“Explore on STEAM” eTwinning project 2024-2025

Η πρώτη μας απόπειρα για Ευρωπαϊκό eTwinning πρόγραμμα τη φετινή σχολική χρονιά έχει τίτλο Explore on STEAM

LOGO STEM

και συμμετέχουν  Νηπιαγωγεία από την Ελλάδα, τη Ρουμανία, τη Τουρκία, τη Κροατία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και της Ιορδανία.

https://www.pictramap.com/app/view?p=1bf938

Τι σημαίνει όμως STEAM και γιατί μας ενδιαφέρει τόσο: 

Το ακρωνύμιο προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Science, Technology, Engineering,  Art  και Mathematics.

Eίναι μια εκπαιδευτική προσέγγιση στη μάθηση για παιδιά. Το STEAM ενθαρρύνει την επίλυση προβλημάτων, την έρευνα, τη συνεργασία με άλλους και την κριτική σκέψη! Μέσα από δραστηριότητες με χαρακτήρα παιχνιδιού, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με έννοιες και φαινόμενα, έτσι ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο γύρω τους.

Η διδασκαλία μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων μαθαίνει στα παιδιά πώς να σκέφτονται δημιουργικά και να επιλύουν προβλήματα , κάτι που είναι σημαντικό ώστε να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας για το μέλλον.

Πριν λοιπόν ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στο κόσμο του STEAM και τη γνωριμία μας με τους νέους μας φίλους μάθαμε πόσο σημαντικό είναι να προσέχουμε στο διαδίκτυο … Μιλήσαμε για τα προσωπικά δεδομένα και τους κινδύνους που κρύβει ο χώρος του ΙNTERNET

collage 7

1η δράση: STEAM-ART Paintings-Painters

Στην πρώτη δράση τα παιδιά γνωρίζουν έναν απο τους σημαντικότερους ζωγράφους, τον Πάμπλο Πικάσο

collage 2 1

Παρατηρούμε τα χρώματα και τα σχήματα των έργων και απο που έχουν επηρεαστεί και τα καταγράφουμε…

OUR ANSWERS

 

Στη συνέχεια ασχοληθήκαμε με τα δευτερεύοντα χρώματα (intermediate colors) που αποτελούνται από το πορτοκαλί, το πράσινο και το βιολετί. Κάθε ένα από αυτά τα χρώματα δημιουργείται συνδυάζοντας δύο από τα βασικά χρώματα (primary colors)

.file 558577157a6df Untitled 1733402838432

Έτσι, το κόκκινο και το κίτρινο δημιουργούν το πορτοκαλί, το μπλε και το κόκκινο δημιουργούν το βιολετί, ενώ το μπλε και το κίτρινο δημιουργούν το πράσινο..

collage 3

Ήρθε η ώρα οι μικροί μας ζωγράφοι να αναλάβουν να φιλοτεχνήσουν το δικό τους έργο…ας δούμε τι κατάφεραν…

collage 6

Ώρα παιχνιδιού…. και μάθησης μαζί….παρέα με ψηφιακά παιχνίδια σχετικά με το θέμα μας…

collage 5

2η δράση : STEAM-Science

Στη δεύτερη μας δράση θα ασχοληθούμε με τα φυτά, τη διαδικασία αναπαραγωγής τους και πως μπορούμε να τα βοηθήσουμε να μεγαλώσουν.. Στην αρχή καταγράφουμε τις απόψεις των παιδιών (σωστές και λανθασμένες)  

Untitled 2

Παρακολουθούμε το βίντεο και αποτυπώνουμε εικαστικά τι χρειάζονται τελικά τα φυτά για να μεγαλώσουν…

 

collage 7 collage 2 2

Στη συνέχεια φτιάξαμε το κύκλο ζωής των φυτών σε ατομικές εργασίες και παίξαμε διαδικτυακά παιχνίδια να να δούμε αν θυμόμαστε όλα όσα έχουμε μάθει για τη ζωή των φυτών…

collage 5 1 collage 4

Στο τέλος σαν μικροί επιστήμονες και εμείς προσπαθήσαμε να φτιάξουμε ένα αυτόματο πότισμα για το μικρό μας φίλο, το σποράκι απο σπανάκι….και να το βοηθήσουμε να μένει υγιής και να μεγαλώσει γρήγορα..

image 1

3η δράση : STEAM-Architecture

Στη τρίτη μας δράση γινόμαστε μικροί αρχιτέκτονες…. αλλά τι μπορεί να σημαίνει η λέξη αρχιτέκτονας … και τι δουλειά κάνει ακριβώς…

Παρακολουθούμε σχετικά βίντεο 

και καταγράφουμε τις αρχικές μας απόψεις..

