ΒΗΜΑ εκ-παιδευτικού διαλόγου και προβληματισμού

Μπενιάτα Ελένη: Σχολική Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης 2ης Περιφέρειας Φθιώτιδας

Είμαι Διδάκτορας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, απόφοιτος του Διδασκαλείου «Δημήτρης Γληνός» του ΑΠΘ και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Διδακτική Φυσικών Επιστημών του ιδίου Πανεπιστημίου. Έχω ασχοληθεί με την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για τη διδασκαλία Τοπικής Ιστορίας και Μουσειακής Αγωγής, ενώ συμμετείχα σε ομάδες παραγωγής εκπαιδευτικών προγραμμάτων με χρήση λογισμικού στο έργο «Νηρηίδες» του Ερευνητικού Ακαδημαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών.  Παράλληλα έχω ενταχθεί  στο Μητρώο πιστοποιημένων επιμορφωτών Β΄επιπέδου για τη χρήση και αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία  και στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκπαιδευτών  Ενηλίκων του Ε.ΚΕ.ΠΙΣ, ενώ έχω ειδικευτεί στη Συμβουλευτική με επιμόρφωση ετήσιας διάρκειας στο  Τμήμα Γενικών Παιδαγωγικών Μαθημάτων & Συμβουλευτικής της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.  Τα επιστημονικά και ερευνητικά μου ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε τρεις κυρίως κατευθύνσεις της επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης: στην Παιδαγωγική και Διδακτική μεθολογία των επί μέρους γνωστικών αντικειμένων, τη Χρήση Νέων Τεχνολογιών στην εκπαίδευση και την εκπαίδευση- συμβουλευτική  Ενηλίκων. Οι εργασίες μου στους παραπάνω τρεις τομείς, εκτός από την αξιοποίησή τους στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, έχουν ανακοινωθεί και δημοσιευθεί σε βιβλία, εκπαιδευτικά προγράμματα, πανελλήνια συνέδρια και σε επιστημονικά περιοδικά.

ΣΤΟΧΟΣ  ΜΑΣ?.  

Θεωρώντας ότι ο κάθε  εκπαιδευτικός βιώνει με το δικό του τρόπο την εκπαιδευτική πραγματικότητα, ότι μέσα από αυτή την πραγματικότητα προβληματίζεται, συσσωρεύει εμπειρίες, αγωνιά, ελπίζει, προσπαθεί και εξακολουθεί να ονειρεύεται ότι ένα καλύτερο αύριο για την ελληνική εκπαίδευση είναι ακόμα ζητούμενο αλλά και εφικτό, αλλά κυρίως, ότι μέσα από αυτή την πραγματικότητα έχει σαφώς άποψη  και προτάσεις για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης οι οποίες είναι σημαντικό να αναδειχθούν Πιστεύοντας επίσης ότι η επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων που τους συνδέουν κοινοί στόχοι, συμβάλλει ώστε οι προσωπικές ανώνυμες διαδρομές έργου και προβληματισμού να δημοσιοποιηθούν και να ενωθούν με τις φωνές της ευρύτερης εκπαιδευτικής ομάδας αποκτώντας οντότητα και δύναμη. Φιλοδοξούμε και ελπίζουμε η δημιουργία του συγκεκριμένου ιστολογίου, ξεκινώντας αρχικά από τα μικρά όρια της περιφέρειάς μας, να  λειτουργήσει ως ΒΗΜΑ δημοσιοποίησης ιδεών, σκέψεων, απόψεων, γνώσεων στο πλαίσιο ενός  δημόσιου διαλόγου και προβληματισμού με εκπαιδευτικό περιεχόμενο και απώτερο στόχο την ποιότητα της εκπαίδευσης.   Προς αυτή την κατεύθυνση ζητάμε την ενεργή και ουσιαστική συμμετοχή των συναδέλφων εκπαιδευτικών σε όποιο σχολείο, βαθμίδα και θέση υπηρετούν στέλνοντας κείμενα που εκφράζουν προσωπικές σκέψεις και απόψεις, καινοτόμες ιδέες και διδακτικές προτάσεις, κείμενα που έχουν εντοπίσει στο διαδίκτυο, στον τύπο ή σε οποιαδήποτε εκπαιδευτικό περιοδικό και βιβλίο και θεωρούν ότι το περιεχόμενό τους θα ήταν χρήσιμο να το γνωρίζουν περισσότεροι εκπαιδευτικοί.

