13. Τα βουνά της Ελλάδας

Δημοσιεύθηκε από τον/την

 

Ανάγλυφο ονομάζουμε τη μορφή της επιφάνειας της Γης.

Το ανάγλυφο μιας περιοχής (τα βουνά της, οι οροσειρές, τα φαράγγια, οι κοιλάδες, κ.ά. ) αποτελεί τον κατακόρυφο διαμελισμό μιας περιοχής.

Τα βουνά αποτελούν μεγάλο μέρος του ανάγλυφου της Γης.
Η Ελλάδα είναι κατά κύριο λόγο χώρα ορεινή.
Το 80% της επιφανείας της καλύπτεται από βουνά.
Λόφος είναι ένα ύψωμα της επιφάνειας της Γης, που το ύψος του φτάνει μέχρι τα 300 μ. Τα βουνά (ή όρη) ξεπερνάνε τα 500 μ.
Μια σειρά από όρη αποτελεί την οροσειρά.
Φαράγγι είναι ένα βαθύ χάσμα ανάμεσα σε βουνά, μια βαθιά και απόκρημνη χαράδρα.

Η Ελλάδα έχει δύο μεγάλες οροσειρές:

Της Πίνδου και

Της Ροδόπης

Σχηματίζουν μεταξύ τους το γράμμα Γ.

Η μεγαλύτερη οροσειρά της χώρας μας είναι η Πίνδος με ψηλότερη κορυφή το Σμόλικα (2.637 μ.).

 Αποτελεί συνέχεια των Δειναρικών Άλπεων που βρίσκονται στην Κροατία. Ξεκινά από τα σύνορα της χώρας μας με την Αλβανία, διασχίζει την Ήπειρο και τη Στερεά Ελλάδα ,  ενώ πολλοί υποστηρίζουν πως τα βουνά της Πελοποννήσου και της Κρήτης αποτελούν συνέχεια της Πίνδου.
Βρίσκω τους γεωγραφικούς όρους της στεριάς, κάνοντας κλικ πάνω στην εικόνα:

12. Οι παραθαλάσσιοι οικισμοί της Ελλάδας

Δημοσιεύθηκε από τον/την

Παραθαλάσσια ή παράκτια περιοχή:

Ονομάζεται η περιοχή όταν βρίσκεται κοντά ή δίπλα στη θάλασσα.

Από την αρχαιότητα ακόμη οι άνθρωποι προτιμούσαν τα παραθαλάσσια μέρη, γιατί είχαν τη δυνατότητα καλύτερης επικοινωνίας με άλλες πόλεις ή κράτη και μπορούσαν να αναπτύξουν έτσι καλύτερα το εμπόριο. Ακόμα στις παραθαλάσσιες περιοχές το κλίμα είναι πιο ήπιο απ’ ότι στο εσωτερικό της χώρας, οι δυνατότητες εύρεσης εργασίας είναι αυξημένες, λόγω της εμπορικής και οικονομικής ανάπτυξης. Τέλος, αποτελούν και ιδανικό τρόπο ξεκούρασης και αναψυχής για τους ανθρώπους.

Οι μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας είναι παραθαλάσσιες και αξιόλογα λιμάνια με μεγάλη εμπορική και οικονομική δραστηριότητα. Το μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας είναι ο Πειραιάς, που εξυπηρετεί ταυτόχρονα και τη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, την πρωτεύουσα, Αθήνα.

Άλλα μεγάλα λιμάνια είναι: Η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος, η Πάτρα, το Ηράκλειο, τα Χανιά, η Ρόδος, η Κέρκυρα κλπ

Οι 10 μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας

Το επίνειο

Επίνειο < επί + ναυς (=πλοίο)

Όλες οι ανεπτυγμένες ηπειρωτικές πόλεις που δεν είναι παραθαλάσσιες έχουν κοντά τους ή δίπλα τους ένα επίνειο, ένα λιμάνι για να εξυπηρετούνται από πλευράς θαλάσσιων συγκοινωνιών.

Η Αθήνα δεν είναι παραθαλάσσια πόλη. Για ό,τι έχει σχέση με θάλασσα εξυπηρετείται από το λιμάνι του Πειραιά. Ο Πειραιάς, λέμε, είναι το επίνειο της Αθήνας.