Untitled 3

Ας γίνουμε εμείς τώρα αρχιτέκτονες και να σχεδιάζουμε την πόλη μας…

collage 8 collage 1 1 collage 2 3

και από το σχέδιο στη πράξη … ας ξεκινήσουν οι κατασκευές….

με τουβλάκια LEGO 

image 2

αλλά και με άλλα υλικά, παιχνίδια και αντικείμενα μέσα στη τάξη μας..

collage 2 4

collage 4 2

Μικροί αρχιτέκτονες σε δράση… γέφυρες ουρανοξύστες σπίτια και μικρές πόλεις

Έχουμε το δικό μας μικρό αρχιτέκτονα το Μπομπ το  Μάστορα που μας βοήθησε να παίξουμε παιχνίδια και να ανασυνθέσουμε εικόνες /παζλ

collage 4 1

Μπορείτε να βρείτε πολλά ακόμη στο παρακάτω λινκ:

Όμως πως μπορούν τα κτίρια και στέκονται όρθια… δε γέρνουν απο τη μία ή την άλλη πλευρά…. μα φυσικά με την ισορροπία…. BALANCE  που λένε και οι Άγγλοι…. αλλά για να το καταλάβουμε καλύτερα ας κάνουμε ένα πείραμα…

collage 9 1737062813492

και μερικά παιχνίδια ισορροπίας….

collage 5 2

Νέα γνώση λοιπόν…. τι κάνει ένας αρχιτέκτονας…και τι χρειάζεται….

Untitled 1

4η δράση : STEAM-Music

Στην αρχή της δράσης μας μιλάμε στα παιδιά για τα αισθητήρια όργανα… τα όργανα που με τις αισθήσεις μας μας βοηθούν να αντιλαμβανόμαστε το κόσμο γύρω μας…

collage 10

Ήρθε η  ώρα να μάθουμε για τα μουσικά όργανα, ποια είναι και σε τι κατηγορίες χωρίζονται… ανάλογα με το τρόπο που παίζονται…

1738189713677 1738189713696

Στην αρχή καταγράψαμε όσα γνωρίζαμε και στη συνέχεια παρακολουθήσαμε πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό μαθαίνοντας και νέα μουσικά όργανα…

https://www.youtube.com/watch?v=0vtuycB8Pcs

Φτιάξαμε τη δική μας ορχήστρα….

collage 11

και κατηγοριοποιήσαμε τα μουσικά όργανα ανάλογα με το τρόπο που παίζονται σε πνευστά, κρουστά και έγχορδα…

collage 5 3

Παίξαμε παιχνίδια κατανόησης ομαδικά και ατομικά στον υπολογιστή…αλλά φτιάξαμε και puzzle online με θέμα τα μουσικά όργανα…

collage 1 2

Είδαμε πως μπορούμε και εμείς να φτιάξουμε αυτοσχέδια μουσικά όργανα με υλικά που βρίσκονται γύρω μας …και αποφασίσαμε να φτιάξουμε μαράκες απο πλαστικά μπουκάλια….

ώρα για χορό με μουσική υπόκρουση … τι άλλο απο…

αλλά και μία πρόταση απο τους φίλους και εταίρους μας στη γειτονική χώρα..

 

collage 2 5

Μουσική δε παίζουμε μόνο όμως με τα μουσικά όργανα….ακόμη και με ένα ποτήρι νερό μπορούμε να παίξουμε μουσική…

Ας δοκιμάσουμε και εμείς λοιπόν…

collage 6 1

5η δράση : STEAM-ARCHEOLOGY

Ο φίλος μας ο SMILEY πριν λίγες μέρες βρήκε ένα κεραμικό βάζο στην αυλή του ….και τώρα χρειάζεται τη βοήθεια μας …ποιος να το έφτιαξε άραγε και πως; και τώρα τι πρέπει να κάνει με αυτό;;

https://www.voki.com/site/pickup?scid=20378944&chsm=6c74c31e9f8e525999bdd62eef137640

collage 2 3

Αρχικά λοιπόν είδαμε ένα βίντεο για το πως φτιάχνονται τα βάζα …

αλλά και βίντεο και εποπτικό υλικό με τα βάζα στην αρχαιότητα

collage 23

Παίξαμε παιχνίδια μνήμης, φτιάξαμε παζλ και τοποθετήσαμε τα βάζα απο το μικρότερο στο μεγαλύτερο

collage 5 1collage 6 1

making a vase puzzle

Πως χρησιμοποιούσαν τα βάζα στην αρχαιότητα…ας ακούσουμε τις ιδέες σας..

Untitled

Αφού μάθαμε πως τα έφτιαχναν και τι ζωγραφιές απεικόνιζαν συνήθως επάνω τους αποφασίσαμε να φτιάξουμε τα δικά μας βάζα..

collage 4 3

Στο τέλος ζητήσαμε απο την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης να μας σχεδιάσει τα βάζα ανάλογα με τις πληροφορίες που θα δίναμε…

1738993759328  1738993759346

collage 3 3

Ο θεός Ποσειδώνας και τα ζώα ήταν οι επιλογές μας..