 Γράφει η Κυριακίδου Δέσποινα, εκπαιδευτικός: «΄Ημασταν απροετοίμαστοι» Η εισαγωγή των νέων βιβλίων, ομολογουμένως, έγινε ξαφνικά και χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία των εκπαιδευτικών. Δίχασε και προβλημάτισε. Οι λόγοι, απλοί και κατανοητοί. Ολοι προσπαθήσαμε με θετική σκέψη να προσαρμοστούμε στη φιλοσοφία των νέων βιβλίων. Τα υποδεχτήκαμε με ενθουσιασμό. Δεν είχαμε, άλλωστε, λόγους για το αντίθετο!Εντονες ήταν για χρόνια οι συζητήσεις των εκπαιδευτικών, καθώς πιστεύαμε όλοι πως τα βιβλία έπρεπε να αλλάξουν, να εκσυγχρονιστούν και να καλύπτουν τις κοινωνικές και οικονομικοπολιτικές αλλαγές της σύγχρονης εποχής. Τα βιβλία άλλαξαν. Εγινε αυτό που ζητούσαμε. Ομως, δεν ξεκίνησαν καλά οι αλλαγές.Τα βιβλία έφτασαν καθυστερημένα στα σχολεία μας, λίγες μέρες πριν από την έναρξη των μαθημάτων. Τότε τα είδαμε κι εμείς για πρώτη φορά. Τα πήραμε στα χέρια μας, τα ξεφυλλίσαμε, τα μελετήσαμε. Εδώ, ξεκινούν οι πρώτες διαφωνίες. «Υπάρχουν λάθη στις εκφράσεις και λάθη στις ασκήσεις», ακούγεται από όλους, «μα πόσο βιαστικά έγινε η συγγραφή τους;». Οι απορίες μας, όμως, επικεντρώθηκαν στο «πότε» και στο «αν» θα διορθωθούν τα λάθη ή αν ήταν στη διακριτική ευχέρειά μας να τα παραβλέψουμε. Στάλθηκαν διορθωτικές εγκύκλιοι, ξεκίνησαν «σεμινάρια για τα καινούργια βιβλία», «ενημερώσεις και ημερίδες» για την καινούργια φιλοσοφία, επιμέρους σεμινάρια για συγκεκριμένα βιβλία και μας επισκέφτηκαν εκπρόσωποι των συγγραφικών ομάδων, προκειμένου να μας μιλήσουν και να λύσουν τυχόν απορίες.Γιατί όλα αυτά, όμως, εκ των υστέρων;

Γιατί δεν προνόησαν και δεν έλαβαν υπόψη οι υπεύθυνοι αυτές τις παραμέτρους δύο ή τρία χρόνια πριν από την εισαγωγή των βιβλίων μας στα σχολεία; Γιατί δεν έγινε πιλοτικά η εφαρμογή τους;Τα βιβλία ενσωματώθηκαν στα αναλυτικά προγράμματα του σχολείου, τα παιδιά χάρηκαν που ξεκίνησαν να δουλεύουν κάτι νέο και οι δάσκαλοι προσαρμόσαμε τους τρόπους διδασκαλίας μας στις απαιτήσεις των βιβλίων.

Εχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια που τα καινούργια βιβλία διδάσκονται στα παιδιά. Αυτό που παρατηρούμε όλοι πλέον, και είναι αξιοσημείωτο, είναι ο τεράστιος όγκος ύλης, στον οποίο καλούμαστε να αντεπεξέλθουμε. Ο προβληματισμός έγκειται στο κατά πόσο παιδαγωγικό και χρήσιμο κρίνεται, στην ηλικία των παιδιών του Δημοτικού, τόσο μεγάλο πλήθος ενοτήτων.Βέβαια, παρά τις δυσκολίες και τις προαναφερθείσες ελλείψεις, τα νέα βιβλία αποτελούν ένα εργαλείο που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες παιδαγωγικές αντιλήψεις και αποσκοπεί στη διαμόρφωση μιας πιο σύνθετης και διευρυμένης διδασκαλίας εκ μέρους του εκπαιδευτικού. Ας τα δούμε, λοιπόν, ως πρόκληση και πρόσκληση για νέα ερεθίσματα και νέα ερείσματα.
δημοσιεύτηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 14/01/2009

Σε μια από τις μεγαλύτερες αναβαθμίσεις της υπηρεσίας Virtual Earth, προχωρά η Microsoft προσθέτοντας νέα φωτογραφικά δεδομένα και οδικών χαρτών, που στο σύνολο τους φτάνουν τα 48 Terabyte. Στην αναβάθμιση αυτή περιλαμβάνονται και δεδομένα από την Ελλάδα με εντυπωσιακά ομολογουμένως αποτελέσματα.

