Αρχεία 'ΒΡΑΒΕΙΑ' Κατηγορία
Μαρ 27 2010
Μαθηματική ιδιοφυΐα αρνείται δεύτερο βραβείο
Ρώσος κορυφαίος μαθηματικός, Γκριγκόρι Πέρελμαν, που αρνήθηκε διεθνούς κύρους βραβείο πριν από τέσσερα χρόνια, δεν έχει ξεκαθαρίσει εάν επιθυμεί να παραλάβει μια νέα τιμητική διάκριση του αμερικανικού ινστιτούτου Clay, η οποία μάλιστα συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 1 εκατ. δολαρίων.
Το νέο βραβείο στον Πέρελμαν αφορά στην επίλυση ενός από τα πιο πολύπλοκα μαθηματικά προβλήματα σε παγκόσμια κλίμακα, τη θεωρία Poincare Conjecture.
Ο 43χρονος Πέρελμαν ζει απομονωμένος τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Σε επιστολή στο διαδίκτυο, το φιλανθρωπικό παιδικό ίδρυμα Warm Home, στην Αγία Πετρούπολη, ζήτησε από τον Πέρελμαν να δώσει τα χρήματα από το βραβείο του Μαθηματικού Ινστιτούτου Clay σε ρωσικές φιλανθρωπίες.
Το ίδρυμα επισημαίνει ότι ο μαθηματικός είχε ήδη περάσει το ηθικό μήνυμα που ήθελε, με το να απορρίψει το υψηλότερο βραβείο μαθηματικών, Fields Medal, το 2006.
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Daily Mail, όταν ένας δημοσιογράφος τον επισκέφθηκε για να του ανακοινώσει η απονομή του βραβείου, ο μαθηματικός δεν άνοιξε πλήρως την πόρτα του.
Αντίθετα, αρκέστηκε να του απαντήσει: “Έχω ό,τι θέλω”.
Ο καθηγητής Πέρελμαν είναι το πρώτο άτομο που απέρριψε το βραβείο Fields.
“Δεν με ενδιαφέρουν τα λεφτά ή η φήμη” είχε δηλώσει τότε. “Δεν θέλω να είμαι στη βιτρίνα σαν κάποιο ζώο στο ζωολογικό κήπο. Δεν είμαι ήρωας των μαθηματικών Δεν είμαι καν τόσο επιτυχημένος. Γι’ αυτό και δεν θέλω να με παρακολουθεί κανείς”.
Μαρ 24 2010
Βραβεύουν με 1 εκατ. δολάρια τον εκκεντρικό μαθηματικό
ΠΡΙΝ ΑΠΟ επτά χρόνια, ο ιδιόρρυθμος Ρώσος μαθηματικός Γκριγκόρι Πέρελμαν ξάφνιασε τον επιστημονικό κόσμο υποστηρίζοντας ότι είχε λύσει έναν από τους μεγαλύτερους γρίφους των μαθηματικών, τη λεγόμενη Εικασία του Πουανκαρέ κι έπειτα αποσύρθηκε στο καταφύγιό του στην Αγία Πετρούπολη όσο γρήγορα είχε εμφανιστεί στο προσκήνιο.
Τρία χρόνια αργότερα, ο δρ Πέρελμαν δεν εμφανίστηκε για να παραλάβει ένα βαρύτιμο βραβείο από τη Διεθνή Ένωση Μαθηματικών στη Μαδρίτη. Τώρα, όμως, τον περιμένει έπαθλο ύψους 1 εκατ.
δολαρίων από το Clay Μathematics Ιnstitute του Κέμπριτζ στη Μασαχουσέτη. Το έπαθλο ανακοινώθηκε την περασμένη Πέμπτη από τον Τζέιμς Κάρλσον, πρόεδρο του Ινστιτούτου. Ο Ρώσος μαθηματικός είναι ο πρώτος που τιμάται με αυτό το βραβείο. Θα το δεχθεί ή θα το περιφρονήσει όπως έκανε το 2006; «Θα με ενημερώσει εν ευθέτω χρόνο» δήλωσε ο δρ Κάρλσον, αλλά χωρίς να αναφερθεί σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Αποσύρθηκε
Όταν ο Γκριγκόρι Πέρελμαν έλυσε την Εικασία του Πουανκαρέ, την οποία διατύπωσε ο Γάλλος μαθηματικός το 1904, εργαζόταν ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Μαθηματικών Στέκλοφ στην Αγία Πετρούπολη.
