no rotate image set no rotate image set no rotate image set no rotate image set

Άρθρα σχετικά με Ψυχολογία-Συμβουλευτική

Παραθέτουμε αποσπάσματα από δύο άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 16/4/2011 και θεωρούμε ότι συνεισφέρουν στον προβληματισμό και τη συζήτηση σχετικά με τη χρησιμότητα των σχολικών δραστηριοτήτων στα προγράμματα σπουδών της ΠΕ:

Παράθυρο στην κοινωνία οι σχολικές δραστηριότητες

16/04/2011 – 17:55

Της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΜΟΥΛΕ*

Η κοινωνική δικτύωση, προσαρμογή και ενσωμάτωση των παιδιών μπορεί να ξεκινήσει από τη σχολική ηλικία με δραστηριότητες που έχουν ψυχαγωγικό χαρακτήρα, όπως αθλητικές, πολιτιστικές, οικολογικές και καλλιτεχνικές, στις οποίες επιλέγουν να συμμετέχουν σύμφωνα με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους.

Η ψυχαγωγία των παιδιών ως αγωγή ψυχής (με την αρχαία ελληνική ετυμολογία της λέξης) βοηθάει το παιδί και τον έφηβο να αναπτυχθεί ως δυναμικό και δημιουργικό μέλος της κοινωνίας, ικανοποιεί τη βασική ανάγκη τού ανήκειν, καθώς και την καλλιέργεια κλίσεων και δεξιοτήτων που χωρίς τη συμμετοχή και συνεργασία των παιδιών σε αυτές τις ομάδες θα έμεναν ανεκμετάλλευτες.

Η ψυχική υγεία των παιδιών προάγεται με την επίτευξη των στόχων μέσα στην ομάδα, βελτιώνονται ο αυτοσεβασμός και η αυτοεκτίμηση, παράλληλα με το σεβασμό, την εκτίμηση και την αποδοχή των άλλων. Η ποιότητα ζωής στην καθημερινότητα ενισχύεται με τη συναισθηματική και τη σωματική ευεξία. Η συμμετοχή των παιδιών σε αυτούς τους κλασικούς τρόπους κοινωνικής αλληλεπίδρασης, όπως είναι μια θεατρική παράσταση, μια ομάδα μπάσκετ ή ένα μουσικό σχήμα, βοηθάει στην παρέμβαση και επίλυση προβλημάτων, όπως οι εθισμοί (εθισμός στο Διαδίκτυο, χρήση ουσιών), οι διαταραχές επικοινωνίας, συμπεριφοράς και συναισθήματος, η κακοποίηση, οι τραυματισμοί, φαινόμενα εκφοβισμού κ.ά.

Η επιτυχημένη κοινωνική λειτουργικότητα είναι προστατευτικός παράγοντας της υγιούς ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης των παιδιών, επειδή είναι αναπόσπαστο μέρος αυτής. Τα παιδιά και οι έφηβοι διαμορφώνουν ένα σύνθετο δίκτυο δημιουργίας σχέσεων και οδηγούνται στην εξατομίκευση και στην αυτονομία τους από τους γονείς. Από τη μέση παιδική ηλικία και κατά τη διάρκεια της εφηβείας, η γνώμη και η εκτίμηση των ενηλίκων που έχουν ηγετικό ρόλο στην ομάδα (δάσκαλοι, μουσικοί, προπονητές) και των συνομηλίκων γίνονται οι κυριότερες πηγές κοινωνικής υποστήριξης.

Τα παιδιά οδηγούνται προς το σχηματισμό ταυτότητας στην εφηβεία, αναπτύσσοντας μια αίσθηση εαυτού βασισμένη στην αντίληψη της ικανότητας να λειτουργούν ανεξάρτητα και με επιτυχία στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Με αυτό τον τρόπο θα έχουμε υγιείς και κοινωνικά ενεργούς μελλοντικούς πολίτες.

*Ψυχολόγος, Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

 ……Η παραδοσιακή εκπαίδευση «αφοσιώνεται στον έλεγχο και στη διαχείριση του σώματος και του πνεύματος των παιδιών μέσω συνταγών πειθαρχίας, μάθησης, ανάπτυξης, ωρίμανσης και δεξιοτήτων» (James, Jenks & Prout 1998, σελ. 38). Από την άλλη πλευρά, πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο πειραματικά προγράμματα και ερευνητικές μαρτυρίες, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, που τονίζουν τη σημασία των παιδιών ως προς το ρόλο τους να διερευνήσουν, να σχεδιάσουν και να χειρίζονται τα περιβάλλοντα στις κοινότητές τους μέσα από προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μουσειακής εκπαίδευσης, μιντιακής εκπαίδευσης. Τα σχολεία προσφέρουν εξαιρετικά σημαντικές δυνατότητες για υιοθέτηση αντίστοιχων προσεγγίσεων, που θα πρέπει να μη βρίσκονται στο περιθώριο της σχολικής ζωής. …….Το βασικό ερώτημα στο οποίο εν τέλει καλούμαστε να απαντήσουμε είναι το τι γίνεται τελικά με τον κοινωνικό χώρο που απομένει στα παιδιά, το χώρο όπου μπορούν να πειραματιστούν, να δοκιμάσουν τις ιδέες τους έναντι των ενηλίκων και να είναι παιδιά………Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι όσο και αν οι ενήλικοι αναζητούν τρόπους να ελέγξουν την παιδική ηλικία και τα παιδιά, το κάθε παιδί έχει την ικανότητα, από τη στιγμή που γεννιέται, να ασκήσει ένα βαθμό ενεργητικής δράσης ως κοινωνικός φορέας. Οι ενήλικοι χρειάζεται να καλλιεργήσουν αυτήν ακριβώς την ικανότητα των παιδιών για ενεργητική δράση, στο βαθμό που τους ενδιαφέρει να συντελέσουν στην ανατροφή ανεξάρτητων και υπεύθυνων ενηλίκων. Πιστεύουμε ότι προγράμματα που έχουν στόχο τη θεατρική παιδεία, τη μουσική εκπαίδευση, την περιβαλλοντική ενασχόληση κ.λπ. καλλιεργούν την ενεργητική δράση των παιδιών…..

