Μέσα από το επεισόδιο της σειράς «Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ» της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, γνωρίστε το μουσείο του “Χανς Κρίστιαν Άντερσεν”.

Το κτιριακό συγκρότημα περιλαμβάνει και το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε ο Άντερσεν, το οποίο ανακαινίστηκε με τρόπο ώστε να απεικονίζει ακριβώς τον τρόπο που ζούσαν οι φτωχοί άνθρωποι κατά τον 19ο αιώνα.

Στα εκθέματα περιλαμβάνονται πληροφορίες και στοιχεία της ζωής και του έργου του συγγραφέα.

Στην εκπομπή, μέσα από τις συνεντεύξεις με τον Επιμελητή του Μουσείου «ΑΝΤΕΡΣΕΝ» και τον Διευθυντή του Κέντρου για τον ΑΝΤΕΡΣΕΝ, παρουσιάζεται το έργο και η προσωπικότητα του μεγάλου Δανού Παραμυθά. Προβάλλεται μια λιγότερο γνωστή πλευρά του ΧΑΝΣ ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΑΝΤΕΡΣΕΝ, αυτή του Καλλιτέχνη, Ποιητή, Λογοτέχνη και Δημιουργού υπέροχων σχεδίων, χαρτοκοπτικών και κολλάζ.

Για να παρακολουθήσετε την εκπομπή, πατήστε εδώ.

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (Hans Christian Andersen) ήταν Δανός λογοτέχνης και συγγραφέας παραμυθιών.

Βιογραφία
Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1805 στο Οντένσε, στο νησί Φιονία της Δανίας. Ο πατέρας του με τον καιρό ξέπεσε και δούλευε παπουτσής, για να ζήσει την οικογένειά του. Αλλά, μην μπορώντας ν’ αντέξει στη φτώχεια, πέθανε πολύ νέος, αφήνοντας το γιο του το Χανς ορφανό, με τη μητέρα του για μόνο στήριγμα.

Ο Χανς ήταν ένα περίεργο παιδί με εξαιρετική φαντασία. Πολλές φορές τον έβλεπαν να περπατά στο δρόμο σαν ονειροπαρμένος και το μυαλό του δεν το είχε πουθενά αλλού, παρά μόνο στα ποιήματα και στο διάβασμα. Προσπάθησε άδικα να μάθει την τέχνη του πατέρα του. Όταν τέλειωσε το σχολείο των άπορων παιδιών, μπήκε σε ένα ραφτάδικο, για να μάθει την τέχνη, αλλά ούτε και εκεί τα κατάφερε. Το ενδιαφέρον του κέρδισε το θέατρο, όπου αποστήθιζε ολόκληρες σκηνές από τα έργα που έβλεπε. Όταν ήταν με τους φίλους του, του άρεσε να απαγγέλλει και να τραγουδά. Ήταν δεκατεσσάρων χρονών, όταν, κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη, έφθασε στην Κοπελίτσα, με μόνη του περιουσία 30 φράγκα με σκοπό να γίνει ηθοποιός. Έδωσε εξετάσεις στη Βασιλική Σχολή θεάτρου, αλλά ήταν τόσο άσχημος και αδύνατος, που δεν τον δέχτηκαν.

Ευτυχώς είχε ωραία φωνή κι άρχισε να σπουδάζει μουσική, αλλά αρρώστησε ξαφνικά και έχασε τη φωνή του. Έτσι, το μόνο ταλέντο που του έμεινε ήταν το ταλέντο της ποίησης. Οι στίχοι του άρεσαν και βρήκε έναν προστάτη, τον Κέλλαν, που τον έστειλε στο πανεπιστήμιο, όπου κέρδισε μια βασιλική επιχορήγηση. Το 1827 δημοσίευσε ποιήματά του και έπειτα εξέδωσε μια σειρά έργων που του εξασφάλισαν την παγκόσμια δόξα.

Αφού εξέδωσε αρκετά βιβλία, άρχισε τα ταξίδια του. Γύρισε τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και ταξίδεψε στην Ανατολή. Απόκτησε μεγάλη δόξα και η μεγαλύτερη ευτυχία του ήταν η υποδοχή που του έκανε η ιδιαίτερη πατρίδα του, το Οντένσε, που τον κάλεσε στα 1867. Πέθανε στις 4 Αυγούστου 1875 στην Κοπεγχάγη.

