Η παράσταση UVB76: still transmitting είχε θέμα τον Ψυχρό Πόλεμο στην Ευρώπη.
Δόθηκε η ευκαιρία και παρουσιάστηκε -διαδικτυακά- η δουλειά των Ομίλων Ιστορίας και Σύγχρονου Θεάτρου του σχολείου Νέα Γενιά Ζηρίδη (2017-2018) στην ημερίδα “Ο Ψυχρός Πόλεμος στην τέχνη, την ιστορία και την εκπαίδευση” στις 10/12/2021.
Η ημερίδα διοργανώθηκε από το Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες στο πλαίσιο της έρευνας «Η μνήμη του Υπαρκτού Σοσιαλισμού στη Γερμανία 30 χρόνια μετά: Η πολιτική εκθέσεων του Γερμανικού Ιστορικού Μουσείου και η διαχείριση των δημόσιων μνημείων της πρώην Ανατολικής Γερμανίας».
Θα βρείτε τις εισηγήσεις εδώ και τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης εδώ.
Συνέντευξη του Rush Rehm, Καθηγητή Θεάτρου, Παραστατικών Τεχνών και Κλασικής Φιλολογίας, καλλιτεχνικό διευθυντή του Stanford Repertory Theater, Stanford University, στη Νατάσα Μερκούρη
ORushRehm είχε στενές σχέσεις με την Ελλάδα ήδη από τότε που ολοκλήρωνε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη δεκαετία του ’70. Δεν υπήρξε μόνο άνθρωπος των γραμμάτων αλλά και της δράσης. Το 2019 με την ομάδα του StanfordRepertoryTheatre, ως καλλιτεχνικός διευθυντής της, ανέβασε το πρωτότυπο έργο Voices of the Earth, σύνθεση κειμένων με θέμα το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την κοινωνική δικαιοσύνη. Στο πλαίσιο της ευρύτερης συνεργασίας του με το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, ως μέλος της διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής του στηρίζει το πρόγραμμα θεατρικής παιδείας «Βλέμμα εφήβων», το οποίο φέτος ασχολείται με το παραπάνω θέμα και θα εντάξει στην έρευνα και την παράστασή του Plan(et) B το Voices of the Earth.
Πέρα από το κατεπείγον της κλιματικής αλλαγής, υπήρχε κάτι άλλο που σας παρακίνησε να δημιουργήσετε το πρόγραμμα VoicesoftheEarth;
Κατ’ αρχάς, να πω ότι οργανώνω και συντονίζω το καλοκαιρινό θεατρικό πρόγραμμα του Stanford Repertory Theatre εδώ και χρόνια. Το 2019 αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε μια σειρά δράσεων με θέμα το περιβάλλον, αντιδρώντας έτσι στην κλιματική κρίση. Κι έτσι, ετοιμάσαμε την παράσταση VoicesoftheEarth (Φωνές της Γης), μια σύνθεση απόψεων διαφόρων ανθρώπων αλλά και των τοποθετήσεών τους στο θέμα της περιβαλλοντικής κρίσης, με διαφορετικό και εξατομικευμένο τρόπο. Είχε την υποστήριξη και εντάχθηκε στο θερινό φεστιβάλ, του οποίου το πρόγραμμα ήταν, προφανώς, άμεσα συνδεδεμένο με την περιβαλλοντική κρίση. Η κεντρική ιδέα ήταν να συλλέξουμε απαντήσεις, σκέψεις, φιλοσοφικές τοποθετήσεις, ποιητικά κείμενα, επιστημονικές αντιδράσεις και πολιτικές απόψεις, αλλά και ανόητες αντιδράσεις και απόψεις για τον κόσμο γύρω μας. Το κοινό στοιχείο ήταν η Γη, όλα όσα βρίσκονται στη Γη και τον ουρανό, τα ζώα, η σχέση του ανθρώπου με τα τον φυσικό κόσμο, ο άνθρωπος ως μέρος της Φύσης. Ακόμα και υποθέσεις για το αν η Φύση είναι καλή ή σκληρή απέναντι στον άνθρωπο, ή αν αδιαφορεί εντελώς για τα ανθρώπινα όντα. Πιστεύω ότι όλα τα παραπάνω ισχύουν.
(Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Κύκλος “Λέξεις και σκέψεις στη Στέγη”, 6 Μαΐου 2014)
ΕΛΛΑΔΑ
Το διαβόητο διαφημιστικό βίντεο του υπουργείου Παιδείας το προβάλλουμε απόψε όχι για να εκνευρίσουμε το ακροατήριο αλλά για να έχουμε ένα στιβαρό σημείο εκκίνησης. Δύο σημεία της διαφήμισης θα επισημάνω. Πρώτον, τα στερεότυπα σε σχέση με το φύλο και το επάγγελμα. Το κορίτσι, μοδίστρα. Το αγόρι, τεχνίτης (όπως παρουσιάζεται στο αντίστοιχο διαφημιστικό κλιπ). Διαχωρισμός που παραπέμπει σε δεκαετίες πριν το ’70. Έπειτα, παρατηρούμε αποκλειστική σύνδεση του σχολείου με τον επαγγελματικό προσανατολισμό και την επαγγελματική αποκατάσταση. Παρά τις διακηρύξεις για την καλλιέργεια δεξιοτήτων φαίνεται πως μάλλον αυτές έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Κύριο ρόλο διαδραματίζει η σύνδεση με την αγορά. Από όλους τους τύπους της εκπαίδευσης τονίζεται μόνο ο ένας. Οι άλλοι απαξιώνονται μέσω της αποσιώπησης. Ευτυχισμένος και επιτυχημένος είναι αυτός που κάνει τη δεξιότητά του επάγγελμα. Ως εκεί. Η θεωρητική γνώση έχει τελειώσει. Ποιο είναι, λοιπόν, το σχολείο του σήμερα που θα εκπαιδεύσει τους πολίτες του αύριο;
Ας δούμε αδρομερώς τις συνθήκες του σήμερα:
Εισάγονται εξετάσεις σε πανελλαδικό επίπεδο ήδη από την Α’ Λυκείου
Αναγγέλλεται η αξιολόγηση (σχολική μονάδας και εκπαιδευτικών)
Τα Πειραματικά Σχολεία αλλάζουν μορφή (Πρότυπα-Πειραματικά) και απευθύνονται σε άλλο μαθητικό δυναμικό.
