Οι Όμιλοι αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας λειτουργούν στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία πέρα από το ωρολόγιο πρόγραμμα και απευθύνονται στους μαθητές του σχολείου όσο και σε μαθητές άλλων σχολικών μονάδων της περιοχής. Στα πλαίσια της λειτουργίας τους οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητές τους και αφορμή να ασχοληθούν δημιουργικά με θέματα τα οποία θεωρούν ενδιαφέροντα, αλλά δεν περιλαμβάνονται στο ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα. Η θεματική μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των μαθητών που θα συμμετάσχουν και των εκπαιδευτικών που θα φέρουν την ευθύνη λειτουργίας τους. Για κάθε όμιλο συντάσσεται συγκεκριμένο αναλυτικό πρόγραμμα και ορίζονται επιδιωκόμενοι στόχοι. Οι μαθητές, εφόσον δεν έχουν υπερβεί το όριο των προβλεπόμενων απουσιών και έχουν εκπονήσει τις εργασίες που τους ανατέθηκαν, θα λάβουν πιστοποιητικό επιτυχούς συμμετοχής.
Το θεσμικό πλαίσιο που ορίζει τη λειτουργία τους προβλέπεται από τον Ν. 4692 (ΦΕΚ 111/2020, τ. Α΄) και ο κανονισμός λειτουργίας τους ορίζεται ειδικότερα με απόφαση της Δ.Ε.Π.Π.Σ./Ε.Ε.Π.Π.Σ. (ισχύουσα απόφαση: αρ.πρωτ. 119/09-09-2020/Ε.Ε.Π.Π.Σ.).