 

«Το μαγικό ταξίδι ξεκινώ…..στο δρόμο της παράδοσης σαν μπαίνω εγώ….» VOL 6

« Μια φορά κι έναν καιρό ήταν το παιδί και μαζί του το παιχνίδι, γιατί παιδί χωρίς παιχνίδι είναι σαν …
πηγή χωρίς νερό, στυλό χωρίς μελάνι,
φθινόπωρο χωρίς χρώματα, άνθρωπος χωρίς φαντασία »

Τα παιχνίδια που έπαιζαν οι παλαιότερες γενιές συνδύαζαν την ψυχαγωγία με την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Τα παιχνίδια ήταν κυρίως ατομικά αλλά και ομαδικά, όπως επίσης άλλα για τα αγόρια κι άλλα για τα κορίτσια. Ήταν πήλινα, οστέινα, ξύλινα μαρμάρινα, κέρινα, γύψινα ή υφασμάτινα. Κούκλες, άμαξες, ζώα, τόπια, στεφάνια, είδη νοικοκυριού, κουδουνίστρες, σβούρες, αλλά και σκάκι, τρίλιζες ήταν τα πιο δημοφιλή. Ακόμα και η γυμναστική, η μουσική και ο χορός είχαν την έννοια του παιχνιδιού μέσα τους (ολυμπιακοί αγώνες).

Ξεκινήσαμε λοιπόν με την παρουσίαση του  αγαπημένου μας παιχνιδιού και τέλος την παρουσίαση του αγαπημένου παιχνιδιού της κυρίας, του μπαμπά και της μαμάς…

Το κάθε παιδί έφερε στη τάξη το αγαπημένο του παιχνίδι, μας το παρουσίασε και μας εξήγησε το λόγο που το κάνει τόσο ξεχωριστό για αυτό…

image 3 3               image 2 4 473082935 911197024430619 3888553307660729907 n

Κάπως έτσι άρχισε το ταξίδι πίσω στο χρόνο…..

Τα παιδιά ρώτησαν τους γονείς τους με τι έπαιζαν όταν ήταν παιδιά…τα κατέγραψαν σε ένα χαρτί και μας τα έφεραν στο σχολείο… ανάμεσα τους παιχνίδια αγαπημένα…παιχνίδια που περάσαμε ώρες αμέτρητες να παίξουμε με τους φίλους μας…παιχνίδια που ξεχάστηκαν με το πέρασμα των χρόνων…

παιχνίδια όπως  το γιο-γιο, τη σβούρα, το σχοινάκι, τους βόλους, το λάστιχο……

Σβουραγιο γιοβολοιιυγγα.

Μάθαμε για αυτά και παίξαμε μαζί τους 

image 4 3 image 5 2

Η σβούρα ήταν το παιχνίδι που ξεχωρίσαμε…

200px Spinning top prague 200px Μεταλλική Σβούρα με Ηχο

Φτιάξαμε τις δικές μας σβούρες

473695189 636990478730545 95685455743381367 n

και στο τέλος μελετήσαμε το έργο τέχνης του Περικλή Πανταζή

«Το παιδί με τη σβούρα» το οποίο και παρουσιάσαμε  βιωματικά. 

collage 4 1

«Το μαγικό ταξίδι ξεκινώ…..στο δρόμο της παράδοσης σαν μπαίνω εγώ….» VOL 5

Το ταξίδι μας στο κόσμο της ελληνικής παράδοσης συνεχίζεται και σειρά είχε ένα ακόμη λαϊκό παραδοσιακό παραμύθι 

“Η Κυρά Καλή και οι 12 Μήνες”

Η κυρα-Καλή είναι μια γυναίκα που έχει πάντα μια καλή κουβέντα να πει στους άλλους ανθρώπους. Αντίθετα, από το στόμα της κυρα-Κακής καλός λόγος δε θα βγει. -Τι θα συμβεί στις δύο αυτές γυναίκες, όταν συναντήσουν τους δώδεκα μήνες; Πώς θα ήταν η ζωή σου, αν έλειπαν από αυτή κάποιοι μήνες; -Τελικά η καλοσύνη ανταμείβεται;

