ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΗΣΟΥ
3 Απρ 2014

Ενότητα 15η Η Αθήνα προπύργιο της Ευρώπης Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου

Συντάκτης: Αρετή Κάρκου | Κάτω από: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου

Ενότητα 15η Η Αθήνα προπύργιο της Ευρώπης

Γ1 Γραμματική

Θεωρία-Ασκήσεις στον Ελληνικό Πολιτισμό

1. Ευκτική μέσης φωνής βαρύτονων ρημάτων

Οι τύποι ποιήσαιντο και καταστρέψαιντο του κειμένου της Ενότητας είναι τύποι ευκτικής μέσης φωνής.

Όπως και στην ενεργητική φωνή, θεματικά φωνήεντα της ευκτικής είναι το -οι- για τον ενεστώτα και τον μέλλοντα και το -αι- για τον αόριστο.

 
 

α. Σχηματισμός και κλίση ευκτικής ενεστώτα, μέλλοντα και αορίστου μέσης φωνής

Στον αριστερό πίνακα του σχήματος δίνεται η κλίση της ευκτικής ενεστώτα μέσης φωνής.
Ο μέλλοντας έχει ακριβώς τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα (με την προσθήκη του χαρακτηριστικού -σ- πριν από τις καταλήξεις). Ο αόριστος διαφοροποιείται από τον μέλλοντα ως προς τη χαρακτηριστική δίφθογγο, που είναι-αι- αντί για -οι-.

  • Να συμπληρώσετε και να τονίσετε τους τύπους που λείπουν από τους πίνακες:
Ευκτική
ενεστώτα
πιστευ-οίμην
πιστεύ-οιο 
πιστεύ-οιτο
πιστευ-οίμεθα 
πιστεύ-οισθε
πιστεύ-οιντο
βέλος Ευκτική
μέλλοντα
πιστευ-σ-……
πιστευ-σ-……
πιστευ-σ-……
πιστευ-σ-……
πιστευ-σ-……
πιστευ-σ-……
βέλος Ευκτική
αορίστου
 

πιστευ-…-……
πιστευ-…-……
πιστευ-…-……
πιστευ-…-……
πιστευ-…-……
πιστευ-…-……

Παρατηρήσεις

  1. Η ευκτική, όπως και η υποτακτική, αορίστου δεν παίρνει αύξηση (είτε χρονική είτε συλλαβική).
  2. Για τον σχηματισμό και την κλίση της ευκτικής μέλλοντα και αορίστου μέσης φωνής των αφωνόληκτων ρημάτων χρησιμοποιούμε τις ίδιες καταλήξεις με τα φωνηεντόληκτα ρήματα, αλλά το θέμα των ρημάτων αυτών μεταβάλλεται, όπως και στην οριστική των ίδιων χρόνων.
    π.χ. φυλάττομαι → φυλαξοίμην – φυλαξαίμην, τρίβομαι → τριψοίμην – τριψαίμην, ψεύδομαι → ψευσοίμην- ψευσαίμην.

 

β. Σχηματισμός και κλίση ευκτικής παρακειμένου μέσης φωνής

Η ευκτική του παρακειμένου στη μέση φωνή σχηματίζεται περιφραστικά από τη μετοχή παρακειμένου μέσης φωνής του ρήματος και την ευκτική ενεστώτα του ρ. εἰμί.

  • Να συμπληρώσετε τον πίνακα που ακολουθεί:

Κλίση ευκτικής παρακειμένου μ.φ.

λελυμένος, λελυμένη, λελυμένον _______________________ λελυμένοι, λελυμέναι, λελυμένα _______________________
λελυμένος, λελυμένη, λελυμένον _______________________ λελυμένοι, λελυμέναι, λελυμένα _______________________
λελυμένος, λελυμένη, λελυμένον _______________________ λελυμένοι, λελυμέναι, λελυμένα _______________________


2. Ευκτική μέλλοντα ρ. εἰμί

Όπως διδαχθήκατε στην προηγούμενη τάξη, η οριστική μέλλοντα του ρ. εἰμὶ είναι ἔσομαι και κλίνεται όπως η οριστική μέλλοντα μέσης φωνής των αφωνόληκτων ρημάτων (πλην του γ΄ εν. ἔσται). Κατά ανάλογο τρόπο σχηματίζεται και κλίνεται η ευκτική μέλλοντα του ρήματος αυτού.

