2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014 – ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

«Αν θέλετε το παιδί σας να γίνει έξυπνο,
διαβάστε του παραμύθια.
Αν θέλετε να γίνει πιο έξυπνο,
διαβάστε του περισσότερα παραμύθια»

Άλμπερτ Αϊνστάιν

 

 

Το 2014 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα της Ιρλανδίας. Το μήνυμα το έγραψε η πολυβραβευμένη Ιρλανδή συγγραφέας Siobhán Parkinson, που κατοικεί στο Δουβλίνο. ΄Εχει γράψει περισσότερα από 25 βιβλία, αρκετά από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. ΄Εχει υπηρετήσει στην ΙΒΒΥ ως συνυπεύθυνη της έκδοσης του περιοδικού Bookbird και τώρα ασχολείται με την έκδοση παιδικών βιβλίων, καθώς και με τη διδασκαλία δημιουργικής γραφής. Συνεργάζεται με πολλά σχολεία και φροντίζει ιδιαίτερα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες.

Την αφίσα τη φιλοτέχνησε η Niamh Sharkey, πολυβραβευμένη Ιρλανδή εικονογράφος, συγγραφέας και δημιουργός κινουμένων σχεδίων που έχουν προβληθεί στην τηλεόραση. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες. Κατοικεί στο Δουβλίνο με την οικογένειά της.

Στην Ελλάδα, όπως κάθε χρόνο, το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ/ Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, φρόντισε να μεταφραστεί το μήνυμα στα ελληνικά και παρότρυνε τους φορείς που ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τα βιβλία τους να συμβάλουν στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου. Η αφίσα με το μήνυμα τυπώθηκε στα ελληνικά με χορηγό τις εκδόσεις Ψυχογιός και διανέμεται με τη φροντίδα τους.

Το φετινό μήνυμα μετάφρασε στα ελληνικά η Επίτιμη Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ, η συγγραφέας κ. Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου.

Γράμμα στα παιδιά του κόσμου – Siobhán Parkinson (Ιρλανδία)

Συχνά οι αναγνώστες ρωτούν τους συγγραφείς πώς γίνεται και γράφουν τις ιστορίες τους – από πού έρχονται οι ιδέες ; Από τη φαντασία μου, απαντάει ο συγγραφέας. Α, μάλιστα, μπορεί να πουν οι αναγνώστες. Αλλά πού είναι η φαντασία σας, κι από τι είναι φτιαγμένη, κι έχουν όλοι φαντασία;

Α, λέει τότε ο συγγραφέας, η φαντασία είναι μέσα στο κεφάλι μου βέβαια και είναι φτιαγμένη από εικόνες και λέξεις, αναμνήσεις και ίχνη από άλλες ιστορίες και λέξεις, κομμάτια από πράγματα και μελωδίες και σκέψεις και πρόσωπα και τέρατα και σχήματα και λέξεις, κινήσεις και λέξεις, κύματα και αραβουργήματα και τοπία και λέξεις, αρώματα και αισθήματα και χρώματα και ρίμες και μικρούς ήχους και ξαφνικούς θορύβους και γεύσεις κι εκρήξεις ενέργειας και γρίφους και αύρες και λέξεις. Και στροβιλίζονται όλα εκεί μέσα και τραγουδούν κι αλλάζουν διαρκώς σαν τα βλέπεις από καλειδοσκόπιο κι αιωρούνται και κάθονται και σκέφτονται και τσιγκλούν το κεφάλι.

Βέβαια φαντασία έχει ο καθένας, διαφορετικά δε θα μπορούσαμε να ονειρευόμαστε. Η φαντασία του καθενός, ωστόσο, δεν έχει μέσα της το ίδιο υλικό. Στους μάγειρες ίσως περιέχει γεύσεις κυρίως και στους ζωγράφους χρώματα και σχήματα κυρίως. Όμως η φαντασία των συγγραφέων είναι γεμάτη κυρίως από λέξεις.Με λέξεις λειτουργεί επίσης και η φαντασία εκείνων που διαβάζουν ή ακούνε ιστορίες. Η φαντασία του συγγραφέα πλάθει και ανακατεύει και φτιάχνει ιδέες και ήχους και φωνές και χαρακτήρες και γεγονότα μέσα στην ιστορία∙ και η ιστορία είναι φτιαγμένη από λέξεις και μόνο, στρατιές από κουλουριαστά σημαδάκια που γεμίζουν τις σελίδες. Έρχεται τότε ο αναγνώστης και τα σημαδάκια ζωντανεύουν. Μένουν στη σελίδα, εξακολουθούν να μοιάζουν με στρατιές, αλλά τρεχοβολούν και στη φαντασία του αναγνώστη και ο αναγνώστης τώρα σχηματίζει και συνδέει έτσι τις λέξεις, ώστε η ιστορία να εκτυλίσσεται μέσα στο δικό του ή στο δικό της το κεφάλι, όπως έκανε κάποτε στο κεφάλι του συγγραφέα.

Αυτός είναι ο λόγος που ο αναγνώστης είναι εξίσου σημαντικός για την ιστορία με το συγγραφέα. Υπάρχει μόνο ένας συγγραφέας για κάθε ιστορία, υπάρχουν όμως εκατοντάδες ή χιλιάδες ή μπορεί και εκατομμύρια αναγνώστες, που διαβάζουν στη γλώσσα του συγγραφέα, ή σε άλλες γλώσσες στις οποίες μπορεί να έχει μεταφραστεί. Χωρίς τον συγγραφέα η ιστορία δε θα είχε γεννηθεί ποτέ. Αλλά χωρίς τις χιλιάδες των αναγνωστών σε όλο τον κόσμο, η ιστορία δεν θα είχε ζήσει όλες τις ζωές που θα μπορούσε να ζήσει.

Κάθε αναγνώστης μιας ιστορίας έχει κάτι κοινό με κάθε άλλο αναγνώστη της. Ξεχωριστά ο καθένας, αλλά και μαζί κατά κάποιον τρόπο, ξαναδημιουργούν την ιστορία του συγγραφέα στη δική τους φαντασία – μια πράξη που είναι ταυτόχρονα ιδιωτική και δημόσια, προσωπική και κοινή, ατομική και διεθνής. Κι αυτό ίσως είναι ό,τι καλύτερο μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι.

The Fantastic Flying Books of Mr. Morris Lessmore

Θαυμάσιο animation movie 15 απλαυστικότατων λεπτών, το οποίο αποτελεί έναν ύμνο στο βιβλίο και την απόλαυση της ανάγνωσης.

Βραβεύτηκε με  Όσκαρ ως το καλύτερο φιλμάκι μικρού μήκους για το 2011.

Κι ενώ ο Κύριος Μόρις διαβάζει ανέμελος τα αγαπημένα του βιβλία, ξεσπά δυνατός άνεμος που δεν αφήνει τίποτε όρθιο, ακόμη και τα γράμματα μέσα από το βιβλίο που διαβάζει. Όλα στον αέρα!Βιβλία, σπίτια, ήρωας, όλα ένα! Το ανεμόσυρμα σταματά, παντού καταστροφή. Ο ήρωας με ένα βιβλίο μπροστά του ανοιχτό χωρίς ίχνος από τα αγαπημένα του γράμματα. Πού οδηγείται ο ήρωας μας; Πώς εκδηλώνει την αγάπη του για τα βιβλία που ζωντανεύουν και τον καλούν στον παραμυθένιο κόσμο τους;

Μουσείο «ΧΑΝΣ ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΑΝΤΕΡΣΕΝ»

Μέσα από το επεισόδιο της σειράς «Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ» της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, γνωρίστε το μουσείο του “Χανς Κρίστιαν Άντερσεν”.

Το κτιριακό συγκρότημα περιλαμβάνει και το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε ο Άντερσεν, το οποίο ανακαινίστηκε με τρόπο ώστε να απεικονίζει ακριβώς τον τρόπο που ζούσαν οι φτωχοί άνθρωποι κατά τον 19ο αιώνα.

Στα εκθέματα περιλαμβάνονται πληροφορίες και στοιχεία της ζωής και του έργου του συγγραφέα.

Στην εκπομπή, μέσα από τις συνεντεύξεις με τον Επιμελητή του Μουσείου «ΑΝΤΕΡΣΕΝ» και τον Διευθυντή του Κέντρου για τον ΑΝΤΕΡΣΕΝ, παρουσιάζεται το έργο και η προσωπικότητα του μεγάλου Δανού Παραμυθά. Προβάλλεται μια λιγότερο γνωστή πλευρά του ΧΑΝΣ ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΑΝΤΕΡΣΕΝ, αυτή του Καλλιτέχνη, Ποιητή, Λογοτέχνη και Δημιουργού υπέροχων σχεδίων, χαρτοκοπτικών και κολλάζ.

Για να παρακολουθήσετε την εκπομπή, πατήστε εδώ.

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (Hans Christian Andersen) ήταν Δανός λογοτέχνης και συγγραφέας παραμυθιών.

Βιογραφία
Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1805 στο Οντένσε, στο νησί Φιονία της Δανίας. Ο πατέρας του με τον καιρό ξέπεσε και δούλευε παπουτσής, για να ζήσει την οικογένειά του. Αλλά, μην μπορώντας ν’ αντέξει στη φτώχεια, πέθανε πολύ νέος, αφήνοντας το γιο του το Χανς ορφανό, με τη μητέρα του για μόνο στήριγμα.

Ο Χανς ήταν ένα περίεργο παιδί με εξαιρετική φαντασία. Πολλές φορές τον έβλεπαν να περπατά στο δρόμο σαν ονειροπαρμένος και το μυαλό του δεν το είχε πουθενά αλλού, παρά μόνο στα ποιήματα και στο διάβασμα. Προσπάθησε άδικα να μάθει την τέχνη του πατέρα του. Όταν τέλειωσε το σχολείο των άπορων παιδιών, μπήκε σε ένα ραφτάδικο, για να μάθει την τέχνη, αλλά ούτε και εκεί τα κατάφερε. Το ενδιαφέρον του κέρδισε το θέατρο, όπου αποστήθιζε ολόκληρες σκηνές από τα έργα που έβλεπε. Όταν ήταν με τους φίλους του, του άρεσε να απαγγέλλει και να τραγουδά. Ήταν δεκατεσσάρων χρονών, όταν, κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη, έφθασε στην Κοπελίτσα, με μόνη του περιουσία 30 φράγκα με σκοπό να γίνει ηθοποιός. Έδωσε εξετάσεις στη Βασιλική Σχολή θεάτρου, αλλά ήταν τόσο άσχημος και αδύνατος, που δεν τον δέχτηκαν.

