Οι προτεινόμενες δραστηριότητες δίνουν τη δυνατότητα τροποποίησης ώστε να ανταποκριθούν στις ικανότητες των παιδιών. Η εισαγωγή γίνεται πάντα σταδιακά (χαρά, λύπη, θυμός, φόβος) ώστε να διακρίνονται καλύτερα με στόχο να αναγνωρίζουν και να κατανοούν τα συναισθήματά τους και τα συναισθήματα των άλλων. Η έκφραση του προσώπου και του σώματος είναι σημαντική για την κατανόηση τους καθώς επίσης και η μίμηση. Μπορείτε να εκτυπώσετε το υλικό που σας ταιριάζει, αλλά όταν αυτό δεν είναι εφικτό υπάρχουν εύκολες κατασκευές που μπορείτε να κάνετε με πολύ απλά υλικά.

2 Εύκολες κατασκευές για τα συναισθήματα

1. Σε ένα χάρτινο πιάτο ή σε ένα χαρτόνι κολλάω τα μαλλιά, ζωγραφίζω τα μάτια και το στόμα. 2) Κόβω μικρούς κύκλους με τη βοήθεια ενός καπακιού από NESCAFE ή κάτι παρόμοιο και ζωγραφίζουμε τα συναισθήματα και τα κολλάμε σε γλωσσοπίεστρα ή ξύλινα καλαμάκια. Και στις δυο περιπτώσεις δείχνουμε στα παιδιά τα συναισθήματα και μετά ζητάμε να μας το δείξουν.

Τα πιάτα των συναισθημάτων

Κόβουμε πλαστικά πιάτα στο μισό, τους κολλάμε γλωσσοπίεστρο και στην συνέχεια με έναν μαρκαδόρο ζωγραφίζουμε στόμα, μύτη και γλώσσα ανάλογα με τα συναισθήματα. Στη συνέχεια τα κρατάμε μπροστά από το πρόσωπο μας και προσπαθούμε με τα φρύδια και τα μάτια μας να υποκριθούμε το συναίσθημα που έχει το πιάτο! Δείτε την φωτογραφία για να καταλάβετε τι εννοούμε!

Πηγή www.oneirovates.com/post/paixnidia-sinaisthimatwn

Ο τροχός των συναισθημάτων

Μια όμορφη κατασκευή, το μόνο που χρειαζόμαστε είναι δύο κύκλοι από χαρτόνι έναν άσπρο και ένα χρωματιστό σημειώνοντας το κέντρο τους, μαρκαδόρους, ένα ψαλιδάκι, ένα μολύβι, και ένα καλαμάκι.  Χωρίζουμε με το μολύβι τον άσπρο κύκλο από το κέντρο του σε 3 μέρη. Σε κάθε μέρος ζωγραφίζουμε και γράφουμε τα συναισθήματα όπως στη φωτογραφία. Τον χρωματιστό κύκλο τον κόβουμε τόσο όσο να χωράει ένα ζωγραφισμένο συναίσθημα και πιο κάτω από το κέντρο του. Στο κέντρο και των δυο κύκλων ανοίγουμε τρύπα ώστε να χωρέσει ένα κομματάκι από καλαμάκι ανοίγοντας τα άκρα του με ψαλιδάκι.

Ιδέες και υλικό για εκτύπωση

Κάνε κλικ στους συνδέσμους

Το ζάρι των συναισθημάτων

Τι νομίζεις ότι νιώθει το παιδάκι; Κάρτες με συναισθήματα

Συναισθήματα εικόνες

Καρτέλες με συναισθήματα

Πηγή prwtokoudouni.weebly.com

Κάρτες αλφαβήτα για συναισθήματα

Πηγή www.kindykids.gr

Σας παρουσιάζονται  κοινωνικές ιστορίες, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε κοινωνική ιστορία πρέπει να προσαρμόζεται και να εφαρμόζεται σύμφωνα με τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα, την ιδιοσυγκρασία και τις δυνατότητες του κάθε παιδιού. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί την συνεργασία όλων όσων εμπλέκονται με την εκπαίδευση του παιδιού.