«Ανέβασε» στο Διαδίκτυο ένα σκαρίφημα της λύσης, το οποίο κατελάμβανε τρεις σελίδες χαρτιού, τραβώντας σαν μαγνήτης το ενδιαφέρον της μαθηματικής κοινότητας.
Έπειτα από ένα ιλιγγιώδες τουρ στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο δρ Πέρελμαν επέστρεψε στη Ρωσία και σιγά σιγά σταμάτησε να απαντά στα μηνύματα που έφταναν στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο έως ότου «εξαφανίσθηκε» εντελώς.
Μαρ 14 2010
Οι γυναίκες στην πρωτοπορία της επιστήμης Μια Αμερικανίδα και μια Μεξικανή βραβεύθηκαν στο Παρίσι από την UNESCO και τη L’ Oreal
Δύο γυναίκες της επιστήμης που διακρίθηκαν για το πρωτοποριακό ερευνητικό τους έργο στα βλαστοκύτταρα και στην ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον παρασιτοκτόνων για καλλιέργειες, μιλούν στην «Κ». Αφορμή; Η πρόσφατη βράβευσή τους στο Παρίσι από την UNESCO και τη L’ Oreal με το Βραβείο «Γυναίκες στην Επιστήμη». Πρόκειται για την Αμερικανίδα Ιλέιν Φουκς και τη Μεξικανή Αλεχάντρα Μπράβο. Το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο σε πέντε γυναίκες, οι οποίες λαμβάνουν χρηματικό έπαθλο 100.000 ευρώ εκάστη. Παράλληλα, απονέμονται υποτροφίες ύψους 40.000 ευρώ σε νεαρές ερευνήτριες για να συνεχίσουν το έργο τους. Φέτος, ανάμεσα στις υποτρόφους ήταν και μια Ελληνίδα, η Ειρήνη Μαργιωλάκη, για την έρευνά της επάνω σε μέθοδο προσδιορισμού της τρισδιάστατης δομής των ιικών πρωτεϊνών (σχετικό ρεπορτάζ, «Κ» 5/3/2010). Ποιες είναι όμως οι δύο βραβευμένες ερευνήτριες; Γοητευμένη από τον κόσμο των βλαστοκυττάρων δηλώνει η Ιλέιν Φουκς. Η καθηγήτρια στο Εργαστήριο Κυτταρικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης, στην οποία το 2009 ο Μπαράκ Ομπάμα απένειμε το Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών, δεν έχει καταλήξει στον τρόπο με τον οποίο θα αξιοποιήσει το χρηματικό έπαθλο. Ωστόσο, θα ήθελε να ενισχύσει την παρουσία των γυναικών στις επιστήμες. «Η έρευνά μας επικεντρώνεται στα δερματικά βλαστοκύτταρα. Είναι πολύ προσιτά και μαθαίνουμε ταχύτερα μελετώντας τα. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε αν ό, τι ανακαλύπτουμε για τα δερματικά ισχύει αναλογικά και για τα άλλου είδους βλαστοκύτταρα. Αυτή είναι όμως η γοητεία της Επιστήμης» εξηγεί στην «Κ». «Υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για το πώς τα βλαστοκύτταρα μπορούν να βοηθήσουν στην ανάνηψη ασθενών που έχουν υποστεί καρδιακή ανακοπή. Πώς, δηλαδή, θα δημιουργηθούν υγιή κύτταρα που θα αντικαταστήσουν τα κατεστραμμένα. Είναι δύσκολο και δεν θα ήθελα να φανώ υπεραισιόδοξη, αλλά κάποιες κλινικές ανά τον κόσμο ερευνούν αυτή την πιθανότητα» καταλήγει. «Είμαι τυχερή» Η Αλεχάντρα Μπράβο είναι μια μελαχρινή, μικρόσωμη, γεμάτη νεύρο γυναίκα. Μιλάει αγγλικά με πολύ γρήγορη, κοφτή μεξικανική προφορά. H καθηγήτρια στο Τμήμα Μοριακής Μικροβιολογίας του Ινστιτούτου Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου του Μεξικού, κέρδισε τις εντυπώσεις στο Παρίσι, όταν κατά την απονομή των βραβείων τραγούδησε ένα σύντομο κομμάτι μπροστά στο ακροατήριο. Με αυτό τον τρόπο γιόρτασε τη βράβευσή της με 100.000 ευρώ για την ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον εντομοκτόνων, που βασίζονται σε πρωτεΐνες. Ενδιαφέρον για το έργο της έχουν επιδείξει μέχρι τώρα το γαλλικό Ινστιτούτο Παστέρ και πανεπιστήμια από τη Φινλανδία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ινδία. Το καλοκαίρι θα επισκεφθεί την Τουρκία ως προσκεκλημένη συνεδρίου, και σκέφτεται να κάνει κι ένα σύντομο πέρασμα από την Ελλάδα. «Δεν έχω αποφασίσει πώς θα διαθέσω το ποσό, θέλω όμως να το σκεφθώ πολύ καλά πριν κάνω οτιδήποτε» έλεγε στην «Κ» λίγες ώρες πριν από την απονομή. «Οι ερωτήσεις που μου γίνονται, οι συνεντεύξεις που δίνω με βοηθούν να συνειδητοποιήσω πόσο τυχερή είμαι» καταλήγει. Η Αλεχάντρα Μπράβο ερεύνησε πώς το βακτήριο Bt (Bacillus thuringiensis) παράγει μη τοξικές εντομοκτόνες πρωτεΐνες. «Αυτές εισάγονται στο γονιδίωμα του φυτού. Κατόπιν, όταν το έντομο ή το παράσιτο τρώει το φυτό, πεθαίνει. Πρόκειται για πολύ καθαρή τεχνολογία, πολύ αποτελεσματική στα έντομα». Τέτοια φυτά καλλιεργούνται περισσότερο στην Αργεντινή και στις ΗΠΑ, αλλά και στην Αυστραλία. Σήμερα, το Bt κατέχει το 5% παγκοσμίως της αγοράς εντομοκτόνων και παρασιτοκτόνων. |
Μαρ 14 2010
Οι καθηγήτριες πήραν… άριστα
Αναστασία Πιτσούλη, καθηγήτρια Πληροφορικής, 8ο Γυμνάσιο Θεσ/νίκης
«Το έργο για το οποίο με κάλεσε το υπουργείο λέγεται “Οι περιπέτειες του μοντέρνου Οδυσσέα” και αφορά στην ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο. Πρόκειται για ένα παιχνίδι σε Power Point το οποίο έφτιαξα με μια ομάδα δέκα μαθητών με κίνητρο την ευαισθητοποίηση των παιδιών στο ζήτημα της ασφάλειας στο διαδίκτυο. Ηθελα να τους ενημερώσω αλλά και ταυτόχρονα να βρω έναν τρόπο να τραβήξω την προσοχή και το ενδιαφέρον τους. “Οι περιπέτειες του μοντέρνου Οδυσσέα” είναι μια αντιπαραβολή των περιπετειών του Οδυσσέα. Οπως ο Οδυσσέας χρειάστηκε να αντιμετωπίσει πολλούς κινδύνους και εμπόδια μέχρι να καταφέρει να φτάσει στην Ιθάκη, έτσι και ο μοντέρνος Οδυσσέας πρέπει να ξεπεράσει τους κινδύνους του διαδικτύου για να το χρησιμοποιήσει με ασφάλεια. Είναι ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, ώστε τα παιδιά να πάρουν τις απαιτούμενες γνώσεις σχετικά με το ασφαλές διαδίκτυο. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να κινητοποιηθούν οι μαθητές και να αντιμετωπίζουν το σχολείο ως ένα χώρο δημιουργίας και παράλληλα γνώσης. Τα παιδιά του γυμνασίου έχουν πολύ στενή σχέση με το διαδίκτυο, αλλά δεν έχουν επαρκή ενημέρωση για τους κινδύνους που παραμονεύουν. Για παράδειγμα, τα παιδιά χρησιμοποιούν το facebook άκριτα, ανεβάζοντας φωτογραφίες και γράφοντας πράγματα που μπορεί ο οποιοσδήποτε να τα χρησιμοποιήσει όπως και όποτε θέλει».