Και το πιο πρόσφατο: Η εποπτεία της ιδιωτικής εκπαίδευσης φεύγει από το κράτος
Όλα τα παραπάνω έχουν προκαλέσει έντονες αντεγκλήσεις. Και όλα έχουν γνώμονα τη μείωση του μαθητικού δυναμικού, τη διαθεσιμότητα, και κυρίως το κέρδος. Όλα αποφασίζονται στο όνομα της ελαχιστοποίησης των εξόδων.
Παρ’ όλ’ αυτά, η Πολιτεία επιθυμεί σχολεία αρίστων, όπου θα επιλεγούν μετά από εξετάσεις να φοιτήσουν εκείνοι που θα επιτύχουν υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις, και μόνο. Όσοι διακρίνονται για άλλες δεξιότητες, όπως αυτές που προβάλλει το διαφημιστικό σποτ, δε χωράνε στα σχολεία αριστείας. Οδηγούνται μέσω της Τεχνικής Εκπαίδευσης και του θεσμού της Μαθητείας κατευθείαν στην αγορά εργασίας, πριν καν ενηλικιωθούν.
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
Στη γελοιογραφία του Steve Caplin από την The Guardian εικονίζεται ο βρετανός υπουργός Παιδείας Michael Gove και η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που εισηγήθηκε και υλοποιεί.
Το εκπαιδευτικό σύστημα στο Ηνωμένο Βασίλειο σηματοδοτείται από οπισθοδρόμηση σε πρακτικές της εποχής Θάτσερ. Η κ. Άννα Τραϊανού, καθηγήτρια στο Goldsmiths University of London παρουσίασε τη σύγχρονη βρετανική εκπαιδευτική πραγματικότητα σε ημερίδα με θέμα τις εξετάσεις εισαγωγής στα Πρότυπα Πειραματικά σχολεία, που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου στις 13 Απριλίου.
Από την αναδρομή που έκανε κρατώ εδώ κάποια κομβικά σημεία
Tην ευκαιρία επαναφοράς από τη Μάργκαρετ Θάτσερ του τεστ γνώσεων 11+ (Eleven plus) για την εισαγωγή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Όσοι μαθητές αποτύγχαναν στο τεστ –στην ηλικία των 11 ετών- δε γίνονταν δεκτοί σε σχολεία αριστείας, παρακολουθούσαν τα Ενιαία Σχολεία και στα 15 τους αποφοιτούσαν χωρίς τη δυνατότητα να δώσουν εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το 1988 συντάσσεται το Αναλυτικό Πρόγραμμα με υποχρεωτική ισχύ
Το 1990 θεσπίζονται εισαγωγικές εξετάσεις για κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης, συγκροτείται Ελεγκτικό Όργανο (Ofsted- Office for Standards in Education) που αξιολογεί σχολεία και εκπαιδευτικούς πρωτίστως με βάση τις επιδόσεις των μαθητών τους. Τα αποτελέσματα δημοσιοποιούνται και, με βάση τους πίνακες αξιολόγησης, τα σχολεία μπορούν να δεχτούν χρηματοδότηση από χορηγούς. Τέλος, ακόμα και οι γονείς επιλέγουν σχολείο για τα παιδιά τους με το ίδιο κριτήριο.
Σήμερα υπάρχουν διάφοροι τύποι σχολείων στη Μ. Βρετανία, που δέχονται χρηματοδότηση από το κράτος (υπουργείο και δήμους), από επιχειρήσεις, από άλλα σχολεία, από θρησκευτικές ή φιλανθρωπικές οργανώσεις. Οι παραπάνω χρηματοδότες μπορούν και οι ίδιοι να ιδρύσουν σχολεία.Το σχολείο από όπου αποσύρονται οι χρηματοδότες μπορεί απλώς να κλείσει. Οι επιδόσεις, η αποτελεσματικότητα (ως προς τι άραγε;), η αποδοτικότητα ορίζουν το πλαίσιο της βρετανικής εκπαιδευτικής πολιτικής εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον.
Σε ό,τι αφορά τους «ανεπαρκείς» εκπαιδευτικούς δε, ο Gove έχει ορκιστεί ότι θα τους εξαλείψει. Μάλιστα τους ονομάζει «blob» (μαλακή άμορφη μάζα είναι η κόσμια μετάφραση). Το ίδιο σκοπεύει να κάνει και με τους ανεπαρκείς μαθητές. Προτείνει να αυξηθεί η γραπτή αξιολόγηση με στόχο την «εκκαθάριση» των μετρίων (και κάτω). Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες εργασίας ανάλογα με την επίδοσή τους. Έτσι, υπάρχουν τμήματα αρίστων, μετρίων και αδύνατων μαθητών. Καταργεί την υποχρεωτική φύση μαθημάτων όπως το θέατρο στην εκπαίδευση και τα μεταφέρει στην απογευματινή ζώνη, την προαιρετική. Είναι γνωστή σε όλους μας τακτική αυτή: να απαξιώνεται ένα διδακτικό αντικείμενο από τη μετατροπή του σε μάθημα επιλογής.
