Νοιάζομαι και ενεργώ
Θεματική Ενότητα: Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη Υποθεματική: Αλληλεγγύη – Εθελοντισμός
Τίτλος: Νοιάζομαι και ενεργώ
Σκοπός και στόχοι
Σκοπός του προγράμματος είναι η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και η ανάπτυξη αισθήματος αλληλεγγύης και εθλοντισμού.
Στόχοι του προγράμματος
α. καλλιέργεια δεξιοτήτων:
- μάθησης 21ου αιώνα (4cs) – κριτική σκέψη, επικοινωνία, συνεργασία, δημιουργικότητα
- κοινωνικής ενσυναίσθησης και ευαισθησίας
- του νου – ρουτίνες σκέψεις και αναστοχασμός, παιγνίδια
β. απόκτηση γνώσεων – δεξιοτήτων – στάσεων:
- να προσδιορίζουν τα δικαιώματα των παιδιών
- να αναγνωρίζουν ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από στέγη, τροφή, νερό, ενδυμασία και ασφάλεια
- να γνωρίσουν εθελοντικές οργανώσεις
- να περιγράφουν αξίες που είναι σημαντικές για την κοινωνική ζωή (π.χ. υπευθυνότητα, σεβασμός, ειλικρίνεια, αλληλεγγύη κτλ.)
- να διακρίνουν τις ανάγκες που καλύπτονται ατομικά από αυτές που καλύπτονται καλύτερα μέσα από τη συνεργασία
- να οργανώνουν και να αξιολογούν πληροφορίες που παρέχονται από διάφορα μέσα για την ενημέρωσή τους
- να ευαισθητοποιούνται και να αναπτύσσουν υπεύθυνη στάση και δράση για να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των παιδιών και των ανθρώπων
- να εκτιμούν τη σημασία του εθελοντισμού και να συνειδητοποιούν ότι με τις πράξεις τους μπορούν να συμβάλλουν στο κοινωνικό σύνολο
- να αναπτύξουν εθελοντικές δράσεις
- να αποκτήσουν κοινωνική ευαισθησία
1ο εργαστήρι: Αλληλεγγύη
α. Διαβάζουμε το ποίημα “Την πόρτα ανοίγω το βράδυ” του Τάσου Λειβαδίτη, το οποίο επεξεργαζόμαστε με ερωτήσεις κατανόησης του περιεχομένου. Οι μαθητές/τριες περιγράφουν τις εικόνες και εκφράζουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τους/τις δημιουργεί.
β. Βλέπουμε το video κινουμένων σχεδίων της καμπάνιας του Δικτύου Caritas “Μία ανθρώπινη οικογένεια – τροφή για όλους”, η οποία στηρίζεται σε ένα αλληγορικό παραμύθι για την πείνα και την προσφορά, την αλληλεγγύη και την συνεργασία που απαντάται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Ακολουθεί συζήτηση για το περιεχόμενο της και έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων. Στο τέλος οι μαθητές/τριες καταλαβαίνουν ότι οι άνθρωποι καταφέρνουν να τραφούν μόνο όταν συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να αλληλοβοηθούνται.
γ. Βλέπουμε το έργο “Τα χέρια” του Βίκτωρ Κοέν και το σκίτσο “Τα δέντρα”. Οι μαθητές/τριες προσπαθούν να το ερμηνεύσουν το μότο “Όταν δίνεις, παίρνεις” και να αποκωδικοποιήσουν το σκίτσο.
Φύλλο εργασίας σχετικό με το ποίημα.
2ο εργαστήρι: Πράξεις αλληλεγγύης
α. Διαβάζουμε το βιβλίο “Το δώρο της Παπλωματούς”του Τζέφ Μπριμπό από τις Εκδόσεις Άγκυρα, το επεξεργαζόμαστε και αναγνωρίζουμε την αλληλεγγύη. Ζητάμε από τους μαθητές/τριες να σκεφτούν τρόπους με τους οποίους είμαστε αλληλέγγυοι στους άλλους.
β. Γνωρίζουμε δομές αλληλεγγύης: κοινωνικά παντοπωλεία, κοινωνικά ιατρεία, κοινωνικά φροντιστήρια, και συλλογικές κουζίνες. Καλούμε στο σχολείο μας την συνάδελφο Ανθή Βαχτσεβάνου, η οποία είναι εθελόντρια στο κοινωνικό φροντιστήριο Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου της Ιεράς Μητρόπολης Σερβίων και Κοζάνης και μας μιλάει για το έργο που επιτελείται εκεί. Συνδέουμε την αλληλεγγύη με τον εθελοντισμό.
γ. Συναισθανόμενοι τους συμμαθητές/τριες στα νηπιαγωγεία που επλήγησαν από τις πλημύρες του Σεπτεμβρίου του 2023 και με την αρωγή των γονέων και κηδεμόνων μαζεύουμε στο σχολείο βιβλία, παιγνίδια, γραφική ύλη και τα στέλνουμε στο 7ο Νηπιαγωγείο Παλαμά Καρδίτσας.
δ. O Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων διοργανώνει χριστουγεννιάτικο bazaar και με τα χρήματα που συγκεντρώνονται αποφασίζεται η αγορά ενός tablet ως δείγμα προσφοράς και αλληλεγγύης προς την Κιβωτό, το πρώτο Κέντρο Αποθεραπείας – Αποκατάστασης, Διημέρευσης, Ημερήσιας Φροντίδας Α.μεΑ. που λειτουργεί στη χώρα μας.
Φύλλο εργασίας σχετικό με το βιβλίο.
