Το 1992, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ανακήρυξε την 3η Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία.
Κάθε χρόνο η μέρα αυτή δίνει ακόμα μια ευκαιρία στην κοινωνία να εστιάσει την προσοχή της στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους και υλοποιώντας μεταρρυθμίσεις που θα αναπτύξουν νέες προοπτικές για την κοινωνική τους ενσωμάτωση.
Ο όρος αναπηρία αναφέρεται στον περιορισμό λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης.
Είναι αποτέλεσμα οργανικών ή περιβαλλοντολογικών αιτιών, που δημιουργούν ένα σύνολο εμποδίων σε σημαντικές πτυχές της ζωής, όπως
- η αυτοεξυπηρέτηση,
- η απασχόληση,
- η εκπαίδευση,
- η ψυχαγωγία και
- η γενικότερη κοινωνική συμμετοχή.
Σύμφωνα με το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, ένας στους έξι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει κάποιο είδος αναπηρίας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι άτομα με αναπηρία ενώ περίπου 190.000.000 αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή.
Τα άτομα με αναπηρία, αντιμετωπίζουν εμπόδια στην καθημερινή ζωή, εφόσον η κοινωνία πολλές φορές δε λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ομάδας πληθυσμού, τις δυνατότητες και τις ειδικές τους ανάγκες.
Αναπηρία, πλέον θεωρείται το αποτέλεσμα της σχέσης των ικανοτήτων ενός ατόμου και των απαιτήσεων του περιβάλλοντος. Τα άτομα αυτά βιώνουν συχνά το φαινόμενο του “Κοινωνικού Αποκλεισμού”.
Αισθάνονται την περιθωριοποίηση και στέρηση της συμμετοχής στα κοινωνικά, δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, που πρέπει να είναι κοινά σε όλους τους πολίτες ενός κράτους.
Τα άτομα με αναπηρία δε ζητάνε να γίνει η ζωή τους ευκολότερη.
Ζητάνε να γίνει η ζωή τους ΙΣΗ με τη δική μας.
Στόχος πρέπει να είναι όχι η τυπική, αλλά η πραγματική ισότητα, η οποία σημαίνει ίσες ευκαιρίες
- στην κοινωνική,
- οικονομική και
- πολιτική ζωή.
Αυτό που πρέπει να επιδιώκεται είναι ο σεβασμός της ατομικής και ομαδικής ιδιαιτερότητας.
οι αναπηρίες χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες:
- Κινητική Αναπηρία (π.χ. εγκεφαλική παράλυση, τετραπληγία, παραπληγία κ.λπ.)
- Αισθητηριακή Αναπηρία (Κώφωση, τύφλωση κ.λπ.)
- Ψυχική Αναπηρία (π.χ. μανιοκατάθλιψη, σχιζοφρένεια κ.λπ.)
- Νοητική Αναπηρία (π.χ. αυτισμός, σύνδρομο Down, νοητική αναπηρία κ.λπ.)
- Άλλες αναπηρίες (π.χ. βαριές και πολλαπλές αναπηρίες κ.λπ.)
Στοιχεία και αριθμοί για την αναπηρία
- το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σύγκριση με το ποσοστό του γενικού πληθυσμού ανέρχεται στο 12%, με διαφορές μεταξύ των κρατών – μελών από 9,3% στην Ελλάδα μέχρι 15,3 στην Ισπανία (Eurostat 1995 Statistics in Focus 1995/10 Disabled Persons Statistical Data).
- ενώ ένα άτομο παραγωγικής ηλικίας (16 – 64 ετών) που ανήκει στο γενικό πληθυσμό έχει πιθανότητα 66% να βρει δουλειά ή να δημιουργήσει δική του επιχείρηση, για ένα άτομο με μια ελαφριά αναπηρία η πιθανότητα αυτή μειώνεται στο 47% και για ένα άτομο με βαριά αναπηρία στο 25% (δημοσιεύματα της Eurostat).
- από το σύνολο του εργατικού δυναμικού με αναπηρία μόνο το 30,5% απασχολείται. Τα υπόλοιπα άτομα με αναπηρία είτε είναι άνεργα (20,8%) είτε άεργα (42%). Επιπλέον, σε αυτήν τη μελέτη αναφέρεται ότι το 57% των ατόμων με αναπηρία που εργάζονται κατατάσσονται στο χαμηλόμισθο προσωπικό, ενώ το 42% των ατόμων με αναπηρία εξαρτάται από τα επιδόματα αναπηρίας (Μελέτη «Αναπηρία και Κοινωνικός Αποκλεισμός στην Ευρωπαϊκή Ένωση: ώρα για αλλαγή, εργαλεία για την αλλαγή»).
- σε δείγμα 77.451 άτομα, τα οποία ήταν μέλη των 30.057 νοικοκυριών της έρευνας διαπιστώθηκε ότι (Έρευνα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τα άτομα με προβλήματα υγείας ή αναπηρία στο πλαίσιο της συνεχούς έρευνας εργατικού δυναμικού – Β΄ Τρίμηνο του έτους 2002): α. το 18,2 % του πληθυσμού της χώρας αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας ή κάποια αναπηρία και περισσότερα από τα μισά άτομα βρίσκονται σε ηλικίες άνω των 65 ετών. β. το 8,9% των ατόμων με αναπηρίες και προβλήματα υγείας παραμένει άνεργο, ποσοστό χαμηλότερο από αυτό του γενικού πληθυσμού (9,6%). γ.το 84% των ατόμων με αναπηρία και προβλήματα υγείας είναι οικονομικά ανενεργά, ποσοστό κατά πολύ υψηλότερο από αυτό του γενικού πληθυσμού της χώρας (58%).
“ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ”
δε λέμε…
- άτομα με ειδικές ανάγκες – ανίκανος, ανήμπορος – ανάπηρος
- σπαστικό άτομο
- καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα
- άτομο με νοητική καθυστέρηση, διανοητικά καθυστερημένος
- κωφάλαλος / προβλήματα ακοής
- ψυχιατρικά ανάπηρος/ασθενής
- οπτικά ανάπηρος
Αλλά λέμε..
- άτομα με αναπηρία
- άτομα με εγκεφαλική παράλυση
- χρήστης αναπηρικού αμαξιδίου
- άτομα με μαθησιακές δυσκολίες
- άτομα με νοητική αναπηρία
- κωφά και βαρήκοα άτομα
- άτομα με ψυχική αναπηρία
- τυφλός ή άτομο με προβλήματα όρασης
- άτομα με βαριές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης
Πατώντας στο σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε διδακτικό υλικό από το ΙΕΠ κατάλληλα προσαρμοσμένο για κάθε μορφή αναπηρίας.
Πηγές: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, United Nation, Human Rights and Disabled Persons.