Επιδιώκει, υποστηρίζει, να «γκρεμίσει το τείχος του Βερολίνου» ανάμεσα στην ιδιωτική και τη δημόσια εκπαίδευση με απώτερο στόχο να επικρατήσει στρεβλά η ιδιωτική. Χρησιμοποιεί την εξής εξοργιστικά παραπειστική αναλογία «Φανταστείτε ότι έχετε να επιλέξετε όχι ανάμεσα σε σχολεία αλλά σε αεροπορικές εταιρείες. Η μία είναι η Test Airlines, ακριβής και σοβαρή. Η άλλη είναι η Warm and Fuzzy Airlines. Ποια είναι η διαφορά τους. Στην Test Airlines απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχουν επιτύχει οι πιλότοι στις εξετάσεις ώστε να είναι βέβαιο ότι μπορούν να πιλοτάρουν. Είναι τόσο παλιομοδίτικο αυτό; Στην Warm and Fuzzy Airlines, δεν ενδιαφέρονται αν οι πιλότοι τους διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις. Επικεντρώνονται στο αίσθημα ζεστασιάς και θαλπωρής που προσφέρουν στους επιβάτες. Εσείς ποια εταιρεία θα επιλέγατε;». Ουσιαστικά ενισχύει ένα ψυχροπολεμικό κλίμα ανάμεσα στις δύο μορφές εκπαίδευσης. Το σκεπτικό, και η αντίστοιχη ρητορική, ξεκινά από τη διττή φύση του ιδιωτικού σχολείου, από τη δύσκολη ισορροπία μεταξύ της επιχείρησης και του εκπαιδευτικού ιδρύματος. Το β’ σκέλος, όμως, το παραβλέπει απαξιώνοντας τον παιδαγωγικό ρόλο του εκπαιδευτικού και την ανάγκη του μαθητή για συνεχή ενίσχυση και ενθάρρυνση.
Η βρετανική εκπαιδευτική πολιτική, όμως, έχει να επιδείξει και μία ακόμα παιδαγωγική πρωτοτυπία: το στρατιωτικό ήθος. Στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου έχει αναρτηθεί και το σκεπτικό της. Η αυτοπειθαρχία που επιτυγχάνεται μέσα από το στρατιωτικό πνεύμα οδηγεί στην ενδυνάμωση του ατόμου και στην ανάπτυξη της ομαδικότητας. Τον Νοέμβριο του 2013 ανακοινώθηκε επίσημα ότι βρέθηκαν νέα κονδύλια για «Προγράμματα στρατιωτικού ήθους», που θα υλοποιηθούν με στόχο να παρακινήσουν τους αδιάφορους μαθητές να μάθουν πώς να αφοσιώνονται σε αυτό με το οποίο θα ασχοληθούν. Τα προγράμματα περιλαμβάνουν ατομική συμβουλευτική για θέματα συμπεριφοράς, ασκήσεις ομαδικότητας μέσα και έξω από την τάξη, καθώς και δραστηριότητες που ενισχύουν την πειθαρχία, τις ηγετικές ικανότητες του μαθητή, την ομαδικότητα. Ο υπουργός δήλωσε για τους 16χρονους που δεν τα κατάφεραν στο σχολείο «Ο αποκλεισμός από το σχολείο δε σημαίνει και αποκλεισμό από την εκπαίδευση». (Exclusion from school should never mean exclusion from education.)
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου, υπάρχουν μετρήσιμα αποτελέσματα ερευνών σε 8000 παιδιά από 300 σχολεία σύμφωνα με τα οποία τα προγράμματα βρήκαν μεγάλη απήχηση σε μαθητές που μέχρι πρότινος δεν έδειχναν κανένα κίνητρο για μάθηση. Απαραίτητη διευκρίνιση, στα προγράμματα διδάσκουν απόστρατοι, χωρίς πτυχίο πανεπιστημίου, οι οποίοι παρακολούθησαν διετή σεμινάρια για να μπουν στις τάξεις, τη στιγμή που προαπαιτούνται 4ετείς σπουδές για τους εκπαιδευτικούς.
Άρα, το βρετανικό σχολείο του σήμερα σε ποιες συνθήκες προσαρμόζεται; Ο βρετανός πολίτης τι καλείται να στηρίξει; Σίγουρα την ανόρθωση της οικονομίας μέσα από την αριστεία και τα τεχνικά επαγγέλματα. Πώς; Πρώτα, θα μάθει να διαγκωνίζεται για την αριστεία. Και αν φανεί ανεπαρκής, ως πολίτης β’ κατηγορίας, δε θα μείνει «αναξιοποίητος». Αν δεν γνωρίζει τι σημαίνει αφοσίωση, πρώτα θα μάθει να πειθαρχεί τον εαυτό του, και η αναγνώριση και το κύρος θα έρθουν μέσα από ένταξη σε άλλες ομάδες. Η πικρία της αποτυχίας θα βρει διέξοδο στη συμπόρευση με μια άλλη ομάδα «δυνατών». Γιατί, για να είμαστε ειλικρινής, ποιος θέλει να ‘ναι με τους αδύνατους;
Στα καθ’ ημάς, είδαμε την ακαδημαϊκή αριστεία (ο υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι επιδίωξή του είναι να γίνουν τα περισσότερα σχολεία Πρότυπα-Πειραματικά), την ανάπτυξη δεξιοτήτων κύριο μήνυμα του υπουργείου, την αξιολόγηση ως μέσο «εκκαθάρισης» των εκπαιδευτικών, τις εξετάσεις από την Α’ Λυκείου ως «φίλτρο» για τους μαθητές. Πολλές οι ομοιότητες με τη βρετανική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση αλλά και όχι μόνο με αυτή.
Ως προς τη στρατιωτική πειθαρχία, βέβαια, υστερούμε. Έχουμε υποστεί μια επίταξη τον Μάιο του 2013, αλλά και απειλές για κυρώσεις προς τους καθηγητές αν δεν διδάξουν την ύλη των Πανελληνίων, τις απειλές προς τους συλλόγους που θα αρνηθούν την αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας και τις εντολές προς τους διευθυντές να την επιβάλουν στους συλλόγους τους, την πρόσφατη προειδοποίηση-απειλή προς τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας σχετικά με τις επιτηρήσεις στις Πανελλήνιες εξετάσεις: «Η μη προσέλευση επιτηρητών κατά τις εξετάσεις αποτελεί άρνηση εκτέλεσης καθήκοντος και κατά συνέπεια πειθαρχικό παράπτωμα». Πρώτα η εντολή, μετά η απειλή. Ο εκστρατιωτισμός (militarism) ως νοοτροπία και ο αυταρχισμός πάντως είναι ήδη εδώ.