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

“Όλοι οι μήνες του χρόνου είναι καλοί και ευλογημένοι. Όλοι έχουν τις χάρες τους και τις ομορφιές τους. Για παράδειγμα, ο Γενάρης φέρνει τα χιόνια και τα παιδιά βγαίνουν έξω να παίξουν μαζί του και να φτιάξουν χιονάνθρωπους. Ο Φλεβάρης φέρνει την αποκριά κι όλοι μασκαρεύονται ζητώντας από τους άλλους να τους αναγνωρίσουν. Ο Μάρτης φέρνει τα χελιδόνια, προάγγελοι της  Άνοιξης και του καλοκαιριού. Ο Απρίλης την Πασχαλιά, την μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης και ο Μάης τα λουλούδια που κάνει όλη την πλάση να μοιάζει με πολύχρωμο πίνακα ζωγραφικής. Ο Ιούνης τα χρυσά τα στάχυα και ο Ιούλης τα θαλασσινά τα μπάνια. Αχ… κι ο Αύγουστος μας δίνει φρούτα καλοκαιρινά, δροσιστικά και απολαυστικά. Κι έπειτα ο Σεπτέμβρης φέρνει τρύγο και χαρά. Ο Οκτώβρης τις βροχές που ζητάει η γης να ξεδιψάσει κι ο Νοέμβρης τις ελιές, το πιο παρθένο αγαθό. Ε κι ο Δεκέμβρης τέλος, τι χαρά, τις μεγάλες τις γιορτές, κάλαντα και παιδικές φωνές! Γι’ αυτό σας λέω… όλοι οι μήνες είναι καλοί κι ευλογημένοι!”.

8

Με αφορμή λοιπόν την απάντηση της Κυρά Καλής στους 12 Μήνες αποφασίσαμε και εμείς να φτιάξουμε το λουλούδι – ρολόι του χρόνου όπου κάθε μήνας θα έχει το χαρακτηριστικό του

1738599305755

1738599305793 image 11 1738599305766

1738599305746 1738599305735

«Το μαγικό ταξίδι ξεκινώ…..στο δρόμο της παράδοσης σαν μπαίνω εγώ….» VOL 4

Και το ταξίδι στην παράδοση του τόπου μας συνεχίζεται…. γεμάτο εκπλήξεις!!

Σειρά είχαν παιχνίδια παραδοσιακά…παιχνίδια απο τις παιδικές αναμνήσεις μας… Παραδοσιακά παιχνίδια ονομάζονται τα παιχνίδια που έπαιζαν οι παλαιότεροι και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά με προφορική περιγραφή ή επίδειξη των μεγαλύτερων προς τους μικρότερους.

Τα παραδοσιακά παιχνίδια είναι ομαδικά (κρυφτό, μακριά γαϊδούρα, τυφλόμυγα, το μαντίλι, κ.ά.). Υπάρχουν και κάποια που αρχικά ενδέχεται να μοιάζουν ατομικά, αλλά τελικά αποδεικνύονται ομαδικά, καθώς παίζονται διαδοχικά από κάθε ένα παιδί μέσα στην ομάδα. Αυτά έχουν σχέση περισσότερο με την τεχνολογία της κάθε εποχής και τις δεξιότητες των παιδιών, όπως η σφεντόνα, η σβούρα, το τσιλίκι, κ.ά.

Κάθε παραδοσιακό παιχνίδι εκφράζει την εποχή και την κοινωνία που το δημιούργησε (κοινωνικές σχέσεις, οικονομική κατάσταση, πολιτιστικές αξίες, τεχνολογία, αντιλήψεις για την πολιτική, τον πολιτισμό, το φύλο, τις σχέσεις με τους άλλους λαούς).

Πάμε λοιπόν να ξεκινήσουμε το ταξίδι να θυμηθούμε εμείς οι μεγάλοι και να μάθουν τα παιδιά μας…. τα παιχνίδια με τα οποία μεγαλώσαμε… στις αυλές των σπιτιών και στα πάρκα των γειτονιών…

Και ποιος απο εμάς δεν έπαιξε σαν παιδί ΤΥΦΛΟΜΥΓΑ

Για να αρχίσει η τυφλόμυγα επιλέγεται με κλήρο ή με λάχνισμα (όπως το αμπεμπαμπλόμ ή τα αριθμάκια) ένα από τα παιδιά. Ένας από τους συμπαίκτες του του δένει τα μάτια με ένα πανί, συνηθέστερα ένα μαντήλι ή φουλάρι, για να μη βλέπει, και το παιχνίδι αρχίζει. Τα υπόλοιπα παιδιά γυρίζουν γύρω – γύρω από το παιδί που κάνει την τυφλόμυγα και το πειράζουν. Εκείνο προσπαθεί να πιάσει κάποιο από τα παιδιά και κερδίζει μόνο, αν μαντέψει σωστά ποιο είναι το παιδί που έπιασε. Για να το αναγνωρίσει ψηλαφεί τα χαρακτηριστικά του προσώπου, τα ρούχα, τα μαλλιά κ.ά. Το παιδί που πιάστηκε και αναγνωρίστηκε γίνεται η επόμενη τυφλόμυγα. Αν δεν γίνει σωστά η ταύτιση, τότε το ίδιο παιδί παραμένει ως “τυφλόμυγα” για άλλον ένα γύρο

image 1 1 image 2 1 image 5

Με αφορμή το παιχνίδι μας αλλά και τη Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με ειδικές ανάγκες δημιουργήσαμε στη τάξη μας ένα μουσείο αφής… πως μπορούμε να αντιληφθούμε το κόσμο γύρω μας μόνο με ένα άγγιγμα…

