6η Ενότητα

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ

Αποτέλεσμα εικόνας για ξενοφώντας

Ο Ξενοφών (μεταξύ 431 και 428 π.Χ.) ήταν Αθηναίος ιστορικός συγγραφέας και σωκρατικός φιλόσοφος. Γιος του Γρύλλου από τον αρχαίο δήμο της Ερχίας (σήμερα τα Σπάτα), κονωνικά ανήκε στην τάξη των ιππέων και πολιτικά έδρασε ως ολιγαρχικός και φιλολάκων. Μετά το 410 π.Χ. γνωρίστηκε με τον Σωκράτη και μπήκε στον κύκλο των μαθητών του.[1.

Το 401 π.Χ  στην Περσία αποφασίζει να λάβει μέρος με ελληνικό εκστρατευτικό σώμα στην εκστρατεία του Κύρου του Νεότερου κατά του αδελφού του Αρταξέρξη του Β’. Στα Κούναξα οι Έλληνες (=Μύριοι) νίκησαν τους αντιπάλους τους Πέρσες ,αλλά ο Κύρος σκοτώθηκε και οι Μύριοι (10.000) επέστρεψαν πίσω . Ο Ξενοφώντας εκλέγεται ένας από τους πέντε στρατηγούς και ύστερα από αρκετές ταλαιπωρίες οι Μύριοι κατορθώνουν να φτάσουν στην ελληνική Τραπεζούντα και ύστερα στο Βυζάντιο. Στον Εύξεινο Πόντο αναφώνησαν το ιστορικό <<Θάλαττα, θάλαττα >>. Όλα αυτά εξιστόρησε o Ξενοφών στο έργο του << Κύρου Ανάβασις>>. Κατόπιν ο Ξενοφών εντάσσεται  στις σπαρτιατικές δυνάμεις και κάτω από την αρχηγία του βασιλιά Αγησιλάου θα πάρει μέρος στις επιχειρήσεις εναντίον των Περσών και στη συνέχεια το 394 π.Χ στη μάχη της Κορώνειας εναντίον των Αθηναίων. Γι’ αυτό και εξορίζεται από την Αθήνα αλλά ανταμείβεται από τη Σπάρτη και ως το 371 ζει στο Σκιλλούντα , στην Ηλεία στο αγρόκτημα που του παραχώρησαν .Εδώ ασχολείται με τη γεωργία ,το κυνήγι και τη συγγραφή των συγγραμμάτων του.

Το 371, μετά την ήττα της Σπάρτης στα Λεύκτρα από τους Θηβαίους, θα καταφύγει στην Κόρινθο. Εδώ θα ζήσει πιθανώς ως το θάνατό του αν και στο μεταξύ οι Αθηναίοι ανακάλεσαν το ψήφισμα για την εξορία του.Το 362 , ο γιος του Γρύλλος σκοτώνεται πολεμώντας μαζί με τους Αθηναίους στη μάχη της Μαντινείας.Το 356 πιθανώς πεθαίνει και ο ίδιος ο Ξενοφών.

ΠΗΓΕΣ: http://users.sch.gr/pikoulas/viografiko.htm, https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9E%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%86%CF%8E%CE%BD

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

Αποτέλεσμα εικόνας για Σωκράτης

 

Η ευθύνη για την παιδεία των νέων

ΣΩ: Ἀλλ’ ὅμως σύ μέ φῄς, ὦ Μέλητε,

ΣΩ: Αλλά εσύ όμως ισχυρίζεσαι, ω Μέλητε,

τοιαῦτα ἐπιτηδεύοντα τούς νέους διαφθείρειν;

ότι ασχολούμενος με τέτοια διαφθείρω τους νέους;

Καίτοι ἐπιστάμεθα μήν δήπου

Ακόμη κι αν γνωρίζουμε βέβαια,

τίνες εἰσί νέων διαφθοραί·

ποιες είναι οι διαφθορές των νέων·

σύ δέ εἰπέ εἴ τινα οἶσθα ὑπ’ ἐμοῦ γεγενημένον

και συ πες αν ξέρεις ότι κάποιος έχει γίνει εξαιτίας μου

ἢ ἐξ εὐσεβοῦς ἀνόσιον ἢ ἐκ σώφρονος ὑβριστήν.