1) Κοινωνικές Ιστορίες

Η μητέρα της Εύας μοιράζεται και προσφέρει έτοιμο υλικό και ιδέες.

Το εκπαιδευτικό υλικό αποτελείται από κοινωνικές ιστορίες και οπτικοποιημένες καρτέλες που έχουν ως στόχο τη διευκόλυνση της κατανόησης και της επικοινωνίας των παιδιών στο φάσμα του αυτισμού. Παρέχεται σε δύο μορφές: α) όπως χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2011-2012 στα πλαίσια του προγράμματος παράλληλης στήριξης και β) μόνο με τη μορφή εικόνων, δίχως το γραπτό περιεχόμενο, για παιδιά μικρότερης ηλικίας που δεν έχουν μάθει ακόμα να διαβάζουν και για κάθε ενδιαφερόμενο (γονέα ή επαγγελματία) που επιθυμεί να προσαρμόσει το υλικό στις ανάγκες και δυνατότητες του κάθε παιδιού.

Οι κοινωνικές ιστορίες σχετίζονται με 1) Αρρώστεια, 2) Διαχείριση εκρήξεων, 3) Ενδιαφέροντα, 4) Ευγένεια, 5) Θόρυβος, 6) Κανόνες, 7) Κοινωνική αλληλεπίδραση, 8) Μύτη, 9) Ξένοι, 10) Περιμένω τη σειρά μου, 11) Συναισθήματα, 12) Σχολείο, 13) Φίλοι

Δείτε τις Κοινωνικές Ιστορίες κάνοντας κλικ εδώ

Πηγή eva-edu.gr/main/index.php/koinwnikes-istories

2) Ψηφιακή αφήγηση ιστοριών

Πως χαιρετώ

Πότε τακτοποιώ το δωμάτιό μου

Πηγή www.youtube.com/channel/UCTXckq0xCichaqxqa-c6InQ

 

 

Κοινωνικές Ιστορίες (Social Stories) – Για προχωρημένους

Τα άτομα που βρίσκονται στο Φάσμα του Αυτισμού φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται την κοινωνική πλευρά του κόσμου με τον ίδιο τρόπο που τον αντιλαμβάνονται όσοι δεν ανήκουν στο Φάσμα και να μην αναπτύσσουν τα ίδια σχήματα (έλλειμμα στην κοινωνική κατανόηση). Γιατί μία Κοινωνική Ιστορία θα μπορούσε να καλύψει αυτό το έλλειμμα στον τομέα της Κοινωνικής Κατανόησης;

Γιατί, λοιπόν, μία Κοινωνική Ιστορία θα μπορούσε να καλύψει αυτό το έλλειμμα στον τομέα της Κοινωνικής Κατανόησης;

Διότι:

• Μπορεί να δώσει στο άτομο τις πληροφορίες που σχετίζονται με ορισμένη κοινωνική δεξιότητα/ κατάσταση.
• Είναι γραμμένη με τέτοιον τρόπο, ώστε οι πληροφορίες αυτές να μπορούν να γίνουν εύκολα κατανοητές από άτομα που βρίσκονται στο Φάσμα του Αυτισμού (κυριολεκτική χρήση γλώσσας-οπτικοποιημένο υλικό).

Μιλώντας για Κοινωνικές Ιστορίες αναφερόμαστε σε:

• συγκεκριμένη επιστημονική μέθοδο παρέμβασης,
• που ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες σε ό,τι αφορά τη δημιουργία της.

Εισηγήτρια της μεθόδου είναι η Carol Gray. Μία Κοινωνική Ιστορία είναι μία ιστορία που περιγράφει μία κατάσταση, ικανότητα ή ιδέα στα πλαίσια:

• σχετικών κοινωνικών ερεθισμάτων,
• σχετικών προοπτικών και
• κοινών απαντήσεων

σε ένα ειδικά διαμορφωμένο στυλ και μορφή, όπως ορίζονται από τα 10 κριτήρια που έχει προσδιορίσει η Carol Gray.