1733257158729 1733257158687 1733257158738 1733257158682

ΠΕΡΝΑ ΠΕΡΝΑ Η ΜΕΛΙΣΣΑ…

Ομαδικό παιχνίδι που παίζεται σε ανοιχτό χώρο από πολλά παιδιά.  Δύο παιδιά που είναι οι «μάνες», στέκονται αντιμέτωπες με σηκωμένα χέρια και πλεγμένα δάχτυλα σχηματίζοντας μια «καμάρα». Χτυπούν τις παλάμες τους ρυθμικά και τραγουδούν:

Περνά-περνά η μέλισσα με τα μελισσόπουλα,

με τα μελισσόπουλα και με τα παιδόπουλα.

περνά η μέλισα

Τα άλλα παιδιά σχηματίζουν μια ουρά και περνούν κάτω από την καμάρα. Όταν το τραγούδι σταματήσει, οι «μάνες» πιάνουν το τελευταίο παιδί της σειράς ανάμεσα στα χέρια τους και το ρωτούν χαμηλόφωνα, ώστε να μην ακούσουν τα άλλα παιδιά, «τι θέλεις; μήλο ή πορτοκάλι;» ή «κίτρινο ή κόκκινο;» κτλ. Οι «μάνες», πριν ακόμα ξεκινήσει το παιχνίδι, έχουν διαλέξει μία από τις δύο επιλογές. Όποιο παιδί πει ότι θέλει μήλο, πηγαίνει πίσω από τη μάνα που έχει το μήλο και όποιο παιδί πει το πορτοκάλι πηγαίνει πίσω από τη μάνα που έχει διαλέξει το πορτοκάλι.

Το παιχνίδι αρχίζει ξανά από την αρχή και η διαδικασία γίνεται μέχρι να τελειώσουν όλα τα παιδιά. Στο τέλος σχηματίζονται δύο ομάδες παιδιών καθεμιά με τη δική της μάνα. Οι ομάδες αυτές, τις περισσότερες φορές, δεν έχουν ίσο αριθμό παιδιών.

Στο σημείο αυτό, τα παιδιά γίνονται δύο αλυσίδες αγκαλιάζοντας τις μάνες. Οι δύο μάνες πιάνονται από τα χέρια ή πιάνονται από ένα μικρό ραβδί και τραβιούνται απο τα πίσω παιδιά. Όποια ομάδα τραβήξει την άλλη προς το μέρος της κερδίζει. Έπειτα αλλάζουν οι μάνες και το παιχνίδι αρχίζει από την αρχή.

image 2 2 image 6

1733257158662 1733257158667 1733257158671

ΡΟΛΟΓΑ ΡΟΛΟΓΑ ΤΙ ΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ;;; (ΤΟ ΡΟΛΟΙ)

Τα παιδιά διαλέγουν έναν αρχηγό – ρολόι (ΡΟΛΟΓΑ)  που θα απαντά όταν τον ρωτούν, τι ώρα είναι. Τα υπόλοιπα παιδιά στήνονται σε σειρά κατα μήκος έχοντας απέναντι το ρολογά. Κάθε παιδί με τη σειρά ρωτά:

Παιδί: Τι ώρα είναι;

Ρολογάς: Μία ώρα εμπρός!

Παιδί: Τι ώρα είναι;

Ρολογάς: Τρεις ώρες μπρος!

Κάθε παιδί που ρωτάει, κάνει τόσα βήματα όσα του λέει ο Ρολογάς προς τα πίσω ή μπρος. Γιατί όταν ο Ρολογάς δει ότι τα παιδιά τον πλησιάζουν και απειλούν τη θέση του, τότε κάνει το ρολόϊ να πηγαίνει πίσω! (Ρολογάς: πέντε ώρες πίσω!). Αλλά προβλέποντας αυτήν την πονηριά του Ρολογά, τα παιδιά κάνουν τα βήματα προς τα εμπρός πολύ μεγάλα και τα προς τα πίσω μικρούτσικα!!!

image 4 1 image 3 1

ΤΟ ΜΑΝΤΗΛΑΚΙ ΠΕΡΑΣΕ 

Κάποιος κάνει τη μάνα και έχει ένα μαντήλι. Τα υπόλοιπα παιδιά κάνουν ένα κύκλο. Η μάνα με το μαντήλι γυρνάει γύρω γύρω λέγοντας: “Το μαντηλάκι πέρασε κι η κόρη το γυρεύει, πάει πέρα , πάει πέρα μια τούμπα στον αέρα “. Τότε αφήνει σε κάποιο παιδί το μαντήλι και εκείνο πρέπει να αρχίζει να κυνηγάει τη μάνα. Η μάνα για να μην χάσει πρέπει να κάνει ένα γύρο και να μπει στη θέση του άλλου. Αν μπει κερδίζει, και συνεχίζει το παιχνίδι το παιδί που έχει το μαντήλι.