Το Virtual Earth απεικονίζει όπως και το Google Earth σχεδόν όλη τη Γη μέσα από εκατομμύρια φωτογραφίες δημιουργώντας έναν διαδραστικό άτλαντα μέσα από την οθόνη του υπολογιστή σας.Η νέα αναβάθμιση του Virtual Earth προκαλεί αίσθηση με τη μεγαλύτερη εστίαση που έχουμε δει ποτέ σε αντίστοιχη εφαρμογή μέσω της λειτουργίας Bird?s Eye, αφήνοντας αρκετά πίσω το Google Earth. Αν και το Bird?s View εμφανίζει σχετικά πρόσφατες φωτογραφίες, αντιθέτως η εναέρια εμφάνιση περιοχών δείχνει να υπολείπεται σε ενημέρωση εμφανίζοντας δεδομένα άνω των 3 ετών.

Στην πρόσφατη αναβάθμιση του Virtual Earth με νέα φωτογραφικά δεδομένα και οδικούς χάρτες περιλαμβάνονται αρκετές βαλκανικές χώρες και όχι μόνο. Αναλυτικά οι χώρες : Αλβανία, Βοσνία, Βουλγαρία, Κροατία, Εσθονία, Σκόπια, Ερζεγοβίνη, Ουγγαρία, Kaliningrad Oblast της Ρωσίας, Λετονία, Λιθουανία, Μεξικό, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία, και τέλος η Σλοβενία.

Ανακτήθηκε από τον ιστότοπο: http://insomnia.gr/
Σχετικός δεσμός: Virtual Earth GalleryVirtual Earth Gallery <!–[if !vml]–><!–[endif]–>

Ελευθεροτυπία 13/1/2009

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ* Επειδή η διδασκαλία της γλώσσας δεν είναι διδασκαλία ενός μαθήματος όπως τα άλλα, αλλά διαχέεται και διαποτίζει όλα τα άλλα αντικείμενα μάθησης λόγω της άμεσης σχέσης της με τη σκέψη του ανθρώπου, χρειάζεται μια ριζική αναθεώρηση του τρόπου διδασκαλίας της γλώσσας και στις δύο βαθμίδες της Εκπαίδευσης. Και οι δύο άξονες που συνιστούν τη γλώσσα, το λεξιλόγιο από τη μια μεριά (έννοιες-σημασίες-λέξεις) και η οργάνωση τού λεξιλογίου σε νοήματα με γραμματικές και συντακτικές δομές χρειάζεται να διδαχθούν από μια νέα σκοπιά, την επικοινωνιακή.  Αντί του γραμματικοσυντακτικού φορμαλισμού που κατακλύζει τη διδασκαλία και καταπνίγει την ουσία της γλώσσας, χρειάζεται με ουσιαστικό και ελκυστικό τρόπο να διδαχθούν οι δυνατότητες έκφρασης που παρέχει κάθε γλώσσα και εν προκειμένω η ελληνική, ένα τεράστιο φάσμα επιλογών που διαμορφώνουν το ύφος του καθενός μας και που μπορούν να εξηγηθούν και να συνειδητοποιηθούν από μια σωστή επικοινωνιακή διδασκαλία της γλώσσας. Αντί να μιλάμε συνεχώς για επιθετικούς προσδιορισμούς και κατηγορούμενα ή ανώμαλα ρήματα και υποτακτικές και για όλες αυτές τις απωθητικές «ταμπέλες» που δεν λένε τίποτε στους μαθητές, μπορούμε να τους αποκαλύψουμε τον κόσμο της γλώσσας που χρησιμοποιεί τους γραμματικοσυντακτικούς αρμούς