Με τον ίδιο τρόπο,

Το Γύθειο είναι το επίνειο της Σπάρτης,

Η Στυλίδα είναι το επίνειο της Λαμίας,

Η Ιτέα είναι το επίνειο της Άμφισσας,

Η Ηράκλεια είναι το επίνειο της Κνωσού,

Η Αυλίδα είναι το επίνειο της Θήβας,

Ο Βόλος είναι το επίνειο της Λάρισας.

 

11. Η ζωή στα νησιά

Δημοσιεύθηκε από τον/την

Για κάποιον που επισκέπτεται τα ελληνικά νησιά η ζωή σε αυτά φαίνεται όμορφη. Αυτό όμως δε συμβαίνει κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου.

Οι μόνιμοι κάτοικοι των νησιών, ειδικά των μικρών νησιών του Αιγαίου, έχουν να αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες.

Οι κάτοικοι των νησιών μας – και κυρίως αυτοί που κατοικούν στα μικρά νησιά του Αιγαίου πελάγους – κατά τους χειμερινούς μήνες πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες καιρικές συνθήκες.Όταν οι ισχυροί βοριάδες δεν αφήνουν τα πλοία να πλεύσουν ή να «πιάσουν» λιμάνι, αισθάνονται απομονωμένοι και μερικές φορές ανασφαλείς.

Πολλά είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα και φάρμακα δεν υπάρχουν στο νησί και τα προϊόντα τους, που πρέπει να πωληθούν σε άλλες περιοχές, καταστρέφονται. Αυτό δείχνει πόσο η καθημερινή ζωή τους εξαρτάται από τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, αφού η κατασκευή και λειτουργία αεροδρομίων στα μικρά νησιά δεν είναι πάντα εύκολη.

Τα νησιά μας προσελκύουν το καλοκαίρι ένα μεγάλο αριθμό τουριστών. Αυτό αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων των νησιωτών. Πολλοί είναι εκείνοι που προγραμματίζουν την εργασία και τη ζωή τους με βάση τα έσοδα από την τουριστική κίνηση.

Άγονη γραμμή

Τα αραιά δρομολόγια των πλοίων σε απομακρυσμένα και απομονωμένα νησιά συνιστούν την άγονη γραμμή. Τα νησιά αυτά δεν έχουν μεγάλη τουριστική κίνηση και η μετακίνηση των κατοίκων τους δεν μπορεί να είναι συχνή.

Οι κάτοικοι των ελληνικών νησιών ασχολούνται κυρίως με την αλιεία, τη σπογγαλιεία, τη ναυτιλία καθώς και τον τουρισμό τους καλοκαιρινούς μήνες.  

Τα νησιά μας είναι υπερήφανα για την εξέλιξη της ελληνικής ναυτιλίας. Ορισμένα νησιά μάλιστα φημίζονται για τους καλούς ναυτικούς και τους εφοπλιστές τους. Μερικά άλλα είναι ονομαστά για τους σφουγγαράδες τους.

Οι ασχολίες των ανθρώπων στα ελληνικά νησιά

(Κάνω κλικ πάνω στην εικόνα)

 

9. Οι θάλασσες της Ελλάδας

Δημοσιεύθηκε από τον/την

Η χώρα μας, όπως είδαμε και στα προηγούμενα μαθήματα, είναι μια χερσόνησος, που βρέχεται από το Αιγαίο, το Ιόνιο και το Λιβυκό πέλαγος, τα οποία είναι τμήματα της Μεσογείου θάλασσας.

Το Αιγαίο είναι μια κλειστή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, είναι αρκετά ρηχή, ενώ το Ιόνιο πέλαγος είναι ανοικτό προς τα νότια και δυτικά. Στα νότια του Ιονίου πελάγους και δυτικά από το ακρωτήριο Ταίναρο βρίσκεται το σημείο, όπου έχει εντοπιστεί το μεγαλύτερο βάθος της Μεσογείου (Φρέαρ των Οινουσσών, 5.090 μ.). Το Λιβυκό πέλαγος απλώνεται ανάμεσα στην Κρήτη και στην Αφρική.
Οι κάτοικοι της νησιωτικής Ελλάδας έδωσαν διαφορετικά ονόματα σε τμήματα του Αιγαίου θέλοντας ίσως να μιλήσουν για τη δική τους θάλασσα, τη θάλασσα που έβρεχε τα νησιά τους. Έτσι έχουμε το Κρητικό, το Καρπάθιο, το Ικάριο, το Μυρτώο και το Θρακικό πέλαγος.

