Η φιλολογική κατάρτιση και επάρκεια των μελλοντικών φιλολόγων, Φρέαρ, τχ. 19 (10 Ιουλίου 2017)

Του ΚΩΣΤΑ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ

[…] Αρχίζω με την περιγραφή της πραγματικής κατάστασης και υπενθυμίζω ορισμένα από τα κυριότερα προβλήματα:

1) Το κυριότερο πρόβλημα, από την άποψη που μας απασχολεί, συνιστά το γλωσσικό επίπεδο των φοιτητών. Δεν πρέπει να εξακολουθήσει να παραμένει εφτασφράγιστο μυστικό ότι μεγάλο μέρος των φοιτητών των Φιλοσοφικών Σχολών έχει σοβαρότατα προβλήματα όσον αφορά στα ελληνικά τους (αρχαία και νέα): ορθογραφία, γραμματική, σύνταξη, στίξη, συλλαβισμό, τονισμό – αφήνω στην έκφραση, λεξιλόγιο, γλωσσικό πλούτο (ή μάλλον γλωσσική πενία) ή σε ακόμη ειδικότερα πεδία, όπως η ετυμολογία. Το πρόβλημα αυτό δεν περιορίζεται, φυσικά, στους φοιτητές των Φ. Σ., αλλά αφορά και μεγάλο μέρος των σημερινών «μορφωμένων». Είναι, όμως, προφανές ότι οι ελλείψεις στην ελληνομάθεια και γενικότερα στην φιλολογική, ιστορική, ανθρωπιστική (ουμανιστική) κατάρτιση των μελλοντικών (και ικανού μέρους των σημερινών, ιδίως των νεωτέρων) φιλολόγων, είναι απαράδεκτες, ενώ οι σχετικές ελλείψεις σε άλλες κατηγορίες πολιτών είναι απλώς λυπηρές.

Ας μου επιτραπεί εδώ να μιλήσω πιο συγκεκριμένα. Η βαθμολόγηση των γραπτών των φοιτητών κατά τις εξετάσεις αλλά και άλλων εργασιών τους αποτελεί μια δεινή εμπειρία, χωρίς υπερβολή, ένα ψυχικό τραύμα. Πολλά γραπτά (πιθανώς τα περισσότερα) βρίθουν από τερατώδη γλωσσικά σφάλματα (γραμματικά, συντακτικά, λεξιλογίου, εκφραστικά). Αμέτρητες φορές, όταν βλέπεις λάθη βαριά σε στοιχειώδη πράγματα (π.χ. στην ορθογραφία, στις κλίσεις των ουσιαστικών, των επιθέτων ή των ρημάτων, αλλά και στον συλλαβισμό ή στην στίξη, αφήνω στον τονισμό), αναρωτιέσαι: Μα είναι ποτέ δυνατόν, είναι επιτρεπτό, οι άνθρωποι αυτοί να διδάξουν φιλολογικά μαθήματα; Στην εκ πρώτης όψεως εύλογη παρατήρηση: «Μα, για να διοριστούν, θα πρέπει να δώσουν εξετάσεις μέσω ΑΣΕΠ», οφείλομε δυστυχώς να απαντήσομε: Ούτε οι ‒ασφαλώς απαραίτητες‒ εξετάσεις του ΑΣΕΠ αποτελούν επαρκή εγγύηση. Όπως κατάφεραν να «περάσουν» τα μαθήματά τους στο Πανεπιστήμιο, έτσι θα τα καταφέρουν οι περισσότεροι κάποτε και στο ΑΣΕΠ. Και η ζημιά θα εξακολουθήσει να γίνεται επ’ άπειρον εις βάρος άλλων. […]

[Απόσπασμα από εκτενές κείμενο που δημοσιεύεται στο Φρέαρ, τχ. 19, που μόλις κυκλοφόρησε και περιλαμβάνει αφιέρωμα στην κρίση των ανθρωπιστικών σπουδών στο σημερινό σχολείο. Υπενθυμίζουμε ότι η ύλη του έντυπου περιοδικού είναι εντελώς άλλη από την ύλη που δημοσιεύεται καθημερινά στην ιστοσελίδα μας.]

ΠΗΓΗ

Φρέαρ