για να συνθέσει νοήματα από τις μεμονωμένες λέξεις. Αυτός ο σύνθετος διανοητικός μηχανισμός που συνιστά το πνεύμα του ανθρώπου και που έχει ως κύριο τρόπο έκφρασης τη γλώσσα πρέπει να καταδειχθεί στους μαθητές με απλό και κατανοητό τρόπο από κατάλληλα καταρτισμένους δασκάλους. Και αυτό -η απαιτούμενη κατάρτιση των δασκάλων- είναι κύριο ζητούμενο, αυτό που λείπει από τα πανεπιστήμιά μας στο βαθμό που θα έπρεπε. Θεωρώ απαραίτητη τη φοίτηση των μελλοντικών δασκάλων σε ειδικό τμήμα επιμόρφωσης ετήσιας διάρκειας με αυστηρές καταληκτήριες εξετάσεις προτού φτάσουν στην τάξη οι άνθρωποι που θα διδάξουν τα παιδιά μας. Οχι μόνο για το θέμα της γλώσσας αλλά γενικότερα για τα αντικείμενα και τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων και στις δύο βαθμίδες της εκπαίδευσης χρειάζεται να ληφθούν τολμηρές αποφάσεις κατόπιν συζητήσεως και με στελέχη της μαχόμενης εκπαίδευσης που ξέρουν τα θέματα από μέσα. Πώς θα κάνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν το σχολείο, πώς θα τα μάθουμε να δουλεύουν σε βιβλιοθήκη και ν? αξιοποιούν τη σύγχρονη τεχνολογία για την αναζήτηση ουσιωδών πληροφοριών, πώς θα αυτενεργούν και πώς θα σκέπτονται δημιουργικά, αυτά είναι κύρια θέματα που πρέπει επιτέλους να απασχολήσουν έμπρακτα τον σχεδιασμό της ελληνικής σχολικής εκπαίδευσης. * Καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η σταθερά επαναλαμβανόμενη αποτυχία στο PISA, το γνωστό διεθνές πρόγραμμα αξιολόγησης 15χρονων μαθητών στα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες και την κατανόηση κειμένου, ενώ θα έπρεπε να απασχολήσει σοβαρά τους υπεύθυνους θεσμικούς φορείς της εκπαίδευσης, αντιμετωπίστηκε σχεδόν με αδιαφορία και απασχόλησε μόνο κάποιες στήλες εφημερίδων. Όπως σημειώνουν ο Π. Κουμαράς και Φ. Σέρογλου, καθηγητής και λέκτορας στο ΑΠΘ αντίστοιχα, η πολιτική ηγεσία το απέδωσε  στη μη συμβατότητα του ως αξιολογικό εργαλείο στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, πολλοί το απέδωσαν στη διπλή έλλειψη αξιολόγησης και κατάρτισης των εκπαιδευτικών, ενώ συνδικαλιστικοί φορείς δήλωσαν ότι το αποτέλεσμα δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει γιατί το PISA διέπεται από τεχνοκρατική αντίληψη που υπαγορεύει οι σχολικές γνώσεις να συνδέονται με την αγορά εργασίας. Όλοι δε αναφέρονται στο θαύμα της Φινλανδίας, που πέτυχε στο PISA υψηλές επιδόσεις χωρίς να προσπαθούν την ουσιαστική μελέτη του Φινλαδικού παραδείγματος. 