Μελπομένη Καραγιαννίδου, φιλόλογος, 8ο Γυμνάσιο Θεσ/νίκης
«Στο σχολείο μας έχουμε πολλά παιδιά από άλλες χώρες και έτσι προέκυψε το έντυπο “Η συμβίωση σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία”. Εφτιαξα μια ομάδα παιδιών, τα οποία πήραν συνέντευξη από συμμαθητές τους από άλλες χώρες και έγραψαν άρθρα για τη μετανάστευση καθώς και ποιητικά κείμενα. Με ενδιέφερε τα παιδιά να αντιληφθούν και να εκφράσουν τη συνύπαρξη με τους συμμαθητές τους από άλλες χώρες. Το έντυπο που φτιάξαμε συνοδευόταν και από ένα δρώμενο. Δραματοποιήσαμε το τραγούδι της Λίνας Νικολακοπούλου “Πέρασε ο καιρός”, παρουσιάζοντας ένα παιδί να κάθεται μόνο του στη σκάλα. Το μότο μας ήταν ότι το σχολείο ανοίγει σε όλους μια στοργική αγκαλιά. Στο σχολείο αυτό είμαι δέκα χρόνια και βλέπω ότι σιγά σιγά τα παιδιά λειτουργούν λιγότερο ρατσιστικά απέναντι στα παιδιά από άλλες χώρες. Επίσης, με τα παιδιά έχουμε φτιάξει κι ένα εργαστήριο δημιουργικής γραφής, όπου γράφουμε ποιήματα. Οι μαθητές ανταποκρίνονται στο κάλεσμα αυτό, ενώ χαρακτηριστικά στο έντυπο για την πολυπολιτισμική κοινωνία ένας μικρός μαθητής έγραψε: “Παιδιά του κόσμου, σπουργίτια με μάτια βρόχινα”. Εγώ εξήγησα στα παιδιά ότι σ’ ένα διαγωνισμό μας ενδιαφέρει η συμμετοχή και όχι η νίκη. Εξάλλου, η Ιθάκη της δημιουργίας μπορεί να είναι πολύ φτωχική, χωρίς επαίνους και διακρίσεις».
Κατερίνα Προκοπίου, φιλόλογος, 3ο Γυμνάσιο Τούμπας
«Πριν από δύο χρόνια, έφτιαξα ένα μπλογκ (3gymnasio-toumpas-thessalonikis.blogspot.com) στο οποίο αναρτώ τόσο τα μαθήματά μου όσο και τις δουλειές των μαθητών μου. Με το μπλογκ αυτό συμμετείχαμε στο διαγωνισμό e-learning 2009, όπου συμπεριλήφθηκε τελικά στα πενήντα καλύτερα της Ευρώπης. Μάλιστα, ήταν ένα από τα τρία ελληνικά μπλογκ που διακρίθηκαν. Ασχολούμαι γενικά με τα μπλογκ, ενώ πριν φτιάξω το συγκεκριμένο είχα κι ένα δικό μου, προσωπικό. Ο στόχος του μπλογκ αυτού είναι να μπορούν να βρίσκουν τα παιδιά το υλικό του μαθήματος από το σπίτι. Επίσης, επεδίωξα να το κοινοποιήσω στους συναδέλφους ώστε να το χρησιμοποιήσουν κι εκείνοι στα μαθήματά τους. Πιστεύω ότι το υλικό που αναρτούμε στο μπλογκ είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο. Λειτουργεί ως distant learning, δηλαδή ως εκπαίδευση από μακριά. Το παρακολουθούν αρκετοί άνθρωποι, ακόμη και συνάδελφοι από άλλα κράτη. Το γεγονός ότι στο μπλογκ συμπεριλαμβάνονται και δουλειές των μαθητών τους δίνει ένα κίνητρο να ασχοληθούν. Τα παιδιά δημοσιοποιούν τη δουλειά τους και το απολαμβάνουν πραγματικά αυτό. Για παράδειγμα, οι μαθητές έχουν φτιάξει την ”Οδύσσεια” σε φωτοκόμικ για το μάθημα των Αρχαίων. Το έφτιαξαν με πλαστελίνες, στη συνέχεια το φωτογραφίσαμε και το “ανεβάσαμε” με τη μορφή βίντεο. Τώρα εικονογραφούμε διάφορα ποιήματα και φτιάχνουμε βίντεο, τα οποία λειτουργούν ως εποπτικό υλικό για το μάθημα».
