ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, ΕΡΩΣ – ΗΡΩΣ
Ένα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή διηγήματα του Παπαδιαμάντη είναι το “Έρως – ¨Ηρως”. Σε αυτό το έργο μπορεί κανείς να διακρίνει όχι μόνο την ευαισθησία του που χαρακτηρίζει όλα τα διηγήματα του, μα και την ικανότητά του να μεταφέρει στο χαρτί άριστα, κοινωνικά χαρακτηριστικά της εποχής του, αλλά και μια πληθώρα έντονων συναισθημάτων,με τα οποία θα ασχοληθούμε παρακάτω.
Ειδικότερα, όσον αφορά το πρώτο, στο έργο του Παπαδιαμάντη, πολλές φορές καθρεφτίζονται οι αντιλήψεις της εποχής του. Στο “Έρως – Ήρως” βλέπουμε τι πίστευαν εκείνη την εποχή για τον έρωτα και το γάμο. Η μητέρα της κεντρικής ηρωίδας, σύμφωνα με το συγγραφέα, ακόμα κι αν ήξερε πως η κόρη της ήταν ερωτευμένη, δεν θα έδινε ιδιαίτερη σημασία. Πίστευε πως οι γονείς πρέπει να είναι υπεύθυνοι για τους συζύγους των παιδιών τους. Μέσα από αυτήν την αναφορά αντιλαμβανόμαστε πόσο διαφορετικές είναι αντιλήψεις περί γάμου σήμερα και πόσο δύσκολο ήταν για ένα ερωτευμένο ζευγάρι να ευτυχήσει σε αντίθεση με σήμερα που αυτό θεωρείται αρκετά εύκολο. Αυτό μας οδηγεί σε διάφορες σκέψεις, όπως πόσο εξαρτημένα ήταν τα παιδιά από τους γονείς τους και το πόσο λίγη ελευθερία είχαν. Βέβαια, στο μυαλό μας έρχονται και διάφορες σκέψεις που αφορούν τη σημερινή κατάσταση, αφού σε πολλές περιπτώσεις συναντούμε παιδιά και νέους ανθρώπους που κάνουν κατάχρηση της ελευθερίας τους. Είναι στιγμές που μας κάνουν να προβληματιζόμαστε για το ποια εποχή ήταν καλύτερη.
Επίσης,ένα άλλο χαρακτηριστικό του Παπαδιαμάντη είναι και η μεταφορά, όπως είπαμε πιο πάνω, συναισθημάτων. Στο διήγημα αυτό, ο Σκιαθίτης συγγραφέας περιγράφει μοναδικά τη σκηνή, όπου ο κεντρικός ήρωας, ο Γιωργής, που είναι ερωτευμένος με την Αρχοντώ, Βρίσκεται σε μια κατάσταση μεταξύ πραγματικότητας και ύπνου. Συγκεκριμένα, ο ίδιος κοιμάται, μα ακούγοντας τη μουσική από το γλέντι του γάμου που γίνεται εκείνη την στιγμή και ενθυμούμενος τα λόγια του καπετάνιου του, συνειδητοποιεί πως αυτή που παντρεύεται είναι η αγαπημένη του. Έπειτα συνεχίζοντας να είναι στην ίδια κατάσταση, σκέφτεται τι θα πρέπει να κάνει για να εμποδίσει αυτόν το γάμο. Αυτό που είναι φοβερό είναι η πάλη που γίνεται στην ψυχή του ήρωα ανάμεσα την επιθυμία του να διεκδικήσει την αγαπημένη του και στους δισταγμούς και τις αμφιβολίες του. Επίσης, με το ύφος που έχει αποδοθεί αυτό το κομμάτι, ο αναγνώστης όχι μόνο έχει αγωνία, αλλά και η συναισθηματική του κατάσταση παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις. Η τεχνική του Παπαδιαμάντη είναι τέτοια που μας κάνει να νιώθουμε σα να βρισκόμαστε μπροστά στη σκηνή και καταφέρνει να μας κρατά σε εγρήγορση και ετοιμότητα.
Και γι’ αυτό ο Παπαδιαμάντης δεν έμεινε στην ιστορία μόνο ως ένας συγγραφέας που έχει φοβερή φαντασία, αλλά και ως ένας ποιητής που κάθε φορά ζωγράφιζε τα καλύτερα πορτρέτα.
Φιλαρέτη Κουιμτζή – Φιλαρέτου, Γ΄ Γυμνασίου