Σε πολλές περιοχές της χώρας μας το παιχνίδι ήταν γνωστό και “Αλάτι χονδρό-Αλάτι ψιλό”

Picture

    Το παιχνίδι αυτό παίζεται από πολλά παιδιά που συγκεντρώνονται και βγάζουν με κλήρο τη “μάνα”. ΄Υστερα κάνουν όλα μαζί ένα κύκλο και κάθονται κάτω σταυροπόδι με τα χέρια πίσω, με τις παλάμες ανοιχτές. Η μάνα στέκεται έξω από τον κύκλο και βαστάει ένα μαντήλι. Κάνει μια βόλτα γύρω από τον κύκλο τραγουδώντας: Αλάτι ψιλό, αλάτι χονδρό, έχασα τη μάνα μου και πάω να τη βρω παπούτσια δεν μου πήρε να πάω στο χορό. Την ώρα που τραγουδάει γύρω από τον κύκλο, πετάει το μαντίλι πίσω από ένα παιδί και συνεχίζει μέχρι να καταλάβουν ότι δεν κρατάει πια το μαντήλι. Το παιδί που πήρε το μαντήλι σηκώνεται και αρχίζει να κυνηγάει τη μάνα. ΄Οταν την πιάσει η μάνα κάθεται στη θέση του μαζί με τα άλλα παιδιά Το παιδί που πήρε το μαντήλι γίνεται μάνα και αρχίζει να κυνηγάει. Το παιχνίδι συνεχίζεται έτσι μέχρι να το βαρεθείτε ..
image 6 1
Υπάρχουν πολλά ακόμη παιχνίδια παραδοσιακά άλλα πιο γνωστά στους μικρούς μας μαθητές και άλλα πιο άγνωστα… είναι δική μας “υποχρέωση” να συνεχίσουμε τη παράδοση των παιδικών μας χρόνων στη νεότερη γενιά…ώστε να μην χαθεί στο πέρασμα των χρόνων..

«Το μαγικό ταξίδι ξεκινώ…..στο δρόμο της παράδοσης σαν μπαίνω εγώ….» VOL 3

Σειρά έχει ο μαγικός κόσμος των παραμυθιών ….

Τα παραμύθια αιχμαλωτίζουν το κοινό για αιώνες, μεταφέροντάς το σε μακρινές χώρες γεμάτες μαγεία, περιπέτεια και θαύματα. Αυτές οι ιστορίες για πρίγκιπες και πριγκίπισσες, μάγισσες και μάγους και ζώα που μιλούν όχι μόνο έχουν διασκεδάσει αναγνώστες και ακροατές, αλλά έχουν επίσης διαμορφώσει πολιτισμούς και έχουν επηρεάσει την κοινωνία.

όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα λαικά παραδοσιακά παραμύθια του τόπου μας… και τις ιστορίες που μεταφέρουν απο γενιά σε γενιά….

Το ταξίδι μας λοιπόν περιλάμβανε μια στάση…. στο κόσμο του παραμυθιού και πιο συγκεκριμένα στο κόσμο του παραμυθιού 

” Το πιο γλυκό ψωμί”

imgp0 002

Το παραμύθι είναι κεφαλλονίτικη παραλλαγή μιας παλαιάς λαϊκής αφήγησης. Ανήκει στον ευρύ τύπο των διηγηματικών ή κοσμικών παραμυθιών, τα οποία αναφέρονται στις περιπέτειες των ανθρώπων χωρίς να χρησιμοποιούν υπερφυσικά στοιχεία.

“Κάποτε ήταν ένας πλούσιος βασιλιάς, πολύ πλούσιος, που ό,τι επιθυμούσε η καρδιά του το ’χε. Όλα τα είχε, και τον έλεγαν ευτυχισμένο, ώσπου έπαθε μια παράξενη ανορεξία και δεν είχε όρεξη να βάλει τίποτα στο στόμα του. Σιγά σιγά αδυνάτιζε, κι άρχισε να γίνεται γκρινιάρης και παράξενος. Πολλοί γιατροί πήγαιναν και τον έβλεπαν, μα τα γιατρικά τους τίποτα δε μπορούσαν να του κάμουν. Η ανορεξία του βασιλιά όλο και κρατούσε, κι εκείνος έρεβε μέρα με την ημέρα. Τίποτα δε λιμπιζόταν να φάει· ούτε «του πουλιού το γάλα», που λέει ο λόγος.