Μαρ 12 2010
Μεγάλη ευρωπαϊκή διάκριση για την ποιήτρια Κική Δημουλά
Με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (Prix Europeen de Litterature) θα τιμηθεί στις 13 Μαρτίου η ποιήτρια, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Κική Δημουλά για το σύνολο του ποιητικού και του πεζού έργου της.
Η απονομή του βραβείου θα πραγματοποιηθεί στο Στρασβούργο, σε ειδική εκδήλωση, στο πλαίσιο της πέμπτης Ευρωπαϊκής Συνάντησης Λογοτεχνίας και αποτελεί κορυφαίο γεγονός στον χώρο των Ευρωπαϊκών Γραμμάτων.
Επιτροπή, αποτελούμενη από συγγραφείς, εκδότες, μεταφραστές, πανεπιστημιακούς και αρμοδίους για πολιτιστικά θέματα αποφασίζει για την απονομή του βραβείου. Εφέτος, στο πρόσωπο της Κικής Δημουλά τιμάται η Ελλάδα και ο ελληνικός πολιτισμός.
Μαρ 12 2010
Για Νόμπελ Ειρήνης προτάθηκε το Internet
Aνάμεσα στους 237 υποψήφιους για το φετεινό Νόμπελ Ειρήνης βρίσκεται το Internet καθώς προτάθηκε από την ιταλική έκδοση του περιοδικού Wired και υποστηρίζεται από τον Νίκολας Νεγκροπόντε και την Ιρανή κάτοχο του Νόμπελ Ειρήνης για το 2003, Σιρίν Εντάμπι.
Η συγκεκριμένη υποψηφιότητα τέθηκε στο πλαίσιο της συμβολής του Διαδικτύου “στον διάλογο, την ανταλλαγή ιδεών και τη συννενόηση” σε παγκόσμιο επίπεδο. Μεταξύ των άλλων υποψηφίων για το Νόμπελ Ειρήνης ξεχωρίζουν η Ρωσίδα ακτιβίστρια Σβετλάνα Γιανούσκινα και ο Κινέζος ακτιβιστής Λιου Χσιάομπο. Η τελετή απονομής των Νόμπελ για το 2010 θα γίνει στις 8 Οκτωβρίου ενώ θα δοθεί και χρηματικό βραβείο όπως κάθε χρόνο το οποίο θα παραμείνει το ίδιο με πέρυσι, στο 1,4 εκατομμύριο δολάρια. Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα του ποιος θα παραλάβει το Νόμπελ αλλά και τα χρήματα, σε περίπτωση που βραβευτεί το Ιντερνετ.
Μαρ 12 2009
Τρία βραβεία BAFTA στο Call of Duty 4
Τρία βραβεία απέσπασε το Call of Duty 4, ενώ στο Super Mario Galaxy απονεμήθηκε το βραβείο του παιχνιδιού της χρονιάς, στη φετινή τελετή της Βρετανικής Ακαδημίας Τεχνών Τηλεόρασης και Κινηματογράφου (BAFTA).
Έκπληξη προκάλεσε το γεγονός ότι το Grand Theft Auto IV δεν κέρδισε κανένα βραβείο παρά τις επτά υποψηφιότητες. Συνολικά απονεμήθηκαν 15 βραβεία BAFTA, σε ισάριθμες κατηγορίες.
Το Call of Duty 4, ένα παιχνίδι οπτικής πρώτου προσώπου, κέρδισε τα βραβεία καλύτερου Gameplay, Σεναρίου και Επιλογής Χρηστών. Από τα υπόλοιπα παιχνίδια, το μόνο που απέσπασε περισσότερα του ενός βραβεία ήταν το Dead Space, ένα διαστημικό θρίλερ πρώτου προσώπου, στο οποίο απονεμήθηκαν τα βραβεία για καλύτερο ήχο και καλύτερο soundtrack.
Ο γνωστός Αμερικανός σκηνοθέτης, Στίβεν Σπίλμπεργκ, βραβεύτηκε για τη συμμετοχή του στην ανάπτυξη του Boom Blox, ενός από τους πιο πρωτότυπους τίτλους που κυκλοφόρησαν για το Nintendo Wii.
Μεταξύ των άλλων παιχνίδιων, ξεχώρισαν το Little Big Planet με το βραβείο καλύτερης καλλιτεχνικής διεύθυνσης αλλά και το Spore ως αρτιότερος τεχνικά τίτλος της χρονιάς.