Πέλαγος ονομάζεται μια θαλάσσια περιοχή μικρότερη σε έκταση από τη θάλασσα και τον ωκεανό.

Η χώρα μας είναι μια χερσόνησος που βρέχεται από τη θάλασσα από τις τρεις πλευρές της. Τα πελάγη που την βρέχουν είναι το Αιγαίο, το Ιόνιο και το Λιβυκό.

Τα τρία αυτά πελάγη αποτελούν τμήματα της Μεσογείου θάλασσας.
Κόλποι
Χερσόνησοι
Ακρωτήρια
Πατώ τα κουμπάκια και αναγνωρίζω τις θάλασσες που μας περιβάλλουν.

8. Οι ακτές της Ελλάδας

Δημοσιεύθηκε από τον/την

Η ακτογραμμή της χώρας μας παρουσιάζει μια μεγάλη εναλλαγή απόκρημνων ακτών, αμμουδερών παραλιών, μικρών και μεγάλων χερσονήσων, μαγευτικών όρμων, κόλπων, καθώς και μικρών και μεγάλων νησιών. Άλλωστε ολόκληρη η Ελλάδα είναι ένα ακτογραφικό στοιχείο, είναι το «ακρωτήριο» της Βαλκανικής χερσονήσου (της χερσονήσου του Αίμου).
​
Το σύνολο των ακτογραφικών στοιχείων της χώρας μας αποτελεί τον οριζόντιο διαμελισμό της και επειδή παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία μορφών, η χώρα μας έχει πολύ μεγάλο μήκος ακτών.

Χερσόνησος, μεγάλο κομμάτι ξηράς που εισχωρεί στη θάλασσα και βρέχεται και από τις τρεις πλευρές.

(Κάνω κλικ στην εικόνα και παίζω)

Ακρωτήριο, το άκρο ενός τμήματος της ξηράς που εισχωρεί μέσα στη θάλασσα.

(Κάνω κλικ στην εικόνα και παίζω)

Κόλπος, τμήμα θάλασσας που εισχωρεί μέσα στη στεριά.

(Κάνω κλικ στην εικόνα και παίζω)

Πορθμός, ένα κομμάτι θάλασσα που χωρίζει δυο ξηρές και ενώνει δυο θάλασσες.

(Κάνω κλικ στην εικόνα και παίζω)

Ισθμός, στενή λωρίδα ξηράς που ενώνει δυο στεριές και χωρίζει δυο θάλασσες.

Διώρυγα, μεγάλο τεχνητό κανάλι που ενώνει δυο θάλασσες, δυο λίμνες, δυο ποταμούς.

Κάνω κλικ πάνω στην εικόνα και μαθαίνω περισσότερα για τον Ισθμό της Κορίνθου

Η Δίολκος (ορθό και ως αρσενικό: Ο Δίολκος) ήταν ο ειδικής κατασκευής πλακόστρωτος δρόμος που συνέδεε τις δύο άκρες του Ισθμού της Κορίνθου και πάνω στον οποίο σύρονταν κατά την αρχαιότητα από δούλους τα πλοία από τον Κορινθιακό στον Σαρωνικό Κόλπο και αντίστροφα.

Αξίσει να αφιερώσετε χρόνο για να δείτε το παρακάτω βίντεο. Είναι μια ψηφιακή αναπαράσταση της αρχαίας Διόλκου  και της ζωής των ανθρώπων της αρχαιότητας.

Θέλετε να δείτε μερικά ανθρώπινα επιτεύγματα; Μπορείτε να κάνετε κλικ στην κάτω εικόνα, για να δείτε αυτό που ετοίμασα για σας!

Τι σκέφτηκε ο άνθρωπος να κάνει για να βελτιώσει τις συγκοινωνίες του, το εμπόριο, την επικοινωνία….!!!

Δείτε την παρακάτω παρουσίαση και διαβάστε τις πληροφορίες που σας δίνει. Παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον!!!

Ακτογραφικά στοιχεία είναι οι διάφορες μορφές που παρουσιάζουν οι ακτές ενός τόπου, όπως οι κόλποι, οι χερσόνησοι, τα ακρωτήρια, οι πορθμοί, οι ισθμοί, τα νησιά κ.α.

