6ο εργαστήριο: Ένα είναι το αηδόνι
Σε αυτό το εργαστήριο μιλάμε για τα κλιμακωτά τραγούδια και τα γνωρίζουμε λίγο καλύτερα. Στο τέλος, γνωρίζουμε ένα αγαπημένο κλιμακωτό παραδοσιακό τραγούδι και προσπαθούμε να ακολουθήσουμε τον ρυθμό του.
Αρχικά να σημειώσουμε πως τα κλιμακωτά τραγούδια είναι μια υποκατηγορία των παραδοσιακών παιδικών τραγουδιών, τα λεγόμενα Διδακτικά τραγούδια, δηλαδή τραγούδια που καλλιεργούν τη μνήμη (μνημονικά) και περιλαμβάνουν (corfu-museum.gr):
– Κλιμακωτά: με στίχο που προσθέτει κάθε φορά έναν άλλο χαρακτήρα ή δράση.
– Αριθμητικά: με στίχο που περιλαμβάνει αρίθμηση.
– Αλφαβητάρια: με στίχο που αναδεικνύει τα γράμματα της αλφαβήτου.
Ειδικότερα, τα κλιμακωτά ποιήματα αυξάνουν βαθμιαία (κλιμακωτά) την ένταση στην παρουσίαση μιας σειράς από γεγονότα ή καταστάσεις. Κάθε προστιθέμενο δηλαδή γεγονός/κατάσταση, είναι πιο έντονο από το προηγούμενο, παίρνει τη δική του θέση στην ιστορία, την απόλυτη σειρά του στην αρχή της ιστορίας μέχρι να έρθει η επόμενη αναφορά, η επόμενη πρόταση και να πάρει τη θέση του “σπρώχνοντάς” το μια θέση “πιο μέσα” (elniplex).
Ένα κλιμακωτό τραγούδι είναι ειδικά δομημένο ώστε συνεχώς να επεκτείνει τους προηγούμενους στίχους του. H συνηθισμένη δομή ενός αλυσιδωτού τραγουδιού είναι:
- Ρεφραίν
- Στίχος 1, Ρεφραίν
- Στίχος 2, Στίχος 1, Ρεφραίν
- Στίχος 3, Στίχος 2, Στίχος 1, Ρεφραίν
- Στίχος 4, Στίχος 3, Στίχος 2, Στίχος 1, Ρεφραίν κτλ. (elensisiki)
Κι αφού έχουμε ξεκαθαρίσει τι είναι τα κλιμακωτά τραγούδια/ ποιήματα ζητάμε από τα παιδιά να μας πούνε κάποιο από τα παιδικά τραγούδια που ξέρουν και πιστεύουν ότι ταιριάζει στην κατηγορία αυτή. Αν δούμε ότι δυσκολεύονται, τους δείχνουμε το “Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι“:
Έπειτα, παρουσιάζουμε ένα δεύτερο -ίσως λιγότερο γνωστό στα παιδιά- παιχνιδοτράγουδο, το “Ντίλι – Ντίλι” και μελετάμε τους στίχους του για να καταλάβουνε όλοι πώς λειτουργούνε τα κλιμακωτά τραγούδια. Αυτό επιτυγχάνεται δείχνοντας παράλληλα το παρακάτω βίντεο, όπου παρουσιάζεται και ο τρόπος με τον οποίο παιζόταν το παιχνιδοτράγουδο. Επίσης, προτού το δείξουμε σκόπιμο είναι να δώσουμε τους στίχους τυπωμένους στα παιδιά για να είναι πιο φανερός ο κανόνας τους.
Κι αφού έχουμε τελειώσει με τα βασικά, εξηγούμε στα παιδιά ότι θα δούμε το προσωπικό μας αγαπημένο κλιμακωτό τραγούδι για να ενισχύσουμε το ενδιαφέρον τους. Μοιράζουμε τους στίχους και τους προκαλούμε να συμμετέχουν στο τραγούδι που θα ακούσουμε για να δούνε αν μπορούν να ακολουθήσουν εύκολα. Επαναλαμβάνουμε το τραγούδι όσες φορές θέλουμε/ χρειαστεί/ μπορούμε. Πρόκειται για το “Ένα είναι το αηδόνι“.
Δε ξεχνάμε στο τέλος του εργαστηρίου, να σημειώσουν στο φύλλο εργασίας στίχους από τα τραγούδια που γνωρίσαμε σήμερα και στη συνέχεια να τα ανεβάσουν ως σχόλια σε αντίστοιχη ανάρτηση στην ψηφιακή μας τάξη στην e-me, προκειμένου να υπάρχουν και σε ψηφιακή μορφή που θα μας χρειαστεί στο επόμενο εργαστήριο.
Επιπλέον, και μέχρι το επόμενο εργαστήριο, ζητάμε από τα παιδιά να αναζητήσουν τραγούδια στο διαδίκτυο που να συμφωνούν με τα τραγούδια και τα ρεύματα που έχουμε γνωρίσει σε αυτό τον κύκλο εργαστηρίων. Μέσα στην εβδομάδα, μας τα κοινοποιούν στην κυψέλη της e-me. Τα τραγούδια θα γίνουν playlist στο YouTube και θα αποτελούν προσωπικές επιλογές των παιδιών. Έτσι θα μπορούν να ακούνε τη συλλογή τους όποτε το επιθυμούν και θα είναι το μουσικό μας χαλί για το 7ο εργαστήριο.
Τέλος, για όποιον το επιθυμεί, δίνεται κι ένα κουίζ για να ελέγξει τις γνώσεις που απέκτησε:
