Ιχνη της βασιλικής ταφής
«Ο Ηρακλής να σκοτωθεί στα κρυφά μαζί με τη μητέρα του, τη Βαρσίνη, και οι σοροί τους να καλυφθούν με χώμα, ώστε να μην υπάρχει τάφος που να προδίδει τη δολοφονία τους», ήταν η διαταγή που έδωσε ο Κάσσανδρος. Νέα πολύτιμα ευρήματα από τη Βεργίνα φαίνεται ότι «προδίδουν» την ενδοοικογενειακή βασιλική δολοφονία ύστερα από 2.300 χρόνια: μια ασημένια τεφροδόχος υδρία, όμοια με εκείνη από τον τάφο του πρίγκιπα στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας, κι ένας εξαιρετικά σπάνιος ασημένιος παναθηναϊκός αμφορέας ήρθαν στο φως σε ανασκαφή που πραγματοποιείται με επικεφαλής την καθηγήτρια Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Χρυσούλα Σαατσόγλου – Παλιαδέλη.
Για πρώτη φορά το 2008, σε ανασκαφή στην Αγορά των Αιγών από ομάδα αρχαιολόγων της οποίας ηγείται η κ. Παλιαδέλη, είχε εντοπιστεί κάτω από μια μεγάλη επίχωση, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τη βασιλική νεκρόπολη, ένα πολύτιμο ταφικό σύνολο: ένα χρυσό στεφάνι βελανιδιάς, μία χρυσή οστεοθήκη και ίνες από χρυσό ύφασμα. Πρόσφατα, η ίδια ομάδα έφερε στο φως στον ίδιο ανασκαφικό τομέα ένα παρόμοιο ταφικό σύνολο, θαμμένο με τον ίδιο τρόπο. Πρόκειται για εύρημα, όπως τονίζει η κ. Παλιαδέλη στον «Α», «πολύτιμο, σπάνιο και μοναδικό, όπως εκείνο της προηγούμενης χρονιάς».
Το νέο εύρημα ενισχύει τα αρχαιολογικά δεδομένα και δεν ανατρέπει όσα είχαν υποθέσει οι αρχαιολόγοι, ότι, δηλαδή, τα οστά του πρώτου νεκρού ανήκουν στον Ηρακλή, γιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Βαρσίνης, που δολοφονήθηκε με εντολή του Κασσάνδρου, προτού αναλάβει, ως τελευταίος Τημενίδης, το θρόνο. Τη θεωρία υποστηρίζει φιλολογικά και η πληροφορία που μεταφέρει ο Ιουστίνος, όσον αφορά τη διαταγή του Κασσάνδρου για τη δολοφονία. «Είμαστε προσεκτικοί με τις ταυτίσεις, αλλά είναι τόσο εξόφθαλμη η μαρτυρία του Ιουστίνου», παρατηρεί η κ. Παλιαδέλη.
«Είμαστε πεπεισμένοι ότι τα δύο πολύτιμα ταφικά σύνολα αποτελούν μέρη της ίδιας ταφικής διαδικασίας, αφού εντοπίστηκαν στο ίδιο βάθος, σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, σφραγίστηκαν με την ίδια ενιαία επίχωση και δηλώνουν την ίδια πρόθεση για την “ταφή” τους εκτός νεκροταφείου», τονίζει η κ. Παλιαδέλη. «Οι δύο νεκροί στερήθηκαν ίσως τα πλούσια κτερίσματα που θα τους συνόδευαν, αν προορίζονταν να ταφούν υπό κανονικές συνθήκες στο νεκροταφείο, αλλά τα οστά τους εναποτέθηκαν μετά την καύση τους τυλιγμένα σε πορφυρά ή χρυσοπόρφυρα υφάσματα μέσα σε πολύτιμα οστεοδόχα σκεύη για να “ταφούν” σαν να επρόκειτο για ήρωες-κτίστες, στην καρδιά της πόλης των Αιγών, χωρίς κανένα εμφανές σημάδι να διαιωνίζει τη μνήμη τους».
Η ανθρωπολογική εξέταση των οστών του δεύτερου ταφικού συνόλου αναμένεται να οδηγήσει σε πληρέστερα συμπεράσματα για το φύλο και την ηλικία του/της νεκρού/ής.
Εισήγηση της κ. Παλιαδέλη και των Α. Κυριάκου, Ε. Μητσοπούλου, Α. Τούρτα, Π. Παπαγεωργίου και Γ. Μανιάτη με θέμα το νέο εύρημα θα παρουσιαστεί αύριο (20.00), στο παλαιό κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, στο συνέδριο για τις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη Θράκη.