 Πολύ χρήσιμες συμβουλές με την επισήμανση αυτές οι δραστηριότητες και τα κάθε λογής προγράμματα να μην εισάγονται  με προχειρότητα που καταλήγει σε αυτοσχεδιασμούς και παραποιεί τους σκοπούς για τους οποίους προτείνονται.

κάτω από: Παιδαγωγικά, Ψυχολογία-Συμβουλευτική

Πεντάλεπτη εξέταση δείχνει τη νοητική ανάπτυξη του παιδιού


Ο βαθμός εγκεφαλικής και νοητικής ανάπτυξης ενός παιδιού μπορεί να μετρηθεί με τρόπο γρήγορο και απλό, όπως το βάρος ή το ύψος του, χάρη σε μια πρωτοποριακή μέθοδο “χαρτογράφησης” του εγκεφάλου που ανακάλυψαν αμερικανοί επιστήμονες.

Η νέα τεχνική χρησιμοποιεί έναν τομογράφο (MRI) και ένα πρόγραμμα υπολογιστή (μαθηματικό αλγόριθμο) για να συμπεράνει, μέσα σε πέντε μόλις λεπτά, σε ποιο βαθμό έχει ωριμάσει ο εγκέφαλος του παιδιού.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεν Λιούις, υπό τον δρα Νίκο Ντόσενμπαχ και τον καθηγητή παιδιατρικής νευρολογίας Μπράντλεϊ Σλάγκαρ, παρουσίασαν τη νέα διαγνωστική μέθοδο στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με το BBC και το Live Science. Οι αμερικανοί επιστήμονες μελέτησαν τη νευρολογική ανάπτυξη στους εγκεφάλους 238 υγιών ατόμων ηλικίας επτά έως 30 ετών.

H εξέταση αποκάλυψε ποιες λειτουργικές εγκεφαλικές συνδέσεις δυναμώνουν με το πέρασμα του χρόνου (πορτοκαλί χρώμα) και ποιες εξασθενούν (μπλε χρώμα).

Στα μικρά παιδιά οι εγκεφαλικές συνδέσεις είναι πιο τοπικά εντοπισμένες σε μερικές γειτονικές περιοχές, ενώ όσο μεγαλώνουν, οι βραχείες συνδέσεις γίνονται πιο μεγάλες και λιγότερο τοπικά εντοπισμένες, με συνέπεια να δημιουργούνται ευρύτερα νευρωνικά δίκτυα.

Οι αμερικανοί επιστήμονες τροφοδότησαν τα στοιχεία των νευρικών συνδέσεων, που προέκυψαν από τον απεικονιστικό έλεγχο των εγκεφάλων των εθελοντών, σε έναν υπολογιστή με πολύπλοκο λογισμικό (μαθηματικό αλγόριθμο) και τελικά παρήγαγαν ένα μοναδικό “σκορ” που αντανακλά την ωριμότητα του εγκεφάλου του παιδιού, όπως πιστεύουν.

Με τον τρόπο αυτό -και ανάλογα με την ηλικία του παιδιού- εξάγεται ένα συμπέρασμα για το πόσο αργά ή γρήγορα αναπτύσσονται ο εγκέφαλος και οι νοητικές λειτουργίες του.

Το νέο “εργαλείο” μπορεί να χρησιμοποιηθεί, ώστε μελλοντικά να κατατάσσει τα παιδιά σε μια “καμπύλη ωριμότητας”, ακριβώς όπως συμβαίνει με το ύψος και το βάρος τους.

Επίσης, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να αξιοποιηθεί κάποια μέρα για να εντοπίζονται πρόωρα σημάδια εγκεφαλικών διαταραχών, όπως η σχιζοφρένεια ή ο αυτισμός. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει πρώτα να συλλεχθούν συγκριτικά διαχρονικά στοιχεία για τις εγκεφαλικές καταστάσεις σε αυτές τις παθήσεις και, παράλληλα, να δημιουργηθούν ανάλογα υπολογιστικά προγράμματα και αλγόριθμοι ειδικά για τις νόσους αυτές.

Τον προηγούμενο μήνα, βρετανοί ερευνητές του «Κινγκς Κόλετζ» (King’s College) του Λονδίνου ανακοίνωσαν ότι ανέπτυξαν μια εγκεφαλική εξέταση που μπορεί να ανιχνεύσει τον αυτισμό μέσω τομογραφίας MRI.

Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: http://www.sciencemag.org/cgi/content/short/329/5997/1358

κάτω από: Παιδαγωγικά, Ψυχολογία-Συμβουλευτική
Νέες έρευνες διχάζουν τους ψυχολόγους για το αν τελικά το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο

Από τα ΝΕΑ 8/1/2010 (χωρίς σχόλια)  ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ζωή Λιάκα, Εύη Σαλτού

 

t8_1_16.jpg

«Καλά είναι αυτά που λένε τα βιβλία και οι παιδοψυχολόγοι, αλλά όταν φτάσει η κρίσιμη στιγμή δεν ισχύει… τίποτα! Εκεί ο κάθε γονιός κρίνει ανάλογα με την περίπτωση και αν χρειαστεί, θα ρίξει και καμιά στον ποπό.
Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου, και σίγουρα δεν διαπράττεται κανένα έγκλημα».

Η κ. Νατάσα Ντεμίρη, μητέρα δίδυμων αγοριών που είναι στην ηλικία των τεσσάρων ετών, δεν είναι οπαδός της παροιμίας που λέει ότι «το ξύλο βγήκε απ΄ τον Παράδεισο». Όπως αναφέρει όμως, τα παιδιά της βρίσκονται σε μια ιδιαίτερη ηλικία, αφού πλέον απαιτούν, κατανοούν και βεβαίως μιλούν πια κανονικά. «Δεν είμαι οπαδός του ξύλου, ούτε καν της τιμωρίας. Τις περισσότερες φορές μάλιστα αποφεύγουμε να πούμε και τη λέξη τιμωρία, και έχουμε εφεύρει άλλες λέξεις για να μπούμε στη… διαδικασία της υπακοής». Η κ. Νατάσα Ντεμίρη όταν αναγκάζεται να επιβάλει την τάξη, βάζει στην «πολυθρόνα της ηρεμίας», όπως την αποκαλεί, όποιο από τα παιδιά «πρέπει» να μείνει εκεί. «Τους έχω περάσει, τόσο εγώ όσο και ο σύζυγός μου, ότι αυτή είναι μια θέση που μας βοηθάει να σκεφτούμε με ηρεμία γιατί κάνουμε φασαρία, γιατί κλαίμε ή γιατί φωνάζουμε. Πάντα πιάνει και μάλιστα έχω να τονίσω, από την εμπειρία μου πάντα, ότι όσο πιο ήρεμα τους μιλάω τόσο πιο εύκολα υπακούουν». Φυσικά, τονίζει η κ. Ντεμίρη, όλα τα παιδιά θα έχουν και τις στιγμές που θα ξεφύγουν από τα όρια, περισσότερο μάλιστα απ΄ ό,τι πρέπει. «Εκεί ίσως αναγκαστώ να ρίξω και μια στον ποπό. Πόσω δε μάλλον αν η συμπεριφορά τους βάζει σε κίνδυνο την υγεία τους. Πρόσφατα, που ο ένας έριχνε στο κεφάλι του άλλου κάποια παιχνίδια και υπήρχε κίνδυνος να τραυματιστεί, δεν διαμαρτυρήθηκαν καθόλου ούτε για τις φωνές ούτε για τις ξυλιές στον ποπό».
Το ερώτημα ταλανίζει τους περισσότερους γονείς σε όλο τον κόσμο: το ξύλο βγήκε απ΄ τον Παράδεισο ή μήπως όχι; Σύμφωνα με νέα έρευνα του Κολεγίου Calvin, στο Μίσιγκαν, ένα χαστούκι για να συνετίσουν οι γονείς τα παιδιά τους όχι μόνο δεν τα βλάπτει, αλλά τους κάνει καλό στην ενήλικη ζωή τους. Όπως υποστηρίζει η καθηγήτρια Ψυχολογίας και υπεύθυνη της έρευνας κ. Μάρτζορι Γκουνόε, το ξύλο ως μορφή πειθαρχίας- αυστηρά μέχρι την ηλικία των 6 ετών- κάνει τα παιδιά να βλέπουν με αισιοδοξία το μέλλον, τα βοηθά να γίνουν καλύτεροι μαθητές και παράλληλα να θέλουν να προχωρήσουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Οι ερευνητές εξέτασαν 179 έφηβους και τους ρώτησαν εάν και πόσες φορές οι γονείς χρησιμοποίησαν το ξύλο ως «εργαλείο» πειθαρχίας. Από τις απαντήσεις, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το χαστούκι που μπορεί να έφαγαν ως παιδιά, τα βοήθησε στην εφηβική ζωή τους.
Έγκλημα το χαστούκι
Αν και υπάρχουν ερευνητές και ψυχολόγοι, οι οποίοι συμφωνούν με τα αποτελέσματα της νέας έρευνας, είναι πολλοί περισσότεροι εκείνοι που την αποδοκιμάζουν. Όπως επισημαίνει η οικογενειακή σύμβουλος κ. Έφη Σαρηγιαννίδου, η χρή ση σωματικής βίας, προκειμένου να τιμωρηθεί το παιδί, θα πρέπει να αποφεύγεται… διά ροπάλου. «Ακόμη και η χρήση της λέξης “τιμωρία” έχει κάτι το εκφοβιστικό, πόσω μάλλον ένα χαστούκι», λέει.