Από την άλλη, αν σκεφτούμε ότι πριν συσταθεί το ΙΕΠ υπήρχαν ανυπόγραφες και ανώνυμες γνωμοδοτήσεις προς το υπουργείο για εκπαιδευτικά, οι οποίες γίνονταν δεκτές, παρατηρούμε ότι προοδευτικά πρόσωπα ή φορείς παρεμβαίνουν εκτός νομοθετικού πλαισίου στο εκπαιδευτικό έργο. Τις τελευταίες μέρες μάλιστα η εποπτεία μέρους της εκπαίδευσης σταδιακά περνά σε φορείς εκτός των Διευθυντών Εκπαίδευσης. Αν δεν ρυθμίζουν οι αρμόδιοι φορείς τα της εκπαίδευσης, αυτό σημαίνει ότι και ο σχεδιασμός της περνά σε άλλους και το σχολείο του αύριο χτίζεται ερήμην μας.
Ποιο σχολείο χρειάζεται η εκπαιδευτική κοινότητα; Ζητά ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία, ένα σχολείο της ενσωμάτωσης και όχι της απόρριψης και του αποκλεισμού. Θα είναι ο τόπος όπου θα εκπαιδεύονται πολίτες πρωτίστως με αυτοεκτίμηση, όπου θα παρέχονται γνώσεις και θα καλλιεργούνται δεξιότητες, θα αναδεικνύεται η μοναδικότητα με στόχο τη δημιουργική συμμετοχή στην κοινότητα.
Τα παραπάνω σηματοδοτούν την ανάγκη να ξεκινήσει ουσιαστικός δημόσιος διάλογος με φορείς της εκπαίδευσης και όχι απλώς ηλεκτρονική διαβούλευση βραχείας διάρκειας. Απαραίτητο είναι να επιτευχθεί συμφωνία για τα νέα αναλυτικά προγράμματα. Θα πρέπει να είναι ευέλικτα, να επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να αυτενεργήσουν, να επιλέξουν διδακτικά εγχειρίδια και να παραγάγουν οι ίδιοι βοηθητικό υλικό προσαρμοσμένο στις ανάγκες των τάξεών τους. Η αυτονόμηση και η πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού θεωρώ πως είναι ζωτικής σημασίας στοιχείο σε ένα αναλυτικό πρόγραμμα. Η ευελιξία, επίσης, θα πρέπει να χαρακτηρίζει και τα διδακτικά αντικείμενα, τα μαθήματα. Βιβλία που θα ανανεώνονται, θα εμπλουτίζονται, ενδεχομένως θα ξαναγράφονται. Μαθήματα άμεσα συνδεδεμένα με τις εξελίξεις, μαθήματα πεδίου και εργαστηρίου, μαθήματα τεχνών.
Κατά συνέπεια, και η αξιολόγηση του μαθητή δε θα περιορίζεται στις τετριμμένες και συμβατικές μορφές της γραπτής αξιολόγησης. Θα αξιολογείται και η αυτενέργεια, η επινοητικότητα, η ευχέρεια στην παρουσίαση. Όχι μόνο η απομνημόνευση. Αλλά και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, σε ένα σχολείο χαράς και δημιουργικότητας, θα έχει άλλο χαρακτήρα, καθαρά βελτιωτικό και όχι τιμωρητικό.
Σημαντικότατη παράμετρος, και η συστηματική και ουσιαστική επιμόρφωση, που θα ενισχύει την εξωστρέφεια του εκπαιδευτικού ως επαγγελματία και του σχολείου. Γιατί μπορεί η εκπαίδευση να είναι εθνικό θέμα αλλά οφείλει να έχει διεθνή προοπτική.
Στο σχολείο του αύριο, λοιπόν, θα έβλεπα τόλμη, πρωτοβουλία, αυτονόμηση και εξωστρέφεια. Άρα, ένα σχολείο με τη δυναμική εκείνη που θα διαμορφώνει τις συνθήκες και δε θα προσαρμόζεται απλώς.
Χωρίς να περιμένω το ΓΕΕΘΑ να εισβάλει στις τάξεις και χωρίς να υποτιμώ την αγωνία και τη δεινή θέση πολλών συναδέλφων, θα πω τούτο για να κλείσω: Όσο εμείς ερίζουμε για τις αναθέσεις ή συγκεντρώνουμε μόρια από επιμορφώσεις, η εκπαίδευση, δημόσια και ιδιωτική, στον δυτικό κόσμο διολισθαίνει σε επικίνδυνα μονοπάτια. Γίνεται ρητά ταξική, εξαρτάται σε βαθμό επιβίωσης από την ελεύθερη οικονομία και αποκτά αυταρχικό προσανατολισμό. Η Martha Nussbaum στην εισαγωγή του βιβλίου της «Όχι για το κέρδος» τόνισε ήδη από το 2008 πως βιώνουμε όχι κρίση αξιών ή οικονομική κρίση, αλλά κρίση στην εκπαίδευση. Φοβάμαι, λοιπόν, πως στη χώρα μας, από τις πολλές αναταράξεις εστιάζουμε μόνο στο δέντρο. Η ανάγκη του σήμερα πιστεύω πως είναι να δούμε όχι το δάσος αλλά ολόκληρο τον δρυμό. Ειδάλλως, το σχολείο του αύριο θα σχεδιαστεί ερήμην μας.
«Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον» είπε ο Γιώργος Σεφέρης: Πιστεύει ο σημερινός άνθρωπος στην σπουδαιότητα της ιστορίας ή θέλει να γράψει ο ίδιος ιστορία ερήμην του παρελθόντος του;
Αν ξεκινήσουμε από τις σχολικές αίθουσες, ελάχιστους μαθητές αφορά η Ιστορία. Για την πλειονότητα είναι απλώς ώρες πλήξης. Άρα, λίγοι είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τη σπουδαιότητα της Ιστορίας. Από την άλλη, είναι και κάποιοι που (νομίζουν ότι) γράφουν Ιστορία αλλά εν αγνοία του παρελθόντος. Γι’ αυτό «νομίζουν ότι». Υπάρχει κι εκείνη η στρεβλή ερμηνεία του «ζήσε τη στιγμή» χωρίς να γνωρίζεις το παρελθόν, χωρίς να σκέφτεσαι το μέλλον. Συλλέγεις στιγμές, καλές, κακές, απολαυστικές, οδυνηρές, χωρίς κάτι να τις συνέχει. Η Ιστορία είναι συνεκτικός ιστός για την κοινότητα.
