Λατινικά κείμενο

Curius et Fabricius, antiquissimi viri, et his antiquiores Horatii plane ac dilucide cum suis locuti sunt; non Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetatis suae verbis utebantur. Tu autem , proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis annis iam obsoleto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo ineptae, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore: “tamquam  scopulum, sic fugias verbum insolens atque inauditum”.

Curius et Fabricius, antiquissimi viri, et his antiquiores Horatii plane ac dilucide cum suis locuti sunt;

non Sicanorum aut Pelasgorum… sed aetatis suae verbis (Curius et Fabricius et Horatii ) utebantur.

qui (=Sicani et Pelasgi) primi (qui) coluisse Italiam dicuntur,

proinde quasi cum matre Evandri nunc (tu) loquaris,

Tu autem …sermone abhinc multis annis iam obsoleto uteris,

quod neminem scire atque intellegere (tu) vis,

quae (tu) dicas.

 Quin, homo ineptae, (tu) taces,

ut (tu) consequaris,

quod (tu) vis?

 Sed antiquitatem tibi placere (tu) dicis,

 quod honesta et bona et modesta (antiquitas) sit.

Sic ergo (tu) vive,

ut viri antiqui (vivebant/vixerunt),

 sed sic (tu) loquere,

ut viri aetatis nostrae (loquuntur);

quod a C. Caesare scriptum est,

atque id …(tu) habe semper in memoria et in pectore:

“tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inauditum”.

Sulla, occupata urbe , senatum armatus coegerat ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. Cuius voluntati nemo obviam ire audebat; solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit. Quin etiam cum Sulla minitans  ei instaret, dixit is Sullae: “Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti; licet mortem miniteris, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium. Etsi senex et corpore infirmo sum, semper tamen meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservata esse.

Sulla, occupata urbe , senatum armatus coegerat

ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur.

Cuius voluntati nemo obviam ire audebat;

solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit.

cum Sulla minitans  ei instaret,

Quin etiam …dixit is Sullae:

“Licet mihi (tu) ostendas agmina militum,

 quibus curiam (tu) circumsedisti;

 licet mortem (tu) miniteris,

numquam tamen ego hostem iudicabo Marium.

 Etsi senex et corpore infirmo (ego) sum,

semper tamen (ego) meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse.

Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua  vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: ”ego libenter tibi mea sede cedo”. Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit.

Caecilia, uxor Metelli…ipsa fecit omen.

dum more prisco omen nuptiale (Caecilia) petit filiae sororis,

Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia (Caecilia) persedebat

(Caecilia) expectabatque

dum aliqua  vox congruens proposito audiretur.

Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram,

 ut sibi paulisper loco (matertera)cederet.

ut sibi paulisper loco (matertera) cederet.

Tum Caecilia puellae dixit:

 ”ego libenter tibi mea sede cedo”.

Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit.

Nam mortua est Caecilia,

quam Metellus…multum amavit;

dum (Caecilia) vixit,

postea is puellam in matrimonium duxit.

Ιn eum locum res deducta est, ut, nisi qui deus vel casus  aliqui subvenerit, salvi esse nequeamus. Equidem, ut veni ad urbem, non destiti omnia et sentire et dicere et facere, quae ad concordiam pertinerent; sed tantus furor omnes invaserat, ut pugnare cuperent, etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius. Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria: ea victores ferociores impotentioresque reddit, ut etiamsi natura tales non sint, necessitate esse cogantur. Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit.

Ιn eum locum res deducta est,

ut salvi esse (nos) nequeamus.

nisi qui deus vel casus  aliqui subvenerit

ut (ego) veni ad urbem,

Equidem (ego)  non destiti omnia et sentire et dicere et facere,

quae ad concordiam pertinerent;

sed tantus furor omnes invaserat,

ut pugnare (omnes) cuperent,

etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius.

Omnia sunt misera in bellis civilibus,

sed nihil (est) miserius quam ipsa victoria:

ea victores ferociores impotentioresque reddit,

 ut necessitate esse (ferociores impotentioresque) (victores) cogantur.

etiamsi natura tales (victores) non sint,

Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper,

ut non solum ea fiant,

 quae velit victor,

 sed etiam ut victor obsequatur iis,

quorum auxilio victoria parta sit.

Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam samnitium legati ad eum venerunt. Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: “Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministry, narrate Samnitibus Manium Curium Dentatum malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse.

Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur,

 quo facilius divitias  contemnere (Manius) posset.

Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt.

Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit.

Samnitium divitias  (Manius) contempsit

et Samnites paupertatem eius mirati sunt.

Nam vultum risu (Manius) solvit

et protinus (Manius) dixit:

 cum ad eum magnum pondus auri publice missum (legati) attulissent,

ut eo (Manius) uteretur,

ne (ego) dicam ineptae (legationis),

“Supervacaneae  legationis ministri, (vos  = legati=ministri) narrate Samnitibus Manium Curium Dentatum malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem;

et  (vos) mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse.