Οι γονείς, όπως προσθέτει, δεν θα πρέπει να καταφεύγουν σε μία τέτοια τακτική. «Αντίθετα, αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να ακούν το παιδί και τις ανάγκες του. Παράλληλα όμως, θα πρέπει να αναπτύξουν τις συναισθηματικές τους δεξιότητες, πράγμα δύσκολο να επιτευχθεί. Πολύ συχνά οι γονείς, φορτισμένοι από τα προβλήματα της δουλειάς ή τα οικονομικά ζητήματα, γυρνούν σπίτι και ξεσπούν πάνω στον αδύναμο, που είναι φυσικά το παιδί».
Ένα χαστούκι ή ένα δυνατό χτύπημα δημιουργεί στο παιδί το αίσθημα της απόρριψης και του φόβου. «Όταν δε, η τακτική της σωματικής τιμωρίας σπάει το “ηλικιακό φράγμα” των 6 ετών και συνεχίζεται και στην εφηβεία, μετά δηλαδή τα 12 χρόνια, τότε τα ψυχικά τραύματα του παιδιού θα είναι σαφώς έντονα στη μετέπειτα ζωή του», σημειώνει η κ. Σαρηγιαννίδου.
Απλή επίπληξη
Οι ειδικοί, πάντως, θεωρούν απαραίτητη την επίπληξη του παιδιού, όταν αυτό κάνει μία κακή πράξη ή μία αταξία. «Ο αυστηρός τόνος της φωνής, αλλά και μια πιο επιθετική στάση σώματος είναι τα “όπλα” των γονιών, προκειμένου να καταλάβουν τα παιδιά τη διαφορά μεταξύ του καλού και του κακού. Παράλληλα, η αφαίρεση προνομίων όταν έχει κάνει κάτι κακό, το να στερήσει δηλαδή ο γονιός από το παιδί μία βόλτα ή το παιχνίδι για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, αποτελεί σημαντικό τρόπο διαπαιδαγώγησης», υπογραμμίζει η οικογενειακή σύμβουλος. Τα όρια και οι κανόνες, σύμφωνα με την κ. Σαρηγιαννίδου, αλλά και η τιμωρία με την έννοια της συνέπειας, βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν πότε κάνουν λάθος και πότε όχι.

ΕΡΕΥΝΑ ΣΟΚ

Ένα χαστούκι για να συνετίσουν οι γονείς τα παιδιά τους, όχι μόνο δεν τα βλάπτει, αλλά τους κάνει καλό στην ενήλικη ζωή τους!
«Μέχρι την ηλικία των 6 ετών μια ξυλιά δεν βλάπτει»
ΕΙΝΑΙ ΒΕΒΑΙΟ ότι αν μέχρι την πρώτη παιδική ηλικία- εξι ετών- το παιδί φάει καμιά ξυλιά δεν θα πάθει τίποτα, υποστηρίζει η κ. Αγγελική Λεπατατζή, παιγνιολόγος (θεραπεία μέσω του παιχνιδιού)παιδοψυχολόγος. Αρκεί, τονίζει η κ. Λεπατατζή, το ξύλο να μην είναι ο μόνιμος τρόπος διευθέτησης των θεμάτων που υπάρχουν ανάμεσα στο παιδί και τον γονιό. «Στην εποχή μας δεν θα ήταν ρεαλιστικό να πιστεύω ότι τα παιδιά μας είναι δυνατόν να μεγαλώσουν χωρίς κάποια τιμωρία.
Το σημαντικό που θα πρέπει να εξετάσουμε είναι πώς χρησιμοποιούμε αυτή την τιμωρία».
Τα ερωτήματα που πρέπει να θέτουν οι γονείς συχνά, σύμφωνα με την κ. Λεπατατζή, είναι: Τιμωρούμε επειδή δεν ξέρουμε τι άλλο να κάνουμε; Για να δείξουμε τον θυμό μας;
Τιμωρούμε γιατί φοβόμαστε ή επειδή νιώθουμε ενοχή; «Εάν στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνεί ο γονιός με τα παιδιά του κυριαρχεί το ξύλο ή η τιμωρία, τότε δεν είναι αποτελεσματικός. Τα παιδιά χρειάζεται να ζουν με σταθερές αξίες και συγκεκριμένα όρια. Αυτά τα δύο στοιχεία τους παρέχουν ασφάλεια. Θα ήταν εξωπραγματικό αν πούμε ότι τα παιδιά δεν θα τολμήσουν να ξεφύγουν από αυτά τα όρια. Οι γονείς τότε από τη μια πρέπει να κρατήσουν σταθερά τα όρια λέγοντας “όχι”, αλλά η βάση τού “όχι” να είναι θετική. Τι σημαίνει αυτό: τονίζουμε στα παιδιά τι μπορούν να κάνουν και όχι τι δεν μπορούν να κάνουν. Αυτό είναι μια πολύ καλή βάση επικοινωνίας».
Επηρεάζει τον δείκτη νοημοσύνης
Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ
τιμωρία μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα παιδιά. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Νew Ηampshire, το χαστούκι στα παιδιά μπορεί προσωρινά να έχει αποτελέσματα πειθαρχίας, ωστόσο μακροπρόθεσμα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Παράλληλα διαπίστωσαν ότι η σωματική τιμωρία συνδέεται με χαμηλούς δείκτες νοημοσύνης. Οι ερευνητές εξέτασαν 806 παιδιά ηλικίας 2 έως 4 ετών και 704 παιδιά ηλικίας 5 έως 9 ετών και μέτρησαν τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών στην πρώτη φάση της έρευνας και μετά, τέσσερα χρόνια αργότερα. Αυτό που έδειξαν τα αποτελέσματα ήταν ότι τα μικρότερα παιδιά που είχαν υποστεί σωματική βία είχαν κατά 5 μονάδες χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης ενώ τα μεγαλύτερα κατά 2,8.
Το ξύλο όμως βλάπτει πολύ σοβαρά την ψυχολογία των παιδιών. Βάσει δύο ερευνών που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Child Development», τα παιδιά που έτρωγαν ξύλο από τους γονείς εμφάνιζαν προβλήματα συμπεριφοράς, επιθετικότητα, ακόμη και κατάθλιψη σε σύγκριση με εκείνα τα παιδιά στα οποία οι γονείς εφάρμοζαν άλλου είδους τιμωρία.

