25. Αλλαγές στην επιφάνεια της Γης

Η Γη έχει ηλικία 4.600.000.000 ετών περίπου.

Στο διάστημα αυτό η επιφάνειά της έχει αλλάξει πολλές φορές.

Γίνονται όμως πολύ αργά, διαρκούν χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια,   γι’ αυτό και δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές.

 

Οι αλλαγές στην επιφάνεια της Γης οφείλονται σε:

  •  εσωτερικές δυνάμεις (ηφαίστεια και σεισμοί)
  • εξωτερικές δυνάμεις (άνεμος και νερό: βροχή, χιόνι, ποτάμια, κύματα)

Η βροχή, το χιόνι, το νερό του ποταμού, η θάλασσα κατατρώγουν σιγά-σιγά το έδαφος και τα βράχια.

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται διάβρωση και ειδικότερα επειδή οφείλεται στο νερό ονομάζεται υδάτινη διάβρωση.

Με αυτήν μικρά ή μεγάλα κομμάτια αποσπώνται από την επιφάνεια της Γης και με τη δράση του ανέμου μεταφέρονται μακριά. Έτσι, αλλάζει η μορφή της επιφάνειας αλλά αλλάζει και εκεί που μεταφέρονται τα διάφορα υλικά.

Η διάβρωση που προκαλεί ο άνεμος στην επιφάνεια της Γης ονομάζεται αιολική διάβρωση.

Ο άνεμος μαζί του κουβαλάει σκόνη και άλλα υλικά. Αυτά όταν πέσουν πάνω στα βράχια τα λειαίνουν  και τους αλλάζουν σχήμα.

Οι ποταμοί με την κίνηση των νερών τους μεταφέρουν υλικά από ψηλότερα σημεία σε χαμηλότερα, δηλαδή σε πεδιάδες ή στις εκβολές τους. Σχηματίζουν έτσι νέα εδάφη το οποία είναι πολύ εύφορα για καλλιέργειες. Τα εδάφη αυτά ονομάζονται προσχωσιγενή.
 

Εκτός από τις φυσικές αιτίες, διάβρωση του εδάφους μπορεί να προκληθεί και από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις.

Η καταστροφή των δασών από πυρκαγιές ή την ανεξέλεγκτη υλοτομία, καθώς και η υπερβόσκηση αφήνουν εκτεθειμένο το έδαφος και το χώμα παρασύρεται από τις βροχές ή τον άνεμο.  

Όξινη βροχή ονομάζεται η βροχή και τα ανάλογα φαινόμενα (χιόνι, υγρασία κ.ά.) των οποίων το νερό είναι περισσότερο όξινο (pH 4 περίπου) από το φυσιολογικό.  

Η οξύτητα της όξινης βροχής οφείλεται στην παρουσία κυρίως θειικού αλλά και νιτρικού οξέος.

Τα οξέα αυτά σχηματίζονται στην ατμόσφαιρα από την αντίδραση των υδρατμών με τα αέρια του διοξειδίου του θείου και των οξειδίων του αζώτου που παράγονται σε μεγάλες ποσότητες από την καύση των ορυκτών καυσίμων (κάρβουνο, πετρέλαιο, μαζούτ κ.ά.).


Τα αέρια αυτά παράγονται στις βιομηχανικές και αστικές περιοχές και μεταφέρονται με τα ρεύματα του αέρα. Μετά το σχηματισμό των οξέων η όξινη βροχή φτάνει στο έδαφος, όπου προκαλεί διαβρώσεις των υλικών, καταστροφή των φυτών και ρύπανση των λιμνών.