Από την εποχή των δεινοσαύρων, πριν 65 εκατ. χρόνια, οι χελώνες μοιάζουν λίγο-πολύ με τις σημερινές, κουβαλώντας στην πλάτη την χαρακτηριστική «πανοπλία» τους. Οι επιστήμονες ανέκαθεν προβληματίζονταν μέσα από ποιες εξελικτικές διαδικασίες οι χελώνες είχαν αποκτήσει το καβούκι τους. Τώρα, μια ανακάλυψη στη νοτιοδυτική Κίνα του παλαιότερου στον κόσμο απολιθώματος χελώνας, το οποίο έχει προκαλέσει διεθνή αίσθηση, αλλά και επιστημονικές διαμάχες, σύμφωνα με τους κινέζους ερευνητές, έρχεται να ρίξει στο φως στην καταγωγή της χελώνας και του καβουκιού της. Το απολίθωμα του προγόνου της σημερινής χελώνας (με το επιστημονικό όνομα Odontochelys semitestacea) έχει ηλικία 220 εκατ. ετών, κατά 14 εκατ. χρόνια παλαιότερο από τα προηγούμενα απολιθώματα που είχαν βρεθεί στη Γερμανία. Σύμφωνα με την εργασία των ερευνητών του Ινστιτούτου Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature», το απολίθωμα αποτελεί τον χαμένο κρίκο στην εξέλιξη της χελώνας. Για πρώτη φορά δείχνει ότι η χελώνα προήλθε από ένα θαλάσσιο και όχι από ένα χερσαίο περιβάλλον, ενώ το καβούκι της δεν προήλθε από συγχώνευση οστεόδερμων, δηλαδή οστέινων πλακών.
Μέχρι τώρα, με βάση τα προϋπάρχοντα παλαιότερα απολιθώματα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι χελώνες κατάγονταν από τη στεριά και ότι σε αυτήν εξελίχθηκαν. Το κινεζικό απολίθωμα διαθέτει ένα πλήρως ανεπτυγμένο πλάστρον (το μαλακότερο κοιλιακό επίπεδο μέρος του κελύφους της χελώνας), αλλά το σκληρότερο ραχιαίο κέλυφος σχεδόν λείπει, πράγμα που, κατά τους κινέζους επιστήμονες, σημαίνει ότι τα δύο μέρη εξελίχθηκαν ξεχωριστά, με το πλάστρον να αναπτύσσεται πρώτο, επειδή το κάτω μέρος της προγόνου της χελώνας ήταν εκτεθειμένο σε θαλάσσιους επιδρομείς. Τα ερπετά της στεριάς έχουν την κοιλιά τους στο χώμα, συνεπώς δεν έχουν άμεση ανάγκη να αναπτύξουν «πανοπλία» από κάτω τους, μια σαφής ένδειξη ότι η χελώνα εξελίχθηκε σε θαλάσσιο και όχι στεριανό περιβάλλον.
Η ιδέα αυτή είναι αντίθετη με την προηγούμενη θεωρία ότι το καβούκι σχηματίσθηκε στην ξηρά από το δέρμα, με τη συγχώνευση μικρών οστέινων πλακών (οστεόδερμων), όπως αυτές που διαθέτουν οι κροκόδειλοι. Σύμφωνα με αυτή την θεωρία, οι πλάκες αυτές πλάτυναν και σταδιακά συγχωνεύθηκαν με τα οστά των πλευρών. Η εναλλακτική θεωρία, που ενισχύεται από το κινεζικό εύρημα, είναι ότι το πλάστρον σχηματίσθηκε πρώτο και ακολούθησε η ανάπτυξη των πλευρών και της σπονδυλικής στήλης, ώσπου διαμορφώθηκε το καβούκι.
Πολλοί παλαιοντολόγοι πάντως στη Δύση, αν και χαιρέτισαν σαν συναρπαστικό το νέο εύρημα και παραδέχτηκαν ότι ανατρέπει τα δεδομένα, δεν συμφωνούν απολύτως με την κινεζική ερμηνεία και θεωρούν ότι ακόμα παραμένει ανοιχτό το ζήτημα προέλευσης του καβουκιού.
Η ΕΡΕΥΝΑ 29 Νοεμβρίου 2008
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.