Το «Βλέμμα εφήβων» ξεκινά το ταξίδι του για να συζητήσει για την Επανάσταση και να προτείνει νέο τρόπο ενασχόλησης και διδασκαλίας.
Πρώτη στάση, στις 8 Οκτωβρίου 2021, στο Καλογεροπούλειο Ίδρυμα στην Κόρινθο, που διοργανώνει την εκδήλωση «1821: Η Ιστορία και η κοινότητα» σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Μαζί μας συζητά η καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Έφη Γαζή.
Παρασκευή, 8 Οκτωβρίου 2021, ώρα 20.00
Καλογεροπούλειο Ίδρυμα, Αράτου 74, Κόρινθος
Είσοδος ελεύθερη. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
«Γεννιόμαστε εύθραυστα, θνησιγενή όντα, ωστόσο το παρελθόν που εμπεριέχεται μέσα μας μάς συνδέει με τον βαθύ χρόνο και μας εγκαθιστά στην αιωνιότητα. Γεννιόμαστε ως Ιστορία.» Δανειστήκαμε τον τίτλο από κείμενο της Μαρίας Ευθυμίου γιατί ήταν ο πρόλογος μαζί και ο επίλογος της φετινής δουλειάς της μαθητικής θεατρικής ομάδας του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης «Βλέμμα εφήβων».
Το στοίχημα ήταν να πραγματοποιήσουμε επετειακή γιορτή, μια γιορτή που δεν έγινε την 25η Μαρτίου. Μια διανυκτέρευση στο σχολείο και μια επέτειος οδήγησε μια ομάδα δέκα εφήβων, μέσα από τη σχολική τάξη, τα βιβλία και τα τεκμήρια να μάθει και να εμβαθύνει σε σημαντικά κεφάλαια της Επανάστασης, που συνήθως μένουν στη σκιά στη σχολική τάξη.
Όχημα ήταν το είδος του θεάτρου ντοκουμέντο, ένα είδος που προσφέρεται για έρευνα γύρω από συγκρουσιακά θέματα. Το είδος αυτό ξεκίνησε από την Οκτωβριανή Επανάσταση, εκεί όπου γραφόταν η Ιστορία, και έφτασε σήμερα στην Ελληνική Επανάσταση, εκεί όπου διδάσκεται η Ιστορία. Συνδυάζει την έρευνα, την κριτική ματιά και την καλλιτεχνική τους παρουσίαση. Δε δίνει απαντήσεις, δεν παίρνει θέση. Θέτει ερωτήματα.
Αυτή ήταν η τρίτη απόπειρα ενασχόλησης της ομάδας με τη σύγχρονη Ιστορία και την Ιστορία του παρόντος χρόνου μέσα από το θέατρο ντοκουμέντο (2016-2017: Μόνο ένα άσπρο φως-θέμα η διεθνής τρομοκρατία, 2017-2018: UVB-76 still transmitting-θέμα η Ευρώπη στον Ψυχρό Πόλεμο, που επίσης φιλοξενήθηκαν στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης). Σε κάθε παράσταση θεάτρου ντοκουμέντο υπάρχει ένα κεντρικό ερώτημα γύρω από το οποίο περιδινείται η έρευνα. Με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων το ερώτημα ήταν: Τι δε διδασκόμαστε στο σχολείο για την Επανάσταση; Το «γιατί;» ήταν η εύλογη συνέχεια.
Άνοιξε μια πλατιά συζήτηση γύρω από ποικίλες θεματικές, όπως η πολιτική διάσταση του φιλελληνισμού, οι Φιλελληνίδες στην Ευρώπη και οι Φιλέλληνες στις Η.Π.Α., η Ευανθία Καΐρη και ο Νικήρατος, τα «καπάκια», η ήττα στο Πέτα, τα δάνεια της Ανεξαρτησίας και οι ομολογίες, τα φιλελεύθερα συντάγματα, ο νέος τρόπος διοίκησης, οι πρωτόγνωρες διαδικασίες οικονομικού και διοικητικού ελέγχου, οθωμανικές αφηγήσεις, το ’21 στον κινηματογράφο, το ’21 στη ζωγραφική και διάφορα άλλα εμβόλιμα. Κάπου ενδιάμεσα αναδύθηκε και το ερώτημα πώς ένα ιστορικό γεγονός μπορεί να αλλάξει τη στάση και την πορεία των ιστορικών υποκειμένων.
Όλα συζητήθηκαν σε ένα διαδικτυακό εργαστήρι Ιστορίας, με αναδίφηση στις πηγές, στα τεκμήρια και σε επιλεγμένη βιβλιογραφία. Στη διαδρομή επισκέφτηκαν το πρόγραμμα ομιλητές, που συζήτησαν με τους εφήβους, ο καθένας από τη δική του σκοπιά, για τις θεματικές εκείνες που δεν αγγίζουμε οι εκπαιδευτικοί είτε από άγνοια είτε από διδακτική αμηχανία, ακόμα και φόβο. Στο θέατρο ντοκουμέντο είναι απαραίτητη η ύπαρξη συμβουλευτικής ομάδας, που ενισχύει την έρευνα στην πορεία της. Αλίμονο αν ισχυριστεί κανείς ότι είναι σε θέση να αντεπεξέλθει σε κάθε πτυχή του υπό εξέταση θέματος.
Το θεατρικό εργαστήρι, λόγω περιοριστικών μέτρων, πραγματοποιήθηκε σε πολύ μικρότερη κλίμακα. Παρά το γεγονός ότι στερηθήκαμε την επαφή και δε νιώσαμε την ενέργεια να ρέει, η ομάδα, αφού αποφάσισε ποιες πλευρές της έρευνας θα παρουσιάσει στο κοινό, έδωσε μορφή καλλιτεχνικά στο έργο της με τη βοήθεια της ομάδας τεχνικών Pro Creation.