 

6. Η μορφή και το σχήμα της Ελλάδας

Δημοσιεύθηκε από τον/την
Η πατρίδα μας είναι μία χερσόνησος περιτριγυρισμένη από μικρά και μεγάλα νησιά. Ο μακρόστενος κορμός της χερσονήσου αποτελεί την ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ το σύνολο των νησιών τη νησιωτική Ελλάδα.

Η Ελλάδα, η χώρα των νησιών, έχει περισσότερα από 2.000 νησιά διάσπαρτα στο Αιγαίο, στο Ιόνιο και στο Κρητικό πέλαγος. Το καθένα έχει τη δική του ομορφιά. Από αυτά, τα 225 είναι κατοικημένα, ενώ τα υπόλοιπα είναι βραχονησίδες, στις οποίες βρίσκουν καταφύγιο σπάνια θαλασσοπούλια.

Κάνω κλικ πάνω στην εικόνα

Κάνω κλικ πάνω στην εικόνα και συμπληρώνω την άσκηση:

7. Η θέση της Ελλάδας

Δημοσιεύθηκε από τον/την
Η Ελλάδα είναι ένα κομμάτι της Ευρώπης, αφού βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της και θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το ακρωτήριο της Βαλκανικής χερσονήσου. Ανατολικά, δυτικά και νότια βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα, η οποία χωρίζει την Ευρώπη από την Αφρική.
Η γεωγραφική αυτή θέση έδωσε στη χώρα μας τη δυνατότητα να είναι ο σύνδεσμος της Ευρώπης με τις χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Οι χερσαίες και οι θαλάσσιες συγκοινωνίες και οι μεταφορές των προϊόντων μεταξύ των τριών αυτών ηπείρων γίνονται διά μέσου της ηπειρωτικής Ελλάδας ή των θαλασσών της.

Στις χώρες που υπάρχουν γύρω μας ζουν άνθρωποι που μιλούν διαφορετικές γλώσσες, έχουν διαφορετικές θρησκείες, διαφορετικές συνήθειες και πολιτισμό. Δηλαδή στη χώρα μας ο πολιτισμός μας συναντά πολιτισμούς από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Στο πέρασμα των αιώνων αναπτύξαμε σχέσεις με τους λαούς αυτούς και πολλές συνήθειές τους έγιναν και δικές μας. Πολλά στοιχεία των πολιτισμών τους βρίσκονται στη γλώσσα μας, στη μουσική μας και στις παραδόσεις μας, όπως βέβαια και δικά μας πολιτιστικά στοιχεία έχουν αφομοιωθεί από εκείνους.

Κάνω κλικ στην εικόνα

Κάνω κλικ στην εικόνα και συμπληρώνω τη δραστηριότητα και βρίσκω τις σημαίες των βαλκανικών χωρών:

Κάνω κλικ στην εικόνα και βρίσκω τις σημαίες των βαλκανικών χωρών:

 

Τα πλεονεκτήματα της συνάντησης των τριών ηπείρων στον ελλαδικό χώρο

Η χώρα μας θεωρείται «σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών».
Η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα σε τρεις ηπείρους: την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Το γεγονός αυτό της δίνει το πλεονέκτημα να αποτελεί τον ενδιάμεσο κρίκο, που ενώνει τους εμπορικούς και συγκοινωνιακούς δρόμους , καθιστώντας εφικτές τις συναλλαγές μεταξύ αυτών των λαών, μεταφέροντας τον πολιτισμό τους από την μία στην άλλη, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε κέντρο οικονομικής, εμπορικής, τουριστικής και πολιτισμικής ανάπτυξης.

Όμως αυτή η συνάντηση τόσων λαών στην περιοχή μας παρουσιάζει και ορισμένα μειονεκτήματα.
Δυστυχώς, η γεωγραφική θέση της χώρας μας, εκτός από πλεονεκτήματα, έχει και τρία βασικά μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, πολλές φορές στην ιστορία μας, βρεθήκαμε σε εμπόλεμη κατάσταση με τους γείτονές μας, επειδή ήθελαν να μας κατακτήσουν, ώστε να εκμεταλλευτούν την γεωγραφική – στρατηγική μας θέση. Επίσης, εξ’ αιτίας του εμπορίου, οι θάλασσές μας ρυπαίνονται από τα εμπορικά και τα πετρελαιοφόρα πλοία που πλέουν σε αυτή συνεχώς.

