ΒΗΜΑ εκ-παιδευτικού διαλόγου και προβληματισμού

Μαθησιακές δυσκολίες και διαταραχές λόγου και ομιλίας, όπως προβλήματα άρθρωσης, καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου ή ακόμη και τραυλισμό, αντιμετωπίζει το 15% των παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας στη χώρα μας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 60% των περιπτώσεων που αναζητεί βοήθεια σε εξειδικευμένα ιατροπαιδαγωγικά κέντρα αντιμετωπίζει προβλήματα προφορικού λόγου, τα οποία εξελίσσονται στη συνέχεια σε προβλήματα και του γραπτού λόγου.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι λογοπεδικοί, ο έγκαιρος εντοπισμός και η αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών δυσχεραίνονται από την έλλειψη των κατάλληλων δομών στα σχολεία, όπως τμήματα ειδικής διδασκαλίας, αλλά και δασκάλων και καθηγητών εξειδικευμένων σε προβλήματα δυσλεξίας, μαθησιακές δυσκολίες και διαταραχές λόγου-ομιλίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τόσο την ψυχολογική όσο και την οικονομική επιβάρυνση της οικογένειας.
Την ίδια στιγμή ο αριθμός των ιατροπαιδαγωγικών κέντρων που υπάρχουν στη χώρα μας δεν επαρκεί, για να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες εξέτασης και θεραπείας των περιπτώσεων αυτών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλες λίστες αναμονής, οι οποίες φτάνουν έως και τους τρεις μήνες.
?Τα περισσότερα παιδιά αναπτύσσουν την ομιλία τους φυσιολογικά, ώστε, όταν αρχίζουν το δημοτικό σχολείο, να έχουν πλούσιο λεξιλόγιο, να κάνουν μεγάλες προτάσεις και να επικοινωνούν. Αρκετά παιδιά όμως έχουν αργή εξέλιξη στην ομιλία τους και μένουν πιο πίσω από τα συνομήλικά τους. Αυτό δεν αποτελεί πάντοτε πρόβλημα, διότι κάθε παιδί έχει το ρυθμό του. Ωστόσο χρειάζεται να δοθεί προσοχή, γιατί μπορεί να υπάρχουν σοβαροί λόγοι για τη βραδύτητα αυτή?, εξηγεί στη ?ΜτΚ? ο λογοπεδικός στο Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο του Νοσοκομείου Παπανικολάου, υπεύθυνος της υπηρεσίας λογοθεραπείας και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του νοσοκομείου Θεολόγος Σεϊτανίδης.
Παράλληλα επισημαίνει ότι τα προβλήματα λόγου-ομιλίας οφείλονται είτε σε μία αναπτυξιακή ανωριμότητα του παιδιού είτε σε οργανικά, γενετικά ή μεταγεννητικά (βαρηκοΐα, οδοντικές ανωμαλίες, εγκεφαλική παράλυση, νοητική υστέρηση) ή σε ψυχολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα.

ΠΟΤΕ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ανάλογα με την ηλικία του παιδιού πρέπει να ανησυχήσουν, όταν αυτό είναι:
– 18 μηνών και λέει μόνο φωνήεντα και καθόλου σύμφωνα. Χρησιμοποιεί δύο-τρεις λέξεις δυσκατάληπτες ή λέει δύο-τρεις λέξεις, αλλά δεν τις χρησιμοποιεί πάντα, για να δηλώσει το ίδιο πράγμα (π.χ. βλέποντας τη μαμά λέει ?μαμά?, αλλά το ίδιο λέει, κι όταν βλέπει τον μπαμπά, τον αδελφό κ.ά.).
– 2 χρόνων και το λεξιλόγιό του εκτός από το ?μαμά? αποτελείται από λίγες και δυσκατάληπτες λέξεις και δεν παραθέτει δύο λέξεις, σχηματίζοντας προτάσεις του τύπου ?μαμά πα?, δηλαδή ?η μαμά πάει, έφυγε?.
– 3 χρόνων και η ομιλία του εξακολουθεί να είναι δυσκατάληπτη, το λεξιλόγιό του περιορίζεται σε ουσιαστικά και λίγα ή καθόλου ρήματα, δεν χρησιμοποιεί άρθρα, επίθετα, επιρρήματα, προθέσεις, δεν έχει κατανοήσει την έννοια του πληθυντικού και δεν σχηματίζει απλές προτάσεις (π.χ. Η Έλλη πίνει γάλα).
– 4 χρόνων και οι προτάσεις του είναι μικρές και όχι σωστά οργανωμένες. Παραδείγματος χάριν λέει ?όχι φάω?, αντί να λέει ?δεν θέλω να φάω? ή λέει ?θέλω να πάω τι κούνιε? αντί ?θέλω να πάω στις κούνιες?. Η ομιλία του δεν είναι πάντα κατανοητή, δηλαδή αφαιρεί συλλαβές από πολυσύλλαβες λέξεις, δεν λέει απλά συμπλέγματα συμφώνων, όπως ?καίω? αντί ?κλαίω? ή ?βέπω? αντί ?βλέπω?. Δεν μπορεί να διηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα.
– 5 χρόνων και το λεξιλόγιό του είναι περιορισμένο και οι προτάσεις του μικρές και φτωχές σε περιεχόμενο. Σε αυτήν την ηλικία το παιδί πρέπει να χρησιμοποιεί προτάσεις με δέκα-έντεκα λέξεις. Δεν μπορεί να διηγηθεί άνετα ένα γεγονός και στην ομιλία του κάνει πολλά λάθη. Σε αυτήν την ηλικία συνήθως υπάρχει ανοχή μόνο για τα φωνήματα ρ, σ, δ, τα οποία μπορεί ακόμη να μην προφέρει σωστά.
Η αντιμετώπιση … περισσότερα δες εφημερ Μακεδονία 2/3/2009