Μετά την παρουσίαση της δουλειάς ακολούθησε συζήτηση, με ερωτήματα που έθεσαν οι έφηβοι στους συνομιλητές για θέματα που αφορούν τη διδακτική και την κατανόηση της Επανάστασης, ενός τόσο δύσκολου και πολυπαραγοντικού εγχειρήματος. Με αυτόν τον τρόπο, προς το παρόν τουλάχιστον, ολοκληρώθηκε ένας κύκλος κατανόησης και νοηματοδότησης του παρελθόντος, χωρίς τον φόβο της διατύπωσης ηθικών κρίσεων για την Ιστορία. Εξάλλου, αν ξεκινά κανείς από το οικείο και αναζητά το ανθρώπινο μέσα στην Ιστορία, θα οδηγηθεί σε αμφισβητήσεις, σε κρίσεις και σε νέα νοήματα, πέρα από μύθους και στερεότυπα.
Δεν αφαιρείται, εντούτοις, τίποτα ούτε από την αξία του γεγονότος ούτε από τον ηρωισμό των προσώπων. Αντίθετα, μέσα από την αξιοποίηση του θεάτρου ντοκουμέντο δίνεται μια ουσιαστική ευκαιρία να ανανεωθεί σοβαρά η διδακτική της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας. Το δε θέατρο ίσως είναι το πιο πρόσφορο μέσο ανανέωσης γιατί, ως μορφή τέχνης, καθολικεύει τα επιμέρους «μιλώντας» ταυτόχρονα στον καθένα χωριστά.
Η μαθητική θεατρική ομάδα του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης «Βλέμμα εφήβων» συνεχίζει τη λειτουργία της και την επόμενη χρονιά.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει έρευνα, εργαστήρια Θεάτρου, παράσταση θεάτρου ντοκουμέντο και συζήτηση – συμπόσιο γύρω από τον προβληματισμό που αναδεικνύεται από την υπό επεξεργασία θεματική. Κατά τη διάρκεια του έτους, εμπλουτίζεται από παράλληλες δράσεις, όπως ομιλίες, εκπαιδευτικές επισκέψεις και εκδηλώσεις.
Στοχεύει στην καλλιέργεια της θεατρικής παιδείας μέσα από την ενεργό συμμετοχή των εφήβων στην πολιτιστική ζωή με πνεύμα συλλογικότητας και συνεργατικότητας μέσα σε ένα θετικό περιβάλλον, όπως αυτό των τεχνών στην εκπαίδευση. Δίνει βήμα στην καλλιτεχνική έκφραση των εφήβων και επιδιώκει να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας ανάμεσα στους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και την ευρύτερη κοινότητα για θέματα που αφορούν τη ζωή των εφήβων σε συνθήκες που αλλάζουν ταχύτατα.
Αξιοποιώντας το θέατρο ως μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης αλλά και παρέμβασης, το πρόγραμμα δημιουργεί κοινότητες θεατών που μοιράζονται και συζητούν κοινούς προβληματισμούς. Η σύνδεση και ο ενεργός διάλογος ανάμεσα στη σχολική ζωή και τον κόσμο που περιβάλλει τους νέους είναι ένας από τους βασικούς παιδαγωγικούς στόχους του εγχειρήματος.
Το θέμα για το σχολικό έτος 2021-2022 είναι: PLAN(et) B:Περιβάλλον και κοινωνική δικαιοσύνη
Οι αρχαίοι μύθοι, οι φυσικοί φιλόσοφοι, τα παραδοσιακά τραγούδια μίλησαν για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, πάντα άρρηκτη, σε διαρκή αλληλεπίδραση. Τη στιγμή της πρώτης ρωγμής έγινε πραγματικότητα ο αρχέγονος εφιάλτης των παραμυθιών. Από τότε μέχρι σήμερα, συντελέστηκε η κλιματική αλλαγή, και η ρωγμή μεγαλώνει. Οι ευάλωτες ομάδες πλήττονται ραγδαία. Η κινητοποίηση οφείλει να είναι άμεση. Η διάσωση του περιβάλλοντος έγινε το επόμενο μεγάλο στοίχημα της ανθρωπότητας
Δεν υπάρχει planet B. Υπάρχει plan B, έστω και τώρα; Να το σχεδιάσουμε. Είναι ζωτικό μας συμφέρον. Ας μην τελειώσει ο κόσμος μας. Ούτε με πάταγο ούτε με λυγμό.
«Εάν ένα φυτό δεν μπορεί να ζήσει σύμφωνα με τη φύση του, πεθαίνει· το ίδιο και ο άνθρωπος.»
H. D. Thoreau
Το πρόγραμμα υποστηρίζει επιστημονικά και καλλιτεχνικά Συμβουλευτική Επιτροπή που απαρτίζεται από καθηγητές έγκριτων πανεπιστημίων των Η.Π.Α., συνεργάτες του ΙΜΚ και μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Περισσότερες πληροφορίες για την προηγούμενη δουλειά της ομάδας εδώ και στην ιστοσελίδα της παράστασης Γεννιόμαστε ως Ιστορία.
Συντονισμός και υλοποίηση: Νατάσα Μερκούρη
Περισσότερες πληροφορίες για τη λειτουργία των εργαστηρίων και το κόστος δείτε την ιστοσελίδα του ΙΜΚ.
Η φετινή χρονιά ήταν για όλους μας πολύ δύσκολη. Κάναμε έρευνα και θέατρο εξ αποστάσεως όσο αυτό είναι εφικτό με κλειστές βιβλιοθήκες, μουσεία και θέατρα.
Έτσι, και το στοίχημα ήταν πιο δύσκολο να κερδηθεί. Όχι μόνο να ολοκληρωθεί η δουλειά μας και να παρουσιαστεί αλλά και να πειστούν τόσοι άνθρωποι να καθήσουν για άλλη μια φορά μπροστά σε μια οθόνη, ενώ έχουν τη δυνατότητα να βγουν από το σπίτι.
Το αποτέλεσμα ήταν προϊόν μόνο δύο διά ζώσης συναντήσεων. Οι έφηβοι αξίζουν ένα μεγάλο χειροκρότημα, που κατάφεραν χωρίς πρόβες να φέρουν εις πέρας τη δουλειά. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, έγιναν ομάδα μέσα από τις διαδικτυακές συναντήσεις. 10 μαθήτριες και μαθητές από 9 διαφορετικά σχολεία με επιμονή έδιναν το παρών κάθε Σάββατο πρωί για ένα σχολικό έτος.