Έργο
Τα παραμύθια του εμφανίζουν καθαρά το δημοκρατικό στοιχείο. Οι κυριότεροι ήρωες των παραμυθιών του είναι φτωχοί και αδικημένοι άνθρωποι, που όμως έχουν ασυνήθιστα ψυχικά χαρίσματα, ευγένεια, ταλέντο, μεγαλοψυχία. Στα έργα του απεικονίζει τη ρεαλιστική και σύγχρονή του ζωή της μικροαστικής τάξης των πόλεων και χαρακτηρίζονται από δράση, χιούμορ και λεπτή σάτιρα. Η δημιουργία του Άντερσεν αποτελεί την κορυφή στις ρεαλιστικές τάσεις της δανικής φιλολογίας του 19ου αιώνα. Διηγήματα, δράματα, αλλά προπάντων παραμύθια, όλα του τα έργα διαπνέονται από γλυκιά μελαγχολία, συγκίνηση και ειλικρίνεια. «Οι δύο Βαρωνέσσες», «Παραμύθια για παιδιά», «Ιστορίες», «Καινούρια Παραμύθια» είναι μερικά από τα έργα του.

Μερικά από τα πολύ γνωστά παραμύθια του είναι:

Η Βασίλισσα του χιονιού
Η Βασιλοπούλα και το ρεβίθι
Η Τοσοδούλα
Το ασχημόπαπο (ή το άσχημο παπί)
Το κοριτσάκι με τα σπίρτα
Το μολυβένιο στρατιωτάκι (ή ο μολυβένιος στρατιώτης)
Πολλά από τα παραμύθια του μεταφράστηκαν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, όπως «Ο γιος του μπαλωματή», που περιγράφει όλη του ζωή, «Η ιστορία της μητέρας», «Η ιστορία μιας δραχμής».

H Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου καθιερώθηκε από την ΙΒΒΥ (Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα) το 1966, την ημέρα των γενεθλίων του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (2 Απριλίου 1805), με σκοπό να εμπνεύσει στα παιδιά την αγάπη για το διάβασμα και να προκαλέσει την προσοχή των μεγαλυτέρων στο παιδικό βιβλίο.

Από τότε, κάθε χρόνο,ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης, και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.

Το 2013 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα των ΗΠΑ. Η ποιήτρια Pat Mora έγραψε το μήνυμα και την αφίσα φιλοτέχνησε ο Ashley Bryan.

Το μήνυμα: «BIBΛΙΟΧΑΡΑ» Σ΄ ΟΛΗ ΤΗ ΓΗ

Διαβάζουμε, εγώ κι εσύ.
Τα γράμματα γίνονται λέξεις
κι οι λέξεις έπειτα, όλες μαζί,
γίνονται βιβλία να διαλέξεις.
Άκου πώς ψιθυρίζουν!
Ποτάμια στις σελίδες κελαρύζουν,
αρκούδες τραγουδούν,
όταν το φεγγάρι αντικρίζουν.
Μπαίνουμε σε κάστρα φοβερά.
Δέντρα σκαρφαλώνουν ως τα σύννεφα.
Γενναία κορίτσια πετούν θαρρετά,
αγόρια ψαρεύουν άστρα λαμπερά.
Εσύ κι εγώ διαβάζουμε μαζί,
«βιβλιοχαρά» σ’ όλη τη γη.

Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

Μόνο με τα χέρια μας και πολλά χρώματα, φτιάξαμε ένα πολύχρωμο, ανοιξιάτικο κήπο.

Την κυρά Σαρακοστή
που’ ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν
με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν ένα τη βδομάδα
μέχρι να ’ρθει η Πασχαλιά.

Το έθιμο

Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με το Πάσχα.

Χρησίμευε κυρίως ως ημερολόγιο ώστε να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα. Έτσι, η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής.

Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές, απεικονίζεται ως μια γυναίκα με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει.
Στο τέλος κάθε εβδομάδας, ξεκινώντας από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της κόβουν ένα πόδι. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.

Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο.

Στον Πόντο, η κυρά-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ” το ταβάνι και πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν «Κουκουράς», ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!