image 7 image 1 2

Oπού κάποια μέρα, έτυχε να περνάει από το παλάτι του ένας ασπρομάλλης γέροντας φτωχός, που ήτανε όμως σοφός κι ήξερε από γιατρικά. Του είπανε λοιπόν για το βασιλιά, κι ανέβηκε να τον δει. «Μήπως κουράζεσαι, βασιλιά μου;», τον ρώτησε. «Τι λες, γιατρέ μου», του λέει ο βασιλιάς. «Όλη μέρα ξαπλωμένος απάνου στο θρόνο μου, ούτε το μικρό μου δαχτυλάκι δεν κουνώ». «Μήπως έχεις έγνοιες και σκοτούρες για το λαό σου;» «Όχι, κάθε άλλο. Εγώ ζω ξέγνοιαστος, και καρφάκι δε μου καίεται για κανέναν!» «Μήπως επιθύμησες ποτέ σου κάτι και δεν μπόρεσες να το ’χεις;» «Oύτε κι αυτό! Βασιλιάς είμαι, κι ό,τι γυρέψω, το βλέπω μπροστά μου!…».

Σκέφτηκε, σκέφτηκε λίγο ο γέροντας, ύστερα γυρίζει και λέει του βασιλιά: «Άκουσε, βασιλιά μου: Καθώς βλέπω, δεν έχεις τίποτα σοβαρό. Εκείνο που φταίει και δεν έχεις όρεξη να τρως, είναι το ψωμί που σου δίνουν στο παλάτι! Να διατάξεις να σου φέρουν να φας το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου. Αν μπορέσεις να το ’χεις αυτό, τότε θα γιατρευτείς!» Από την ίδια μέρα ο βασιλιάς έδωσε διαταγή στους φουρναραίους του παλατιού να ζυμώσουν και να του ψήσουν «το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου!». Έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά οι ψωμάδες σ’ όλο το βασίλειο, ποιος θα κάμει στο βασιλιά το πιο γλυκό ψωμί!

image 3 2

Ζύμωσαν με ζάχαρη κι ανθόγαλα κάθε λογής ψωμιά και του τα ’φερναν στο παλάτι να τα δοκιμάσει. Μα κανένα απ’ όλα εκείνα τα ψωμιά δεν άνοιγε την όρεξη στο βασιλιά. Oύτε κι ήθελε να τα φάει. Το ’να του μύριζε, τ’ άλλο του βρομούσε.

image 2 3

Ώσπου μια μέρα, έξω φρενών ο βασιλιάς, έστειλε ανθρώπους του να πάνε να βρούνε το γέροντα και να τον ξαναφέρουνε μπροστά του. Έτσι λοιπόν κι έγινε. «Θα σε κρεμάσω, που με ξεγέλασες!», του φώναξε ο βασιλιάς μόλις τον είδε. «Γιατί, βασιλιά μου;», τον ρώτησε ο γέροντας. «Γιατί το γλυκό ψωμί, που είπες να μου φτιάξουνε να φάω, δε μου έκαμε τίποτα!» «Μπα;», έκαμε ο γέροντας. «Φαίνεται πως το ψωμί που σου ζύμωσαν, δεν ήταν τόσο γλυκό όσο έπρεπε!» O βασιλιάς ήταν πάλι έτοιμος ν’ αγριέψει, μα είδε το γέρο που κάτι συλλογιζότανε, και περίμενε. «Άκουσε, βασιλιά μου», του λέει ο γέροντας ύστερ’ από λίγο. «Αν θέλεις να δοκιμάσεις στ’ αληθινά το ψωμί που θα σε γιατρέψει, πρέπει να ’ρθεις μαζί μου για τρεις μέρες μονάχα και να κάνεις ό,τι σου λέω. Αν δε γίνεις καλά, είσαι ελεύτερος να μου πάρεις το κεφάλι!»

image 4 2

      Κι ο βασιλιάς, παιδί μου, θέλοντας και μη, δέχτηκε να πάει μαζί με τον παράξενο γέροντα, εκεί που του ’λεγε. Φόρεσε κι αυτός φτωχικά ρούχα, ποδέθηκε παλιοπάπουτσα, πήρε κι ένα μπαστούνι στα χέρια του κι έφυγε κρυφά από το παλάτι, μακριά, κι επήγανε στον κάμπο, εκεί που καθόταν ο γέροντας, σε μια καλύβα, μέσα σ’ ένα χωράφι σπαρμένο.

      Ξημερώνοντας, έδωκε ο γέροντας στο βασιλιά ένα δρεπάνι και του λέει: «Έλα να θερίσουμε!». Έπιασε ο βασιλιάς και θέριζε μες στο λιοπύρι ολάκερη μέρα. Έκαμε καμιά σαρανταριά δεμάτια στάχυα. Ήρθε το βράδυ, πέσανε ξεροί να κοιμηθούνε. Oύτε φαΐ όλη μέρα, ούτε τίποτα. Έμενε, βλέπεις, κι ο γέροντας νηστικός.