Αυτό που προσπαθήσαμε να πετύχουμε είναι να βρούμε το ανθρώπινο μέσα στην Ιστορία, αναδιφώντας τις ιστορικές πηγές, διαβάζοντας τις σιωπές των τεκμηρίων, ακούγοντας την αφήγηση των ηττημένων. Αναζητήσαμε τη σύγχρονη πλευρά της αγάπης για την Ελλάδα. Συνοψίσαμε σε λίγες σελίδες εκείνα για τα οποία ξεχωρίζει η Επανάσταση, με τα οποία είμαστε ακόμα σε ανοιχτό διάλογο, τα οποία έχουν κάτι νέο να πουν στους εφήβους. Γιατί, αν θεωρούμε ότι η Ιστορία είναι βαρετή, κάτι δε γίνεται σωστά…
Ευχαριστούμε το φιλόξενο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, στη διευθύντρια του οποίου, κ. Ξένια Καλδάρα, η ομάδα «βλέμμα εφήβων» οφείλει την ύπαρξή της σήμερα. Μας έδωσε στέγη όταν μείναμε ανέστιοι, κι αυτό δεν το ξεχνάμε.
Θα θέλαμε επίσης να ευχαριστήσουμε το Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο, το ΜΠΣ «Ιστορική Έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες» του Ιονίου Πανεπιστημίου, που μας εμπιστεύτηκε και ενέταξε στις δράσεις του για τα 200 χρόνια την παράστασή μας, και τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Και οι τρεις φορείς συνέβαλαν ουσιαστικά και επιστημονικά στην προσπάθειά μας.
Η κ. Γεωργία Οικονόμου, που επιμελήθηκε τη φωτογράφιση, o κ. Τάσος Παπατσώρης, που φιλοτέχνησε την αφίσα, και ο κ. Θωμάς Κυρίτσης, που μας παραχώρησε τη μουσική του αλλά και τραγούδησε για εμάς, ενίσχυσαν καλλιτεχνικά το έργο μας.
Ευχαριστούμε το τεχνικό συνεργείο και το προσωπικό του Ιδρύματος για τη συνεργασία του στην υλοποίηση της δουλειάς μας παρά τα εμπόδια.
Τέλος, θα ήθελα προσωπικά να ευχαριστήσω τον κ. Μάκη Παπασπύρου όχι μόνο για τις μουσικές του συνθέσεις αλλά κυρίως γιατί με στηρίζει σε όλες μου τις παιδαγωγικές εμμονές.
Ευχαριστούμε θερμά εσάς -και το εννοούμε- για την ανταπόκρισή σας. Αν ήμαστε όλοι εδώ, θα γεμίζαμε το θέατρο και θα είχαμε και λίστα αναμονής. Η φράση του φίλου Τάσου από το Λονδίνο συνοψίζει τη στήριξή σας: «Δεν θα έρθουμε να σας κρίνουμε. Θα χαρούμε να σας δούμε.»
Το πρόγραμμά μας επισκέφτηκαν ομιλητές οι οποίοι, ο καθένας από την πλευρά του και το πεδίο του, μίλησαν με τους εφήβους για θέματα γύρω από την Επανάσταση. Κάποιοι από αυτούς συμμετείχαν και στη συζήτηση που ακολούθησε.
Το έργο μας δομήθηκε πάνω σε ερωτήματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της έρευνας. Αν κάτι μάθαμε από την ενασχόληση με τον εορτασμό των 200 χρόνων είναι να θέτουμε ερωτήματα.
Γεννιόμαστε ως Ιστορία*: οι έφηβοι απέναντι στην Επανάσταση
Δευτέρα, 28 Ιουνίου 2021
Ώρα: 20.30
H παρουσίαση θα γίνει διαδικτυακά.
Το μαθητικό πρόγραμμα θεατρικής παιδείας του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης «Βλέμμα εφήβων» γιορτάζει τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση με μια σχολική γιορτή που δεν έγινε την 25η Μαρτίου.
Οι έφηβοι στέκονται απέναντι στην Ιστορία και ερευνούν όσα δε διδάσκονται μέσα στην τάξη, όσα μένουν στη σκιά: τα καπάκια των αρματολών, ήρωες και αντιήρωες, φιλελληνίδες και ετερόθρησκοι φιλέλληνες, μύθοι και Δημόσια Ιστορία, το ριζοσπαστικό Σύνταγμα της Επιδαύρου, η χρηματοδότηση του Αγώνα, οι συνέπειες των εμφυλίων, οθωμανικές αφηγήσεις.
Νοηματοδοτούμε το παρελθόν, συζητάμε για τις ηθικές διαστάσεις της Ιστορίας και -ψύχραιμα- ρωτάμε: Διδασκόμαστε από την Ιστορία;
Μετά την παρουσίαση θα ακολουθήσει συζήτηση γύρω από θέματα που αφορούν τη διδακτική και την κατανόηση της Ελληνικής Επανάστασης, ενός εγχειρήματος δύσκολου και πολυπαραγοντικού, που άφησε το αποτύπωμά του στη διεθνή σκηνή.
* Φράση της Μ. Ευθυμίου από το άρθρο της «Η Ιστορία ως διέξοδος στα αδιέξοδα».
Συμμετέχουν οι μαθήτριες και οι μαθητές (αλφαβητικά):
Στέφανος Καβαλλιεράκης, Διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών-Ιδρύματος Βούρου Ευταξία
Νατάσα Καστρίτη, Υπεύθυνη Επιμελήτρια Συλλογών, Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο
Αναστασία Κουμίδου, σκηνοθέτις
Σίμος Μποζίκης, Δρ. Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Κική Σακκά, Δρ Ιστορίας, Πρόεδρος του Ο.Ι.Ε.Ε.
Ηλίας Στουραΐτης, Δρ. Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Το «Βλέμμα εφήβων» πλαισιώνεται από συμβουλευτική επιτροπή που απαρτίζεται από συνεργάτες του ΙΜΚ και μέλη της ευρύτερης σχολικής κοινότητας.