3ο εργαστήρι: Εθελοντισμός
α. Οι μαθητές/τριες βλέπουν φωτογραφίες με εθελοντικές δράσεις από τη φωτοθήκη του Νοιάζομαι και Δρω και συζητούν για το περιεχόμενό τους. Ακολουθούν ερωτήσεις για τον ορισμό του εθελοντισμού και σύνδεσή του με το ρήμα θέλω. Οι μαθητές/τριες δηλώνουν τι θα ήθελαν να κάνουν για τους άλλους και το καταγράφουν.
β. Βλέπουμε την αφίσα και συζητάμε για τα χαρακτηριστικά του εθελοντή.
γ. Αναφέρουμε στους μαθητές/τριες τα ρήση του Ντέιβιντ Έλτον Τρούμπλαντ “Ένας ευγενικός άνθρωπος φυτεύει τον σπόρο για ένα δέντρο, το οποίο κάποια μέρα θα δώσει σκιά σε ανθρώπους που μπορεί να μη συναντήσει ποτέ”.
δ. Διαβάζουμε το ποίημα “Ποίημα για τους φίλους” του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, το οποίο επεξεργαζόμαστε με ερωτήσεις κατανόησης του περιεχομένου. Οι μαθητές/τριες περιγράφουν τις εικόνες και εκφράζουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τους/τις δημιουργεί.
Φύλλα εργασίας για τη ρήση και το ποίημα.
4ο εργαστήρι: Εθελοντική αιμοδοσία
α. Διαβάζουμε το βιβλίο “Τι ζητούσε μια φορά η αλεπού στη ρεματιά” του Κώστα Μάγου από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, το οποίο φέρνει σε επαφή τους μαθητές/τριες με μια απ’ τις ευγενέστερες πράξεις του ανθρώπου: την εθελοντική αιμοδοσία που, χωρίς κόπο, χαρίζει τη ζωή σε κάποιον που κινδυνεύει.
Δείχνουμε αφίσες εθελοντικής αιμοδοσίας και οι μαθητές/τριες αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια δικιά τους για να γίνουν πρεσβευτές της στο οικογενειακό τους περιβάλλον.
Για να δείτε την αφίσα πατήστε εδώ.
β. Επικοινωνούμε με το Τμήμα Αιμοδοσίας του Μαμάτειου Νοσοκομείου Κοζάνης και τους καλούμε στο σχολείο μας. Ανταποκρινόμενοι στο αίτημα μας έρχεται στο σχολείο μας η κα. Πανάγιω Καραθανάση, νοσηλεύτρια στο τμήμα Αιμοδοσίας και μας μιλάει για τη δουλειά της. Στην παρουσίαση που έχει ετοιμάσει γίνεται λόγος για τον εθελοντισμό και την εθελοντική αιμοδοσία, τι προσφέρει ο εθελοντής γενικά αλλά και στον άρρωστο, ποιοι μπορεί να χρειαστούν αλλά και ποιοι να δώσουν αίμα. Στη συνέχεια γίνεται προβολή του video Εθελοντική αιμοδοσία-Οι περιπέτειες του Τολίτο και ακολουθεί σχετική συζήτηση για το πόσο πολύτιμο είναι το αίμα για τους ανθρώπους και τη σημασία της προσφοράς του.
Φύλλο εργασίας σχετικό με το βιβλίο.
5ο εργαστήρι: Ανθρώπινα δικαιώματα και εθελοντισμός
Αναρτούμε την εικονογραφημένη αφίσα της UNICEF με τα δικαιώματα των παιδιών και αποσαφινίζουμε τη σημασία του δικαιώματος. Συζητάμε επί του θέματος και δείχνουμε εικόνες δικαιωμάτων αλλά και καταπάτησής τους. Οι μαθητές/τριες κατηγοριοποιούν τις εικόνες.
Ομαδική δημιουργία με χαρτοκολλητική.
Έχω δικαίωμα
Φύλλο εργασίας για τα δικαιώματα του παιδιού και μάνταλα.
6ο εργαστήρι: Εθελοντές γύρω μας
α. Δείχνουμε στον προτζέκτορα εικόνες από εθελοντικές οργανώσεις και τα λογότυπά τους. Ακολουθεί σχετική συζήτηση. Οι μαθητές/τριες καλούνται να αναγνωρίσουν το σκοπό των οργανώσεων.
β. Διαβάζουμε το βιβλίο “Θέλω..θέλεις…έγινε!” της Ζαχαρούλα Τζίνη, Εκδόσεις Διάπλους. Το επεξεργαζόμαστε με ερωτήσεις κατανόησης και οι μαθητές/τριες καταλαβαίνουν τον τρόπο που μπορεί ο καθένας μας, άλλος πολύ κι άλλος λίγο, να προσφέρει κάτι μικρό αλλά και κάτι μεγάλο σε αυτό που ονομάζουμε κοινωνία και όλοι ανήκουμε σε αυτήν.
Στη συνέχεια αναφέρουν δράσεις που θα ήθελαν να αναλάβουν όταν ενηλικιωθούν και στέλνουν το δικό τους μήνυμα αγάπης και συνεργασίας για μία καλύτερη κοινωνία.
Φύλλα εργασίας με τις οργανώσεις και τους μελλοντικούς εθελοντές.
Παράρτημα
Το πρόγραμμα βασίστηκε στο εκπαιδευτικό υλικό του “Νοιάζομαι και δρω” από το Ίδρυμα Λαμπράκη, Αθήνα 2015.
Το video κινουμένων σχεδίων ανακτήθηκε από τον χρήστη “Caritas Hellas” στο YouTube στις 10/02/2024 και χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.
Το video για την εθελοντική αιμοδοσία ανακτήθηκε από τον χρήστη “Μαθαίνουμε κι αλλιώς” στο YouTube στις 10/02/2024 και χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.
Οι εικόνες ανακτήθηκαν από το διαδίκτυο και χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.