1. Στόχος: να μοιραστεί ακριβείς πληροφορίες
2. Συγκέντρωση πληροφοριών
3. Τρία Μέρη και ένας Τίτλος
4. Μορφή
5. Τόνος και Λεξιλόγιο
6. 6 Ερωτήσεις, οι οποίες μας οδηγούν στην ανάπτυξη της ιστορίας
7. 7 Τύποι Προτάσεων
8. Μία Φόρμουλα στην αναλογία των προτάσεων
9. Προσαρμοσμένες Ιστορίες
10. Επεξεργασία/ Διόρθωση και Παρουσίαση Κοινωνικής Ιστορίας

Κάθε Κοινωνική Ιστορία έχει γραφτεί για ένα άτομο, ώστε να περιγράφει και να καλύπτει τις δικές του ανάγκες.

Οι κοινωνικές ιστορίες γράφονται:

1. Με σκοπό να δώσουν κοινωνικές πληροφορίες στο άτομο
2. Με σκοπό να προετοιμάσουν το άτομο για κάποιο επικείμενο γεγονός
3. Με σκοπό να επιβραβεύσουν για μία υπάρχουσα συμπεριφορά

Η τροποποίηση μίας συμπεριφοράς δεν είναι ποτέ άμεσος στόχος μίας Κοινωνικής Ιστορίας.

1ο Κριτήριο: Ο στόχος κάθε Κοινωνικής Ιστορίας είναι να μοιραστεί ακριβείς πληροφορίες. 

Οι πληροφορίες αυτές δίνονται στο άτομο μέσω ενός βασικά περιγραφικού κειμένου το οποίο είναι φυσικά, κοινωνικά και συναισθηματικά ασφαλές για τον αναγνώστη/κοινό. Κάθε Κοινωνική Ιστορία έχει έναν υπομονετικό και καθησυχαστικό τόνο.

2ο Κριτήριο: Συγκέντρωση πληροφοριών. 

Ο συγγραφέας της Κοινωνικής Ιστορίας συγκεντρώνει τις σχετικές πληροφορίες με διπλό στόχο:

1. να κατανοήσει καλύτερα πώς ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται την προς εξέταση κατάσταση, δεξιότητα, ιδέα και/ή
2. να εντοπίσει το σχετικό θέμα/ τα σχετικά θέματα και τους τύπους των πληροφοριών που θα μοιραστεί στην Ιστορία.

Τύποι πληροφοριών:

Α. Τα Νέα

Β. Τρόπος να σκέφτομαι πάνω στα νέα

Γ. Συνδέσεις και εφαρμογές

3ο Κριτήριο: Τρία Μέρη και Ένας Τίτλος. 

Κάθε Κοινωνική Ιστορία έχει:

1. Τίτλο
2. Εισαγωγή (προσδιορισμός θέματος)
3. Κυρίως σώμα (παράθεση λεπτομερειών)
4. Επίλογος (περίληψη πληροφοριών

4ο Κριτήριο: Μορφή.

Κάθε Κοινωνική Ιστορία έχει τέτοια μορφή που:

• κάνει πιο ξεκάθαρο το περιεχόμενο και
• βοηθάει τον αναγνώστη να το κατανοήσει.

5ο Κριτήριο: Επιλογή τόνου και λεξιλογίου.

Κάθε Κοινωνική Ιστορία είναι γραμμένη με υπομονετικό και υποστηρικτικό τόνο και χρησιμοποιεί λεξιλόγιο το οποίο καθορίζεται από τους παρακάτω παράγοντες:

1. Α΄ ή Γ’ ενικό πρόσωπο
2. Θετικός τόνος
3. Παρελθοντικός, Παροντικός και Μελλοντικός Χρόνος
4. Κυριολεκτική Ακρίβεια
5. Ακριβές Λεξιλόγιο

6ο Κριτήριο: 6 Ερωτήσεις.

Μία Κοινωνική Ιστορία μπορεί να απαντάει στις ερωτήσεις:

• Πού;
• Πότε;
• Ποιος;
• Τι;
• Πώς;
• Γιατί;

7ο Κριτήριο: 7 Τύποι Προτάσεων

Περιγραφικές Προτάσεις⁽¹⁾: είναι οι προτάσεις που εκφράζουν μία αντικειμενική δήλωση.