κάτω από: Γονείς, Ψυχολογία-Συμβουλευτική

Η οθόνη βουλιάζει… το μυαλό από τα ΝΕΑ 10/6/2009

t10_6_2.jpg 

«Δίαιτα στην τηλεόραση»: αυτή είναι η συμβουλή που δίνει ο διακεκριμένος καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον κ. Δημήτρης Χριστάκης. Μελετώντας επί χρόνια την επίδραση της τηλεόρασης στα παιδιά, κατέληξε πως μπορεί μεν τα μάτια των παιδιών να μην κινδυνεύουν από την τηλεόραση, η τηλεθέαση όμως βλάπτει σοβαρά τον εγκέφαλό τους! Η εξαίρεση; Το παιδικό πρόγραμμα «Σουσάμι άνοιξε»…
Όπως προκύπτει από την τελευταία μελέτη του διακεκριμένου ακαδημαϊκού και ερευνητή, η τηλεθέαση κατά τα πρώτα τρία χρόνια ζωής έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζουν τα παιδιά φτωχό λεξιλόγιο στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, καθώς επίσης και προβλήματα στην αναγνώριση αριθμών και γραμμάτων.
Τα προβλήματα ωστόσο δεν σταματούν εδώ. Η έλλειψη συγκέντρωσης και τα μαθησιακά προβλήματα επίσης σχετίζονται, σύμφωνα με τελευταία επιστημονικά δεδομένα, με την τηλεθέαση στην προσχολική ηλικία.
Τι φταίει; Το «παρκάρισμα» των παιδιών μπροστά από την τηλεόραση βλάπτει την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους, διαδικασία που συντελείται κατά τα πρώτα δύο χρόνια ζωής. «Οι γονείς δεν μιλούν στα παιδιά τους, δεν παίζουν μαζί τους, δεν τα αγκαλιάζουν. Συχνά είναι και οι ίδιοι απορροφημένοι από κάποιο τηλεοπτικό πρόγραμμα. Η επαφή όμως είναι πολύ σημαντική. Μπορεί μεν να είναι πιο εύκολο για τη μητέρα να απασχολήσει το μωρό της βάζοντας στη τηλεόραση ένα DVD ενόσω εκείνη μαγειρεύει ανενόχλητη, αυτό όμως που οφείλει να κάνει είναι να επιτρέψει στο παιδί να συνυπάρχει μαζί της στην κουζίνα. Να το κοιτάει, να του εξηγεί τι κάνει, να το αφήνει να πιάσει τα αντικείμενα», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής και διευθυντής στο Κέντρο Υγείας, Συμπεριφοράς και Ανάπτυξης του Παιδιού- Ερευνητικό Ινστιτούτο Νοσοκομείου Παίδων Σιάτλ.
Όπως διευκρινίζει, κανένα τηλεοπτικό προϊόν δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο του δασκάλου έως ότου το παιδί κλείσει τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής του. Αντίθετα, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης που υπογράφει ο κ. Χριστάκης, είναι ιδιαίτερα πιθανό τα ερεθίσματα της τηλεόρασης, όπως είναι η γρήγορη εναλλαγή εικόνων αλλά και η μονοδιάστατη προσοχή των παιδιών στην οθόνη, να προκαλούν εγκεφαλική υπερδιέγερση που τα βλάπτει. Αυτός είναι και ο λόγος που ο κ. Χριστάκης επιμένει πως τα μωρά έως 2 ετών δεν πρέπει να βρίσκονται ούτε λεπτό μπροστά από την οθόνη της τηλεόρασης- μιλάει άλλωστε εκ πείρας, αφού και ο ίδιος υποβάλλει σε αυστηρή τηλεοπτική… δίαιτα και τα δικά του παιδιά. Έχει ανακαλύψει πως μία ώρα τηλεόρασης την ημέρα αντιστοιχεί με 10% πιθανότητες να παρουσιάσει το παιδί στην ηλικία των 7 ετών προβλήματα συγκέντρωσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ Τα μωρά έως 2 ετών δεν πρέπει να βρίσκονται ούτε λεπτό μπροστά στην ΤV σύμφωνα με έρευνες Έλληνα καθηγητή
Η εκπομπή που μεγαλώνει έξυπνα παιδιά
Η ΔΑΙΜΟΝΟΠΟΙΗΣΗ
της τηλεόρασης δεν είναι ο στόχος του καθηγητή κ. Χριστάκη, γι΄ αυτό και διευκρινίζει πως δεν είναι μόνον η ποσότητα που κάνει τη διαφορά αλλά και η ποιότητα. Και από ό,τι φαίνεται η «συνταγή» των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που ενισχύουν τις διανοητικές ικανότητες των παιδιών ηλικίας τριών έως πέντε ετών κρύβεται στο «Σουσάμι άνοιξε».
Η μία έρευνα μετά την άλλη έχουν δείξει ότι η συγκεκριμένη παιδική εκπομπή που έχει προβληθεί σε 120 χώρες «μεγαλώνει» έξυπνα παιδιά: αναγνωρίζουν εύκολα αριθμούς, γράμματα και σχήματα. Μάλιστα, όταν οι ερευνητές ακολούθησαν 500 παιδιά έως την εφηβεία τους, διαπίστωσαν πως οι λάτρεις του Μπερτ και του Έρνι έπαιρναν καλύτερους βαθμούς στο σχολείο, διάβαζαν περισσότερα βιβλία και ήταν γενικότερα πιο δημιουργικά!

