Άρθρα κατηγορίας Άνω Μηλιά

Πύργος Λαζαίων


 Ανάμεσα  στους ιδρυτές της Μηλιάς, ήταν και η οικογένεια των κλεφταρματωλών. Έζησαν και έδρασαν στην περιοχή για 150 χρόνια. Μάρτυρας της δράσης των είναι τα ερείπια  του ξακουστού πύργου στο κοινώ μέρος του χωριού.

 Οι Λαζαίοι έχτισαν στις αρχές του 17ου αιώνα, οχυρό πύργο λιθόκτιστο σε περίοκτη θέση με θολωτό εισόγει όπου φύλαγαν τα πολεμοφόδια και τα τρόφιμά τους. Έμοιαζε με τους πύργους του Αγίου Όρους που ήταν ψηλοί με πολεμίστρες . Ο πύργος είχε υπόγεια έξοδο διαφυγής κοντά στον νερόμυλο που ήταν λίγο πιο κάτω. Τα ερείπια του μύλου υπάρχουν και σήμερα.

Σε μικρή απόσταση από τον πύργο βρισκόταν το σπίτι τους με την πετρόκτιστη βρύση στην αυλή. Τα ερείπια υπήρχαν αλλά σήμερα έχουν εξαφανιστεί από ανθρώπινες παρεμβάσεις των τελευταίων ετών.
 Η πρώτη καταστροφή του πύργου έγινε το 1813. Ο Βελή Πασάς, γιος του Αλή, εξεστράτευσε εναντίον της Μηλιάς και κατόπιν προδοσίας κυρίευσε τον Πύργο. Τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά για την οικογένεια των Λαζαίων και για όλους τους άλλους.
 Το 1822 στις 2 Απριλίου έγινε η δεύτερη μεγάλη καταστροφή. Οι Οθωμανοί πολιόρκησαν τον πύργο, έκαψαν το χωριό και την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Οι Έλληνες που βρισκόταν μέσα στον πύργο, ανάμεσά τους και ο ιστορικός Κασομούλης, διέφυγαν με έφοδο και συνέχισαν τον αγώνα σους στη νότια Ελλάδα.

Αγία Παρασκευή


Η Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, ουσιαστικά «καλωσορίζει» του επισκέπτες στην Άνω Μηλιά. Τρίκλιτη Βασιλική, χτίστηκε επί τουρκοκρατίας και στην αυλή της οι σκλάβοι Έλληνες έζησαν χαρές, λύπες, καταστροφές… Τον Απρίλιο του 1822 οι Οθωμανοί κατακτητές έκαψαν το χωριό και την εκκλησία.
 Γύρω στο 1854 οι κάτοικοι της Μηλιάς ξαναέχτισαν την εκκλησία όπως μαρτυρά το ανάγλυφο πάνω από το παράθυρο της κόγχης. Ο αυλόγυρος του ναού στέγασε και πάλι τις χαρές και τους καημούς των κατοίκων της Άνω Μηλιάς.
 Εκεί ο Κοσμάς ο Αιτωλός, πριν δυόμισι αιώνες περίπου, συγκέντρωσε τους Μηλιώτες και τους μίλησε για την Ορθοδοξία, τη σκλαβιά του Γένους και την ανάσταση του.
 Οι Μηλιώτες, τρομοκρατημένοι από μια επιδημία που είχε ενσκήψει εκείνη την εποχή, ζήτησαν τη βοήθειά του και σύμφωνα με την παράδοση ο Κοσμάς ο Αιτωλός, τέλεσε παράκληση και γύρισε το χωριό τρεις φορές.
 Την Τρίτη φορά έκανε στάση στην ανατολική πλευρά του χωριού, λίγο πιο κάτω από την Αγία Παρασκευή, κι εκεί στη διχάλα ενός μικρού πεύκου, στερέωσε έναν σιδερένιο σταυρό.
 Ο ίδιος σταυρός εξακολουθεί και φωλιάζει στην διχάλα του πεύκου εδώ και 230 χρόνια περίπου. Εκεί βρίσκεται και το εκκλησάκι προς τιμήν του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, απ’ όπου και η πανοραμική θέα τόσο στη Μεσαία όσο και στην Κάτω Μηλια.