Προτάσεις Προοπτικής⁽²⁾: είναι προτάσεις που αναφέρονται ή περιγράφουν την εσωτερική κατάσταση ενός ατόμου, τις γνώσεις του, τη σκέψη του και τα συναισθήματά του. Παράδειγμα:

Καθοδηγητικές Προτάσεις

1. Α. Προτάσεις που προτείνουν μία συμπεριφορά στο άτομο⁽³⁾.
   Β. Προτάσεις που προσδιορίζουν ανταπόκριση της ομάδας⁽⁴⁾.
   Γ. Αυτο-καθοδηγητικές προτάσεις⁽⁵⁾ (τις προτείνει το άτομο για το οποίο έχει γραφτεί η ιστορία)

Συνήθως ξεκινάνε με τη φράση “Θα προσπαθήσω να…”, εστιάζοντας στην προσπάθεια παρά στο αποτέλεσμα.

Καταφατικές Προτάσεις⁽⁶⁾

• Οι προτάσεις αυτές ενισχύουν τις πληροφορίες που έχουν ήδη δοθεί στο άτομο.

Προτάσεις που χρειάζονται συμπλήρωση⁽⁷⁾

Επιτρέπουν στον αναγνώστη να τις συμπληρώσει και με αυτόν τον τρόπο:

• έχουμε ενεργή συμμετοχή του αναγνώστη
• καθώς επίσης ελέγχεται και η κατανόηση της ιστορίας.

8ο Κριτήριο: Μία Φόρμουλα στην αναλογία προτάσεων.

Πρόκειται για την αναλογία των προτάσεων που έχει μία Κοινωνική Ιστορία.

• αριθμός προτάσεων που περιγράφουν (*) ίσες ή περισσότερες από δύο
• αριθμός καθοδηγητικών προτάσεων

(*) Προτάσεις που περιγράφουν θεωρούνται:

• Οι Περιγραφικές Προτάσεις
• Οι Προτάσεις Προοπτικής
• Οι Καταφατικές Προτάσεις

9ο Κριτήριο: Προσαρμοσμένες Ιστορίες

Κάθε Κοινωνική Ιστορία θα πρέπει να είναι έτσι γραμμένη που να πλησιάζει όσο πιο πολύ γίνεται:

• τις προτιμήσεις και
• τα ενδιαφέροντα

του ατόμου για το οποίο έχει γραφτεί.

10ο Κριτήριο: Επεξεργασία/ Διόρθωση και Παρουσίαση Κοινωνικής Ιστορίας

Σημειώσεις (αριθμοί στις παρενθέσεις – παραπομπές από το παραπάνω κείμενο):

1. Χρειάζεται επιμελής επεξεργασία και διόρθωση του κειμένου για να διασφαλιστεί η σαφήνεια, ακρίβεια καθώς και η αναλογία των προτάσεων.
2. Έλεγχος Κατανόησης
3. Επανεξέταση Ιστορίας: Οι Κοινωνικές Ιστορίες μπορούν να ξαναδιαβαστούν μέσα στον χρόνο. Ποτέ όμως δε θα πρέπει να διαβάζονται ως «τιμωρία» μετά από μία δύσκολη συμπεριφορά.
4. Τρόπος παρουσίασης Κοινωνικής Ιστορίας: Συνήθως χρησιμοποιείται μία σταθερή έκφραση, όπως «Αυτή είναι μία ιστορία που έγραψα για εσένα».
5. Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας: Αφού παρουσιαστεί η Ιστορία στο άτομο είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητά της.
6. Οργάνωση Κοινωνικών Ιστοριών: Συνήθως τοποθετούνται μέσα σε ντοσιέ. Μπορούν να χωριστούν και σε θέματα (π.χ. ιστορίες που αφορούν στο σπίτι, ιστορίες που αφορούν στο σχολείο κ.ά.)

Σημαντικό είναι οι Ιστορίες να είναι προσβάσιμες από το άτομο ανά πάσα στιγμή.