Ψυχαγωγία και εκπαίδευση
Το μυστικό, σύμφωνα με τον κ. Χριστάκη, είναι ότι το «Σουσάμι άνοιξε» συνδυάζει την ψυχαγωγία με την εκπαίδευση. «Κάθε επεισόδιο είναι σαν να αποτελεί μέρος μιας διδακτέας ύλης. Ένας τρόπος για να ελέγξουν οι γονείς κατά πόσο εκπαιδευτικό είναι για τα παιδιά τους, είναι να τα ρωτήσουν στο τέλος τι έμαθαν. Και ακόμη καλύτερο είναι από εκεί και πέρα να πάρουν οι ίδιοι στα χέρια τους τη “σκυτάλη”». Έτσι, για παράδειγμα, εάν το πρόγραμμα επικεντρώνεται στα πρώτο γράμμα της αλφαβήτου, θα μπορούσαν οι γονείς να συνεχίσουν το… παιχνίδι με τα παιδιά τους προσπαθώντας να βρουν λέξεις που αρχίζουν από Α. Κατά τον ίδιο τρόπο οι ταινίες και οι σειρές δεν αποτελούν πάντα την πέτρα του… σκανδάλου.
Σειρές όπως, «Το μικρό σπίτι στο λιβάδι» που πραγματεύεται ανθρώπινες ιστορίες, κάνουν τα παιδιά πιο ευγενικά και πιο ανεκτικά.
«Όταν βρίσκονται μπροστά στην οθόνη, μαγνητίζονται» 

κάτω από: Γενικά, Γονείς, Ψυχολογία-Συμβουλευτική

efyia.jpg

Λανθασμένη η άποψη ότι η ευφυΐα είναι κληρονομική, αποδεικνύουν νέες έρευνες

από τα ΝΕΑ 19/5/2009

Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έτειναν να πιστέψουν ότι η ευφυΐα εξαρτάται κυρίως από τα γονίδιά μας και ότι το περιβάλλον μάς επηρεάζει ελάχιστα. Η άποψη αυτή τώρα ανατρέπεται δίνοντας σε όλους την ευκαιρία να μεγαλώσουν με πανέξυπνα παιδιά που δεν θα επηρεαστούν από τα δικά μας κληρονομικά ελαττώματα…
Εάν δεν ήσασταν καλοί στα μαθηματικά στο σχολείο, ίσως κατηγορούσατε τους γονείς σας γιατί και αυτοί είχαν την ίδια αδυναμία. Εάν μάλιστα περάσατε στα παιδιά σας την ίδια άποψη, τότε κι αυτά μάλλον δεν θα τα καταφέρουν στον τομέα αυτό. Πολλές έρευνες έγιναν τα τελευταία χρόνια για να αποδείξουν την κληρονομικότητα της ευφυΐας- πιο γνωστή αυτή με τα δίδυμα τα οποία πολύ νωρίς υιοθετήθηκαν από διαφορετικές οικογένειες. Όταν αργότερα υποβλήθηκαν σε τεστ, αποδείχθηκε ότι είχαν τον ίδιο βαθμό ευφυΐας και οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό συνέβη επειδή διέθεταν τα ίδια γονίδια. Τώρα ήρθε η ώρα να ξανακοιτάξουμε εκείνη τη μελέτη.
Ο Ρίτσαρντ Νίσμπετ είναι καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συγγραφέας του βιβλίου «Η ευφυΐα και πώς να την αποκτήσετε». Όπως λέει στην εφημερίδα «Sunday Τimes», επί πολλά χρόνια πίστευε ότι η ευφυΐα είναι κληρονομική. «Συνειδητοποίησα όμως ότι οι έρευνες δεν έχουν διεξαχθεί σωστά αλλά και ότι αυτή η άποψη είναι ιδιαίτερα ατυχής, επειδή υπονοεί ότι ακόμα και με σκληρή δουλειά δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση. Ευτυχώς, γίνεται πλέον ξεκάθαρο ότι είναι λανθασμένη».
Το μήνυμα του Νίσμπετ, ότι δηλαδή η ευφυΐα μας δεν είναι προαποφασισμένη αλλά μπορεί να βελτιώνεται διαρκώς, είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο. Για τους γονείς σημαίνει ότι τα παιδιά τους δεν είναι καταδικασμένα να επαναλάβουν τα ίδια λάθη, για τα σχολεία σημαίνει ότι δεν υπάρχουν μαθητές ανεπίδεκτοι μαθήσεως και για την κοινωνία σημαίνει ότι τα χαμηλά επιτεύγματα κάποιων κοινωνικών ομάδων δεν έχουν γενετικές αιτίες, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, αλλά πολιτιστικές- και άρα μπορούν να αλλάξουν.

Η μελέτη των διδύμων
Ο Νίσμπετ κοίταξε κατ΄ αρχήν την έρευνα με τα δίδυμα που χωρίστηκαν και κατέληξε ότι διεξήχθη λανθασμένα κυρίως διότι οι ερευνητές υπέθεσαν ότι οι οικογένειες που τα υιοθέτησαν ήταν πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Όμως στην πράξη οι οικογένειες που επιλέγονται για υιοθεσία είναι έτοιμες να δώσουν τα πάντα στα παιδιά, κίνητρα και εφόδια για τη ζωή. «Οι οικογένειες που υιοθετούν είναι σχεδόν ίδιες», παρατηρεί ο Νίσμπετ. «Εάν κάποιος μεγαλώνει σε μια οικογένεια της ανώτερης-μέσης τάξης έχει 12 με 18 βαθμούς ευφυΐας περισσότερους απ΄ ό,τι εάν μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον κατώτερης τάξης- πολύ σημαντική διαφορά». Οι γονείς της μεσαίας τάξης μιλούν στα παιδιά τους, τους διαβάζουν και τα ενθαρρύνουν διαρκώς- επηρεάζοντας άμεσα τον βαθμό ευφυΐας τους.
Σημαντική στη διερεύνηση της ευφυΐας είναι και η έρευνα του Τζέιμς Φλιν, που συνέκρινε τεστ ευφυΐας από όλο τον κόσμο, τον τελευταίο αιώνα. Βρήκε ότι κάθε δεκαετία, το ΙQ των νέων αυξάνεται, κατά μέσο όρο, 3 βαθμούς απ΄ ό,τι την προηγούμενη δεκαετία. Αυτό σημαίνει ότι τα τελευταία 100 χρόνια, το ΙQ στον δυτικό κόσμο έχει αυξηθεί κατά 30 βαθμούς, γεγονός που καταρρίπτει το «γενετικό» επιχείρημα, καθώς δείχνει ότι το περιβάλλον επιδρά άμεσα και πολύ περισσότερο απ΄ ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα.

 

κάτω από: Γενικά, Παιδαγωγικά, Ψυχολογία-Συμβουλευτική

 Από το παιχνίδι στο έγκλημα

Κοινωνίες που ευημερούν. Διαφημίσεις στην τηλεόραση, με σχολεία που λάμπουν από οργάνωση, με παιδιά που παίζουν και μελετούν χαρούμενα. Εικόνες τής ευτυχισμένης οικογένειας που φροντίζει για το μέλλον των βλαστών της. Και ξαφνικά ποταμοί αίματος εισβάλλουν. Κραυγές, πυροβολισμοί, κλάματα.
 

Ρεαλσούλε Αλμπερτβιλ – Γερμανία: 17 νεκροί. Σχολή Φιλοξενίας Κοατζόκι – Φινλανδία: 12 νεκροί. Λύκειο Κολουμπάιν – Κολοράντο, ΗΠΑ: 15 νεκροί. Βιρτζίνια Τεκ – ΗΠΑ: 33 νεκροί.

Τι κάνει ένα παιδί να πάρει ένα όπλο, να το φέρει στο σχολείο, να το οπλίσει και να πάρει τις ζωές συμμαθητών του; Τι έχει προηγηθεί; Τι συμβαίνει στην ψυχή του και τι στο σπίτι του; Τι συμβαίνει στην κοινωνία όπου ζει;

Και στο κάτω κάτω της γραφής, γιατί είναι παράξενο ένα παιδί να σκοτώνει 15 συνομήλικούς του, όταν με μία εντολή πλανητάρχη μπορεί να αφαιρεθούν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές;

Τι να κάνεις την πιο έγκαιρη ψυχιατρική αντιμετώπιση ενός προβλήματος, όταν υπάρχει ολόκληρη έκθεση όπλων στο σαλόνι του σπιτιού, αναρωτιέται κανείς με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό στη Γερμανία. Ολη η ανθρώπινη ιστορία διατρέχεται από τη βιαιότητα των πολέμων και των συρράξεων, των συγκρούσεων ανάμεσα σε ομάδες, ώστε το ατομικό έγκλημα να μην αποτελεί παρά παρωνυχίδα συγκρινόμενο με εκείνες τις μορφές εκτεταμένης βίας που καθορίζουν έναν πόλεμο. Είναι αξιοσημείωτο το πώς η διεθνής κοινή γνώμη, κυρίως των πολιτισμένων χωρών, συγκλονίζεται όταν τα ΜΜΕ, με την ιδιαίτερη δραματικότητα που τα διακρίνει, περιγράφουν τη δολοφονία 17 νέων ανθρώπων από ένα συνομήλικό τους. Ωστόσο, οι αντιδράσεις για εγκλήματα λόγω εμπόλεμων καταστάσεων φαίνονται μικρότερης εκτάσης.

