Κωσταριδάκη Καλλιόπη

Ραψωδία χ

Μνηστηροφονία

Ενότητες 

– 350-480 : Ο Φήμιος και η ικεσία του

– 384-416 : Ο Μέδοντας και η  ικεσία του

– 434-446: Ευρύκλεια και Οδυσσέας

Πολιτιστικά Στοιχεία

α. Η ικεσία

   Το τυπικό της ικεσίας το συναντήσαμε σε προηγούμενες ραψωδίες: ικεσία του Οδυσσέα στη Ναυσικά και αργότερα στη μητέρα της, στο παλάτι των Φαιάκων. Σε αυτή τη ραψωδία συναντάμε μία διαφορετική μορφή ικεσίας , την προσφυγή στο βωμό προκειμένου ο ικέτης να αποκτήσει άσυλο. Έτσι στη ραψωδία αυτή βλέπουμε τον Φήμιο να καταφεύγει στο βωμό του Δία και τον Μέδοντα να αγκαλιάζει τα γόνατα του Τηλέμαχου .

β. Ο σεβασμός στους νεκρούς

Μετά τη μνηστηροφονία ο Οδυσσέας δεν καυχιέται για το κατόρθωμά του ούτε πανηγυρίζει για την επανάκτηση του οίκου του. Συμπεριφέρεται με σεμνότητα όπως αρμόζει απέναντι στους νεκρούς. Το ίδιο συμβουλεύει να κάνει και η Ευρύκλεια, η οποία όμως έχοντας ζήσει τόσα χρόνια από κοντά την ανάρμοστη συμπεριφορά τους, δεν μπορεί να συγκρατήσει τη χαρά της.

Ομηρική παρομοίωση : ωσάν τα ψάρια…ένας πάνω στον άλλο σωριασμένοι (411-416)

– Αναφορικό μέρος : ωσάν τα ψάρια…πια τα θανατώνει

– Δεικτικό μέρος : όμοιοι με ψάρια… ένας πάνω στον άλλο σωριασμένοι

– Κοινός όρος : το σπαρτάρισμα του σώματος των ετοιμοθάνατων (ψαριών – μνηστήρων)

Τυπικά επίθετα – εκφράσεις

ο γενναίος Τηλέμαχος / χάλκινο σπαθί / τα λόγια του πετούσαν σαν πουλιά/

του χαμογέλασε μιλώντας ο Οδυσσέας πολύγνωμος/ ο φημισμένος αοιδός/

του Δία, μεγαλοδύναμου προστάτη

Ηθογράφηση 

Οδυσσέας : Δίκαιος και αμερόληπτος κριτής (χαρίζει τη ζωή σε Μέδοντα και Φήμιο) , σκληρός τιμωρός των μνηστήρων, σεβάσμιος ωστόσο προς τα ήθη της εποχής του και τους θεούς αφού δεν πανηγυρίζει για τη νίκη του αλλά στέκεται συνετά μπροστά στους νεκρούς σύμφωνα με τον ηρωικό κώδικα.

Τηλέμαχος : Ώριμος άνδρας πια , δίκαιος και ηθικός , υπερασπίζεται το Φήμιο και το Μέδοντα μπροστά στον πατέρα του.

Φήμιος και Μέδοντας : Πανικόβλητοι ικετεύουν για τη ζωή τους.

Ευρύκλεια : Πιστή στον Οδυσσέα παρασύρεται από την αγάπη της στο πρόσωπό του και τις δυσάρεστες εμπειρίες που βίωσε τόσα χρόνια ανάμεσα στους μνηστήρες και παρασύρεται σε ενθουσιασμό στο θέαμα των νεκρών μνηστήρων. Υπάκουη και συνετή περιορίζει αμέσως τον ενθουσιασμό της μετά την εντολή του Οδυσσέα.