Ο Γ. Τσιάκαλος, καθηγητής επίσης στο Παιδαγωγικό του ΑΠΘ, χρησιμοποιεί μια σειρά από στοιχεία του PISA για να καταρρίψει «μύθους» που καλύπτουν τις πραγματικές αδυναμίες της εκπαίδευσης στην Ελλάδα:1. το μύθο περί «ανάγκης επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών», εφόσον σύμφωνα με το PISA η Ελλάδα ανήκει στις χώρες στις οποίες οι εκπαιδευτικοί δεν ασκούν σημαντική επίδραση στα αποτελέσματα των επιδόσεών μας στο PISA και αυτό γιατί είναι τόσο αυστηρό το αναλυτικό μας πρόγραμμα, ώστε οι εκπαιδευτικοί κινούμενοι σε ένα περιορισμένο πλαίσιο δεν μπορούν να πάρουν αποφάσεις ώστε να επηρεάσουν το τι, πόσο και πώς διδάσκεται.2. το μύθο ότι στην Ελλάδα  δεν υπάρχουν ταξικές διαφορές στην εκπαίδευση. Το πιο ανησυχητικό, όπως αναφέρει, δεν είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 28^η θέση, αλλά ότι στην κατανόηση κειμένου το 7,2% των 15χρονων μαθητών βρίσκονται στο επίπεδο 1, δηλαδή δεν μπορούν να αντιληφθούν ούτε καν το πρόβλημα, επίσης ότι μόνο το 3,4% των παιδιών βρίσκονται στο επίπεδο 5 και 6, δηλαδή κατανοούν άριστα αυτό που διαβάζουν, ενώ στη Φινλανδία πχ το αντίστοιχο ποσοστό είναι 17%. Επικαλείται ένα ακόμη σημαντικό εύρημα του PISA, όπου σε ορισμένες χώρες όπως η Φινλανδία, που χρησιμοποιούμε ως παράδειγμα,  οι διαφορές είναι ανάμεσα στα παιδιά του ίδιου σχολείου και αιτιολογούνται είτε λόγω των ατομικών διαφορών είτε της ποιότητας των δασκάλων, ενώ στην Ελλάδα οι διαφορές είναι ανάμεσα στα σχολεία διαφορετικών περιοχών αυτονόητα των υποβαθμισμένων, γεγονός που παραπέμπει στην κοινωνική ανισότητα.3. το μύθο της τεχνοκρατικής προσέγγισης που κατευθύνεται από τις απαιτήσεις της αγοράς. Χρησιμοποιεί ως παράδειγμα τις απλοϊκές απαντήσεις που έδωσε ένα ποσοστό των μαθητών σε μια από τις ερωτήσεις του PISA.  Ζητήθηκε συγκεκριμένα από τους μαθητές,   αφού τους έδινε την εικόνα μιας Καρυάτιδας και όλες τις απαραίτητες επιστημονικές πληροφορίες σε απλή, κατανοητή γλώσσα να αιτιολογήσουν πού οφείλεται το  ότι οι Καρυάτιδες έχασαν την αρχική τους μορφή. Στο άρθρο του με τίτλο: «ο πρόσφατος θρήνος της Καρυάτιδας στην Αγγλία» αναρωτιέται: «προσανατολισμένη στις ανάγκες της αγοράς είναι η γνώση που χρειάζεται για να καταλάβει κανείς ότι οι άνθρωποι είναι αυτοί που κατέστρεψαν τις Καρυάτιδες;». Η Β. Χατζηνικήτα κά, σε έρευνα που δημοσιεύεται στο ίδιο περιοδικό συγκρίνει τη φύση των κειμένων που χρησιμοποιεί το PISA, με αυτή των αντίστοιχων σχολικών βιβλίων των φυσικών επιστημών του γυμνασίου. Αποφαίνεται ότι  το γλωσσικό μέρος του PISA, δηλαδή η εκφώνηση των ασκήσεων και των πληροφοριών που δίνονται στους μαθητές μοιάζει με το λόγο του δημόσιου πεδίου, αυτό που διαβάζουμε στον τύπο πχ ή στα ΜΜΕ και χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή, σε αντίθεση με το γλωσσικό μέρος των βιβλίων του γυμνασίου που είναι εξειδικευμένο. Καταλήγει ότι οι διαφοροποιήσεις αυτές θα μπορούσε να είναι ένας καθοριστικός παράγοντας για την ερμηνεία των χαμηλών επιδόσεων των μαθητών μας στο διαγωνισμό PISA. Με άλλα λόγια οι μαθητές, όντες εξοικειωμένοι με ένα συγκεκριμένο τύπο κειμένων στο σχολείο, δυσκολεύονται με την αναγνώριση του νέου πλαισίου στο οποίο ανήκουν τα θέματα του διαγωνισμού και συνεπώς αδυνατούν να παράγουν κατάλληλες απαντήσεις, όταν το πλαίσιο των συμφραζομένων αλλάζει. Σε άρθρο τους οι Χρ. Πράμας εκπαιδευτικός και υπ. Διδάκτορας του ΑΠΘ και ο Π. Κουμαράς μεταφέρουν τα αποτελέσματα μελέτης των αναλυτικών προγραμμάτων 8 χωρών από τις οποίες οι 6 πέτυχαν επιδόσεις πάνω από το μέσο όρο, ενώ οι άλλες 2 (2 από τα ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας) προχώρησαν σε αλλαγές των ΑΠ τους στις φυσικές επιστήμες μετά τις χαμηλές επιδόσεις τους στο διαγωνισμό του 2000. Αναλύοντας το ΑΠ του ελληνικού γυμνασίου και αντιπαραβάλλοντας το με τη φιλοσοφία και τις αρχές που διέπεται το PISA συμπεραίνουν: α) σε επίπεδο διακηρυκτικού λόγου των ελληνικών ΑΠ υπάρχει συμφωνία με τις προτάσεις του PISA, β) στο εφαρμοσμένο επίπεδο υπάρχει διαφορετική εικόνα για το ΑΠ των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων με το ΑΠ φυσικής να αποκλίνει σημαντικά από τη φιλοσοφία και τις αρχές του PISA και το ΑΠ γεωγραφίας ? γεωλογίας να εναρμονίζεται σχεδόν με αυτές.  Τα στοιχεία του άρθρου προέρχονται από το περιοδικό «Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών» Έρευνα και Πράξη, τ. 27, όπου και δημοσιεύονται τα άρθρα των παραπάνω έγκριτων ακαδημαϊκών και ερευνητών.