είτε από ευσεβής ανόσιος είτε από συνετός αλαζόνας.

ΜΕΛ. Ἀλλ ναί, μα Δί’ ἐκείνους οἶδα

ΜΕΛ: Και βέβαια, μα το Δία, ξέρω εκείνους

οὓς σύ πέπεικας σοί πείθεσθαι μᾶλλον ἢ τοῖς γονεῦσι.

οι οποίοι υπακούν σε εσένα περισσότερο παρά στους γονείς τους.

ΣΩ. Ὁμολογῶ, περί γε παιδείας·

ΣΩ: Το ομολογώ, όσον αφορά τουλάχιστον την παιδεία·

τοῦτο γάρ ἴσασιν ἐμοί μεμεληκός.

γιατί το γνωρίζουν ότι γι’ αυτό νοιάζομαι.

Περί δέ ὑγιείας τοῖς ἰατροῖς μᾶλλον οἱ ἄνθρωποι πείθονται ἢ τοῖς γονεῦσιν·

Οι άνθρωποι για την υγεία περισσότερο τους ιατρούς υπακούν παρά τους γονείς·

καί ἐν ταῖς ἐκκλησίαις γε πάντες δήπου οἱ Ἀθηναῖοι

και στις συνελεύσεις του λαού, βέβαια όλοι οι Αθηναίοι

τοῖς φρονιμώτατα λέγουσι πείθονται μᾶλλον ἢ τοῖς προσήκουσιν.

υπακούν σε αυτούς που λένε τα πιο συνετά παρά στους συγγενείς τους.

Οὐ γάρ δή καί στρατηγούς αἱρεῖσθαι,

Και στρατηγούς δεν εκλέγετε

οὕς ἂν ἡγῆσθε περί τῶν πολεμικῶν φρονιμωτάτους εἶναι;

όποιους ενδεχομένως θεωρείτε ότι είναι οι πιο συνετοί στα στρατιωτικά;

Οὐκοῦν θαυμαστόν και τοῦτό σοι δοκεῖ εἶναι,

Λοιπόν, δε σου φαίνεται ότι είναι και τούτο περίεργο

ἐμέ τούτου ἕνεκα θανάτου ὑπό σοῦ διώκεσθαι,

ότι εξαιτίας αυτού εκ μέρους σου να αντιμετωπίζω κατηγορία που επισύρει την ποινή του θανάτου,

ὅτι περί τοῦ μεγίστου ἀγαθοῦ ἀνθρώποις, περί παιδείας,

επειδή δηλαδή για το μεγαλύτερο αγαθό στους ανθρώπους, για την παιδεία,

βέλτιστος εἶναι ὑπό τινων προκρίνομαι;

θεωρούμαι από μερικούς ότι είμαι ο καλύτερος;

Ξενοφῶν, Ἀπολογία Σωκράτους 19-21 (διασκευή)

Παράλληλα κείμενα

Κείμενο

Λα. Σοφός γάρ τοι σύ εἶ, ὦ Νικία. ἀλλ’ ὅμως ἐγώ Λυσιμάχῳ τῷδε καί Μελησίᾳ συμβουλεύω σέ μέν καί ἐμέ περί τῆς παιδείας τῶν νεανίσκων χαίρειν ἐᾶν, Σωκράτη δέ τουτονί, ὅπερ ἐξ ἀρχῆς ἔλεγον, μή ἀφιέναι• εἰ δέ καί ἐμοί ἐν ἡλικίᾳ ἦσαν οἱ παῖδες, ταὐτά ἂν ταῦτ’ ἐποίουν.

Νι. Ταῦτα μέν κἀγώ συγχωρῶ• ἐάνπερ ἐθέλῃ Σωκράτης τῶν μειρακίων ἐπιμελεῖσθαι, μηδένα ἄλλον ζητεῖν.

Πλάτων, Λάχης 200 e

 

Μετάφραση

Λα. Γιατί βέβαια, Νικία, είσαι σοφός. Αλλά όμως εγώ συμβουλεύω αυτόν εδώ το Λυσίμαχο και τον Μελησία ν’ αφήσουν στην άκρη και σένα και μένα σχετικά με την παιδεία των νέων, αυτόν εδώ όμως, το Σωκράτη να μην αφήσουν, κάτι που έλεγα από την αρχή· κι αν ήταν τα παιδιά μου στην κατάλληλη ηλικία, τα ίδια θα έκανα.

