνευματική, ώστε μέσα από τα εγκόσμια φαινόμενα, να βλέπει τα υπερκόσμια.
Σχέδιο αγνώστου δημιουργού
Αρχίσανε λοιπόν και δουλεύανε αντιγράφοντας από το φυσικό, τα πρόσωπα, τα ρούχα, τα κτίρια, τις τοποθεσίες, όλα τα φυσικά φαινόμενα, κάνοντας αγιογραφία με τον ορθολογισμό που θέλανε να κάνουνε θεολογία οι θεολόγοι. Μα όσο γίνεται θεολογία με ορθολογισμό, άλλο τόσο γίνεται και θρησκευτική εικονογραφία με τη φυσική απομίμηση.
Αυτή είναι η αίτια που τα έργα τους δεν έχουνε κανένα μυστήριο, μήτε αληθινά πνευματικόν χαρακτήρα. Καταλαβαίνει κανένας πως έχει μπροστά του κάποιους ανθρώπους που παρασταίνουνε ψεύτικα τους αγίους κι’ όχι αληθινούς αγίους. Κυττάξετε τις διάφορες Παναγίες, τις Μadonnes. που ποζάρουνε υποκριτικά, ακόμα κι’ οι θλιμμένες, που κλαίνε, που αυτές είναι ακόμα πιο ψεύτικες! Ξόανα και είδωλα για ρηχούς ανθρώπους. Ο λαός μας, που πήρε μεγάλη και βαθειά παιδεία από τη θρησκεία του Χριστού, επί αιώνες κι’ ας φαίνεται απέξω απαίδευτος, «φραγκοπαναγιά» λέγει τη γυναίκα που υποκρίνεται την τίμια, μα που δεν είναι στ’ αλήθεια, ξεχωρίζοντας έτσι την «Φραγκοπαναγιά» από την Παναγιά, από την αληθινή την Παναγιά, τη Μητέρα του Χριστού και Θεού την αυστηρή Οδηγήτρια.«την τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτεραν, ασυγκρίτως, των Σεραφείμ». Με άλλα λόγια με τον πιο απλό τρόπο χώρισε νέτα-σκέτα την κοσμική τέχνη από την λατρευτική.
[Απόσπασμα κειμένου του Φώτη Κόντογλου για την Χριστιανική εικονογραφία, ως εισαγωγή στην παρατήρηση των εικόνων με την Γ’έννηση του Χριστού που παρουσιάζονται]
Ανώνυμου, φορητή εικόνα, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, πρώτο μισό 15ου αι.
Ντούτσιο ντι Μπονισένια (1311) Μουσείο Τέχνης Βερολίνο
Καρυές Σκήτη Αγίου Ανδρέα "Σεράι"
Giotto 1310s ναός Αγίου Φραγκίσκου Ασίζης
Επιτραχήλιο Αρχιεπισκόπου Γαλακτίωνος 1672 λεπτομέρεια ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ
Niccolò di Tommaso 1373-75 Πινακοθήκη Βατικανού
Βυζαντινό χειρόγραφο
Δομίνικος Θεοτοκόπουλος 16ος αι.
Μικρογραφία σε περγαμηνή από Μηνολόγιον της ΜΟΝΗΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ
Bartolomé Esteban Murillo 1668
Αστεριάδης Αγήνωρ, 1954
Μωσαϊκό στη Santa Maria Transtevere, Ρώμη, 1291
Ευσταθίου του εξ Ιωαννίνων, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, 1638
John Singleton Copley
Λεπτομέρεια Επιτραχηλίου, Μονή Βατοπαιδίου
Vladimir Borovikovsky 19αι.
Μονή Σέχου Ρουμανία
Τοιχογραφία από το Καθολικό1568 MONH ΔΟΧΕΙΑΡΙΟΥ
Jean-Baptiste Marie Pierre (1714-1789)
Τοιχογραφία στη Ζωοδόχο Πηγή Παιανίας του Φώτη Κόντογλου 1946
28 Δεκεμβρίου th, 2012 στις 23:31
Καλη Χρονια και Καλη Νεα Αρχη!