Το πρόγραμμα έχει ενταχθεί στις δράσεις για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, που σχεδίασε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ιστορική Έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες» του Ιονίου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με την επιστημονική ένωση «Νέα Παιδεία». Το πρόγραμμα στηρίζουν φέτος το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και οι Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Χτες έκανα τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Την ώρα που η ευγενέστατη νοσοκόμα έβαζε τη σύριγγα καρφωμένη στο μπράτσο μου, ένας χείμαρρος από σκέψεις κατέκλυζαν το μυαλό μου. Πρώτα απ όλα η τεράστια συζήτηση που άνοιξε με την παρέμβαση του προέδρου των ΗΠΑ Μπάιντεν, την απόρριψη της από την Μέρκελ και την ανεκδιήγητη στάση της Ούρσουλα με Φον, παρακαλώ.
Έχω ταξιδέψει και πολλοί ακόμη θα ταξιδεύουν σε χώρες και ηπείρους όπου ακόμη και αυτές οι αποφάσεις του Μπάιντεν δεν θα φτάσουν ποτέ.
Εάν δεν επενδύσουμε σε προσιτές δόσεις, ολόκληρες περιοχές του κόσμου θα αποκλειστούν και δε θα μπορέσουν να σταματήσουν τη διάδοση του Covid. Οπότε, τι; Η κόρη μου για παράδειγμα, και η κάθε κόρη, θα είναι εκτεθειμένη σε νέες εκρήξεις, νέα lockdown, νέα οικονομική καταστροφή, νέα κύματα ανεργίας και πάλι από την αρχή.
Εμβόλια, λοιπόν, για όλους. Ένα θεμελιώδες δικαίωμα είναι η προσβασιμότητα στη χρήση. Τα συντάγματα όλων των Ευρωπαϊκών χωρών προστατεύουν την υγεία ως δικαίωμα για κάθε άτομο, θεμελιώδες δικαίωμα.
Χρειάστηκε μια πανδημία όπως αυτή που βιώσαμε, για να κατανοήσουμε βαθιά την αξία των εμβολίων. Ατελείωτοι θάνατοι, ο πόνος εκείνων που παραμένουν, ένα οικονομικό και κοινωνικό τσουνάμι. Έκρηξη της φτώχειας. Δεκάδες ιοί έχουν χτυπήσει την πόρτα μας τα τελευταία χρόνια. Αλλά σε μας φάνταζαν μακρινοί. Ήμασταν σχεδόν πεπεισμένοι ότι δε μας αφορούσαν.
Κι όμως, μας ήρθε. Βιώνουμε μια τραγική πραγματικότητα. Καταλάβαμε πώς τα εμβόλια είναι όχημα και εγγύηση ζωής. Ελευθερία κινήσεων. Ελευθερία μελέτης και εργασίας. Ελευθερία σχέσεων. Ελευθερία να αγκαλιάζεις και να φιλάς αγαπημένους. Τους φίλους μας. Ο μαζικός εμβολιασμός έχει μειώσει σοβαρές επιπτώσεις και σχεδόν εξαλείψει τους θανάτους.
Συμβαίνει όμως αυτό παντού; Δυστυχώς όχι. Οι ανισότητες μεταξύ χωρών είναι τεράστιες. Έχουμε το «προνόμιο» της δημοκρατίας, που μας προστατεύει. Αλλά ακριβώς για αυτόν τον λόγο, εμείς και άλλες δημοκρατικές χώρες πρέπει να κάνουμε κάτι για εκείνους που δεν έχουν αυτό το δικαίωμα. Και δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο. Ακριβώς γι’ αυτό αυτοί που έχουν τα οικονομικά μέσα πρέπει να το κάνουν, θέτοντας τους πόρους τους σε δράση για την παγκόσμια υγεία.
Αντιληφτήκαμε πως η επένδυση στην έρευνα είναι θεμελιώδης. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα στην παραγωγή και διανομή εμβολίων, που δημιουργεί μεγάλη ανισότητα μεταξύ χωρών και μεταξύ διαφορετικών περιοχών στις ίδιες χώρες: η αλυσίδα από τη παραγωγή μέχρι τη χρήση των εμβολίων στους -70 C.
Σκέφτομαι τους πληθυσμούς που ζουν στην Αφρική ή την Ασία σε περιοχές με ελλιπές ή ακόμη και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Πώς θα διατηρηθούν τα εμβόλια σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες; Πώς θα τα μεταφέρουν χωρίς να τα καταστρέφουν; Οι γυναίκες αναγκάζονται να μεταφέρουν τα παιδιά τους και να ταξιδεύουν για χιλιόμετρα, χωρίς επαρκή μέσα μεταφοράς για να τα εμβολιάσουν. Και πόσοι δεν εμβολιάζονται;
Γιατί, λοιπόν, δεν παράγονται θερμοσταθερά και ίσως αυτοδιαχειριζόμενα εμβόλια; Όχι μόνο για το Covid, αλλά για όλες τις ιϊκές ασθένειες. Θα ήταν πραγματική επανάσταση αν επενδύαμε στην έρευνα για την παραγωγή εμβολίων που μπορούν να αποσταλούν και να αποθηκευτούν ακόμη και σε υψηλές θερμοκρασίες.
Πολλοί ερευνητές έχουν θέσει ανοιχτά το πρόβλημα. Η έρευνα δεν έχει αναπτυχθεί προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί το πρόβλημα δεν αφορά τις προηγμένες χώρες. Αλλά εάν δεν επενδύσεις σε έρευνα για καινοτόμα και προσβάσιμα εμβόλια, ολόκληρες περιοχές του κόσμου θα αποκλειστούν από την ελευθερία να ζουν. Δεν θα είναι σε θέση να καταπολεμήσουν την εξάπλωση των ιών. Και ο πιο εξελιγμένος κόσμος θα έχει αρνητικές επιπτώσεις, όπως ήδη βλέπουμε, γιατί τώρα είμαστε όλοι αλληλένδετοι και αλληλοεξαρτώμενοι.
Η επένδυση σε αυτή τη κατεύθυνση θα σώσει πολλές ανθρώπινες ζωές από τον θάνατο. Θα είναι μια πράξη δικαιοσύνης. Μια προσφορά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μια προσφορά σε εμάς τους ίδιους. Μπορούμε να το κάνουμε τώρα ή να περιμένουμε την επόμενη πανδημία;
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