Τέλος, επειδή αποτελούμε πέρασμα προς την Ευρώπη, έχουμε συνεχώς αφίξεις λαθρομεταναστών, οι οποίοι όμως παραμένουν στην χώρα μας, καθώς οι γείτονές

μας έχουν τα σύνορά τους κλειστά.
Πολλά στοιχεία από τη γλώσσα μας, τη λαϊκή τέχνη, τη μουσική, την αρχιτεκτονική, τη μαγειρική κτλ μαρτυρούν τη συνάντηση διαφορετικών πολιτισμών στον ελλαδικό χώρο.
Όλες οι χώρες, μαζί και η Ελλάδα, δέχονται επιρροές από τους γειτονικούς λαούς, σε διάφορους τομείς της ζωής τους, κυρίως στην γλώσσα, στον πολιτισμό και στη μαγειρική. Λέξεις όπως «ασανσέρ», «τεφτέρι», «σπαγγέτι» κ.α. έχουν αφομοιωθεί στην καθομιλουμένη, αποτελώντας «γλωσσικό δάνειο» από τους γείτονες. Στις τέχνες έχουμε επίσης επιρροές, όπως στην μουσική με το μπουζούκι, στην αρχιτεκτονική με τα ενετικά κάστρα στα Επτάνησα και στην μαγειρική με τα μακαρόνια, τον μπακλαβά, τον εσπρέσο και το κεμπάπ κ.α.. 

5. Προσανατολισμός

Δημοσιεύθηκε από τον/την

Όταν κάποιος μας αναφέρει πού βρίσκεται χρησιμοποιώντας ένα συγκεκριμένο σημείο, λέμε ότι ορίζει τη σχετική θέση του ως προς το σημείο αυτό. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να προσδιορίσουμε τη θέση μιας πόλης ή περιοχής σε σχέση με μία άλλη.
Σήμερα για τον προσανατολισμό μας χρησιμοποιούμε τα σημεία του ορίζοντα. Είναι ένας τρόπος που τον έχουν δεχθεί όλοι οι άνθρωποι και έτσι μπορούμε να προσδιορίζουμε τη θέση μας κάθε στιγμή, όταν υπάρχει ανάγκη.

Προσανατολισμός – Μαθαίνω παίζοντας

Η ανατολή του ήλιου δηλώνει το ξεκίνημα μιας νέας ημέρας. Το πρωί στο προαύλιο του σχολείου τείνουμε το δεξί μας χέρι προς το μέρος που ανατέλλει ο ήλιος. Το πρόσωπό μας τότε θα κοιτά το Βορρά, η πλάτη μας θα είναι στραμμένη προς το Νότο και το αριστερό μας χέρι θα δείχνει τη Δύση.
Κάθε χάρτης είναι προσανατολισμένος, δηλαδή δείχνει τα σημεία του ορίζοντα. Ο Βορράς είναι στο επάνω μέρος, ο Νότος στο κάτω μέρος, η Ανατολή στα δεξιά και η Δύση στα αριστερά.

Συνήθως οι κατευθύνσεις που πρέπει να περιγράψουμε δεν είναι ακριβώς βόρεια, νότια, ανατολικά ή δυτικά. Γι’ αυτό χρησιμοποιούμε και ενδιάμεσες κατευθύνσεις: βορειοανατολικά, βορειοδυτικά, νοτιοανατολικά, νοτιοδυτικά.

Η πυξίδα είναι ένα όργανο που μας βοηθάει να προσανατολιζόμαστε. Ο Βορράς είναι το σημείο του ορίζοντα που δείχνει πάντα η μαγνητική βελόνα της πυξίδας.

 

4. Η ταυτότητα του χάρτη: Κλίμακα

Δημοσιεύθηκε από τον/την

Η κλίμακα ενός χάρτη είναι ένας αριθμός που δείχνει πόσες φορές είναι μικρότερη μια περιοχή πάνω στο χάρτη από το μέγεθός της στην επιφάνεια της Γης.

Κάνω κλικ πάνω στην εικόνα και μαθαίνω πώς να βρω την πραγματική απόσταση πάνω στο χάρτη.

 

 

 

 

 

 

 

 

Κάνω κλικ και διαβάζω για την κλίμακα του χάρτη.