Επειτα από κάθε ένοπλη επίθεση σε σχολείο από μαθητή, όπως η τελευταία στην πόλη Βίνεντεν, η πολιτική κουβέντα επικεντρώνεται στην αύξηση του αριθμού καμερών στους δρόμους, τον εκψυχιατρισμό της κοινωνίας, τον έλεγχο των όπλων, των βίαιων βιντεοπαιχνιδιών, της σωματικής και ψυχικής βίας που ασκούν μαθητές στα σχολεία (bullying). «Τα πιο φιλελεύθερα-αριστερά κόμματα θα ασχοληθούν με τα όπλα. Οι “φίλοι” των όπλων συνήθως ψηφίζουν συντηρητικά κόμματα. Οι συντηρητικοί πολιτικοί με τη σειρά τους θα αρχίσουν να επικεντρώνονται στα βίαια βιντεοπαιχνίδια. Στο τέλος οι προσπάθειες καταρρέουν», γράφει το τελευταίο «Der Spiegel» και προσθέτει: «Είναι μια κατάσταση παραλογισμού: σε πιο ειρηνικές περιόδους ο μέσος Γερμανός ανησυχεί με την υπερβολική κρατική παρακολούθηση. Αλλά έπειτα από μια ένοπλη επίθεση σε σχολείο, η τάση είναι για περισσότερο κρατικό έλεγχο, όχι λιγότερο».

Και πού βρίσκεται η ατομική ευθύνη, για την οποία σχεδόν ποτέ δεν γίνεται λόγος; Αν δεν ευθύνονται οι γονείς για τις πράξεις των παιδιών τους, τότε ποιος; Ο σημερινός άνθρωπος, μέσω πληροφοριών που τον κατακλύζουν, είναι εθισμένος στις πράξεις βίας ή καλύτερα στις αναπαραστάσεις εγκληματικών πράξεων βίας που οφείλονται σε πολλαπλούς λόγους. Κατ’ επέκταση, εθίζονται και τα παιδιά. Είναι όμως δυνατόν απλώς και μόνο οι γονείς να απαγορεύσουν στο παιδί την ενασχόλησή του με εικόνες βιαιότητας, όταν οι ίδιοι δεν είναι πρόθυμοι να επεξεργαστούν την δική τους κλίση προς ανάλογες απεικονίσεις της εγκληματικής συμπεριφοράς;

Οι ένοπλες επιθέσεις ανηλίκων σε σχολεία δεν είναι ο κανόνας. Είναι όπως οι τρομοκρατικές επιθέσεις: στατιστικά σπάνια γεγονότα, που διαπράττονται από μια μερίδα ανθρώπων και συγκλονίζουν ολόκληρα έθνη.

«Δεν αποτελούν αντιπροσωπευτικές μορφές ούτε της συνολικής εγκληματικότητας ούτε της εγκληματικότητας ανηλίκων», λέει η Βάσω Αρτινοπούλου, αναπλ. καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.

Στη χώρα μας δεν έχουμε δει παιδί να εκφράζει εγκληματική συμπεριφορά τέτοιου είδους. Ούτε καν απόπειρα. Εχουμε βία όμως. Υπόθεση Αλεξ και Αμαρύνθου. Και στατιστικές μελέτες που μαρτυρούν ότι αυξάνεται.

Παιδιά ντροπαλά, καλοί μαθητές, δυνατά μυαλά, διαφορετικά από τα άλλα είναι οι συχνότεροι αποδέκτες τής ενδοσχολικής βίας. Δεν έχει σημασία αν το σχολείο είναι δημόσιο ή ιδιωτικό. Σωματικές επιθέσεις (σπρωξίματα, κλοτσιές, μπουνιές, χαστούκια), συναισθηματικές (απομόνωση, εκβιασμός), λεκτικές επιθέσεις (κοροϊδία, βρίσιμο, διάδοση ψευδών ή συκοφαντικών φημών), σεξουαλικός εκφοβισμός (ανεπιθύματα αγγίγματα, λεκτική παρενόχληση), ηλεκτρονικός εκφοβισμός (μηνύματα με απειλητικό περιεχόμενο, μέσω e-mail και sms).

Ας θυμηθούμε τα παιδικά μας χρόνια. Κάπου στο βάθος γνωρίζουμε τι ήταν καλό για το παιδί μέσα μας και τι το οδηγούσε σε απόγνωση; Και πώς θα μπορούσε μια τέτοια απόγνωση να μετατραπεί σε μίσος;

Των ΝΤΑΝΙ ΒΕΡΓΟΥ-ΚΑΤΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

κάτω από: Σχολείο & Κοινωνία, Ψυχολογία-Συμβουλευτική

Ψυχολογία

Συγγραφέας: | 10 Ιανουαρίου, 2009
| 5 σχόλια |
κάτω από: Ψυχολογία-Συμβουλευτική

Κατηγορίες