Τήξη- Πήξη
(Πειράματα και φυσικές επιστήμες- STEM)

Είδαμε στον διαδραστικό πίνακα το όμορφο παραμύθι του Μ. Κοντολέων “Ο χιονάνθρωπος που δεν ήθελε να λιώσει”

και μιλήσαμε για το πως και γιατί λιώνει το χιόνι.

Το συγκεκριμένο παραμύθι αποτελεί υπέροχη αφορμή για την ενασχόληση των παιδιών με τις φυσικές επιστήμες (τήξη-πήξη), καθώς με τις μορφές του νερού (υγρό, στερεό, αέριο).

“Γιατί λοιπόν λιώνει ο χιονάθρωπος;” Ώρα για πείραμα!!!

Από την προηγούμενη ημέρα είχαμε βάλει στην κατάψυξη 3 πλαστικά ποτηράκια με νερό, τα οποία πάγωσαν και φτιάξαμε 3 χιονανθρωπάκια!

Τα αριθμήσαμε και βάλαμε σε διαφορετικά σημεία μέσα και έξω από την τάξη…

Αφού τοποθετήσαμε τα πιατάκια με τους χιονάνθρωπους, κάναμε προβλέψεις για το ποιος θα λιώσει πρώτος και ξεκινήσαμε την παρατήρηση και την έρευνα.

Σύμφωνα με τις αρχικές προβλέψεις των παιδιών, 1ος θα λιώσει ο χιονάνθρωπος στο καλοριφέρ, 2ος ο χιονάνθρωπος που έχουμε έξω από την τάξη και 3ος ο χιονάνθρωπος μέσα στην τάξη μας.

Τα παιδιά δεν έπαιρναν τα μάτια τους από πάνω τους και μετά από λίγη ώρα τα πρώτα αποτελέσματα έκαναν την εμφάνιση τους!

Μια ώρα αργότερα συγκεντρώσαμε και τα 3 χιονανθρωπάκια μας για την διεξαγωγή των τελικών αποτελεσμάτων!

Επιστροφή στις αρχικές μας προβλέψεις!
Τα παιδιά βρήκαν πολύ σωστά ότι πρώτος έλιωσε ο χιονάνθρωπος του καλοριφέρ αλλά τελικά δεύτερος λιώνει ο χιονάνθρωπος μέσα στην τάξη και τρίτος ο χιονάνθρωπος έξω από την τάξη που δεν έπαθε σχεδόν τίποτα!!

Σε συνέχεια του πειράματος, μιλήσαμε για το θερμόμετρο και τη θερμοκρασία.

Παρατηρήσαμε το θερμόμετρο. Πως είναι; Τι μας δείχνει;
Γνωρίσαμε τον υδράργυρο, ο οποίος είναι ζωηρούλης και δεν κάθεται στη θέση του! Κάνει βόλτες μέσα στο θερμόμετρο. Όταν κάνει ζέστη ανεβαίνει προς τα πάνω και όταν κάνει κρύο κατεβαίνει χαμηλά!

Ο χιονάνθρωπος λοιπόν αγαπάει το κρύο και σιχαίνεται τη ζέστη!

Τα παιδιά κλήθηκαν να βάλουν στη σειρά τις εικόνες, παρατηρώντας τη θέση του υδράργυρου μέσα στο θερμόμετρο και τα στάδια λιωσίματος του μικρού χιονάνθρωπου

Ο χιονάνθρωπος πριν & μετά

Ως δραστηριότητα εμπέδωσης, φτιάξαμε ένα μείγμα με (τον αγαπημένο) αφρό ξυρίσματος και ατλακόλ και χρησιμοποιώντας τα δαχτυλάκια μας, δημιουργήσαμε χιονανθρωπάκια στην αρχική και στην τελική τους μορφή.

 

Οι 3 μορφές του νερού (υγρό-στερεό-αέριο)

Τα πειράματα συνεχίζονται με αμείωτο ενδιαφέρον και στα παιδιά παρουσιάστηκε ένα σοβαρό πρόβλημα…

Βοήθεια! Κάποια ζώα παγιδεύτηκαν στον πάγο!! Τα παιδιά προσπάθησαν να τα απελευθερώσουν αλλά ήταν πολύ δύσκολο…

Και τώρα; τι κάνουμε;;

Αρχικά καταγράφουμε τις ιδέες των παιδιών για την απελευθέρωση των ζώων…

και στη συνέχεια τα παιδιά ζωγραφίζουν τις ιδέες τους

Και ξεκινάμε τα πειράματα!

Με ένα μπρίκι ρίξαμε καυτό νερό σε ένα κεσεδάκι και αμέσως παρατηρήσαμε το πως έσπασε ο πάγος σε κομμάτια

Σε άλλο κεσεδάκι ρίξαμε σε μια μεριά αλάτι και σε μια άλλη ζάχαρη και παρατηρήσαμε το πως ανταποκρίνεται ο πάγος

Τα παιδιά με έκπληξη διαπίστωσαν ότι το αλάτι λιώνει γρήγορα τον πάγο, σε αντίθεση με τη ζάχαρη!

 

Οι φυσικές καταστάσεις του νερού (Η2Ο)

Με αφορμή τα παραπάνω πειράματα μιλήσαμε για τις 3 φυσικές καταστάσεις του νερού

και κάναμε το γνωστό πείραμα εξάτμισης άλλα λίιιιγο διαφορετικά!

Βάλαμε νερό χρωματισμένο με τέμπερα σε κατσαρολάκι και στο καπάκι ζωγραφίσαμε ματάκια και στόμα. Το βάλαμε πάνω στο γκαζάκι να βράσει και παρατηρήσαμε πως το νερό ανέβηκε ψηλά με τη μορφή αέρα. Όταν όμως οι ζεστοί υδρατμοί ακούμπησαν στο κρύο καπάκι, μεταμορφώθηκαν στην υγρή τους μορφή, σβήνοντας τα χαρακτηριστικά που είχαμε ζωγραφίσει στο καπάκι! Κλείσαμε το γκαζάκι και ανοίξαμε το καπάκι, παρατηρώντας τον ατμό (νερό σε αέρια μορφή). Στη συνέχεια ακουμπήσαμε για λίγη ώρα πάνω στο κατσαρολάκι μια χαρτοπετσέτα και τα παιδιά με έκπληξη παρατήρησαν ότι η χαρτοπετσέτα είχε χρωματιστεί ελαφρώς από το κόκκινο χρώμα! Το βάψιμο του νερού και η υγρή χρωματισμένη χαρτοπετσέτα βοήθησε τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν ότι το νερό όταν βράζει δεν εξαφανίζεται, απλά αλλάζει η φυσική του κατάσταση!

 

Η σύνθεση (μόρια) του νερού (Η2Ο)

Μιλήσαμε και αναλύσαμε τη σύνθεση του. Το νερό αποτελείται από 2 μόρια υδρογόνου και 1 μόριο οξυγόνου

Και εννοείται ότι παίξαμε πολύ για να το προσεγγίσουμε βιωματικά και να το καταλάβουμε καλύτερα!

Ετοιμάσαμε καπελάκια με το σήμα του υδρογόνου (Η) και οξυγόνου (Ο)

Ο Παναγιώτης ήταν ο οδηγός που έδινε το σύνθημα για την κάθε μορφή του νερού (υγρή- στερεά- αέρια)…

…και το παιχνίδι ξεκινά!
Τα μοριάκια σκορπίζονται στο χώρο…

Με κάθε σύνθημα αλλάζουν μορφή!

Υγρή μορφή (νερό): Τα μοριάκια φτιάχνουν τις ομαδούλες τους για να φτιάξουν τη σταγόνα, δηλαδή 2 υδρογόνα και 1 οξυγόνο!

Στερεή μορφή (πάγος): Τα μοριάκια κρυώνουν, έρχονται πολύ κοντά και κολλάνε μεταξύ τους!

Αέρια μορφή (υδρατμοί): Τα μοριάκια ζεσταίνονται και απομακρύνονται μεταξύ τους!

Για εμπέδωση της δραστηριότητας φτιάξαμε αυτήν την κατασκευή με πλαστελίνη. 2 μπαλάκια μπλε που συμβολίζουν το υδρογόνο (Η) και 1 άσπρο για το οξυγόνο (Ο)

 

 

 Παιχνίδια και δραστηριότητες για τον χιονάνθρωπο

 

Φτιάχνουμε χιόνι!

Τι θα ήταν ο Χειμώνας χωρίς το χιόνι και τον αγαπημένο σε όλους μας χιονάνθρωπο;;
Παρόλη την παγωνιά, ο καιρός δεν μας έκανε τη χάρη να χιονίσει αρκετά ώστε να παίξουμε χιονοπόλεμο, αλλά αυτό καθόλου δεν μας πτόησε, καθώς μια έκπληξη περίμενε τα παιδιά! Αφού δεν έρχεται το χιόνι, θα το φέρουμε εμείς στην τάξη μας!!

“Μα πως θα φτιάξουμε το χιόνι κυρία;;” αναρωτήθηκαν εύλογα τα παιδιά!!

Στο νηπιαγωγείο όμως όλα είναι δυνατόν να συμβούν..! Έτσι και’ μεις φτιάξαμε “σπιτικό” χιόνι ανακατεύοντας σόδα και αφρό ξυρίσματος.

Πραγματικά το μείγμα είχε την υφή (αλλά όχι τη θερμοκρασία- ευτυχώς!) του χιονιού!!

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν! Παίξαμε, φτιάξαμε χιονόμπαλες και φυσικά χιονάνθρωπο!!

Μα δεν είναι γλύκας;;

Ζωντανεύοντας τα χιονανθρωπάκια μας

Τα παιδιά ζωγράφισαν έναν χιονάνθρωπο και χρησιμοποιώντας το ψηφιακό λογισμικό Animated Drawings τα ζωντανέψαμε και μεις παίξαμε με τις κινούμενες ζωγραφιές μας!!

Τα παιδιά διάλεγαν στον διαδραστικό πίνακα, την κίνηση που ήθελαν να δώσουν στο χιονανθρωπάκι τους

Το καταδιασκεδάσαμε!!! Απολαύστε τα!

 

Ο Λεξο-χιονάνθρωπος (ομαδική εργασία)

Χρησιμοποιώντας τις λέξεις του χειμώνα, κάθε παιδί διάλεγε όποιες ήθελε, τις έγραφε και τις ζωγράφιζε σε άσπρους κύκλους

Κολλήσαμε τους κύκλους με τις λέξεις και τις ζωγραφιές, φτιάχνοντας το σώμα του Λεξο-χιονάνθρωπου και ζωγραφίσαμε τα χαρακτηριστικά του

Και έτοιμος!!

Σειραθέτησεις μεγεθών

Σειραθέτηση: Πως φτιάχνουμε έναν χιονάνθρωπο;

Παιχνίδι: “Ρίχνω το ζάρι και ζωγραφίζω τα χαρακτηριστικά του χιονάνθρωπου”

Παιχνίδι ερωτήσεων: “Μάντεψε ποιον χιονάνθρωπο έχω στο μυαλό μου!

Η κυρία στα κρυφά διαλέγει έναν χιονάνθρωπο και τα παιδιά κάνοντας ερωτήσεις π.χ “φοράει σκούφο;” “κρατάει φτυάρι;” “φοράει γυαλιά;” κτλ προσπαθούν να τον βρουν!

Παιχνίδι: “Ρίχνω το ζάρι και φτιάχνω τον Όλαφ”

 

 

Βρισκόμαστε στην καρδιά του Χειμώνα και πάμε λοιπόν να μάθουμε διάφορα ωραία και ενδιαφέροντα πράγματα για την όμορφη αυτή εποχή.

 

Παρατηρήσαμε πίνακες αναφοράς

Γλωσσικά παιχνίδια και δραστηριότητες

1. “Ο Χειμώνας” (ποίημα-εικονόλεξο)

Μάθαμε το ποίημα-εικονόλεξο του Χειμώνα και το αναλύσαμε. Τι χαρακτηριστικά έχει ο Χειμώνας; Τι μας φέρνει; Ποια είναι η χειμωνιάτικη γιορτή που αρέσει σε μικρούς και μεγάλους; Τι συμβαίνει σε κάποια ζωάκια κατά τη διάρκεια του Χειμώνα; Τι φοράμε τον Χειμώνα και ποια παιχνίδια μπορούμε να παίξουμε όταν χιονίζει;

2. Οι μήνες του Χειμώνα

Μάθαμε και το τραγούδι τους, το χορέψαμε και το χαρήκαμε πολύ!!!

Στολίσαμε τον πίνακα του χειμώνα με (ψεύτικο) χιονάκι

3. Γλωσσικές δραστηριότητες

Παρατηρήσαμε, ονομάσαμε, ανασυνθέσαμε και μετρήσαμε τα γράμματα του Χειμώνα

…και καταγράψαμε διάφορες λέξεις που μας έρχονται στο μυαλό όταν ακούμε τη λέξη ΧΕΙΜΩΝΑΣ

Όλες αυτές τις λεξούλες σε ένα μεγάλο Χ τις ομαδοποιήσαμε σε 4 κατηγορίες.

• Τα ρούχα του Χειμώνα
• Ο καιρός του Χειμώνα
• Η Θέρμανση το Χειμώνα
• Τα ροφήματα του Χειμώνα

Βρήκαμε το Χ του Χειμώνα στον Αλέξη μας και ανακαλύψαμε τρόπους που μπορούμε να το φτιάχνουμε με το σώμα μας!

Με χέρια και πόδια σαν αστεράκια

Με τα χέρια μας

Με τα πόδια μας

με τα δάχτυλα μας

Βρήκαμε το γράμμα Χχ στα μαγνητικά γράμματα και φτιάξαμε τη λέξη στον μαγνητικό μας πίνακα

και στον μαυροπίνακα…

Παίξαμε με τα γραμματάκια του Χειμώνα και βρήκαμε διάφορες χειμωνιάτικες λέξεις

4. Οι σκέψεις και οι αισθήσεις μας το Χειμώνα

5. Σύνθετες λέξεις με το χιόνι

 

6. Δημιουργία αυτοσχέδιας χειμωνιάτικης ιστορίας από τα παιδιά

Χρησιμοποιώντας τις εικόνες από τις σύνθετες λέξεις του Χειμώνα, τα παιδιά δημιούργησαν τη δική τους χειμωνιάτικη ιστορία, την οποία καταγράψαμε και εικονογράφησαν τα ίδια τα παιδιά!

 

Το τραγούδι του Χειμώνα (εικονογράφηση)

Ακούσαμε το υπέροχο τραγούδι του Δ. Σαββόπουλου

Πόσες όμορφες εικόνες περιγράφονται σε αυτό το τραγούδι.. Πραγματικά από τα αγαπημένα μου!

Με τη βοήθεια του εικονόλεξου το μάθαμε καλά-καλά

Στη συνέχεια χωρίσαμε το τραγούδι σε 6 κομμάτια για να το εικονογραφήσουμε με τον δικό μας μοναδικό τρόπο και να δημιουργήσουμε ένα βιβλίο με το τραγούδι του Χειμώνα

Κάθε παιδί διάλεξε το κομμάτι του τραγουδιού που του άρεσε περισσότερο και πέσαμε με τα μούτρα στη δουλειά!!

Έτοιμες οι σελίδες του τραγουδιού…

Δημιούργησαμε το εξώφυλλο του τραγουδοβιβλίου με κολάζ…

…εννοείται η απαραίτητη διακόσμηση με χιονονιφάδες δεν θα μπορούσε να λείπει..!

Το τραγουδοβιβλίο μας είναι έτοιμο για βιβλιοδεσία! Κάνουμε τρύπες και δένουμε με μαλλί πλεξίματος, όπως μάθαμε πέρσι, εξασκώντας και τη λεπτή μας κινητικότητα!

Εννοείται πως, -όπως σε κάθε βιβλίο που σέβεται τον εαυτό του- προσθέσαμε και το απαραίτητο ISBN όπως και τις εκδόσεις φυσικά!! Όχι παίζουμε..!!

Και το βιβλίο μας είναι έτοιμο!!!

 

Το δημιουργήσαμε και ως ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) το οποίο μπορείτε να ξεφυλλίσετε εδώ!

 

Και οι δραστηριότητες συνεχίζονται…

 

 

 

Με αφορμή την πανσέληνο του Ιανουαρίου (Πανσέληνος του λύκου), μάθαμε την παροιμία και ασχοληθήκαμε με τέχνη

Δείξαμε στα παιδιά τον παρακάτω πίνακα και συζητήσαμε…

• Τι παρατηρούμε;
• Τι χρώματα έχει ο πίνακας;
• Είναι μέρα η νύχτα; γιατί;
• Τι εποχή δείχνει; πως το καταλαβαίνουμε;
• Πως είναι τα δέντρα;
• Όταν κοιτάμε αυτόν τον πίνακα, πως νιώθουμε;

Ο πίνακας λοιπόν αναφέρεται στην πανσέληνο του Ιανουαρίου που φωτίζει τον κρύο χειμωνιάτικο ουρανό, δημιουργώντας τα δικά της χρώματα!

Τα παιδιά παρατήρησαν ότι το κυρίαρχα χρώματα του πίνακα ήταν το μπλε και το γαλάζιο. Έτσι λοιπόν ξεκινήσαμε να μιλάμε για τις αποχρώσεις.
Οι αποχρώσεις είναι οι παραλλαγές ενός βασικού χρώματος με το άσπρο ή το μαύρο, τα οποία λέγονται βοηθητικά χρώματα. Αναμειγνύοντας άσπρο ή μαύρο σε ένα βασικό χρώμα, είτε το κάνουμε πιο “ανοιχτό”, είτε πιο “σκούρο”, δημιουργώντας καινούργια χρώματα, τις αποχρώσεις!

Πάντα τα μαθήματα που σχετίζονται με τα χρώματα, εξιτάρουν τα παιδιά, καθώς είναι τόσο κοντά στη φύση τους και ενισχύουν τη δημιουργικότητα τους!
Έχουν πάντα κάτι μαγικό!!

Θυμηθήκαμε ότι το μπλε ανήκει στα βασικά χρώματα, ενώ το άσπρο και το μαύρο στα βοηθητικά χρώματα

Με τη βοήθεια ενός χρωματολόγιου βρήκαμε αρκετές από τις αποχρώσεις του πίνακα

Βρήκαμε

Πριν ξεκινήσουμε, μετρήσαμε τις αποχρώσεις που έπρεπε να κάνουμε..

Μετρήσαμε 10 και ξεκινήσαμε!

Με αναμείξεις του μπλε με το άσπρο ή το μαύρο, δημιουργούμε τις αποχρώσεις του πίνακα! Αν και η δημιουργία συγκεκριμένων αποχρώσεων ήταν χρονοβόρα, τα παιδιά πραγματικά ενθουσιάστηκαν, καθώς παρατηρούσαν πόσο γρήγορα αλλάζει ένα χρώμα ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλουμε να πετύχουμε, ανοιχτό ή σκούρο.

Κάθε φορά που φτιάχναμε μια απόχρωση, βρίσκαμε στον πίνακα σε ποιον αριθμό αντιστοιχεί και κάναμε ένα μικρό σημάδι

Ουφ! Οι αποχρώσεις μας έτοιμες! Τα παιδιά τις έβαλαν στη σειρά, καταμετρώντας τες, από την πιο σκούρη στην πιο ανοιχτή.

Είμαστε έτοιμοι να δημιουργήσουμε!! Με το μολύβι σχεδιάσαμε έναν κύκλο (φεγγάρι) ως οδηγό για τον πίνακα μας και ξεκινήσαμε…

Βήμα-βήμα συνεχίζουμε από την πιο ανοιχτή στην πιο σκούρη απόχρωση ακολουθώντας τον κύκλο του φεγγαριού

Αφήνουμε να στεγνώσει καλά-καλά και στη συνέχεια σχεδιάζουμε τα δέντρα

Τα έργα μας είναι έτοιμα!!!

Εννοείται το στολίσαμε με χιονονιφάδες

και το κατευχαριστηθήκαμε!!!!