  •  Να συμπληρώσετε τον πίνακα που ακολουθεί:
α΄ εν. ἐσοίμην α΄ πληθ. ___________
β΄ εν. ___________ β΄ πληθ. ___________
γ΄ εν. ___________ γ΄ πληθ. ___________

Γ2 Συντακτικό

Ομοιόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί

Οι ομοιόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί προσδιορίζουν ονοματικούς όρους σε μια επαυξημένη πρόταση συμφωνώντας με αυτούς στο γένος, στον αριθμό και στην πτώση.

επιθετικός
  • Προσδίδει μια μόνιμη ιδιότητα στον όρο τον οποίο προσδιορίζει.
  • Συνήθως είναι έναρθρος. Καταχρηστικά λογίζεται ως επιθετικός προσδιορισμός οτιδήποτε βρίσκεται ανάμεσα σε ένα άρθρο και το ουσιαστικό που αυτό συνοδεύει, π.χ. οἱ κάτωθεοί.
  • Ως επιθετικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται: επίθετα, επιθετικές μετοχές, αντωνυμίες και αριθμητικά.
    π.χ. Εἶχον δὲ πάντες κράνη χαλκᾶ καὶ χιτῶνας φοινικοῦς (= κατακόκκινους). (επίθετα)
    Λύσανδρος τὰ ὑπάρχοντα χρήματα Κύρῳ ἀπέδωκεν. (επιθετική μετοχή)
    Ἡ δὲ ἄλλη φάλαγξ ἐν τῷ δεξιῷ ἦν. (αντωνυμία)
    Ὁ Ἀσωπὸς δύο μὲν παῖδας εἶχεν, εἴκοσι δὲ θυγατέρας. (αριθμητικά)
    Ὁ ἐνθάδε σύλλογος ἀρχὴ γενήσεται τοῖς Ἕλλησιν τῆς πρὸς ἀλλήλους φιλίας. (επίρρημα και εμπρόθετη φράση που περιέχονται μεταξύ άρθρου και ουσιαστικού)
κατηγορηματικός
  • Προσδίδει μια παροδική ιδιότητα στον όρο τον οποίο προσδιορίζει.
  • Δεν έχει άρθρο, ενώ το ουσιαστικό που προσδιορίζεται από αυτόν συνήθως έχει (π.χ. Τέμνω τὸ δένδρον τῷ πελέκει ὀξεῖ.)
  • Τα επίθετα πᾶς, ἅπας, ὅλος, ἄκρος, μέσος, ἔσχατος, μόνος και οι αντωνυμίες αὐτός και ἕκαστος, όταν δε συνοδεύονται από άρθρο, λειτουργούν ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί (Αν συνοδεύονται από άρθρο, εκλαμβάνονται ως επιθετικοί προσδιορισμοί).
    π.χ. Ἡ τῶν ἡγεμόνων ἀδικία ὅλην τὴν πόλιν βλάπτει.

 

παράθεση
  • Προσδίδει ένα ήδη γνωστό κύριο γνώρισμα στον όρο (συνήθως ουσιαστικό) τον οποίο προσδιορίζει.
  • Βρίσκεται συνήθως μετά τον όρο τον οποίο προσδιορίζει.
  • Συνήθως είναι ουσιαστικό. Σπανιότερα ουσιαστικοποιημένο επίθετο, επιθετική μετοχή ή αναφορική πρόταση.
    π.χ. Δήμητρος καὶ Περσεφόνης, τῆς θυγατρός, λαμπρὸν ἱερὸν ἐν Ἐλευσῖνι ἦν.
επεξήγηση
  • Διασαφηνίζει τη σημασία του όρου (συνήθως ουσιαστικού) τον οποίο προσδιορίζει.
  • Βρίσκεται συνήθως μετά τον όρο τον οποίο προσδιορίζει.
  • Συνήθως είναι ουσιαστικό. Σπανιότερα αντωνυμία ή και δευτερεύουσα πρόταση.
    π.γ. Μεγίστου κακοῦ ἀπηλλάγησαν, πονηρίας.

Θεωρία-Ασκήσεις στον Ελληνικό Πολιτισμό

[slideboom id=517792&w=425&h=370]

Τα σχόλια είναι κλειστά.