Αφιέρωμα στην τοπική ιστορία: «Ο Όλυμπος και τα Πιέρια στην επανάσταση του 1821»
Την Τρίτη, 24/3/15 και ώρα 10.30 π.μ πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολικού συγκροτήματος της Κάτω Μηλιάς ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου του Λυκείου. Η γιορτή ήταν ένα αφιέρωμα στην τοπική ιστορία και στους ήρωες των χωριών του Ολύμπου και των Πιερίων, την οικογένεια των Λαζαίων και τον Γιωργάκη Ολύμπιο. Η συμβολή τους ήταν καθοριστική στον αγώνα εναντίον των Οθωμανών, αλλά συνήθως επισκιάζεται από τη δράση των ηρώων της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου. Η γιορτή ήταν το αποτέλεσμα της συνεργασίας του σχολείου με τον πολιτιστικό σύλλογο της Κ. Μηλιάς, «Οι Λαζαίοι».
Έγινε αναφορά στην κλεφταρματολική οικογένεια των Λαζαίων, η οποία έζησε και έδρασε στο χωριό Μηλιά για περισσότερα από 150 χρόνια και λάμπρυνε με τους αγώνες, τον ηρωισμό και τις θυσίες της την περιοχή Ολύμπου-Πιερίων αλλά και τον ευρύτερο μακεδονικό και ελλαδικό χώρο. Τα μέλη της οικογένειας νεότερος ιστορικός, πολύ εύστοχα, ονόμασε Κολοκοτρωναίους της Μακεδονίας. Στο επάνω μέρος της Μηλιάς είναι τα ερείπια του ξακουστού «Πύργου», κατοικίας και φρούριου μαζί, μάρτυρας της ζωής και της δράσεως της οικογένειας αυτής. Γενάρχης της θρυλικής οικογένειας αναφέρεται ο έξαρχος Τόλιος Λάζος (1710-1770).
Επίσης, ιδιαίτερη μνεία έγινε έναν άλλο γνωστό μέγα κλεφταρματολό που προσέφερε τη ζωή του στον ιερό αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας, στον Γεωργάκη Ολύμπιο, γόνο της οικογένειας των Λαζαίων. Γιος του Νίκου Λάζου, γεννήθηκε στα 1772 στο Λιβάδι Ολύμπου, ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας του Νικολέτας. Τον Σεπτέμβρη του 1821 βρέθηκε μαζί με τον Γιάννη Φαρμάκη και τους συντρόφους τους στη Ρουμανία, στη Μονή Σέκου, στα Καρπάθια όρη, περικυκλωμένος από ισχυρές τουρκικές δυνάμεις. Πολέμησε γενναία εναντίον τους από το καμπαναριό κι όταν οι ορδές των Τούρκων μπήκαν στον αυλόγυρο του μοναστηριού, ο ίδιος, όπως το είχαν συναποφασίσει όλοι, έβαλε φωτιά με τον δαυλό του στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάχθηκαν όλοι μαζί στον αέρα, συμπαρασύροντας στο θάνατο και πολλούς από τους πολιορκητές.
Τμήμα του εορτασμού της εθνικής επετείου ήταν και αναφορά στην Επανάσταση του 1822 στον Όλυμπο και στα Πιέρια Όρη, όπου πρωταγωνιστούν οι πρωτοξάδερφοι Τόλιος Λάζος και Δήμος Λάζος, καθώς και στην Επανάσταση του 1878 στην Πιερία και στη Δυτική Μακεδονία, η οποία κατέδειξε ότι οι αγώνες των Ελλήνων για την απελευθέρωση δεν σταμάτησαν με την αναγνώριση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους το 1830.
Τη γιορτή «ζωντάνεψαν» τα μέλη του πολιτιστικού συλλόγου Κ. Μηλιάς «Οι Λαζαίοι». Πλαισίωσαν το αφιέρωμα στην επανάσταση στην Πιερία με ζωντανή μουσική από ντόπιους οργανοπαίκτες (κλαρίνο-Θεόδωρος Τζήκας, λαγούτο-Γιάννης Διον. Χανδόλιας, τουμπερλέκι-Γιάννης Γεωργ. Χανδόλιας), με τη χορωδία τους, που τραγούδησε παραδοσιακά τραγούδια της περιοχής, και με το χορευτικό τμήμα τους, που χόρεψε χορούς της Μηλιάς και των Πιερίων.
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Γεώργιο Μιλτ. Χανδόλια, πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου Κ. Μηλιάς, «Οι Λαζαίοι» για την παραχώρηση του ιστορικού υλικού, καθώς και τα μέλη του συλλόγου για την πρόθυμη συμμετοχή τους στην πραγματοποίηση και επιτυχία της γιορτής μας. Ευχαριστούμε, επίσης, τις καθηγήτριες που ήταν υπεύθυνες για την γιορτή, Ειρήνη Παξιμαδάκη και Σοφία Χαριτοπούλου, για την υλοποίηση της ιδέας του ανοίγματος του σχολείου μας στην κοινωνία και την συνεργασία του με τους τοπικούς φορείς.
Ακολουθεί η διάρθρωση της γιορτής:
- Τῇ ὑπερμάχῳ
- Καθιέρωση γιορτής (Ελένη Νικολαΐδου Α2)
- Κλέφτες και αρματολοί στον Όλυμπο και τα Πιέρια (Αποστόλης Πίτσιας Α3)
- Η οικογένεια των Λαζαίων (Άννα Μπατσίλα – Ευγενία Μπαλαούρα -Αποστόλης ΜυρωτήςΑ2 )
- Χορός γρήγορος τσάμικος Μηλιάς «Ένας πασιάς διαβαίνει»
- Γεωργάκης Ολύμπιος (Σοφία Ίτσιου Α1 – Κων/νος Τσιαλός Β2 – Νικολέτα Τζήκα Β2)
- Χορός γρήγορος τσάμικος Μηλιάς «Γιωργάκη μ’ κάτσε φρόνιμα»
- Η Επανάσταση του 1822 στον Όλυμπο (Βάγια Γιαννώτα Α1)
- Χορός συρτός στα τρία «Μες στην Αγιά Παρασκευή»
- Χορός τσάμικος Πιερίων «Βουνά μου χαμηλώσετε»
- Η επανάσταση του 1878 – (Γεωργία Κατερινοπούλου Α1)
- Χορός από τον Παντελεήμονα «Άνθισαν τα δέντρα όλα»
- Η απελευθέρωση – 1912
- Χορός «Έχε γεια, πάντα γεια»
- Απόσπασμα από το μήνυμα του Υπουργού Παιδείας, Αριστείδη Μπαλτά (Όλγα Κούβαρου Β1)