Τα βραβεία BAFTA για βιντεοπαιχνίδια καθιερώθηκαν το 1998, ενώ από το 2004 απέκτησαν τη δική τους ξεχωριστή τελετή απονομής από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Στην τελετή τιμήθηκαν επίσης ο Νόλαν Μπούσνελ, ιδρυτής της Atari και κατασκευαστής του πρώτου εμπορικού βιντεοπαιχνιδιού, του Pong.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες BBC
Φεβ 22 2009
Με τον δάσκαλο στο Διάστημα Ο καθηγητής Λυκείου Θ. Πιερράτος θα «ταξιδέψει» με τους μαθητές του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αφού κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος
O Θοδωρής Πιερράτος , καθηγητής Λυκείου στα Διαβατά της Θεσσαλονίκης, θα «ταξιδέψει» με τους μαθητές του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, αφού κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ΕSΑ) με θέμα «Πάρτε την τάξη σας στο Διάστημα».
Πέρυσι τέτοια εποχή η ΕSΑ προκήρυξε έναν διαγωνισμό μεταξύ των δασκάλων και των καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των χωρών-μελών της, με αντικείμενο την υποβολή προτάσεων για τη διενέργεια εκπαιδευτικών πειραμάτων στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Σκοπός των πειραμάτων ήταν να δείξουν σε μαθητές ηλικίας 9-18 ετών τις συνέπειες των συνθηκών έλλειψης βαρύτητας που επικρατούν στα διαστημόπλοια. Στον διαγωνισμό έλαβαν μέρος δεκάδες εκπαιδευτικοί από τις 20 χώρες-μέλη της ΕSΑ και τελικά το πρώτο βραβείο δόθηκε στην πρόταση μέτρησης της μάζας ενός σώματος σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας που υπέβαλαν, ανεξάρτητα ο καθένας, τρεις καθηγητές από την Ελλάδα, την Ισπανία και το Βέλγιο. Μεταξύ των προτάσεων των τριών καθηγητών οι κριτές της ΕSΑ θεώρησαν καλύτερη την ελληνική και έτσι όλοι οι συμπατριώτες μας, αλλά και εμείς οι δάσκαλοί του στο πανεπιστήμιο, μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι ότι ο Θοδωρής Πιερράτος είναι ο μεγάλος νικητής του διαγωνισμού. Η πρόταση που πήρε το δεύτερο βραβείο αφορούσε τη μελέτη τριχοειδών φαινομένων.
Η μάζα, το ελατήριο και η βαρύτητα
Μία από τις πιο κοινές παρανοήσεις των μαθητών, αλλά και ενός μέσου πολίτη είναι η σύγχυση ανάμεσα στις έννοιες του βάρους και της μάζας ενός σώματος. Στη φυσική ως βάρος ενός σώματος ορίζουμε τη δύναμη με την οποία η Γη έλκει το σώμα και ως μάζα την ποσότητα της ύλης που έχει αυτό. Το βάρος ενός σώματος είναι ανάλογο της μάζας του και συντελεστής αναλογίας είναι η επιτάχυνση με την οποία πέφτει ένα σώμα στη Γη, όπως κατά την παράδοση έδειξε ο Γαλιλαίος ρίχνοντας διάφορα σώματα από την κορυφή του πύργου της Πίζας.
Η ιδέα του πειράματος που πρότεινε ο έλληνας καθηγητής είναι απλή: Στη Γη κρεμάμε το σώμα του οποίου θέλουμε να βρούμε τη μάζα από ένα ελατήριο και μετράμε το βάρος του μετρώντας το πόσο επιμηκύνεται το ελατήριο. Στη συνέχεια, γνωρίζοντας το βάρος, μπορούμε να υπολογίσουμε και τη μάζα. Στο Διάστημα όμως δεν μπορούμε να ζυγίσουμε ένα σώμα, αφού τόσο το σώμα όσο και το ελατήριο περιφέρονται γύρω από τη Γη με τον ίδιο τρόπο, άρα το σώμα δεν στηρίζεται από το ελατήριο. Η μέθοδος που προτείνει ο έλληνας καθηγητής είναι να τραβήξουμε το σώμα, τεντώνοντας το ελατήριο, και μετά να το αφήσουμε ελεύθερο. Σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής, το σώμα θα αρχίσει να ταλαντώνεται και επειδή η περίοδος ταλάντωσης εξαρτάται από τη σκληρότητα του ελατηρίου, που τη γνωρίζουμε ήδη από το πείραμα στη Γη, μπορούμε τελικά να υπολογίσουμε τη μάζα του σώματος μετρώντας απλώς την περίοδο των ταλαντώσεων!