Ευτυχώς είχε ωραία φωνή κι άρχισε να σπουδάζει μουσική, αλλά αρρώστησε ξαφνικά και έχασε τη φωνή του. Έτσι, το μόνο ταλέντο που του έμεινε ήταν το ταλέντο της ποίησης. Οι στίχοι του άρεσαν και βρήκε έναν προστάτη, τον Κέλλαν, που τον έστειλε στο πανεπιστήμιο, όπου κέρδισε μια βασιλική επιχορήγηση. Το 1827 δημοσίευσε ποιήματά του και έπειτα εξέδωσε μια σειρά έργων που του εξασφάλισαν την παγκόσμια δόξα.

Αφού εξέδωσε αρκετά βιβλία, άρχισε τα ταξίδια του. Γύρισε τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και ταξίδεψε στην Ανατολή. Απόκτησε μεγάλη δόξα και η μεγαλύτερη ευτυχία του ήταν η υποδοχή που του έκανε η ιδιαίτερη πατρίδα του, το Οντένσε, που τον κάλεσε στα 1867. Πέθανε στις 4 Αυγούστου 1875 στην Κοπεγχάγη.

Έργο
Τα παραμύθια του εμφανίζουν καθαρά το δημοκρατικό στοιχείο. Οι κυριότεροι ήρωες των παραμυθιών του είναι φτωχοί και αδικημένοι άνθρωποι, που όμως έχουν ασυνήθιστα ψυχικά χαρίσματα, ευγένεια, ταλέντο, μεγαλοψυχία. Στα έργα του απεικονίζει τη ρεαλιστική και σύγχρονή του ζωή της μικροαστικής τάξης των πόλεων και χαρακτηρίζονται από δράση, χιούμορ και λεπτή σάτιρα. Η δημιουργία του Άντερσεν αποτελεί την κορυφή στις ρεαλιστικές τάσεις της δανικής φιλολογίας του 19ου αιώνα. Διηγήματα, δράματα, αλλά προπάντων παραμύθια, όλα του τα έργα διαπνέονται από γλυκιά μελαγχολία, συγκίνηση και ειλικρίνεια. «Οι δύο Βαρωνέσσες», «Παραμύθια για παιδιά», «Ιστορίες», «Καινούρια Παραμύθια» είναι μερικά από τα έργα του.

Μερικά από τα πολύ γνωστά παραμύθια του είναι:

Η Βασίλισσα του χιονιού
Η Βασιλοπούλα και το ρεβίθι
Η Τοσοδούλα
Το ασχημόπαπο (ή το άσχημο παπί)
Το κοριτσάκι με τα σπίρτα
Το μολυβένιο στρατιωτάκι (ή ο μολυβένιος στρατιώτης)
Πολλά από τα παραμύθια του μεταφράστηκαν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, όπως «Ο γιος του μπαλωματή», που περιγράφει όλη του ζωή, «Η ιστορία της μητέρας», «Η ιστορία μιας δραχμής».

2 Απριλίου – Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου

H Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου καθιερώθηκε από την ΙΒΒΥ (Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα) το 1966, την ημέρα των γενεθλίων του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (2 Απριλίου 1805), με σκοπό να εμπνεύσει στα παιδιά την αγάπη για το διάβασμα και να προκαλέσει την προσοχή των μεγαλυτέρων στο παιδικό βιβλίο.

Από τότε, κάθε χρόνο,ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης, και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.

Το 2013 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα των ΗΠΑ. Η ποιήτρια Pat Mora έγραψε το μήνυμα και την αφίσα φιλοτέχνησε ο Ashley Bryan.

Το μήνυμα: «BIBΛΙΟΧΑΡΑ» Σ΄ ΟΛΗ ΤΗ ΓΗ

Διαβάζουμε, εγώ κι εσύ.
Τα γράμματα γίνονται λέξεις
κι οι λέξεις έπειτα, όλες μαζί,
γίνονται βιβλία να διαλέξεις.
Άκου πώς ψιθυρίζουν!
Ποτάμια στις σελίδες κελαρύζουν,
αρκούδες τραγουδούν,
όταν το φεγγάρι αντικρίζουν.
Μπαίνουμε σε κάστρα φοβερά.
Δέντρα σκαρφαλώνουν ως τα σύννεφα.
Γενναία κορίτσια πετούν θαρρετά,
αγόρια ψαρεύουν άστρα λαμπερά.
Εσύ κι εγώ διαβάζουμε μαζί,
«βιβλιοχαρά» σ’ όλη τη γη.

Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου