Το περιβάλλον είναι υπόθεση όλων μας
Αρχείο κατηγορίας: Φυσική
1. Μορφές ενέργειας
|
Τι είναι η ενέργεια; Ενέργεια: εν + έργο = έργο μέσα σε κάτι… Είναι δύσκολο να δώσει κανείς έναν ορισμό για το τι είναι ενέργεια. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα σώμα έχει ενέργεια όταν μπορεί να προκαλέσει στον εαυτό του ή στο περιβάλλον μια μεταβολή. Η ενέργεια είναι απαραίτητη για όλες τις μεταβολές στη φύση . Τίποτε δεν γίνεται χωρίς αυτήν. Δεν μπορούμε πάντοτε να την παρατηρήσουμε, αλλά αισθανόμαστε την επίδρασή της σε εμάς και γενικότερα στον κόσμο μας. |
|
Ο άνθρωπος , όπως και όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί για να ζήσουν χρειάζονται ενέργεια. •Για να κινηθεί ένα αυτοκίνητο χρειάζεται ενέργεια. •Για να μαγειρέψουμε χρειαζόμαστε ενέργεια. |
 |
|
Χαρακτηριστικά της ενέργειας: α) ούτε δημιουργείται, ούτε χάνεται β) έχει διάφορες μορφές γ) μπορεί να μετατραπεί από μια μορφή σε μια άλλη δ) μεταφέρεται από ένα σώμα σε ένα άλλο ε) αποθηκεύεται |
 |
|
Μορφές ενέργειας Ανάλογα με την προέλευσή της και τον τρόπο που τη χρησιμοποιούμε ονομάζουμε την ενέργεια: κινητική, δυναμική, ηλεκτρική, χημική, πυρηνική, θερμική ή θερμότητα , φωτεινή , ηχητική. |
|
Χημική είναι η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στα τρόφιμα, και στα καύσιμα (ξύλα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο). Η χημική ενέργεια απελευθερώνεται με την καύση που είναι μια χημική αντίδραση. Η ενέργεια που απελευθερώνεται κατά την καύση δεν χάνεται αλλά μετατρέπεται σε άλλες μορφές. |
 |
  |
Ηλεκτρική είναι η ενέργεια που μεταφέρεται από το ηλεκτρικό ρεύμα. Μέσω των ηλεκτρικών κυκλωμάτων η ηλεκτρική ενέργεια μεταφέρεται από τις ηλεκτρικές πηγές σε διάφορες συσκευές που την μετατρέπουν σε άλλες μορφές. |
|
Πυρηνική ονομάζεται η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στον πυρήνα των ατόμων. Για να απελευθερωθεί πρέπει να μεταβληθεί ο πυρήνας των ραδιενεργών στοιχείων (ουράνιο, πολώνιο, πλουτώνιο κ.ά). Η μεταβολή αυτή μπορεί να είναι είτε σχάση (διάσπαση) πυρήνων είτε σύντηξη (συνένωση) πυρήνων. |
  |
  |
Θερμότητα ονομάζεται η ενέργεια που ρέει από ένα σώμα σε ένα άλλο, λόγω της διαφοράς θερμοκρασίας των δυο σωμάτων και πάντα από το θερμότερο στο ψυχρότερο. Σχεδόν σε κάθε μετατροπή μιας μορφής ενέργειας σε μια άλλη εμφανίζεται η θερμότητα. |
| Φωτεινή ενέργεια ονομάζεται η ενέργεια που που μεταφέρει το φως. |   |
  |
Κινητική ενέργεια είναι η ενέργεια που έχουν τα σώματα εξαιτίας της κίνησής τους. Για να έχει κινητική ενέργεια ένα σώμα Πρέπει να ΚΙΝΕΙΤΑΙ. Η κινητική ενέργεια αυξάνεται πολύ με την ταχύτητα. Ένα αυτοκίνητο δηλαδή που τρέχει με 100 χλμ./ώρα έχει τέσσερις φορές περισσότερη κινητική ενέργεια σε σχέση με ένα αυτοκίνητο που τρέχει με 50 χλμ./ώρα. |
|
Δυναμική ονομάζεται η ενέργεια που έχει ένα σώμα ή εξαιτίας της θέσης του (ύψος που βρίσκεται), ή της κατάστασης (παραμόρφωσης) που βρίσκεται. Η δυναμική ενέργεια είναι συσσωρευμένη ενέργεια που περιμένει απλώς να απελευθερωθεί για να μετατραπεί σε άλλες μορφές ενέργειας. |
  |
  |
Ηχητική ενέργεια χαρακτηρίζεται εκείνη η ενέργεια που γίνεται αντιληπτή από το αισθητήριο όργανο της ακοής, το αφτί , ως αποτέλεσμα της κίνησης των μορίων του αέρα. |
2. Οι Δυνάμεις
|
Τις δυνάμεις δεν τις βλέπουμε, καταλαβαίνουμε ότι αυτές ασκούνται από τα αποτελέσματά τους. Τραβάμε ένα λαστιχάκι και βλέπουμε ότι τεντώνεται. Πιέζουμε με τα χέρια μας ένα αλουμινένιο κουτάκι και αυτό παραμορφώνεται. Για να αλλάξει το σχήμα ενός σώματος, για να παραμορφωθεί το σώμα, είτε προσωρινά είτε μόνιμα, πρέπει να ασκηθεί πάνω του δύναμη. Εκτός από την αλλαγή στο σχήμα ενός σώματος, οι δυνάμεις προκαλούν αλλαγή και στην κινητική του κατάσταση. Για να αρχίσει να κινείται ένα σώμα, ενώ ήταν ακίνητο, για να σταματήσει να κινείται, για να κινηθεί πιο γρήγορα ή πιο αργά, αλλά και για να αλλάξει η κατεύθυνση στην οποία κινείται, πρέπει να ασκηθεί πάνω του δύναμη.
|
Οι δυνάμεις, λοιπόν, προκαλούν τη μόνιμη ή προσωρινή παραμόρφωση των σωμάτων ή την αλλαγή της κινητικής τους κατάστασης, την αύξηση ή μείωση της ταχύτητας ή την αλλαγή της κατεύθυνσης της κίνησης.
3. Δυνάμεις με επαφή – Δυνάμεις από απόσταση
Οι δυνάμεις ασκούνται στα σώματα με επαφή ή από απόσταση. Όταν σπρώχνουμε ένα καρότσι, όταν κλοτσάμε μια μπάλα, όταν λυγίζουμε έναν συνδετήρα, ασκούμε τη δύναμη με επαφή, αφού το σώμα στο οποίο ασκείται η δύναμη ακουμπά, είναι σε επαφή με το σώμα που ασκεί τη δύναμη.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες ασκείται δύναμη σ’ ένα σώμα χωρίς αυτό να βρίσκεται σε επαφή με κάποιο άλλο, η δύναμη ασκείται από απόσταση. Η δύναμη που ασκεί ένας μαγνήτης, όταν τον πλησιάζουμε σ’ ένα σιδερένιο αντικείμενο, οι ηλεκτρικές δυνάμεις, η δύναμη με την οποία η Γη έλκει κάθε σώμα προς το κέντρο της είναι δυνάμεις που ασκούνται από απόσταση.