Pleni omnes sunt libri, plenae sapientium voces, plena exemplorum vetustas; quae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum lumen accederet. Quam multas imagines fortissimorum virorum -non solum ad induendum, verum etiam at imitandum- scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt! Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam confirmabam. Sic enim- laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo- me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui.

Pleni omnes sunt libri,

plenae (sunt)sapientium voces,

plena (sunt)exemplorum vetustas;

quae iacerent in tenebris omnia,

 nisi litterarum lumen accederet.

Quam multas imagines fortissimorum virorum

 -non solum ad induendum,

verum etiam at imitandum–

scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt!

Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi (ego) proponebam.

Colendo et cogitando homines excellentes

animum et mentem meam (ego)confirmabam.

Sic enim

– laudem et honestatem solum expetendo,

          omnes cruciatus corporis

et omnia pericula mortis

parvi esse ducendo–

me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes (ego) obicere (ego)potui.

ρήμα υποκείμενο εννοούμενο υποκείμενο υποκείμενο απαρεμφάτου άμεσο αντικείμενο έμμεσο Αντικείμενο κατηγορούμενο γερούνδιο

Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed Paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: “Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat”. Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu  consulis in certamen ruit; et fortior hoste hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga  salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.

Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit.

Is edixit

ut omnes pugna abstinerent.

ut omnes pugna abstinerent.

cum aliquando castris abiret,

Sed Paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit

 et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est:

“Congrediamur,

ut singularis proelii eventu cernatur,

quanto miles Latinus Romano virtute antecellat”.

quanto miles Latinus Romano virtute antecellat”.

Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu  consulis in certamen ruit;

et fortior hoste hasta eum transfixit

 et armis spoliavit.

Statim hostes fuga  salutem petiverunt.

Sed consul, adulescentem , morte multavit.

cuius opera hostes fugati erant

cum in castra revertisset,

Hic vero, iudices, et  fuit in Asia et viro fortissimo, patri suo, mango adiumento in periculis, solacio in laboribus, gratulationi in victoria fuit. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum. Meruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit; patre imperatore libentissime meruisse pietatis fuit; finem stipendiorum patris victoriam ac triumphum fuisse felicitatis fuit.

Hic vero, iudices, et  fuit in Asia

et (hic) viro fortissimo, patri suo, magno adiumento in periculis, solacio in laboribus, gratulationi in victoria fuit.

Et …Murenam laudare (nos) debemus,

si habet Asia suspicionem quandam luxuriae,

quod Asiam (Murena) vidit

sed in Asia continenter (Murena) vixit.

Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, sed aliquot flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum.

ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est,

Meruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit;

patre imperatore libentissime meruisse pietatis fuit;

finem stipendiorum patris victoriam ac triumphum fuisse felicitatis fuit.

Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum tenens; eum instituerat haec dicere: “Ave, Caesar, victor imperator“. Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quondam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat “oleum et operam perdidi“. Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecniae, Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: “Domi satis salutationum talium audio”. Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: “Oleum et operam perdidi”. Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.

Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret,

homo quidam ei occurrit corvum tenens;

(homo) eum instituerat haec dicere:

“Ave, Caesar, victor imperator”.

Caesaris multum interfuit corvum emere;

 itaque(homo) viginti milibus sestertium eum emit.

 Id exemplum sutorem quondam incitavit,

 ut corvum doceret (sutor) parem salutationem.

Diu operam frustra (sutor) impendebat;

quotiescumque avis non respondebat,

 sutor dicere solebat

“Oleum et operam perdidi” (ego).

Tandem corvus salutationem didicit

 et sutor, cupidus pecniae, Caesari attulit.

Audita salutatione Carsar dixit:

“Domi satis salutationum talium audio“(ego).

Tum venit corvo in mentem verborum domini sui:

 “Oleum et poeram perdidi“(ego)..

Ad haec verba Augustus risit

emitque (Augustus) avem tanti,

quanti nullam (avem) adhuc (Augustus) emerat.

Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat, devertit ad eum. Accius , qui multo minor natu erat, tragoediam suam, cui “Atreus” nomen est, ei desideranti legit. Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse ert grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. “Ita est” inquit Accius “ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba  nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; sed quae gignuntur statim vieta et mollia, non matura mox fiunt sed putria.

Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset,

 ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat,

 devertit (Accius) ad eum.

Accius ,…tragoediam suam,… ei desideranti legit.

qui multo minor natu erat,

cui “Atreus” nomen est,

Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora.

quae scripsisset (Accius),

“Ita est“

inquit Accius

“ut dicis (tu);

neque id me sane paenitet;

 meliora enim fore spero,

 quae deinceps scribam (ego).

Nam quod in pomis est

idem esse aiunt in ingeniis:

quae dura et acerba  nascuntur,

post fiunt mitia et iucunda;

sed quae gignuntur statim vieta et mollia,

 non matura mox fiunt sed putria,

 ρήμα υποκείμενο εννοούμενο υποκείμενο υποκείμενο απαρεμφάτου άμεσο αντικείμενο έμμεσο Αντικείμενο κατηγορούμενο