Την άλλη μέρα, πρωί πρωί, ξύπνησε ο γέροντας το βασιλιά και του λέει: «Σήκω τώρα, να πάρουμε όλ’ αυτά τα δεμάτια, να τα πάμε στ’ αλώνι να τ’ αλωνίσουμε!». Κουβάλησε στην πλάτη του ο βασιλιάς περσότερ’ από τα μισά, κι ύστερα όλη μέρα, γκαπ γκουπ, τα κοπάνιζε με το δάρτη, ώσπου κάμανε το στάρι σωρό, τ’ ανεμίσανε και το βάλανε στο σακί. Κι όλη μέρα την περάσανε πάλε έτσι, νηστικοί κι οι δυο τους, μόνο λίγο νερό ήπιανε από τη στέρνα, που ήτανε κοντά στην καλύβα. Πέσανε πάλι κουρασμένοι το βράδυ και κοιμηθήκανε.

      Την τρίτη μέρα, το χάραμα, ο γέροντας σήκωσε το βασιλιά: «Ξύπνα», του λέει, «τώρα να πάμε το στάρι μας στο μύλο να τ’ αλέσουμε! Πάρ’ το εσύ στην πλάτη σου, γιατί εγώ δεν μπορώ, και πάμε εκεί στην κορφή του βουνού, που ’ναι ο μύλος». Τι να κάμει ο βασιλιάς, αφού έτσι ήτανε η συμφωνία, φορτώνεται το σακί στην πλάτη, και κουρασμένος κι ελεεινός το κουβάλησε στην κορφή. Τώρα αρχίνησε και να πεινάει, μα δεν έλεγε ακόμα τίποτα.

      Αλέσανε το στάρι τους, και για να μην τα πολυλογούμε, γυρίσανε κατά το μεσημέρι στην καλύβα, πάλι ο βασιλιάς φορτωμένος τ’ αλεύρι. «Έλα τώρα να ζυμώσουμε», του λέει ο γέρος. Ξεχώρισε ως δέκα λίτρες αλεύρι, το ’ριξε στη σκάφη κι έβαλε το βασιλιά να ζυμώνει. Ύστερα τον έστειλε στο λόγγο να κόψει ξύλα, κι αργά κατά το βράδυ βάλανε κι εκάψανε το φούρνο, για να ψήσουνε 3-4 καρβέλια. Ο βασιλιάς τώρα πεινούσε κι επερίμενε πότε να ψηθούν τα ψωμιά, για να φάει! Μα πιο πολύ τα λιμπιζόταν, όταν άρχισε να βγαίνει από το φούρνο η μυρωδιά τους. «Πεινάω πολύ», λέει του γέρου. «Περίμενε και θα φας!», του απάντησε κείνος.

image 5 1

      Σε λίγο βγήκανε τα καρβέλια, αχνιστά και ροδοψημένα. Σαν πεινασμένος λύκος τότε ο βασιλιάς άρπαξε το καρβέλι, το έκοψε με τα χέρια του κι άρχισε να τρώει. Μα με την πρώτη μπουκιά που κατάπιε, το πρόσωπό του έγινε κόκκινο από χαρά και φώναξε: «Μάλιστα! Αυτό είναι το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου! Κι όμως ούτε μια κουταλιά ζάχαρη δεν έριξα στο ζυμάρι του!». Τότε ο γέροντας χαμογέλασε και του είπε: «Βασιλιά μου, πρέπει να ξέρεις πως η ζάχαρη του ψωμιού σου ήταν ο ιδρώτας που έχυσες για να το φτιάξεις. Τώρα είσ’ ελεύτερος να ξαναπάς στο παλάτι σου. Κοίτα μονάχα να δουλεύεις αποδώ κι εμπρός, και θα δεις πως η όρεξη δε θα σου λείψει».

      Ο βασιλιάς ακολούθησε την ορμήνεια του γέροντα, κι όταν γύρισε στο παλάτι του, δούλευε κάθε μέρα για το λαό του, εκατέβαινε και στον κήπο του γι’ άλλες δουλειές, κι από τότε γιατρεύτηκε από την ανορεξιά κι έτρωε καλά, που μακάρι να τρώαμε κι εμείς έτσι!”

  Νεοελληνικά λαογραφικά κείμενα, επιμέλεια Δ. Λουκάτος, Βασική Βιβλιοθήκη, Ζαχαρόπουλος

462557556 1110582860481553 2722911409942682896 n

Η δική μας εικονογράφηση της ιστορίας!!

Μιλήσαμε για τα στάδια παρασκευής του ψωμιού όπως τα γνωρίσαμε μέσα απο την ιστορία και παίξαμε παιχνίδια εμπέδωσης!!

image 6 2