Ναι. Μ’ αυτά συμφωνώ κι εγώ· αν ακριβώς θέλει ο Σωκράτης να φροντίσει για την παιδεία των νέων, κανέναν άλλο να μην αναζητήσουμε.

Πατήστε εδώ για τη μετάφραση του κειμένου

Πατήστε εδώ για το διαδραστικό σχολικό βιβλίο

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ

Πείθω = κάνω κάποιον να συμφωνήσει μαζί μου/ καθησυχάζω/ παρακινώ με τα λόγια / ξεγελώ

♣ Πειθώ

 

Πειθώ = κύριο όνομα θεάς/ η ικανότητα να πείθουμε τους συνομιλητές μας.

Το πίστωμα = η εγγύηση, το εχέγγυο

Πιστικός = πιστός /πειστικός

Η πειθανάγκη = το να πείθεις χρησιμοποιώντας βία (ψυχολογική ή σωματική)

Αποτέλεσμα εικόνας για πειθώ

Απειθώ = είμαι ανυπάκουος

Αναπείθω = μεταπείθω , αλλάζω τη γνώμη κάποιου

Παραπείθω = εξαπατώ

Εύπειστος = αυτός που πείθεται εύκολα / πιθανός

Η πειθώ = η ικανότητα να πείθει κανείς

Πειστικός = αυτός που πείθει

Το πείσμα = α.ε. επιβεβαίωση, ν.ε. έντονη επιμονή

Πιστεύω = έχω εμπιστοσύνη/ συμφωνώ/ είμαι βέβαιος

Η πίστις = πεποίθηση/ τιμιότητα/ η θρησκεία

Πιστός = έμπιστος, αφοσιωμένος

Πιστώ ή πιστώνω = ανοίγω πίστωση, δανείζω χωρίς υποχρέωση άμεσης εξόφλησης

Η πιστότης –ητα = α.ε. ειλικρίνεια/ ν.ε. ακρίβεια στην απόδοση ενός πράγματος

Η πίστωσις = επιβεβαίωση / δανεισμός χρημάτων με προοπτική μελλοντικής εξόφλησης

Ο πιστωτής = α.ε. εγγυητής, ν.ε. αυτός που δανείζει χρήματα

Πιστωτικός = αυτός που αναφέρεται στην πίστωση

Πιθανός = αυτός που μπορεί να συμβεί

Η πιθανότης-ητα = το ενδεχόμενο

Η πεποίθησις –η = σταθερή πίστη

Πειθαρχώ = υπακούω σε κανόνες

Η πειθαρχία = υπακοή σε κανόνες για τήρηση της τάξης

Πειθήνιος = υπάκουος

Πιστοποιώ = επιβεβαιώνω

Πιθανολογώ = μιλώ βασιζόμενος σε πιθανότητες

Εμπιστεύω –ομαι = έχω πίστη σε κάποιον/ αναθέτω σε κάποιον μια αποστολή

Μεταπείθω = αλλάζω γνώμη σε κάποιον

Καταπείθω = πείθω κάποιον εντελώς

Διαπιστεύω = εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιον / διορίζω διπλωματικό αντιπρόσωπο

Αξιόπιστος = ο άξιος εμπιστοσύνης

Εύπιστος = ευκολόπιστος

Απείθεια = ανυπακοή

Απειθής = ανυπάκουος

Πειστήριο = αποδεικτικό στοιχείο

Πειστικότητα = ικανότητα να πείθεις

Πιστευτός = αυτός που μπορούν να τον πιστέψουν

Πεισμώνω= κυριεύομαι από πείσμα

Πεισματάρης = αυτός που έχει πείσμα

Πειθαναγκάζω = πείθω χρησιμοποιώντας βία

Εμπιστοσύνη = απόλυτη πίστη σε κάποιον

Απείθαρχος = ανυπάκουος στους κανόνες

Διαπιστευτήριο = έγγραφο για την επίσημη αναγνώριση διπλωματικού αντιπροσώπου

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Δείτε το στο slideshare.net