Συγγραφέας:

• Μαράνια Γκιόκα, Ειδική Παιδαγωγός (MSc), Επιστημονικά Υπεύθυνη: Social Skills Project

Πηγή https://www.noesi.gr/node/5078

Κοινωνικές Ιστορίες (Social Stories) – Για αρχάριους

Τι είναι οι Κοινωνικές Ιστορίες; Είναι μία μέθοδος διδασκαλίας κοινωνικών δεξιοτήτων σε άτομα που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. Πρόκειται για εξατομικευμένα κείμενα που προσφέρουν στο άτομο ακριβείς πληροφορίες για καταστάσεις και δεξιότητες που δυσκολεύουν το συγκεκριμένο άτομο. Οι Κοινωνικές Ιστορίες περιέχουν οπτικοποιημένο υλικό, για τη διευκόλυνση της κατανόησής του από το άτομο στο οποίο απευθύνεται.

Tι δεν είναι οι Κοινωνικές Ιστορίες; Οι Κοινωνικές Ιστορίες δεν είναι μία σειρά κανόνων τους οποίους το άτομο που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού οφείλει να ακολουθήσει. Αν μία ιστορία έχει εμπεριέχει λέξεις, όπως “πρέπει να…”, τότε σίγουρα δεν είναι Κοινωνική Ιστορία.

Ποιος είναι ο στόχος μίας Κοινωνικής Ιστορίας; Ο βασικός στόχος μίας Κοινωνικής Ιστορίας δεν θα πρέπει ποτέ να είναι να αλλάξουμε τη συμπεριφορά ενός ατόμου. Στόχος μίας Κοινωνικής Ιστορίας θα είναι να δώσουμε στο άτομο τις πληροφορίες που θα του επιτρέψουν να έχει μία βελτιωμένη κατανόηση μίας κοινωνικής κατάστασης. Δηλαδή, να τον βοηθήσουμε να ανακαλύψει τον κρυμμένο κώδικα των κοινωνικών καταστάσεων. Η βελτιωμένη κατανόηση της κοινωνικής κατάστασης μπορεί τελικά να οδηγήσει το άτομο σε πιο κατάλληλες συμπεριφορές. Οι Κοινωνικές Ιστορίες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να επιβραβεύσουμε το άτομο για μία υπάρχουσα συμπεριφορά καθώς και για να το προετοιμάσουμε, δίνοντάς του τις σχετικές πληροφορίες, για κάτι το οποίο πρόκειται να συμβεί (για παράδειγμα για ένα ταξίδι που η οικογένεια σχεδιάζει να κάνει ή για μία εκδρομή που θα κάνει με το σχολείο του).

Ποια θέματα μπορεί να προσεγγίσει μία Κοινωνική Ιστορία; Η μέθοδος των Κοινωνικών Ιστοριών μπορεί να προσεγγίσει μία μεγάλη ποικιλία θεμάτων, όπως τα συναισθήματα, η συμπεριφορά, η φιλία, η σχολική βία, δεξιότητες παιχνιδιού κ.ά.

Αποτελεσματικότητα της μεθόδου. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου αποδεικνύεται από την πληθώρα των ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί και την επιβεβαιώνουν. Πρόκειται λοιπόν για ερευνητικά τεκμηριωμένη (evidence based) μέθοδο παρέμβασης σε άτομα που βρίσκονται στο Φάσμα του Αυτισμού.

Πώς γράφουμε μία Κοινωνική Ιστορία; Η συγγραφή μίας Κοινωνικής Ιστορίας οφείλει να ακολουθεί τα κριτήρια που έχουν προσδιοριστεί από την εισηγήτρια της μεθόδου των Κοινωνικών Ιστοριών, Carol Gray. Επομένως, ένα κείμενο το οποίο περιγράφει μία κοινωνική κατάσταση, αλλά δεν ακολουθεί τα συγκεκριμένα κριτήρια, αν και μπορεί να είναι βοηθητικό για το άτομο, δεν είναι Κοινωνική Ιστορία.

Συγγραφέας:

• Μαράνια Γκιόκα, Ειδική Παιδαγωγός (MSc), Επιστημονικά Υπεύθυνη: Social Skills Project

Πηγή https://www.noesi.gr/book/intervention/social-stories