Τα δύο πειράματα, αυτό της μέτρησης της μάζας και αυτό της μελέτης των τριχοειδών φαινομένων, θα εκτελεσθούν εν πτήσει από τον βέλγο αστροναύτη Frank de Winne, ο οποίος θα μεταφερθεί στον σταθμό τον Μάιο. Παράλληλα τα πειράματα θα πραγματοποιηθούν και στο έδαφος, στα σχολεία των καθηγητών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί το προσεχές φθινόπωρο με τη ζωντανή σύνδεση των σχολείων με τον σταθμό, οπότε οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να συγκρίνουν τα αποτελέσματα των πειραμάτων που εκτέλεσαν στο έδαφος με αυτά που θα εκτελεσθούν στο Διάστημα. Στην Ελλάδα η ζωντανή σύνδεση με τον σταθμό θα πραγματοποιηθεί μέσω του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας «Νόησις» στη Θεσσαλονίκη, όπου θα συγκεντρωθούν οι μαθητές από τα Διαβατά.
Το Lego του Διαστήματος
Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός είναι ένας τεράστιος τεχνητός δορυφόρος, που περιφέρεται σε ύψος 400 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης, αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ Ευρώπης, Ρωσίας, Ηνωμένων Πολιτειών, Καναδά και Ιαπωνίας. Οταν ολοκληρωθεί το 2011, θα μπορεί να φιλοξενεί επταμελές πλήρωμα και να καλύπτει τις ανάγκες των αστροναυτών σε ενέργεια και νερό με αυτόνομο τρόπο. Λόγω του εξαιρετικά μεγάλου μεγέθους του δεν ήταν δυνατόν να εκτοξευθεί στην πλήρη του μορφή, επειδή δεν υπάρχει πύραυλος ικανός να μεταφέρει σε τροχιά ένα τόσο μεγάλο αντικείμενο. Ετσι άρχισε να συναρμολογείται στο Διάστημα το 1998 με τη διαδοχική προσθήκη αυτοτελών μονάδων. Η ευρωπαϊκή συνεισφορά, μέσω της ΕSΑ, είναι η κατασκευή της μονάδας επιστημονικών πειραμάτων «Κολόμβος» (Columbus) και το Αυτοματοποιημένο Οχημα Μεταφοράς (ΑΤV). Η μονάδα «Κολόμβος» συνδέθηκε με τον σταθμό πέρυσι τον Φεβρουάριο, ενώ η πρώτη πτήση του ΑΤV πραγματοποιήθηκε τρεις μήνες αργότερα.
Λόγω του μεγέθους του, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός είναι εύκολα ορατός από τη Γη, σαν ένα φωτεινό σημάδι που κινείται με μεγάλη ταχύτητα στον ουρανό από τη Δύση προς την Ανατολή (ανάποδα από ό,τι ο Ηλιος και τα αστέρια). Λεπτομέρειες για τις ώρες που μπορείτε να τον παρατηρήσετε από διάφορες πόλεις της Ελλάδας μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση http://esa.heavensabove.com/esa/iss-step1-1.asp. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο κ. Θ. Πιερράτος μετράει τη σκληρότητα του ελατηρίου στην αίθουσα εκπαιδευτικών πειραμάτων του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών, στη Θεσσαλονίκη
Ο Θόδωρος (για τους φίλους του Θοδωρής) Πιερράτος γεννήθηκε το 1969. Σπούδασε στα Τμήματα Φυσικής του ΑΠΘ (προπτυχιακά) και του Πανεπιστημίου Κρήτης (μεταπτυχιακά). Από το 2003 εργάζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και εφέτος διδάσκει στο 2ο Γενικό Λύκειο Εχεδώρου στα Διαβατά Θεσσαλονίκης. Από το 2007 εκπονεί διδακτορική διατριβή στη Διδακτική της Φυσικής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ.
Ο κ. Χάρης Βάρβογλης είναι καθηγητής του Τμήματος